Przeczytaj
Reakcja biuretowa
Reakcja biuretowaReakcja biuretowa jest reakcją charakterystyczną, za pomocą której można wykryć wiązania peptydowe. Jednak przebiega tylko wtedy, gdy w cząsteczce występują obok siebie lub rozdzielone jednym atomem węgla co najmniej dwa takie wiązania. Stosunkowo łatwo zaobserwować efekt tej reakcji (zmianę barwy), dlatego jest wykorzystywana do wykrywania obecności wiązania peptydowego lub związków, w których takie wiązanie występuje. Jak dokładnie przebiega ta reakcja?
Odczynnikami w reakcji biuretowej są wodne roztwory dostarczające jonów (np. siarczan() miedzi() ) oraz jonów (np. wodorotlenk sodu ). W środowisku zasadowym wiązania peptydowe tworzą z jonami kompleksy. Tworzący się kompleks ma intensywną fioletową barwę. Im większe stężenie peptydu, tym większa jest intensywność barwy roztworu.
W najprostszym przypadku warunek ten jest spełniony dla związku nie będącego peptydem, a więc dla biuretu (dimocznika), od którego pochodzi nazwa tej reakcji.
W probówce widoczny jest charakterystyczny dla próby biuretowej fioletowy/purpurowy kolor, który powstał w wyniku dodania do analizowanej mieszaniny roztworu wodorotlenku potasu lub sodu oraz siarczanu() miedzi(). Kolor ten świadczy o obecności wiązania peptydowego .
Aminokwasy i dipeptydy nie dają pozytywnej reakcji z odczynnikiem biuretowym. Natomiast w reakcji z polipeptydami następuje zmiana barwy od różowej do czerwono‑fioletowej.
Reakcji biuretowej nie można stosować do oznaczania białekbiałek w obecności soli amonowych, ponieważ jon amonowy również tworzy barwne kompleksy z jonami miedzi().
Przebieg próby może też maskować siarczan() magnezu ze względu na wytrącający się nierozpuszczalny wodorotlenek magnezu (w ten sposób jony są usuwane z roztworu), co wpływa na środowisko reakcji.
Dlaczego reakcja biuretowa bywa nazywana „reakcją Piotrowskiego” lub „odczynem Piotrowskiego”?
Gustaw Piotrowski był żyjącym w wieku polskim fizjologiem, profesorem Uniwersytetu Jagiellońskiego. W roku opracował pierwszy polski podręcznik z zakresu fizjologii człowieka „Fizjologia ludzka w zarysie”. Natomiast w roku w niemieckim czasopiśmie naukowym opublikował opis reakcji biuretowej. Dlatego czasem reakcja biuretowa jest nazywana reakcją Piotrowskiego.
Film przedstawiający wykrywanie wiązań peptydowych
Inną próbą wykorzystywaną do wykrywania białek jest reakcja ksantoproteinowa. Próba ta umożliwia wykrywanie ugrupowań aromatycznych w aminokwasach obecnych w białkach. Nie można jednak za jej pomocą wykazać obecności wiązania peptydowegowiązania peptydowego.
Słownik
proteiny; makrocząsteczki zbudowane z reszt aminokwasowych, połączonych wiązaniem peptydowym, o bardzo dużym znaczeniu biologicznym
(gr. péptō „trawię”) związki organiczne zbudowane z reszt aminokwasów, połączonych wiązaniem peptydowym
charakterystyczne ugrupowanie, które powstaje w reakcji kondensacji aminokwasów
pozwala na wykrycie wiązań peptydowych występujących m.in. w peptydach i białkach; polega na kompleksowaniu łańcuchów peptydowych przez jony
Bibliografia
Czerwińska A., Jelińska‑Kazimierczuk M., Kuśmierczyk K., Chemia 2, Warszawa 2003, s. 284‑327.
Instrukcja do ćwiczeń laboratoryjnych. Ćwiczenie 1: Wykrywanie białek i cukrów w produktach spożywczych, Chemia żywności. Katedra Analizy Środowiska, Gdańsk 2016.
Latowski D., Jarosz‑Krzemińska E., Kostka A., Materiały do ćwiczeń laboratoryjnych z biochemii: dla studentów Ochrony Środowiska na AGH, Kraków 2011.