Kategoria T

W Polsce prawo o ruchu drogowym tworzą:

• ustawa Prawo o ruchu drogowym z dnia 20 czerwca 1997 r. wraz ze wszystkimi jej nowelizacjami,

• ustawa o kierujących pojazdami z dnia 5 stycznia 2011 r. wraz ze wszystkimi jej nowelizacjami,

• rozporządzenie w sprawie znaków i sygnałów drogowych.

Prawo jazdy kategorii T uprawnia do kierowania:

• ciągnikiem rolniczym1ciągnikiem rolniczym lub pojazdem wolnobieżnym2pojazdem wolnobieżnym,

• zespołem pojazdów, złożonym z ciągnika rolniczego z przyczepą (przyczepami) lub pojazdu wolnobieżnego z przyczepą (przyczepami),

• pojazdami określonymi dla prawa jazdy kat. AM (czterokołowce lekkie, motorowery – również z przyczepą).

Podstawowe informacje

Ciągnik rolniczy powinien:

• posiadać kabinę lub pałąk chroniący przed skutkami wywrotki,

• być sprawny technicznie,

• mieć sprawną instalację elektryczną, w tym oświetleniową,

• posiadać sprawne hamulce, w tym ręczny,

• być wyposażony w lusterka wsteczne,

• mieć trójkąt ostrzegawczy,

• posiadać gaśnicę proszkową o masie co najmniej 1 kg,

• posiadać apteczkę pierwszej pomocy.

Ciągnik z przyczepą musi mieć sprawne oświetlenie i widoczny trójkąt ostrzegawczy.

Ogólne warunki bezpieczeństwa i kultury w ruchu drogowym

Uczestnicy ruchu drogowego i inne osoby znajdujące się na drodze bądź w jej pobliżu mają prawo liczyć, że inni uczestnicy tego ruchu przestrzegają przepisów ruchu drogowego. Zasadę ograniczonego zaufania należy stosować w przypadku:

• osób nietrzeźwych,

• osób starszych,

• bawiących się dzieci,

• w pobliżu przejść dla pieszych.

Szczególna ostrożność

Zachowanie szczególnej ostrożności przez osobę kierującą pojazdem jest wymagane podczas:

• włączania się do ruchu,

• zmiany pasa ruchu lub kierunku jazdy,

• cofania,

• wyprzedzania,

• zbliżania się do przejścia dla pieszych i przejazdu dla rowerzystów,

• zbliżania się do skrzyżowań,

• przejeżdżania obok oznaczonego przystanku tramwajowego, który nie znajduje się przy chodniku,

• zbliżania się do torów tramwajowych i kolejowych oraz przejazdu przez nie;

• jazdy w warunkach zmniejszonej widoczności,

• przejeżdżania za lub obok pojazdu do nauki jazdy,

• przejeżdżania obok autobusu szkolnego,

• omijania pojazdu z osobami niepełnosprawnymi podczas ich wsiadania lub wysiadania,

• omijania pojazdu do przewozu dzieci lub młodzieży do lat 18 podczas ich wsiadania lub wysiadania z pojazdu.

Ruch pojazdów

W Polsce kierujących pojazdami obowiązuje ruch prawostronny, co oznacza, że:

• kierowca jest obowiązany jechać możliwie blisko prawej krawędzi jezdni,

• kierowca nie może jechać lewym pasem ruchu, jeżeli prawy pas ruchu jest wolny,

• kierowca obowiązany jest jechać prawą jezdnią na drogach o dwóch jezdniach,

• kierowca obowiązany jest zajmować pasy znajdujące się na prawej połowie jezdni na jedniach dwukierunkowych o co najmniej czterech pasach ruchu.

Kolejność stosowania się do znaków, sygnałów i poleceń

1. Polecenia i sygnały dawane przez osoby kierujące ruchem i uprawnione do jego kontroli mają pierwszeństwo przed sygnałami świetlnymi i znakami drogowymi.

2. Sygnały świetlne mają pierwszeństwo przed znakami drogowymi.

3. Znaki drogowe regulujące pierwszeństwo mają priorytet przed ogólnymi zasadami ruchu drogowego, takimi jak zasada prawej ręki.

Dopuszczalna prędkość

Kierujący pojazdem powinien jechać z prędkością umożliwiającą panowanie nad pojazdem i uwzględniać warunki, w których odbywa się ruch: rzeźbę terenu, stan i widoczność drogi, stan i ładunek pojazdu, warunki atmosferyczne i natężenie ruchu.

Ciągnik rolniczy jest zazwyczaj ciężki i trudno nim manewrować, dlatego ustawodawca określił maksymalną prędkość, z jaką może się on poruszać po drogach publicznych. Dopuszczalna prędkość ciągnika rolniczego (również z przyczepą) wynosi:

1. na obszarze zabudowanym – 30 km/h,

2. poza obszarem zabudowanym – 30 km/h,

3. w strefie zamieszkania – 20 km/h.

Prędkość ciągnika rolniczego z przyczepą przewożącą 5 osób nie może przekroczyć 20 km/h.

Ciągnikiem rolniczym nie wolno się poruszać po drogach ekspresowych ani autostradach.

Włączanie się do ruchu

Osoba włączająca się do ruchu ciągnikiem rolniczym to osoba, która:

• rozpoczyna jazdę po postoju lub zatrzymaniu się niespowodowanym warunkami ruchu lub koniecznością podporządkowania się przepisom ruchu oraz znakom i sygnałom na drodze,

• wjeżdża na drogę z nieruchomości, z obiektu przydrożnego lub z dojazdu do takiego obiektu,

• wjeżdża na drogę z drogi niebędącej drogą publiczną oraz ze strefy zamieszkania,

• wjeżdża na drogę z pola lub na drogę twardą z drogi gruntowej,

• wjeżdża na jezdnię z pobocza lub z pasa ruchu dla pojazdów powolnych.

Włączając się do ruchu, kierujący ciągnikiem musi zachować szczególną ostrożność i ustąpić pierwszeństwa innym pojazdom lub uczestnikom ruchu.

Hamowanie

Hamowanie to proces złożony z trzech etapów:

1. czasu reakcji hamującego od momentu zauważenia przeszkody do naciśnięcia pedału hamulca,

2. czasu zadziałania hamulców,

3. czasu rzeczywistego hamowania.

Wyprzedzanie

Wyprzedzanie polega na przejeżdżaniu obok innego pojazdu, który porusza się w tym samym kierunku.

Osoba kierująca pojazdem wolnobieżnym lub ciągnikiem rolniczym powinna trzymać się prawej strony jezdni w celu ułatwienia wyprzedzania kierującym innym pojazdom, a w razie potrzeby zatrzymać się w celu ułatwienia wyprzedzania. Wyjątkiem są rowerzyści, którzy wyprzedzają ciągniki po prawej stronie.

Cofanie

Cofanie wykonuje się, kiedy jazda do przodu jest utrudniona lub niemożliwa. Podczas cofania należy zachować szczególną ostrożność i ustąpić pierwszeństwa innym pojazdom lub uczestnikom ruchu. Po sprawdzeniu, czy cofając, nie spowodujemy zagrożenia bezpieczeństwa ruchu lub jego utrudnienia, upewniamy się, czy za ciągnikiem nie znajduje się inny pojazd, osoba lub przeszkoda.

Jazda po stokach

Ciągnik rolniczy łatwo przewrócić, dlatego zawsze trzeba zjeżdżać po pochyłościach pod kątem prostym (90°). Ciągnikiem rolniczym można jeździć po stokach o maksymalnym nachyleniu:

• 10° – w przypadku ciągników z jedną osią napędową,

• 12° – w przypadku ciągników z dwiema osiami napędowymi.

Przewożenie ładunku

Zespół pojazdów złożony z ciągnika rolniczego lub pojazdu wolnobieżnego może się składać z maksymalnie 3 pojazdów. Długość zespołu nie może przekraczać 22 m.

R1PYnUkODcb2v

Na żółtym tle widnieje przedstawienie dużego, zielonego, masywnego ciągnika rolniczego z dwoma, przyczepionymi, zielonymi przyczepami. Na spodzie ilustracji znajduje się biała strzałka obejmująca całą długość ciągnika z podpisem max 22 m. Na górze lustracji nad ciągnikiem, widoczny jest okrąg z cyfrą 1, nad pierwszą przyczepą okrąg z cyfrą 2, a nad drugą przyczepą okrąg z cyfrą 3.

Przewożenie pasażerów

Przewożenie pasażerów ciągnikiem jest dozwolone tylko wtedy, gdy jest on wyposażony w dodatkowe siedzenia i zarejestrowany na daną liczbę osób.

Badania techniczne pojazdów

Właściciel ciągnika rolniczego jest obowiązany poddać go badaniom technicznym.

Okresowe badanie techniczne ciągnika rolniczego i przyczepy rolniczej przeprowadza się przed upływem 3 lat od dnia pierwszej rejestracji, a następnie przed upływem każdych kolejnych 2 lat od dnia przeprowadzenia badania.

Zakaz wjazdu

Ruch na całej drodze lub jej odcinku może być wyłączony dla niektórych pojazdów. Informują o tym znaki zakazu.

Kierując ciągnikiem rolniczym, należy zwracać uwagę na znaki zakazu B‑5 i B‑6, które stosuje się w celu wyeliminowania wolnych pojazdów. Ustawia się je na ulicach o dużym natężeniu ruchu, na których wolne pojazdy mogłyby tamować ruch.

R1MCwAEmgK89Y

Ilustracja przedstawia znak B‑5. W czerwonej obwódce, widoczny jest biały okrąg, w środku którego znajduje się czarny zarys samochodu ciężarowego.

RzOs1BTSETpUS

Ilustracja przedstawia znak B‑6. W czerwonej obwódce, widoczny jest biały okrąg, w środku którego znajduje się czarny zarys ciągnika rolniczego.

Miejsce na notatki