Przeczytaj
Na początek przypomnijmy ważne twierdzenie, które pomoże nam w rozwiązaniu kilku zadań.
Dla każdego wielomianu i niezerowego wielomianu istnieją wielomiany i takie, że , przy czym wielomian , nazywany resztą z dzielenia, jest stopnia mniejszego niż stopień wielomianu lub jest wielomianem zerowym.
Wiemy, że reszta z dzielenia pewnego wielomianu przez wielomian jest wielomianem .
Jak wyznaczyć resztę z dzielenia wielomianu przez dwumian ?
Rozwiązanie
Wiemy, że istnieje wielomian taki, że .
Z twierdzenia o reszcie wiemy, że reszta z dzielenia przez to .
Obliczmy
,
czyli
.
Zatem szukana resztareszta wynosi .
Wiemy, że reszta z dzielenia pewnego wielomianu przez dwumian wynosi , zaś reszta z dzielenia przez to .
Jak wyznaczyć resztę z dzielenia wielomianu przez wielomian ?
Rozwiązanie
Wiemy, że istnieją wielomiany oraz takie, że .
Zauważmy, że .
Z twierdzenia o dzieleniu z resztą wiemy, że jest wielomianem stopnia co najwyżej pierwszego. Zatem istnieją liczby i takie, że .
Z twierdzenia o reszcie wiemy, że oraz .
Zatem
, a ponieważ , mamy
.
Analogicznie
, więc
.
Wystarczy teraz rozwiązać układ równań
.
Rozwiązaniem jest para liczb .
Zatem szukana reszta to .
Kolejne przykłady pokazują, jak zastosować twierdzenie o dzieleniu z resztątwierdzenie o dzieleniu z resztą w zadaniach z parametrami.
Dany jest wielomian . Dla jakich wartości parametrów i reszta z dzielenia wielomianu przez jest równa ?
Rozwiązanie
Zauważmy na początek, że .
Zatem istnieje wielomian taki, że
.
Obliczmy wartość wielomianu dla argumentów oraz :
,
.
Wykorzystajmy teraz wzór wielomianu z parametrami:
,
co daje nam równanie
.
,
czyli
.
Po uproszczeniu uzyskujemy układ równań z niewiadomymi , :
,
którego rozwiązaniem jest para liczb .
Dany jest wielomian . Wiadomo, że reszta z dzielenia przez wielomian wynosi . Wyznaczmy wartości parametrów , i .
Rozwiązanie
Z twierdzenia o dzieleniu z resztą wiemy, że istnieje wielomian taki, że
.
Zatem
,
,
.
Podstawmy liczby , oraz do wzoru wielomianu :
, więc
.
, więc
.
, więc
.
Wystarczy więc rozwiązać układ równań
.
Szukane wartości parametrów to .
Słownik
dla każdego wielomianu i niezerowego wielomianu istnieją wielomiany i takie, że , przy czym wielomian , nazywany resztą z dzielenia, jest stopnia mniejszego niż stopień wielomianu lub jest wielomianem zerowym
reszta z dzielenia wielomianu przez dwumian postaci wynosi (czyli jest stałą równą wartości wielomianu dla argumentu )