W materiale omówimy, w jaki sposób wyznaczać współrzędne wierzchołków dowolnego wielokątawielokątwielokąta w symetrii środkowej względem początku układu współrzędnych, czyli punktu o współrzędnych .
Punkty symetryczne względem początku układu współrzędnych
Definicja: Punkty symetryczne względem początku układu współrzędnych
Punkty o współrzędnych i są symetryczne względem początku układu współrzędnych wtedy gdy oraz .
RlC12tzNZy3ZF
Ilustracja przedstawia układ współrzędnych z poziomą osią oraz z pionową osią bez podziałki. Na płaszczyźnie w trzeciej ćwiartce układu zaznaczono zamalowanym kółkiem punkt o współrzędnych oraz symetryczny do niego względem początku układu współrzędnych punkt o współrzędnych znajdujący się w pierwszej ćwiartce. Punkty te połączono linią ciągłą, tworząc odcinek .
początek układu współrzędnych jest środkiem odcinka łączącego dwa punkty, które są względem niego symetryczne.
Ważne!
Obrazem wielokąta w symetrii środkowej względem początku układu współrzędnych jest wielokąt do niego przystający o tym samym obwodzie i polu.
Do sprawdzenia, czy dane dwa wielokąty są symetryczne względem początku układu współrzędnych użyjemy wzoru na środek odcinka o końcach i :
Do wyznaczenia obrazu wielokąta w symetrii środkowej względem początku układu współrzędnych wystarczy znaleźć obraz wierzchołków tego wielokąta.
Przykład 1
Wyznaczymy, dla jakich wartości parametru punkty o współrzędnych oraz są symetryczne względem punktu o współrzędnych .
Rozwiązanie:
Jeżeli punkty i są symetryczne względem początku układu współrzędnych, to do wyznaczenia wartości parametru rozwiązujemy równanie:
Wobec tego:
Zatem oraz .
Przykład 2
Dany jest trójkąt o wierzchołkach , oraz .
Wyznaczymy współrzędne wierzchołków tego trójkąta w symetrii środkowej względem początku układu współrzędnych.
Rozwiązanie:
Niech , , będą punktami symetrycznymi do punktów , , w symetrii środkowej względem punktu . Wówczas:
,
,
.
Przykład 3
Wyznaczymy współrzędne wierzchołków prostokąta z poniższego rysunku w symetrii środkowej względem początku układu współrzędnych.
Rozwiązanie:
RbqZPheGRIGjP
Ilustracja przedstawia układ współrzędnych z poziomą osią od minus pięciu do pięciu oraz z pionową osią od minus czterech do pięciu. Na płaszczyźnie zaznaczono zamalowanymi kółkami cztery punkty, które połączono ze sobą, tworząc prostokąt. Punkty te to kolejno: . Wnętrze czworokąta zamalowano.
Z rysunku odczytujemy współrzędne wierzchołków prostokąta :
,
,
,
.
Współrzędne wierzchołków prostokąta w symetrii środkowej względem początku układu współrzędnych wynoszą odpowiednio:
,
,
,
.
W niektórych przypadkach obrazem wielokąta w symetrii środkowej względem początku układu współrzędnych jest ten sam wielokąt.
Przykład 4
Wyznaczymy obraz czworokąta z rysunku w symetrii środkowej względem początku układu współrzędnych.
RqX7OppBxz48g
Ilustracja przedstawia układ współrzędnych z poziomą osią od minus pięciu do pięciu oraz z pionową osią od minus czterech do pięciu. Na płaszczyźnie zaznaczono zamalowanymi kółkami cztery punkty, które połączono ze sobą, tworząc czworokąt. Punkty te to kolejno: . Wnętrze czworokąta zamalowano.
Rozwiązanie:
Z rysunku odczytujemy współrzędne wierzchołków czworokąta:
,
,
,
.
Obrazem czworokąta w symetrii środkowej względem początku układu współrzędnych jest czworokąt o wierzchołkach:
,
,
,
.
Zatem rysunek czworokąta przedstawia się następująco:
R1YrbkBUJx0lb
Ilustracja przedstawia układ współrzędnych z poziomą osią od minus pięciu do pięciu oraz z pionową osią od minus czterech do pięciu. Na płaszczyźnie zaznaczono zamalowanymi kółkami cztery punkty, które połączono ze sobą, tworząc czworokąt oraz kolejne cztery punkty, będące symetrycznymi odbiciami wyjściowych punktów względem początku układu współrzędnych. Punkty symetryczne również połączono w czworokąt. Punkty wyjściowe, będące wierzchołkami czworokąta mają współrzędne: . Punkty do nich symetryczne będące wierzchołkami czworokąta mają współrzędne: . Wnętrza obu czworokątów są zamalowane.
Przykład 5
Wyznaczymy obraz trójkąta z rysunku w symetrii środkowej względem początku układu współrzędnych, a następnie obliczymy pole części wspólnej tych trójkątów.
R1RbbQYX83uKY
Ilustracja przedstawia układ współrzędnych z poziomą osią od minus pięciu do pięciu oraz z pionową osią od minus pięciu do pięciu. Na płaszczyźnie zaznaczono zamalowanymi kółkami trzy punkty. Są to kolejno: . Punkty połączono ze sobą, tworząc trójkąt.
Rozwiązanie:
Obrazem trójkąta w symetrii jest trójkąt o wierzchołkach .
R1ZJx1OlHnJwd
Ilustracja przedstawia układ współrzędnych z poziomą osią od minus pięciu do pięciu oraz z pionową osią od minus pięciu do pięciu. Na płaszczyźnie zaznaczono zamalowanymi kółkami trzy punkty wyjściowe oraz trzy punkty symetryczne do nich względem początku układu współrzędnych. Każdą trójkę punktów połączono ze sobą, tworząc dwa trójkąty: trójkąt oraz trójkąt . Współrzędne wierzchołków trójkąta są następujące: oraz współrzędne symetrycznych do nich wierzchołków trójkąta to: . Zamalowano część wspólną trójkątów, czyli czworokąt ograniczony punktami o współrzędnych: .
Zauważmy, że częścią wspólną obu trójkątów jest romb o przekątnych długości i , zatem jego pole wynosi:
.
Przykład 6
Sprawdzimy, czy czworokąty i przedstawione na poniższym rysunku są symetryczne względem początku układu współrzędnych.
R1ZF81PgAtcRk
Ilustracja przedstawia układ współrzędnych z poziomą osią od minus pięciu do pięciu oraz z pionową osią od minus sześciu do sześciu. Na płaszczyźnie zaznaczono zamalowanymi kółkami cztery punkty, które połączono ze sobą, tworząc czworokąt oraz kolejne cztery punkty, będące symetrycznymi odbiciami wyjściowych punktów względem początku układu współrzędnych. Punkty symetryczne również połączono w czworokąt. Punkty wyjściowe, będące wierzchołkami czworokąta mają współrzędne: . Punkty do nich symetryczne będące wierzchołkami czworokąta mają współrzędne: . Wnętrza obu czworokątów są zamalowane.
Rozwiązanie:
Z rysunku odczytujemy współrzędne wierzchołków.
Dla czworokąta mamy:
,
,
,
.
Dla czworokąta mamy:
,
,
,
.
Sprawdzimy, czy punkt o współrzędnych jest środkiem każdego z odcinków , , , .
Oznaczymy środki tych odcinków odpowiednio , , , .
Zatem:
,
,
,
.
Ponieważ , zatem czworokąty i przedstawione na rysunku nie są symetryczne względem początku układu współrzędnych.
Słownik
symetria środkowa względem początku układu współrzędnych
symetria środkowa względem początku układu współrzędnych
przekształcenie geometryczne, w którym obrazem punktu jest punkt
wielokąt
wielokąt
część płaszczyzny ograniczona łamaną zwyczajną zamkniętą wraz z tą łamaną