bg‑azure

Analizza il dialogo. Osserva i verbi che usa Raffaele per chiedere indicazioni stradali per arrivare in Vaticano.

Przeanalizuj dialogu. Zwróć uwagę, jakich czasowników używa Raffaele, pytając o drogę do Watykanu.

RQ0PCCQysSwWK
La prima volta a Roma
Pierwszy raz w Rzymie
Źródło: grafika: Joshua Earle, Unsplash.com, licencja: CC BY 3.0.
Artur Gałkowski La prima volta a Roma
RgcGiUCd3icOQ
Nagranie dźwiękowe

Raffaele esceuscireesce dalla stazione Termini a Roma e non sa come raggiungereraggiungereraggiungere la basilicala basilica (f)la basilica di San PietroSan PietroSan Pietro in Vaticanoil VaticanoVaticano. ChiedechiedereChiede la stradala strada (f)la strada ad una signora. RicevericevereRiceve indicazionil’indicazione (f)indicazioni preciseprecisoprecise.

Raffaele: Mi scusi, signora, per raggiungere la basilica di San Pietro?

Signora: Vuoi andare in Vaticano?

Raffaele: Certo, in Vaticano.

Signora: È abbastanzaabbastanzaabbastanza lontano, ma puoi andarciandarciandarci a piedi.

Raffaele: QuantoquantoQuanto tempoil tempo (m)tempo serveservireserve per andare a piedi?

Signora: SeseSe vai drittodrittodritto attraversoattraversoattraverso il centro storico, serve un’orettal’oretta (f)un’oretta.

Raffaele: Un’oretta non è poco... Posso prendere un mezzo di trasportoil mezzo (m) di trasportoun mezzo di trasporto?

Signora: Sì, hai almenoalmenoalmeno due possibilitàla possibilità (f)possibilità. Il bus o la metropolitana.

Raffaele: Se scelgosceglierescelgo il bus, che numero devo prendere?

Signora: Se scegli il bus, prendi il 64. Eccolo, puoi saliresaliresalire, parte fra un quarto d’oraun quarto d’oraun quarto d’ora.

Raffaele: E la metro?

Signora: Devi andare giùandare giùandare giùsalire sul trenosalire sul trenosalire sul treno della linea “A” direzionela direzione (f)direzione Battistini.

Raffaele: E dove devo scenderescenderescendere?

Signora: Scendi alla fermata Ottaviano e poi continuacontinuarecontinua a piedi con tutta la gentela gente (f)la gente versoversoverso la cupolala cupola (f)la cupola della basilica.

Raffaele: Grazie, signora, salgo sul bus. È qua. Arrivederla.

Signora: Ciao, buona visita in Vaticano!

1 Źródło: Artur Gałkowski, La prima volta a Roma, licencja: CC BY 3.0.
Esercizio 1

Decidi se le seguenti frasi sono vere o false.

Zdecyduj, czy następujące zdania są prawdziwe czy fałszywe.

RLrlnuJDiIRxQ
Łączenie par. . Raffaele è a Roma per la terza volta.. Możliwe odpowiedzi: Vero, Falso. Raffaele vuole raggiungere il Vaticano.. Możliwe odpowiedzi: Vero, Falso. Raffaele va in Vaticano a piedi.. Możliwe odpowiedzi: Vero, Falso. Il Vaticano si trova vicino alla stazione Termini.. Możliwe odpowiedzi: Vero, Falso. La basilica di San Pietro ha una grande cupola.. Możliwe odpowiedzi: Vero, Falso
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej i Uniwersytetu Łódzkiego, licencja: CC BY-SA 3.0.

Czasowniki raggiungere, salire, scendere

Czasowniki, które poznajesz w tej lekcji, służą do wyrażania czynności przy przemieszczaniu się i korzystaniu ze środków transportu.

Czasownik raggiungere (dotrzeć, osiągnąć cel) używany jest, kiedy prosimy lub otrzymujemy wskazówki dotarcia do jakiegoś miejsca, np.:

  • Per raggiungere il Vaticano dovete prendere il bus 64.
    Aby dotrzeć do Watykanu, musicie pojechać autobusem nr 64.

RFBf40sddYGiN
Nagranie przedstawia zdanie w języku włoskim.
  • Mi scusi, come faccio per raggiungere la stazione centrale?
    Przepraszam (pana/panią), jak dotrę do dworca głównego?

RPm6DWOXEcKsP
Nagranie przedstawia zdanie w języku włoskim.

Czasowniki salire i scendere oznaczają natomiast czynność wchodzenia „do góry” lub schodzenia „w dół”; w przypadku ich użycia ze środkiem lokomocji oznaczają wsiadanie i wysiadanie. Łączą się wówczas odpowiednio z przyimkiem su oraz da:

  • salire suwsiadać do (pojazdu, środka lokomocji), np.

    • salire sul tramwsiadać do tramwaju

    • salire sul trenowsiadać do pociągu

    • salire sulla biciclettawsiadać na rower

  • scendere dawysiadać (z pojazdu, środka lokomocji), np.

    • scendere dal tramwysiadać z tramwaju

    • scendere dal buswysiadać z autobusu

    • scendere dalla macchinawysiadać z samochodu

    • scendere dalla biciclettazsiadać z roweru

Czasowniki raggiungerescendere odmieniają się regularnie według II koniugacji. Zwróć uwagę, że akcent w tych bezokolicznikach pada na trzecią sylabę od końca (pogrubiona samogłoska):

  • raggiungere – osiągnąć, dojść, dojechać

1

io raggiungo

tu raggiungi

lui, lei raggiunge

2

noi raggiungiamo

voi raggiungete

loro raggiungono

R6HjDE20HXx11
Nagranie przedstawia odmianę włoskiego czasownika raggiungere, po polsku osiągnąć, dojść, dojechać przez osoby.
  • scendere – zejść, wysiąść

1

io scendo

tu scendi

lui, lei scende

2

noi scendiamo

voi scendete

loro scendono

R1J5utkxHnfCF
Nagranie przedstawia odmianę włoskiego czasownika scendere, po polsku zejść, wysiąść przez osoby.

Czasownik salire odmienia się według III koniugacji, przy czym w 1 os. l.poj. i 3 os. l.mn. pojawia się dodatkowa głoska g. Należy więc do koniugacji nieregularnej:

  • salirewspiąć się, wejść/podejść (do góry), wsiąść

R1T3b93qrJ0ws
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej i Uniwersytetu Łódzkiego, licencja: CC BY 3.0.

persona

singolare

persona

plurale

io

salgo

noi

saliamo

tu

sali

voi

salite

lui, lei, Lei

sale

loro, Loro

salgono

RxX8aa8aRgeZa
Nagranie przedstawia odmianę włoskiego czasownika salire, po polsku wspiąć się, wejść/podejść (do góry), wsiąść przez osoby w liczbie pojedynczej i mnogiej.

Czasownik salire może się mylić z czasownikiem scegliere. Przyjrzyjmy się jego nieregularnej odmianie:

  • scegliere (akcent na pierwszą sylabę) – wybierać

R7WpdByltJV4W
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej i Uniwersytetu Łódzkiego, licencja: CC BY 3.0.

persona

singolare

persona

plurale

io

scelgo

noi

scegliamo

tu

scegli

voi

scegliete

lui, lei, Lei

sceglie

loro, Loro

scelgono

RKbz5ibctdkHb
Nagranie przedstawia odmianę włoskiego czasownika scegliere, po polsku wybierać przez osoby w liczbie pojedynczej i mnogiej.

Przykład:

  • Scelgo il bus, è più veloce.
    Wybieram autobus, jest szybszy.

Zwróć także uwagę na nieregularny czasownik uscirewychodzić, od którego pochodzi rzeczownik uscita (f) – wyjście. Znaczenia przeciwne do uscireuscita, to czasownik entrarewchodzić i entrata (f) – wejście.

Przyjrzyj się użyciu następujących przysłówków i przyimków:

  • abbastanzadość, np.
    abbastanza vicinodość blisko

  • almenoprzynajmniej, np.
    almeno due chilometriprzynajmniej 2 km

  • attraversopoprzez, np.
    attraverso la stradaprzez ulicę

Dodatkowe przysłówki i przyimki ułatwiające określanie kierunku, miejsca:

  • giùna dole, w dół, np.

    • Scendo giù.
      Schodzę na dół.

  • suna górze, do góry, np.

    • Salgo su.
      Wchodzę na górę.

  • qua = quitutaj, np.

    • Sono qui.
      Jestem tutaj.

    • Vieni qua!
      Chodź tutaj!

  • là = lìtam, np.

    • I ragazzi sono .
      Chłopcy są tam.

    • I miei libri sono .
      Tam są moje książki.

  • verso –  w kierunku, do, ku, np.
    Andiamo verso la basilica di San Pietro.
    Idziemy w kierunku bazyliki św. Piotra.

Curiosità

Znasz już męskie rodzajniki określone il, lo w liczbie pojedynczej oraz i, gli w liczbie mnogiej.
Np.:
il cane - i cani
lo zaino - gli zaini

Na kolejnej stronie, w mapie interaktywnej spotkasz się z wyjątkiem:
il dio - gli dèi

Sprawdź, w którym opisie z mapy spotkasz się z tym słowem!

R1WYF39LWSj06
Appunti:  (Uzupełnij) .
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej i Uniwersytetu Łódzkiego, licencja: CC BY-SA 3.0.

Dizionario

f = femminile - rodzaj żeński, m = maschile - rodzaj męski

abbastanza
abbastanza
RykwdKPEarZc81
Nagranie dźwiękowe

dość

Rxoiz106mLGPY1
Nagranie dźwiękowe
almeno
almeno
R9NUDKkHPjEFl1
Nagranie dźwiękowe

przynajmniej

R1FYoTTFjzAdn1
Nagranie dźwiękowe
andarci
andarci
RtaAfvtqzayAI1
Nagranie dźwiękowe

pójść, pojechać tampójść, pojechać tampójść, pojechać tam

R1QVxLQ8dQNQb1
Nagranie dźwiękowe
andare giù
andare giù
R1WT4eHCnhrlS1
Nagranie dźwiękowe

iść na dół, zejść

RbtjPAP2v0TZs1
Nagranie dźwiękowe
attraverso
attraverso
RumPQ7chTODfo1
Nagranie dźwiękowe

poprzez

RdOI4SKaomvXM1
Nagranie dźwiękowe
la basilica (f)
la basilica (f)
R18ebKx07vTLc1
Nagranie dźwiękowe

bazylika

R1bt9EdrEIyvY1
Nagranie dźwiękowe
chiedere
chiedere
R6eWzv9jkaMBa1
Nagranie dźwiękowe

pytać, prosić

RsY9k0KZIRWsg1
Nagranie dźwiękowe
continuare
continuare
RkZAjXDNAn3sz1
Nagranie dźwiękowe

kontynuować; tu: iść dalej

RRidat5uLkAJ51
Nagranie dźwiękowe
la cupola (f)
la cupola (f)
R1LtxFXq6frSt1
Nagranie dźwiękowe

kopuła

R1RueoF10ub0r1
Nagranie dźwiękowe
la direzione (f)
la direzione (f)
R13Pd5XRoKWwj1
Nagranie dźwiękowe

kierunek

RKn0J0sDpr1RO1
Nagranie dźwiękowe
dritto
dritto
RrvooRFfHF8611
Nagranie dźwiękowe

prosto

R1DrwZhZIOXFI1
Nagranie dźwiękowe
la gente (f)
la gente (f)
R15uxl4K0IBJi1
Nagranie dźwiękowe

ludzie

R1GFmwO7FKbth1
Nagranie dźwiękowe
l’indicazione (f)
l’indicazione (f)
R1HF7d1ylfsmv1
Nagranie dźwiękowe

wskazówka

R18dwPbRBCcb01
Nagranie dźwiękowe
il mezzo (m) di trasporto
il mezzo (m) di trasporto
RXYQueIjPZcLY1
Nagranie dźwiękowe

środek transportu

R7N9rseeEtSeD1
Nagranie dźwiękowe
l’oretta (f)
l’oretta (f)
R1mrBS6hqgViI1
Nagranie dźwiękowe

godzinka

R1EcEeJniGRQs1
Nagranie dźwiękowe
la possibilità (f)
la possibilità (f)
R1eaOcVfXvx2W1
Nagranie dźwiękowe

możliwość

R1iqCqe28ukWV1
Nagranie dźwiękowe
preciso
preciso
RrdqxlX6hydvj1
Nagranie dźwiękowe

dokładny

RonGyeYEYuEEG1
Nagranie dźwiękowe
quanto
quanto
RPktUqgIlTN7u1
Nagranie dźwiękowe

ile

RoQajKygVTB7s1
Nagranie dźwiękowe
raggiungere
raggiungere
R1DDwFC5xpnIa1
Nagranie dźwiękowe

dojść, osiągnąć, dotrzeć

RhUJEZaTygxkY1
Nagranie dźwiękowe
ricevere
ricevere
RXHxMUBsBtbJv1
Nagranie dźwiękowe

otrzymywać

R16NURsW0DKKM1
Nagranie dźwiękowe
salire
salire
R1DAzqAbpQWju1
Nagranie dźwiękowe

wsiadać

R1MiFGg5RgK7F1
Nagranie dźwiękowe
salire sul treno
salire sul treno
ROT9cNwXjD89U1
Nagranie dźwiękowe

wsiadać do pociągu, tu: kolejki metra

R1BPnawWlfMBz1
Nagranie dźwiękowe
scegliere
scegliere
RGleBa8cj5u7X1
Nagranie dźwiękowe

wybierać

R1cLtMPwlALiD1
Nagranie dźwiękowe
scendere
scendere
R7xGtgT4RCMG61
Nagranie dźwiękowe

wysiadać, schodzić na dół

R17kdvRo5ZGaz1
Nagranie dźwiękowe
se
se
Rce4Ppb6qnDFr1
Nagranie dźwiękowe

jeśli

RfCG1E0wTosL01
Nagranie dźwiękowe
servire
servire
R15hyUuIJJSGf1
Nagranie dźwiękowe

służyć

RGOQCLmzQ7aGm1
Nagranie dźwiękowe
la strada (f)
la strada (f)
Rv9sJ05wkRJWK1
Nagranie dźwiękowe

droga

RQpkm9eVGaYr61
Nagranie dźwiękowe
il tempo (m)
il tempo (m)
RSfyWPk2x60NH1
Nagranie dźwiękowe

czas

Rg4bydexTqb261
Nagranie dźwiękowe
un quarto d’ora
un quarto d’ora
R1MpTX2wwOCw71
Nagranie dźwiękowe

kwadrans

RK22vtrpkDHgz1
Nagranie dźwiękowe
uscire
uscire
R1Y3jTn7fYgf21
Nagranie dźwiękowe

wyjść, wychodzić

R10YjT1U2z8YE1
Nagranie dźwiękowe
verso
verso
Rig1sxdyzrSdI1
Nagranie dźwiękowe

w kierunku

RP6BZJ8R1KDjw1
Nagranie dźwiękowe
il Vaticano
il Vaticano
RtL7rjYGGI4M81
Nagranie dźwiękowe

Watykan

RIZbJXGA9Lnfh1
Nagranie dźwiękowe
San Pietro
pójść, pojechać tam