R15PkHfHJluYq

Na ilustracji w prostokącie są informacje dotyczące miedzi. Symbol Cu, średnia liczba masowa wynosi 63,546, liczba atomowa 29, najczęściej spotykane stopnie utlenienia - pierwszy i drugi, temperatura topnienia [K] 1357,77, temperatura wrzenia [K] 2843,15, gęstość w gramach na centymetr sześcienny w temperaturze 25 stopni Celsjusza (298,15 K) wynosi 8,93. Miedź jest ciałem stałym - stan skupienia w warunkach normalnych. Konfiguracja elektronowa podpowłokowa skrócona - zawierająca rdzeń gazu szlachetnego - w stanie podstawowym jest następująca: $[\mathrm{A}\mathrm{r}]3d^{10}4s^1$.

Miedź to pierwiastek chemiczny o specyficznej barwie i metalicznym połysku, zajmując 26. miejsce pod względem rozpowszechnienia w skorupie ziemskiej. Miedź najczęściej spotykana jest w postaci licznych minerałów, niezwykle rzadko można ją znaleźć w stanie rodzimym (stanowi to ok 1%).

Rcj0Jyrx7Xl8R

Zdjęcie przedstawia kawałek miedzi. Ma nieregularny kształt, kilka otworów, kolor brązowopomarańczowy, połysk.

Miedź uzyskuje się zazwyczaj z tzw. minerałówminerałminerałów kruszcowychkruszeckruszcowych, których w przyrodzie stwierdzono ponad 160. Wśród licznych minerałów kruszcowych głównymi minerałami bogatymi w ten pierwiastek są: chalkozyn, kowelin, chalkopiryt, malachit, kupryt, bornit, azuryt, digenit, djurleit oraz anilit.

R128MRJWs3eLf

Zdjęcie przedstawia kawałek minerału. Na szarej skale są fioletowe refleksy.

R6A9DYEmSInPA

Na zdjęciu jest kawałek minerału. Jest ziarnisty, ziarna maja kolor szary, pomarańczowy.

R17z0vtbTKeWI

Zdjęcie prezentuje kawałek minerału. Ma zwartą budowę, połyskuje w kolorach srebrnym i zlotym oraz gdzieniegdzie niebieskim.

RGSlqAvKPr7R3

Zdjęcie przedstawia minerał zbudowany między innymi z kamieni przypominających bursztyn. Ma szary i zielony kolor. Tworzy nieregularny kształt.

RHyEi7B3VVlcc

Zdjęcie przedstawia minerał w niebieskim kolorze. Ma pokrój tabliczkowy.

RRIzhiSs0YO2N

Zdjęcie przedstawia minerał przypominający zlepek złotych kawałków.

RBrHEUye5gFOv

Na zdjęciu na fragmencie szarej skały są czerwone kryształy.

Ze względu na duże zapotrzebowanie i stosunkowo małe zasoby naturalne miedź stanowi materiał strategiczny. W skorupie ziemskiej występuje ok. 60 g miedzi na tonę skały (czyli 60 ppm $\mathrm{Cu}$). Jest to zbyt mała ilość, aby jej wydobycie było ekonomicznie opłacalne. Kopalnie miedzi są zlokalizowane tam, gdzie jej zawartość jest wyższa niż 5 kg na tonę skały (0,5%). Większość miedzi wydobywa się ze złóż rud siarczkowych w kopalniach odkrywkowych.

Największe złoża rud miedzi są położone w Chile na zachodnim wybrzeżu Południowej Ameryki. Złoża te powstały wskutek aktywności wulkanicznej, będącej częścią procesu, który doprowadził do wypiętrzenia łańcucha górskiego Andów. Złoża miedzi pochodzenia wulkanicznego to złoża porfiru miedziowego zawierającego do 1% miedzi.

Z danych Państwowego Instytutu Geologicznego z 2015 roku, Polska znalazła się na 5 miejscu wśród państw mających największe zasoby miedzi (kryterium klasyfikacji to szacowana wielkość zasobów bilansowychzasoby bilansowezasobów bilansowych).

Zestawienie państw o największych zasobach bilansowych miedzi za rok 2015.

Głównym ośrodkiem przemysłu miedziowego w Polsce jest Legnicko‑Głogowski Okręg Miedziowy. Są tam złoża typu polimetalicznegoruda polimetalicznapolimetalicznego– tzn. że oprócz miedzi równorzędnym składnikiem jest w nich srebro, a w znaczących ilościach towarzyszą im minerały ołowiu, cynku, kobaltu, molibdenu, niklu, selenu, renu, złota oraz platyny. Złoża zagospodarowane, w których obecnie jest prowadzona eksploatacja, to:

• Rudna,

• Sieroszowice,

• Polkowice,

• Lubin‑Małomice,

• Głogów Głęboki‑Przemysłowy,

• Radwanice‑Gaworzyce.

RjG7XYl7fNYZY

Na fragmencie mapy Polski zaznaczono rozmieszczenie złóż rudy miedzi. Głównym ośrodkiem przemysłu miedziowego w naszym kraju jest Legnicko‑Głogowski Okręg Miedziowy. Jest położony między monokliną przedsudecką a blokiem przedsudeckim. Złoża występują także w niecce północnosudeckiej, wokół perykliny Żar, na wschód od monokliny przedsudeckiej.

Miedź, tak jak, np. glin, może być poddawana recyklingowi - bez strat na jakości produktu końcowego. International Copper Study Group podaje w swoich opracowaniach informacje, że w użyciu jest 80% kiedykolwiek wydobytej miedzi, a recykling w roku 2017 dostarczał około 33% zużywanej miedzi.

Słownik

Bibliografia

Oszczepalski S., Rydzewski A., Atlas metalogeniczny cechsztyńskiej serii miedzionośnej w Polsce, Warszawa 1997.

Wróbel M., Mineralogical and petrografic study of copper deposits Kibutu and Kajuba quarry' s (Democratic Republic of Congo) and slags generated after smelting processes, „Auxiliary Sciences in Archaeology, Preservation of Relicts and Environmental Engineering” 2016, 21, s. 1‑88.