Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Równanie wymierne
Definicja: Równanie wymierne

Jeżeli WxPx są wielomianami, Px nie jest wielomianem zerowym Px0, to równanie WxPx=0 nazywamy równaniem wymiernym z jedną niewiadomą x.

Rozwiązać równanie to znaleźć takie pierwiastki wielomianu Wx, które nie są miejscami zerowymi wielomianu Px.

Przed przystąpieniem do rozwiązania równania wymiernego, należy określić jego dziedzinę.

Dziedziną równia wymiernego jest zbiór liczb rzeczywistych, pomniejszony o zbiór pierwiastków wielomianu Px.

Z definicji wartości bezwzględnej mamy x={x dla x0x dla x<0

Przykład 1

Rozwiążemy równanie wymiernerównanie wymiernerównanie wymierne 1x+1=1.

Najpierw ustalimy dziedzinę równania.

x+10

x1

D=1

1 | x + 1 | = 1           / | x + 1 |

1=x+1

Skorzystamy z własności wartości bezwzględnej.

Dla a>0: x=ax=a lub x=a.

Zatem mamy:

x+1=1 lub x+1=1.

x=0, x=-2

Rozwiązaniem równania są liczby  x=-2, x=0.

Przykład 2

Rozwiążemy równanie 24x=0.

D=R4

Mianownik równania jest różny od zera, zatem możemy pomnożyć obie strony równania przez 4x.

2=0·4x

2=0

Otrzymaliśmy sprzeczność.

Równanie nie posiada rozwiązania.

Przykład 3

Rozwiążemy równanie x2x+2=2.

Ustalając dziedzinę równania, mamy x+20, x2.

D=R2

x2x+2=2

Skorzystamy najpierw z własności wartości bezwzględnej, że dla dowolnej liczby xy0 mamy xy=xy.

Zatem mamy x2x+2=2|· x+2

x2=2x+2

x2=2x+4

Teraz skorzystamy z własności wartości bezwzględnej a=ba=b lub a=b.

x2=2x+4 lub x2=2x+4

x=6 lub x2=2x4

x=6 lub 3x=2

x=23.

Rozwiązania równania to   x = ( 2 3 ) , x=6.

Przykład 4

Rozwiążemy równanie 1xx+3=x.

D=R3

Skorzystamy z definicji wartości bezwzględnej i rozpatrzymy dwa przypadki.

1) Jeżeli 1xx+30· x+32

1xx+30

x=1 lub x=3

R14xb7oTiqrzP

x 3 , 1         x 3

Mamy wtedy 1xx+3=x.

1x=xx+3

1x=x2+3x

x2+4x1=0

Δ=16+4=20Δ=25

x1=4252=253,1

x 2 = 4 + 2 5 2 = 2 + 5 3 , 1 ,         2 + 5 3

2) Jeżeli 1xx+3<0

1xx+3<0

x=1 lub x=3

RkKp3O9kqeHzS

x,31,

Wtedy mamy 1xx+3=x.

1x=xx+3

1+x=x2+3x

x2+2x+1=0

x+12=0

x=1,31,

Rozwiązaniem równania jest liczba  x=2+5.

Przykład 5

Rozwiążemy równanie x4x=xx+2.

Dziedziną równania jest R2,0.

Korzystając z definicji wartości bezwzględnej, mamy:

x4={x4 dla x4x4 dla x<4

x={x dla x0x dla x<0

1) x,02

Równanie przyjmuje postać x+4x=xx+2.

Korzystając z własności proporcji, mamy:

x2=x+4x+2

x2=x22x+4x+8

2x=8

x=4,02

2) x0,4

Równanie przyjmuje postać x+4x=xx+2.

x2=x+4x+2

x2=x22x+4x+8

2x22x8=0

x2x4=0

Δ=1+16=17Δ=17

x1=11720,4

x2=1+1720,4

3) x4,

Równanie przyjmuje postać:

x4x=xx+2.

x2=x4x+2

x2=x2+2x4x8

2x=8

x=44,

Rozwiązaniem równania są liczby   x = ( 4 ) , x=1+172.

Słownik

równanie wymierne
równanie wymierne

równanie WxPx=0 z jedną niewiadomą x, gdzie WxPx są wielomianami, Px nie jest wielomianem zerowym Px0