Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
bg‑turquoise

Hydroksosole

Hydroksosole można opisać jako sole, które zawierają oprócz kationukationkationu metalumetalemetaluanionuanionanionu reszty kwasowej również grupę wodorotlenową OH . Najczęściej wykazują odczyn zasadowy i reagują z kwasami tworząc sole. Są to ciała stałe słabo rozpuszczalne w wodzie. W stanie stopionym wykazują słabe właściwości przewodnictwa elektrycznego.

Wzór ogólny hydroksosoli to:

ExRz(OH)y

Gdzie:

  • x, y, z oznaczają współczynniki stechiometryczne.

bg‑turquoise

Nazewnictwo hydroksosoli

Jedną z metod tworzenia nazw systematycznych hydroksosoli jest podawanie nazwy kationu i anionu, wchodzącego w skład soli. Pomiędzy nazwą kationu i anionu dodaje się słowo „wodorotlenek”, ewentualnie poprzedzone w określonym przypadku przedrostkiem np. „di-”.

Przykłady:

  • AlBr(OH) 2 – bromek diwodorotlenek glinu;

  • Mg 2 SO 4 (OH) 2  – siarczan(VI) wodorotlenek magnezu;

  • FeNO 3 (OH) 2  – azotan(V) diwodorotlenek żelaza(III).

bg‑turquoise

Otrzymywanie

Hydroksosole można otrzymać kilkoma metodami. Jedną z nich jest reakcja zaobojętnieniareakcja zobojętnianiareakcja zaobojętnienia kwasów z zasadami zawierającymi w swojej budowie więcej niż jedną grupę wodorotlenową, czyli wodorotlenkami polihydroksylowymi.

Mg(OH)2+HClMgCl(OH)+H2O

Drugą metodą otrzymywania są reakcje soli z zasadą.

BaCO3+Ba(OH)2Ba2CO3(OH)2

Ostatnią drogą otrzymywania hydroksosoli są reakcje wodorotlenków z tlenkami kwasowymi.

2 Cu(OH)2+CO2Cu2CO3(OH)2+H2O
bg‑turquoise

Występowanie i zastosowania hydroksosoli

Hydroksosól o nazwie heksaortofosforan diwodorotlenek dekawapnia
( Ca 10 (PO 4 ) 6 (OH) 2 ) to inaczej minerał o potocznej nazwie „hydroksyapatyt”. Jest on składnikiem budulcowym zębów i kości. Występuje w stanie wolnym w przyrodzie.

Malachit to występujący w przyrodzie minerał z gromady węglanów. Jest to węglan wodorotlenek miedzi(II) o wzorze Cu 2 CO 3 (OH) 2 z domieszkami tlenków wapnia, cynku i krzemu. Związek ten jest również jednym z głównych składników patyny (produkt korozji chemicznej miedzi i jej stopów). Nadaje jej zielonkawy odcień.

R1RfgfOClSTaU
Malachit, Cu2CO3(OH)2
Źródło: Sosnowski, dostępny w internecie: wikimedia.org, licencja: CC BY-SA 4.0.

Magnezja biała to tetrawęglan diwodorotlenek pentamagnezu o wzorze
Mg 5 (CO 3 ) 4 (OH) 2 . Jest to trudno rozpuszczalny w wodzie biały proszek. Występuje w przyrodzie jako minerał. Znalazł zastosowanie jako wypełniacz do farb i składnik pudrów. W sporcie wykorzystywany jest przez atletów i wspinaczy. Zapobiega ślizganiu się spoconych dłoni.

RSxn3rsqnb7cQ
Zwróć uwagę na dłonie wspinacza. Są one pokryte białym proszkiem, to właśnie magnezja, która zwiększa przyczepność podczas uprawiania wspinaczki.
Źródło: dostępny w internecie: pixabay.com, domena publiczna.

Słownik

kation
kation

(gr. katin „idący w dół”) jon o dodatnim ładunku elektrycznym

anion
anion

(gr. ánodos „w górę”) jon o ujemnym ładunku elektrycznym

metale
metale

(łac. metallum, gr. métallon „kopalnia”, „kruszec”) substancje odznaczające się dobrym przewodnictwem elektrycznym i cieplnym, charakterystycznym połyskiem, dużą wytrzymałością mechaniczną oraz plastycznością

reakcja zobojętniania
reakcja zobojętniania

reakcja chemiczna między kwasem a zasadą, której produktami są woda i sól — prowadzi do zmiany pH środowiska reakcji w kierunku odczynu obojętnego

Bibliografia

M. Krzeczkowska, J. Loch, A. Mizera, Repetytorium chemia: Liceum - poziom podstawowy i rozszerzony, Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa - Bielsko‑Biała 2010.