bg‑turquoise

Hydroksosole

Hydroksosole można opisać jako sole, które zawierają oprócz kationukationkationu metalumetalemetaluanionuanionanionu reszty kwasowej również grupę wodorotlenową OH . Najczęściej wykazują odczyn zasadowy i reagują z kwasami tworząc sole. Są to ciała stałe słabo rozpuszczalne w wodzie. W stanie stopionym wykazują słabe właściwości przewodnictwa elektrycznego.

Wzór ogólny hydroksosoli to:

ExRz(OH)y

Gdzie:

  • x, y, z oznaczają współczynniki stechiometryczne.

bg‑turquoise

Nazewnictwo hydroksosoli

Jedną z metod tworzenia nazw systematycznych hydroksosoli jest podawanie nazwy kationu i anionu, wchodzącego w skład soli. Pomiędzy nazwą kationu i anionu dodaje się słowo „wodorotlenek”, ewentualnie poprzedzone w określonym przypadku przedrostkiem np. „di-”.

Przykłady:

  • AlBr(OH) 2 – bromek diwodorotlenek glinu;

  • Mg 2 SO 4 (OH) 2  – siarczan(VI) wodorotlenek magnezu;

  • FeNO 3 (OH) 2  – azotan(V) diwodorotlenek żelaza(III).

bg‑turquoise

Otrzymywanie

Hydroksosole można otrzymać kilkoma metodami. Jedną z nich jest reakcja zaobojętnieniareakcja zobojętnianiareakcja zaobojętnienia kwasów z zasadami zawierającymi w swojej budowie więcej niż jedną grupę wodorotlenową, czyli wodorotlenkami polihydroksylowymi.

Mg(OH)2+HClMgCl(OH)+H2O

Drugą metodą otrzymywania są reakcje soli z zasadą.

BaCO3+Ba(OH)2Ba2CO3(OH)2

Ostatnią drogą otrzymywania hydroksosoli są reakcje wodorotlenków z tlenkami kwasowymi.

2 Cu(OH)2+CO2Cu2CO3(OH)2+H2O
bg‑turquoise

Występowanie i zastosowania hydroksosoli

Hydroksosól o nazwie heksaortofosforan diwodorotlenek dekawapnia
( Ca 10 (PO 4 ) 6 (OH) 2 ) to inaczej minerał o potocznej nazwie „hydroksyapatyt”. Jest on składnikiem budulcowym zębów i kości. Występuje w stanie wolnym w przyrodzie.

Malachit to występujący w przyrodzie minerał z gromady węglanów. Jest to węglan wodorotlenek miedzi(II) o wzorze Cu 2 CO 3 (OH) 2 z domieszkami tlenków wapnia, cynku i krzemu. Związek ten jest również jednym z głównych składników patyny (produkt korozji chemicznej miedzi i jej stopów). Nadaje jej zielonkawy odcień.

R1RfgfOClSTaU
Malachit, Cu2CO3(OH)2
Źródło: Sosnowski, dostępny w internecie: wikimedia.org, licencja: CC BY-SA 4.0.

Magnezja biała to tetrawęglan diwodorotlenek pentamagnezu o wzorze
Mg 5 (CO 3 ) 4 (OH) 2 . Jest to trudno rozpuszczalny w wodzie biały proszek. Występuje w przyrodzie jako minerał. Znalazł zastosowanie jako wypełniacz do farb i składnik pudrów. W sporcie wykorzystywany jest przez atletów i wspinaczy. Zapobiega ślizganiu się spoconych dłoni.

RSxn3rsqnb7cQ
Zwróć uwagę na dłonie wspinacza. Są one pokryte białym proszkiem, to właśnie magnezja, która zwiększa przyczepność podczas uprawiania wspinaczki.
Źródło: dostępny w internecie: pixabay.com, domena publiczna.

Słownik

kation
kation

(gr. katin „idący w dół”) jon o dodatnim ładunku elektrycznym

anion
anion

(gr. ánodos „w górę”) jon o ujemnym ładunku elektrycznym

metale
metale

(łac. metallum, gr. métallon „kopalnia”, „kruszec”) substancje odznaczające się dobrym przewodnictwem elektrycznym i cieplnym, charakterystycznym połyskiem, dużą wytrzymałością mechaniczną oraz plastycznością

reakcja zobojętniania
reakcja zobojętniania

reakcja chemiczna między kwasem a zasadą, której produktami są woda i sól — prowadzi do zmiany pH środowiska reakcji w kierunku odczynu obojętnego

Bibliografia

M. Krzeczkowska, J. Loch, A. Mizera, Repetytorium chemia: Liceum - poziom podstawowy i rozszerzony, Wydawnictwo Szkolne PWN, Warszawa - Bielsko‑Biała 2010.