Migracja ludnościmigracje ludnościMigracja ludności oznacza jej przemieszczanie, najczęściej w celu czasowej lub stałej zmiany miejsca zamieszkania.

Ze względu na zasięg migracje dzielimy na wewnętrzne i zewnętrzne.

W ramach migracji wewnętrznych (według podziału na podstawie pojęć stosowanych w statystyce publicznej - GUS) wyróżnia się migracje:

• międzywojewódzkie – przemieszczenia ludności z jednego województwa do innego,

• wewnątrzwojewódzkie – zmiany miejsca zamieszkania w obrębie tego samego województwa,

• międzypowiatowe – przemieszczenia ludności z jednego powiatu do innego,

• wewnątrzpowiatowe – zmiany miejsca zamieszkania w obrębie tego samego powiatu.

Klasyfikując migracje wewnętrzne według charakteru administracyjnego obszarów, między którymi miała miejsce wędrówka, rozróżniamy następujące kierunki migracji:

• ze wsi do miasta,

• z miasta na wieś,

• z miasta do miasta,

• ze wsi na wieś.

W przypadku migracji wewnętrznych do końca XX wieku bardzo atrakcyjne były miasta. Rok 2000 zaznaczył się, jako pierwszy, ujemnym saldem migracji dla miast. Ta tendencja migracyjna w Polsce o kierunku miasto – wieś trwa do dzisiaj: obserwuje się coraz większy napływ ludności do stref podmiejskich z dużych ośrodków miejskich. Są to często tzw. migracje rezydencjalne.

W każdym województwie istnieją miasta, które są atrakcyjne pod względem ekonomicznym, kulturalnym, a także oferty edukacyjnej. Do takich miast należą m.in. Warszawa, Kraków, Wrocław, Gdańsk, Poznań. Najliczniejszą grupą, która migruje do dużych ośrodków miejskich, są ludzie młodzi w wieku 20–29 lat, przemieszczający się do miast w celu odbycia dalszej nauki, a następnie znalezienia pracy. Są to osoby, które napłynęły z osad wiejskich, a także te, które np. podróżują między różnymi ośrodkami w celu osiągnięcia wyższej jakości życia. Z kolei wśród osób w wieku 35–45 lat występuje tendencja odwrotna, tzn. więcej osób odpływa z miast – jest to związane z przesiedleniami rodzin o ustabilizowanym poziomie materialnym, których środki pozwalają na budowę domu i eksploatację samochodu. Tak powstają suburbiasuburbiasuburbia.

Wśród województw szczególnie dwa wyróżniają się wysokim dodatnim saldem migracji: mazowieckie (z Warszawą) i pomorskie (z Gdańskiem). Wartości dodatnie salda migracji wykazują również województwa: dolnośląskie (z Wrocławiem) i małopolskie (z Krakowem). Pozostałe cechują się ujemnymi wartościami danego wskaźnika.

RkilnM4acGVj4

Mapa Polski przedstawia wartość salda migracji w poszczególnych powiatach Polski w 2020 roku. Wartość salda migracji zaznaczona kolorem czerwonym wynosi powyżej 4 w powiatach sąsiadujących z Warszawą, z miastami wojewódzkimi w każdym województwie oraz Trójmiastem. Wartość salda migracji oznaczona kolorem pomarańczowym wynosi od 2,1 do 4 w jednym powiecie w województwie pomorskim, w dwóch powiatach w województwie mazowieckim, w powiecie w województwie małopolskim, w dwóch powiatach w województwie śląskim, w dwóch powiatach w województwie opolskim, w dwóch powiatach w województwie dolnośląskim oraz w dwóch powiatach w województwie lubuskim i po jednym powiecie w województwie wielkopolskim i łódzkim. Wartość salda migracji oznaczona kolorem żółtym wynosi od 0,1 do 2 w części powiatów większości województw oprócz województwa podkarpackiego i lubelskiego. Wartość salda migracji oznaczona kolorem zielonym wynosi od -1,9 do 0 w znacznej części powiatów w pasie od południa, przez centralną Polskę po północ kraju. Wartość salda migracji oznaczona kolorem niebieskim wynosi od -3,9 do -2 w znacznej części powiatów w zachodniej i wschodniej Polsce oraz części powiatów Polski centralnej. Wartość salda migracji mniejsza lub równa -4 oznaczona jest kolorem granatowym i występuje w trzech powiatach województwa zachodniopomorskiego, w jednym powiecie województwa pomorskiego, w siedmiu powiatach województwa warmińsko‑mazurskiego, w ośmiu powiatach województwa podlaskiego, w sześciu powiatach województwa lubelskiego, w dwóch powiatach województwa podkarpackiego, w jednym powiecie w województwie śląskim, w siedmiu powiatach województwa mazowieckiego oraz w jednym powiecie województwa wielkopolskiego i dolnośląskiego.

Najatrakcyjniejszym województwem dla migracji wewnętrznych w Polsce jest województwo mazowieckie.

W migracjach zewnętrznych wyróżnia się następujące formy:

• emigrację – wyjazd na stałe lub na pewien okres z dotychczasowego miejsca zamieszkania,

• imigrację – przyjazd na stałe lub na pewien okres do nowego miejsca zamieszkania,

• reemigrację – powrót z emigracji ludności, która wcześniej wyemigrowała.

W 2018 roku liczbę Polaków przebywających czasowo za granicą szacowano na 2,46 mln osób. Najwięcej Polaków przebywało w krajach UE (łącznie z Wielką Brytanią). W XXI wieku największy wpływ na kierunki migracji zewnętrznych miało wejście Polski do UE (2004 r.) oraz do strefy Schengen (2007 r.).

Zdecydowana większość polskich emigrantów przebywa za granicą z powodu pracy. Saldo migracji zewnętrznych w Polsce od wielu lat było ujemne. W ostatnich latach sytuacja nieznacznie się zmienia – od 2016 roku występuje niewielkie, ale dodatnie saldo tych migracji. Oznacza to, że więcej ludzi przyjeżdża do Polski niż z niej wyjeżdża. Imigrantami w Polsce są osoby z wysokim wykształceniem, pracujące w różnych firmach działających w Polsce, a pochodzących z Europy Zachodniej, USA, Japonii czy Chin. Drugą grupę imigrantów stanowią osoby niewykwalifikowane, pracujące przy różnych prostych pracach, a pochodzące np. z Ukrainy, Rosji, Wietnamu czy Turcji.  Do kraju wracają także reemigranci – wciąż nie jest to jednak duża grupa. Polacy jako emigranci na pobyt stały wybierają głównie Niemcy, Wielką Brytanię, Niderlandy, Irlandię, Austrię, ale również Norwegię, Islandię i USA. Najwięcej Polaków z wyższym wykształceniem znajduje się w Wielkiej Brytanii. Do Niemiec wyjeżdżają głównie fachowcy, niekoniecznie z wyższym wykształceniem.

Co głównie skłania Polaków do wyjazdu z kraju?

Z Polski wyjeżdżają młodzi ludzie, którzy mają pracę w kraju. Z punktu widzenia polskiego rynku pracy jest to niekorzystne, gdyż emigruje grupa, na której opiera się nasza gospodarka. Udział tych, którzy za granicą poszukują lepszych warunków płacowych i większych możliwości rozwoju zawodowego, stale rośnie, spada natomiast udział tych, dla których jest to życiowa czy ekonomiczna konieczność. Dzieje się tak z powodu możliwości przemieszczania się w obrębie UE oraz względnej poprawy sytuacji gospodarczej Polski.

Co powstrzymuje Polaków przed wyjazdem z kraju?

Słownik