W języku Python możemy korzystać z dwóch rodzajów pętlipętlapętli: for oraz while. W pętli for podajemy zbiór, po którym będziemy iterować, natomiast w pętli while definiujemy warunek – dopóki będzie spełniony, pętla będzie wykonywana.

Składnia pętli for wygląda następująco:

Linia 1. for otwórz nawias okrągły zmienna wewnętrzna zamknij nawias okrągły in otwórz nawias okrągły zbiór zamknij nawias okrągły dwukropek. Linia 2. instrukcja.

Zmienna wewnętrzna to nazwa zmiennej, która będzie przechowywała aktualnie analizowany element ze zbioru. Jeśli zbiorem jest np. lista uczniów, to do zmiennej wewnętrznej przy każdej iteracji będzie przypisywany kolejny uczeń.

Zbiorem może być tablica, lista lub zakres (range).

Przykładowa pętla for, wypisująca po kolei liczby od 1 do 10 może wyglądać tak:

Linia 1. for x in range otwórz nawias okrągły 1 przecinek 11 zamknij nawias okrągły dwukropek kratka zakres od 1 do 11 przecinek z wyłączeniem 11. Linia 2. print otwórz nawias okrągły x zamknij nawias okrągły.

Natomiast pętla while prezentuje się następująco:

Linia 1. while otwórz nawias okrągły warunek zamknij nawias okrągły dwukropek. Linia 2. instrukcja.

Instrukcje wewnątrz pętli będą wykonywane, dopóki spełniony jest warunek.

Pętla while wypisująca po kolei liczby od 1 do 10 będzie wyglądała tak:

Linia 1. i znak równości 1. Linia 3. while i otwórz nawias ostrokątny znak równości 10 dwukropek. Linia 4. print otwórz nawias okrągły i zamknij nawias okrągły. Linia 5. i znak równości i plus 1.
Dla zainteresowanych

Pętla może być wykonywana w nieskończoność, do momentu przerwania programu. Aby napisać taką pętlę, wystarczy, że jej warunek cały czas będzie miał wartość True. Na przykład: while True: print("test")

Przykładowe zadania

Znajdowanie minimum w zbiorze liczb

Algorytm znajdowania minimum (lub maksimum) ma zastosowanie nie tylko w matematyce, ale np. przy wyborze najniższej ceny produktu czy ucznia z największą liczbą punktów. Korzysta się z niego również w algorytmach sortowania.

Zdefiniujmy najpierw tablicę z liczbami, spośród których będziemy szukać minimum. Utworzymy także zmienną min, do której będzie przypisana najmniejsza liczba ze zbioru. Na początek ustawmy jej wartość na pierwszą liczbę z tablicy liczby.

Linia 1. liczby znak równości otwórz nawias kwadratowy 10 przecinek 3 przecinek 8 przecinek 15 przecinek 2 zamknij nawias kwadratowy. Linia 2. min znak równości liczby otwórz nawias kwadratowy 0 zamknij nawias kwadratowy.

Lista kroków algorytmu:

  1. Rozpocznij algorytm.

  2. Wczytaj pierwszą liczbę z tablicy.

  3. Porównaj wczytaną liczbę ze zmienną min.

  4. Jeśli wczytana liczba jest mniejsza od zmiennej min, to zmiennej min przypisz wczytaną liczbę.

  5. Jeśli tablica zawiera kolejną liczbę, wczytaj ją i wróć do kroku 3. W przeciwnym razie przejdź do kolejnego kroku.

  6. Wyprowadź wynik: zmienną min.

  7. Zakończ algorytm.

Dla zainteresowanych

Jak napisać program, który będzie jednocześnie znajdował najmniejszą i największą liczbę? W najprostszej wersji wystarczy dodać zmienną max i w podobny sposób porównywać liczby. Jednak nie jest to najlepsze rozwiazanie – w jaki sposób można zoptymalizować taki algorytm? Podpowiedź: liczby, które dodajemy do zbioru mniejszych, na pewno nie będą w zbiorze większych liczb.

Słownik

iteracja
iteracja

czynność powtarzania tej samej operacji w pętli z góry określoną liczbę razy lub aż do spełnienia określonego warunku

pętla
pętla

jedna z konstrukcji programowania strukturalnego; pozwala na cykliczne wykonywanie instrukcji określoną liczbę razy, do momentu zajścia pewnych warunków, dla każdego elementu zbioru lub w nieskończoność