Przeczytaj
Czym jest trzustka?
Trzustka to gruczoł trawienny układu pokarmowego kręgowców, produkujący i wydzielający enzymy proteolityczneenzymy proteolityczne, wytwarzane w formie proenzymówproenzymów (trypsynogenutrypsynogenu i chymotrypsynogenuchymotrypsynogenu), oraz amylazę. Zawiera ona także komórki endokrynowe alfa, beta, delta i PP, zgrupowane w wyspach Langerhansawyspach Langerhansa. Komórki te produkują hormony (alfa – glukagon, beta – insulinę, delta – somatostatynę, a PP – polipeptyd trzustkowy) oraz biorą udział w regulacji metabolizmu, w szczególności gospodarki węglowodanowej.
Budowa trzustki
Funkcje trzustki
Wytwarzanie i wydzielanie do krwi hormonówhormonów: insulinyinsuliny i glukagonuglukagonu, regulujących poziom glukozy we krwi.
Synteza i wydzielanie insuliny to skomplikowany proces, w którym uczestniczy wiele organelli komórkowych. Wszystko zaczyna się od jądra komórkowego, gdzie zachodzi transkrypcja DNA na mRNA, który posłuży jako matryca przy tworzeniu białka. Następnie mRNA wędruje do siateczki śródplazmatycznej szorstkiej. Tutaj dochodzi do translacji – powstaje proinsulina, która transportowana jest w pęcherzykach siateczki do aparatu Golgiego. W nim cząsteczka proinsuliny cięta jest na dwa fragmenty – powstają insulina i peptyd C, które następnie wydzielane są na zewnątrz komórki.
Słownik
jeden z enzymów trawiennych wytwarzanych przez trzustkę, hydrolizujący wiązania glikozydowe; uczestniczy w trawieniu węglowodanów
proteolityczny enzym trzustkowy aktywowany przez trypsynę; uczestniczy w trawieniu białek
nieaktywny prekursor chymotrypsyny; uaktywniany w soku trzustkowym przez trypsynę
proteolityczny enzym trzustkowy; w przeciwieństwie do innych enzymów proteolitycznych trzustki nie jest wydzielana w postaci proenzymu; uczestniczy w trawieniu białek
enzymy rozkładające białka na składniki prostsze
peptydowy hormon trzustki wydzielany przez komórki alfa wysp Langerhansa; wzmaga rozpad glikogenu wątroby, przez co podnosi poziom glukozy we krwi; działa przeciwnie do insuliny, jest jej fizjologicznym antagonistą
różnorodne związki organiczne wytwarzane przez żywe organizmy, regulujące i koordynujące procesy chemiczne w komórkach i tkankach, a pośrednio – wszelkie procesy fizjologiczne, przez dostosowywanie ich do zmieniających się warunków otoczenia
hormon wytwarzany przez komórki beta wysp Langerhansa w trzustce z syntetyzowanej tam proinsuliny po odłączeniu tzw. łańcucha C; reguluje w organizmie szybkość zużywania glukozy przez tkanki (umożliwia magazynowanie glikogenu w wątrobie i mięśniach), bierze udział w przetwarzaniu węglowodanów w tłuszcze, wzmaga syntezę białka przez przyspieszanie dostarczania aminokwasów, umożliwia transport glukozy do wnętrza komórek; jedyny hormon obniżający poziom glukozy we krwi
jeden z enzymów trawiennych wytwarzanych przez trzustkę; odpowiedzialny za hydrolizę trójglicerydów
jeden z enzymów trawiennych wytwarzanych przez trzustkę; odpowiedzialny za hydrolizę kwasów nukleinowych
zmutowane wersje genów stymulujących normalny wzrost komórki (protoonkogeny), powodujące transformację nowotworową
nieaktywne prekursory enzymów; aktywują się pod wpływem działania odpowiednich aktywatorów enzymatycznych
wydzielina gruczołów zrazików trzustki o silnie alkalicznym odczynie spowodowanym obecnością jonów wodorowęglanowych
proteolityczny enzym trzustkowy aktywowany przez enterokinazę, wydzielany w postaci prekursora – trypsynogenu; uczestniczy w trawieniu białek
nieaktywny prekursor (proenzym) trypsyny; wytwarzany w trzustce
wydzielanie produktów gruczołów egzokrynowych na powierzchnię ciała lub nabłonka wyścielającego światło narządów wewnętrznych
wydzielanie hormonu do płynów układu krążenia (krwi, limfy, hemolimfy)
gruczoły wydzielania wewnętrznego zgromadzone w postaci skupisk komórek zatopionych w miąższu trzustki; odgrywają ważną rolę w wydzielaniu dokrewnym, a ich uszkodzenie może prowadzić do rozwoju chorób o podłożu autoimmunologicznym lub cukrzycy