Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
bg‑pink

Sole a kosmetologia

Sole wykorzystywane są powszechnie w kosmetologiikosmetologiakosmetologii. Różnorodność oferowanych kosmetyków jest związana z większym zapotrzebowaniem konsumentów. Rośnie również świadomość odbiorców, dotycząca potrzeby pielęgnacji własnego wyglądu. W tej chwili to podstawowy element inwestowania we własny wizerunek.

1
R1PwFPfpunZTn1
Schemat. Lista elementów:
  • Nazwa kategorii: RODZAJE KOSMETYKÓW
    • Elementy należące do kategorii RODZAJE KOSMETYKÓW
    • Nazwa kategorii: MLECZKA
      • Elementy należące do kategorii MLECZKA
      • Nazwa kategorii: węglan magnezu
      • Nazwa kategorii: węglan sodu-woda(1/1)
      • Koniec elementów należących do kategorii MLECZKA
    • Nazwa kategorii: KREMY
      • Elementy należące do kategorii KREMY
      • Nazwa kategorii: węglan magnezu
      • Nazwa kategorii: węglan sodu-woda(1/1)
      • Koniec elementów należących do kategorii KREMY
    • Nazwa kategorii: EMULSJE
      • Elementy należące do kategorii EMULSJE
      • Nazwa kategorii: węglan potasu
      • Nazwa kategorii: węglan sodu
      • Koniec elementów należących do kategorii EMULSJE
    • Nazwa kategorii: MYDŁA
      • Elementy należące do kategorii MYDŁA
      • Nazwa kategorii: węglan sodu-woda(1/1)
      • Nazwa kategorii: palmitynian sodu
      • Nazwa kategorii: palmitynian potasu
      • Koniec elementów należących do kategorii MYDŁA
    • Nazwa kategorii: ZMYWACZE
      • Elementy należące do kategorii ZMYWACZE
      • Nazwa kategorii: wodorowęglan sodu
      • Koniec elementów należących do kategorii ZMYWACZE
    • Nazwa kategorii: SOLE KĄPIELOWE
      • Elementy należące do kategorii SOLE KĄPIELOWE
      • Nazwa kategorii: wodorowęglan sodu
      • Nazwa kategorii: heksametafosforan(V) sodu
      • Koniec elementów należących do kategorii SOLE KĄPIELOWE
    • Nazwa kategorii: DO WŁOSÓW
      • Elementy należące do kategorii DO WŁOSÓW
      • Nazwa kategorii: FARBY
        • Elementy należące do kategorii FARBY
        • Nazwa kategorii: azotan(V) bizmutu(III)
        • Nazwa kategorii: azotan(V) srebra(I)
        • Koniec elementów należących do kategorii FARBY
      • Nazwa kategorii: PŁUKANKI
        • Elementy należące do kategorii PŁUKANKI
        • Nazwa kategorii: heksametafosforan(V) sodu
        • Koniec elementów należących do kategorii PŁUKANKI
        Koniec elementów należących do kategorii DO WŁOSÓW
    • Nazwa kategorii: PREPARATY
      • Elementy należące do kategorii PREPARATY
      • Nazwa kategorii: PRZYŚPIESZAJĄCE OPALANIE
        • Elementy należące do kategorii PRZYŚPIESZAJĄCE OPALANIE
        • Nazwa kategorii: jabłczan tyrozyny
        • Koniec elementów należących do kategorii PRZYŚPIESZAJĄCE OPALANIE
      • Nazwa kategorii: PRZECIWTRĄDZIKOWE
        • Elementy należące do kategorii PRZECIWTRĄDZIKOWE
        • Nazwa kategorii: mleczan cynku
        • Koniec elementów należących do kategorii PRZECIWTRĄDZIKOWE
      • Nazwa kategorii: DO USUWANIA PIEGÓW
        • Elementy należące do kategorii DO USUWANIA PIEGÓW
        • Nazwa kategorii: tetraboran sodu
        • Nazwa kategorii: peroksoboran sodu
        • Koniec elementów należących do kategorii DO USUWANIA PIEGÓW
      • Nazwa kategorii: DO ZĘBÓW
        • Elementy należące do kategorii DO ZĘBÓW
        • Nazwa kategorii: węglan wapnia
        • Nazwa kategorii: stearynian magnezu
        • Nazwa kategorii: węglan magnezu
        • Koniec elementów należących do kategorii DO ZĘBÓW
      • Nazwa kategorii: DO GOLENIA
        • Elementy należące do kategorii DO GOLENIA
        • Nazwa kategorii: stearynian potasu
        • Nazwa kategorii: stearynian sodu
        • Koniec elementów należących do kategorii DO GOLENIA
        Koniec elementów należących do kategorii PREPARATY
    • Nazwa kategorii: DEPILATORY
      • Elementy należące do kategorii DEPILATORY
      • Nazwa kategorii: siarczek wapnia
      • Koniec elementów należących do kategorii DEPILATORY
    • Nazwa kategorii: PUDRY
      • Elementy należące do kategorii PUDRY
      • Nazwa kategorii: siarczan(VI) wapnia
      • Nazwa kategorii: stearynian cynku
      • Nazwa kategorii: węglan wapnia
      • Nazwa kategorii: węglan magnezu
      • Koniec elementów należących do kategorii PUDRY
    • Nazwa kategorii: SZMINKI
      • Elementy należące do kategorii SZMINKI
      • Nazwa kategorii: siarczan(VI) wapnia
      • Koniec elementów należących do kategorii SZMINKI
    • Nazwa kategorii: ZASYPKI
      • Elementy należące do kategorii ZASYPKI
      • Nazwa kategorii: dwuhydroksyazotan(V) bizmutu(III)
      • Nazwa kategorii: stearynian cynku
      • Nazwa kategorii: węglan wapnia
      • Nazwa kategorii: węglan magnezu
      • Koniec elementów należących do kategorii ZASYPKI
      Koniec elementów należących do kategorii RODZAJE KOSMETYKÓW
Mapa myśli pt. „Sole a kosmetologia”
Na półkach sklepowych oferowane są różne typy kosmetyków.

Mapa myśli prezentuje RODZAJE KOSMETYKÓW. Są one następujące: 1. MLECZKA: węglan magnezu, węglan sodu woda 1/1. 2. KREMY: węglan magnezu, węglan sodu woda 1/1. 3. EMULSJE: węglan potasu, węglan sodu. 4. MYDŁA: węglan sodu woda 1/1, palmitynian sodu, palmitynian potasu. 5. ZMYWACZE: wodorowęglan sodu. 6. SOLE KĄPIELOWE: wodorowęglan sodu, heksametafosforan sodu. 7. DO WŁOSÓW. 7.1. FARBY: azotan bizmutu, azotan(V) srebra. 7.2. PŁUKANKI: heksametafosforan sodu. 8. PREPARATY. 8.1. PRZYŚPIESZAJĄCE OPALANIE: jabłczan tyrozyny. 8.2. UJĘDRNIAJĄCE: mleczan miedzi. 8.3. PRZECIWTRĄDZIKOWE: mleczan cynku. 8.4. DO USUWANIA PIEGÓW: czteroboran sodu, nadboran sodu. 8.5. DO ZĘBÓW: węglan wapnia, stearynian magnezu, węglan magnezu. 8.6. DO GOLENIA: stearynian potasu, stearynian sodu. 9. DEPILATORY: siarczek wapnia. 10. PUDRY: siarczan(VI) wapnia, stearynian cynku, węglan wapnia, węglan magnezu. 11. SZMINKI: siarczan(VI) wapnia. 12. ZASYPKI: dwuhydroksyazotan bizmutu, sterynian cynku, węglan wapnia, węglan magnezu.

bg‑pink

Przykłady soli wykorzystywanych w kosmetykach

R1Ubigbx4XPLd
Siarczek wapnia CaS Siarczki wapnia (ang. calcium sulfide) są rozpuszczalne w wodzie. Rozkładają się z wydzieleniem siarkowodoru, zgodnie z równaniem reakcji:

CaS+H2OCa(SH)(OH)
Ca(SH)(OH)+H2OCa(OH)2+H2S

Rozpuszcza keratynę włosa. Wykorzystywany w środkach depilujących. Może powodować podrażnienia skóry i oczu., Siarczan(VI) wapnia CaSO4 Siarczan(VI) wapnia (ang. calcium sulfate) to biała krystaliczna substancja o pH=7, nierozpuszczalna w wodzie. W kosmetologii znalazła zastosowanie do wyrobu pudrów oraz jako wypełniacz szminek. Związek ten uważany jest za substancję nieszkodliwą.Na zdjęciu są pomadki w różnych kolorach.Rocznie na świecie sprzedaje się około 700 milionów szminek.
Źródło: pixabay.com; Licencja: domena publiczna.
, Azotan(V) srebra(I) AgNO3 Azotan(V) srebra(I) (ang. silver nitrate) po podgrzaniu powyżej 440°C rozkłada się z wydzieleniem srebra, tlenku azotu(IV) i tlenu:

2 AgNO3T  2 Ag+2 NO2+O2

Ma działanie odkażające i dezynfekujące, dlatego znalazł zastosowanie do usuwania brodawek, kurzajek. Wykorzystywany również do produkcji farb do włosów.Na zdjęciu jest dziewczyna z zafarbowanymi na różne kolory krótkimi włosami. W tle butelki z różnymi kolorami farb.Niektóre kolory włosów mogą podkreślić urodę, a inne zaakcentować jej mankamenty.
Źródło: wallpaperflare.com; Licencja: domena publiczna.
, Węglan magnezu MgCO3 Węglan magnezu (ang. magnesium carbonate) charakteryzuje się tzw. wysoką bielą. Nierozpuszczalny w wodzie, ma właściwości chłonne i polerujące. Znalazł zastosowanie do zobojętniania kwasów w pudrach, zasypkach, pastach, preparatach do zębów. Uważany za substancję nieszkodliwą.Na zdjęciu szczoteczka do zębów, na której znajduje się trzykolorowa pasta wyciskana z tubki.Pasta zapewnia estetyczny i ładny wygląd zębów oraz świeży oddech.
Źródło: pixabay.com; Licencja: domena publiczna.
, Węglan potasu K2CO3 Węglan potasu (ang. potassium carbonate) to związek o pH zasadowym. Dobrze rozpuszczalny w wodzie, higroskopijny biały proszek. Stosowany do wyrobu emulsji. Dopuszczony do użytku w kosmetykach., Wodorowęglan sodu NaHCO3 Biała, drobnokrystaliczna substancja. Reakcja hydrolizy przebiega z wydzieleniem się CO2 – tlenku węgla(IV):

(1) Zapis ogólny po rozpadzie kwasu węglowego:
NaHCO3+H2ONaOH+CO2+H2O

(2) Zapis jonowy:
Na++HCO3-+H2ONa++OH-+H2CO3

(3) Zapis jonowy skrócony:
HCO3-+H2OOH-+H2CO3

Powstały kwas węglowy jest słaby i nietrwały, dlatego rozpada się w myśl reakcji:
H2CO3H2O+CO2

Odczyn zasadowy dają jony OH-.

Stosowany do produkcji soli w kąpielach mineralnych i kwasowęglowych.Na zdjęciu są lawendowe płyny, sole do kąpieli oraz mydła.Odpowiednio dobrana kąpiel może poprawić samopoczucie, rozluźnić ciało, ukoić lub dodać energii.
Licencja: domena publiczna.
, Węglan wapnia CaCO3 Węglan wapnia (ang. calcium carbonate) to lekki biały proszek, nierozpuszczalny w wodzie, wykazujący dużą chłonność i duże właściwości polerujące. Znalazł zastosowanie w produkcji np. past do zębów i produktów do jamy ustnej, pudrów i zasypek.Na zdjęciu na zboczu góry, wykorzystując nierówności terenu, są progi, półkoliste i eliptyczne baseny wody termalnej, ukształtowane w formie tarasów, oddzielone od siebie obłymi zaporami, po których spływa woda.Pamukkale, Turcja – wypływająca z gorących źródeł woda, bogata w związki wapnia i tlenek węgla(IV). Ochładzając się na powierzchni, wytrąca węglan wapnia, którego osady układają się w nacieki i stalaktyty.
Licencja: Antoine Taveneaux, CC SA BY 3.0, dostępny w internecie: commons.wikimedia.org.
, Peroksoboran sodu-woda(1/4) NaBO3·4 H2O Peroksoboran sodu–woda(1/4) (ang. sodium perborate) jest słabo rozpuszczalny w wodzie, rozkłada się z wydzieleniem nadtlenku wodoru zgodnie z równaniem reakcji chemicznej:

NaBO3(aq)+H2ONaBO2(aq)+H2O2(aq)

Działa wybielająco, poza tym stosowany jest do kąpieli tlenowych, pielęgnacji stóp i rąk.opis WCAGPeroksoboran sodu–woda(1/4) w większych stężeniach wykorzystywany jest do usuwania piegów i rozjaśniania włosów
Źródło: pixabay.com; Licencja: domena publiczna.
, Mleczan cynku C5H10O4COOZn Mleczan cynku (ang. zinc lactate) to związek chemiczny ułatwiający gojenie się ran. Wykorzystywany w kosmetykach dla skóry z niedoskonałościami. Działa przeciwtrądzikowo, ściągająco, przeciwzapalnie i osuszająco., Stearynian sodu C17H35COONa oraz stearynian potasu C17H35COOK Stearynian sodu (ang. sodium stearate) oraz stearynian potasu (ang. potassium stearate) wchodzą w skład pieniących się i nabłyszczających kremów do golenia. Substancje uważane są za nieszkodliwe., Palmitynian sodu C15H31COONa oraz palmitynian potasu C15H31COOK Palmitynian sodu (ang. sodium palmitate) oraz palmitynian potasu (ang. potassium palmitate) to związki chemiczne będące podstawowymi składnikami mydeł, otrzymywanych w wyniku reakcji zmydlania, np.:Równanie reakcji: jedna cząsteczka tripalmitynianu glicerolu (tłuszcz ciekły) dodać trzy cząsteczki zasady sodowej strzałka w prawo jedna cząsteczka glicerolu dodać trzy cząsteczki palmitynianu sodu (mydło).
Schemat przebiegu reakcji zmydlania. Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0
Stosując wodę z mydłem zmniejszamy znacząco ilość drobnoustrojów na naszej skórze. Substancje uważane za nieszkodliwe, pomagają dbać o higienę osobistą.Na zdjęciu są kawałki mydeł leżące na talerzu.
Mydła znane są od starożytności i służą od tego czasu jako środki myjące i piorące.
Źródło: pixabay.com; Licencja: domena publiczna.
bg‑pink

Podsumowanie

Od wieków ludzkość szuka sposobu na poprawienie lub przedłużenie urody. Temat ten wzbudza sporo ciekawości i emocji. Za ideał uchodzi gładka, promienna cera, migdałowe oczy, karmazynowe usta. Ten przyjęty model piękna stał się przyczyną stosowania kosmetyków zawierających również szkodliwe substancje, takie jak ołów, arszenik, rtęć...

Z dzisiejszej perspektywy możemy uważać, że współczesne kosmetyki są bezpieczne. Ważne jest jednak ich rozsądne stosowanie. Czasami wystarczy po prostu wybierać kosmetyki przeznaczone dla naszego wieku i typu cery oraz stosować nie większe ilości, niż te zalecane przez producenta. Warto jednak przypomnieć, że należy zawsze sprawdzać skład każdego kosmetyku, by nie wybrać takiego, który spowoduje u nas alergię.

Ważne!

Zawsze sprawdzaj skład kosmetyku! Jeśli nie znasz jakiejś substancji – sprawdź w internecie lub załóż jedną z wielu aplikacji, które pomagają „rozszyfrować” pochodzenie konkretnych składników.

Słownik

emulsja
emulsja

dwufazowy układ dyspersyjny dwóch niemieszających się wzajemnie cieczy, polarnej i niepolarnej. Jest to układ termodynamicznie nietrwały

RkFTFk2asVdPM
Typy emulsji
Źródło: GroMar Sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
termodynamiczna nietrwałość emulsji
termodynamiczna nietrwałość emulsji

przyczyną nietrwałości termodynamicznej emulsji jest istniejące napięcie międzyfazowe w układzie. Im większa jest powierzchnia kontaktu faz, tym większa jest energia wewnętrzna i entropia (miara nieuporządkowania) układu oraz napięcie powierzchniowe na ich granicy

higroskopijność
higroskopijność

zdolność niektórych substancji do wchłaniania wilgoci lub wiązania się z wodą. Woda ta może pochodzić z pary wodnej, znajdującej się w powietrzu, z wilgoci znajdującej się w gruncie, z rosy osadzającej się na powierzchni substancji itp.

hydroliza
hydroliza

rozkład substancji chemicznych pod wpływem wody

kosmetologia
kosmetologia

kosmetyka lekarska; med. dział dermatologii, zajmujący się metodami leczenia i upiększania ciała; wywodzący się z kosmetyki dział nauki o racjonalnym pielęgnowaniu ciała

mydła
mydła

to sole, otrzymywane w wyniku reakcji zmydlania gliceryny (propanotriolu) wodorotlenkami. Reakcję przyspiesza obecność niewielkiej ilości etanolu

Bibliografia

Chambers C., Holliday C. K., Modern Inorganic Chemistry: An Intermediate Text, London 1975, s. 836.

Patnaik P., Handbook of Inorganic ChemicalsNew York 2002, s. 836.