Spis treści

• Cele i efekty kształcenia1Cele i efekty kształcenia

• Struktura e‑materiału2Struktura e‑materiału

• Wskazówki do wykorzystania w pracy dydaktycznej e‑materiału dla zawodu Kowal3Wskazówki do wykorzystania w pracy dydaktycznej e‑materiału dla zawodu Kowal

• Wymagania techniczne4Wymagania techniczne

Cele i efekty kształcenia

E‑materiał uwzględnia treści, które pozwolą na osiągnięcie, zgodnie z podstawą programową, celów kształcenia w zawodzie kowal. Tematyka e‑materiału służy przygotowaniu absolwenta do profesjonalnego wykonywania zadań zawodowych.

E‑materiał przeznaczony dla kwalifikacji MEC.02. Wykonywanie i naprawa wyrobów kowalskich wyodrębnionej w zawodzie kowal 722101.

Cele kształcenia

Wspiera osiąganie celów kształcenia określonych dla kwalifikacji MEC.02. Wykonywanie i naprawa wyrobów kowalskich:

• wykonywania i naprawiania wyrobów kowalskich metodą kucia ręcznego

• wykonywania wyrobów kowalskich metodą kucia maszynowego

Efekty kształcenia

MEC.02.2. Podstawy kowalstwa

Uczeń:

9) analizuje techniki i metody wytwarzania części maszyn i urządzeń

10) charakteryzuje metody obróbki ręcznej i maszynowej

MEC.02.3. Wykonywanie i naprawa wyrobów kowalskich metodą kucia ręcznego

Uczeń:

1) wykonuje operacje kucia ręcznego

3) wykonuje połączenia nierozłączne wyrobów kowalskich

6) wykonuje naprawy wyrobów kowalskich

MEC.02.4. Wykonywanie wyrobów kowalskich metodą kucia maszynowego

Uczeń:

3) wykonuje kucie maszynowe

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

Struktura e‑materiału

1. WprowadzenieDe9Ls5Dj3Wprowadzenie

Przedstawia podstawowe informacje o e‑materiale, które ułatwią użytkownikowi wstępne zapoznanie się z zawartością materiału: odniesienie do podstawy programowej, zakres tematyczny oraz opis budowy e‑materiału.

2. Materiały multimedialne

Zawierają różnego rodzaju multimedia, które ułatwiają uczącemu się przyswojenie wiedzy. E‑materiał „Wykonywanie i naprawa wyrobów kowalskich” składa się z trzech materiałów multimedialnych.

• Plansza interaktywna Podstawowe operacje kowalskieDzzmqDLjvPlansza interaktywna Podstawowe operacje kowalskie przedstawia podstawowe operacje kowalskie takie jak spęczanie, przebijanie, gięcie, przecinanie, wydłużanie, zgrzewanie oraz skręcanie

• Sekwencje filmowe Wykonywanie podstawowych operacji kowalskichDdEfI6UJWSekwencje filmowe Wykonywanie podstawowych operacji kowalskich to sekwencje filmowe przedstawiające podstawowe operacje kowalskie takie jak spęczanie, wydłużanie, cięcie, gięcie, skręcanie, zgrzewanie oraz przebijanie. Prezentowana jest również obsługa oraz zastosowanie sprzętu wykorzystywanego do realizacji poszczególnych zadań zawodowych.

• E‑book Zjawiska występujące wewnątrz materiałów podczas kucia na zimno i na gorącoD1H8LbF4tE‑book Zjawiska występujące wewnątrz materiałów podczas kucia na zimno i na gorąco zawiera m.in. pojęcia związane z kształtowaniem metali i stopów: umocnienie, umocnienie dynamiczne, rekrystalizacja, rekrystalizacja dynamiczna, strefa martwa (strefa utrudnionego płynięcia), wskaźniki odkształcenia.

3. Obudowa dydaktyczna

• Interaktywne materiały sprawdzająceDFbrILiGyInteraktywne materiały sprawdzające pozwalają zweryfikować poziom opanowania wiedzy i umiejętności zawartych w e‑materiale.

• Słownik pojęć dla e‑materiałuDxUZkcOSvSłownik pojęć dla e‑materiału zawiera objaśnienia specjalistycznego słownictwa występującego w całym materiale.

• Przewodnik dla nauczycielaD198hnh3EPrzewodnik dla nauczyciela zawiera sugestie do wykorzystania e‑materiału w ramach pracy dydaktycznej.

• Przewodnik dla uczącego sięDE46T40IiPrzewodnik dla uczącego się zawiera wskazówki i instrukcje dotyczące wykorzystania e‑materiału w ramach samodzielnej nauki.

• Netografia i bibliografiaD3V10Lxf6Netografia i bibliografia stanowi listę materiałów, na bazie których został opracowany e‑materiał.

• Instrukcja użytkowaniaD1BCRPRLnInstrukcja użytkowania, objaśnia działanie e‑materiału oraz poszczególnych jego elementów.

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

Wskazówki do wykorzystania e‑materiału w pracy dydaktycznej dla zawodu Kowal

Praca uczniów podczas zajęć

E‑materiał stanowi nowoczesny środek dydaktyczny wspomagający proces kształcenia zawodowego. Ułatwi on uczniom zapoznanie się oraz zapamiętanie pojęć związanych z wykonywaniem i naprawą wyrobów kowalskich w pracy kowala.

Praca na lekcji zakłada aktywną postawę zarówno nauczyciela, jak i uczniów. Ważnym założeniem jest praca nad jednym materiałem na różne sposoby i za pomocą różnych technik, mająca na celu jak najlepsze zapamiętanie informacji.

Poniżej znajdują się propozycje wykorzystania poszczególnych elementów materiału w ramach lekcji, w samodzielnej pracy ucznia, pracy w grupach i pracy całego zespołu klasowego.

Praca uczniów w grupach i w zespole klasowym

Plansza interaktywna „Podstawowe operacje kowalskie”

• Nauczyciel przygotowuje lekcje w ten sposób, że drukuje obrazki z planszy i tnie każdy na co najmniej 5 części tworząc zestaw (7 obrazków x 5 części) i wykonując puzzle.

• Łączy uczniów w 4 grupy i przekazuje im po jednym zestawie „pociętych” i wymieszanych obrazków.

• Prosi uczniów o to, aby używając planszy interaktywnej - ułożyli z niej puzzle jednocześnie czytając opisy z planszy interaktywnej dotyczące ułożonych przez siebie obrazków.

• Po wykonaniu zadania uczniowie mają za zadanie na odwrocie każdego puzzle'a zapisać jedno zdanie opisujące go (dotyczące tego co na nim widać lub tego o czym jest cały obrazek, którego częścią jest ten element).

• Teraz grupy wymieniają się zestawami. Odwracają fragmenty obrazkiem do stołu.

• Zadaniem każdej grupy będzie ponowne ułożenie puzzli na podstawie przeczytanych opisów z rewersu.

• Na znak nauczyciela, po ułożeniu wszystkich elementów przez każą grupę, uczniowie odwracają obrazki sprawdzajac ich poprawne ułożenie (na podstawie porównania z planszą).

• Nauczyciel podsumowuje zajęcia sprawdzając czego uczniowie nauczyli się o podstawowych operacjach kowalskich.

Sekwencje filmowe „Wykonywanie podstawowych operacji kowalskich”

• Nauczyciel prezentuje zakres sekwencji filmowych nawiązując do zawartości plansz interaktywnych.

• Łączy uczniów w klasie w 7 zespołów.

• Każdemu zespołowi przydziela kolejno numer i temat filmiku: proces spęczania; proces wydłużania; proces cięcia; proces gięcia; proces skręcania; proces zgrzewania; proces przebijania oraz rozdaje kartkę flipchartu (lub papier o rozmiarze co najmniej A3).

• Zadaniem grup będzie obejrzenie filmiku, który został przydzielony (tylko jedno odtworzenie) i zapisanie na karcie, którą nazwą tytułem filmu, wspólnie 5 i tylko 5 najważniejszych, według grupy, informacji w nim zawartych. Czas przeznaczony na działanie to łącznie z obejrzeniem filmu 4 minuty.

• Po tym czasie kartki rotują do grupy o wyższym numerze, która ma podobne zadanie, jednak hasła nie mogą się powtarzać. Czas na wykonanie zadania - 4 minut.

• Działanie to powtarza się łącznie 7 razy.

• Po tym czasie grupa ma dwie minuty na poszeregowanie zdań lub ich wykreślenie i odczytanie opracowania.

• Nauczyciel koryguje błędy i wskazuje jakie informacje powinny się znaleźć, ale ich nie ma.

E‑book „Zjawiska występujące wewnątrz materiałów podczas kucia na zimno i na gorąco”

• Nauczyciel dzieli uczniów na dwie grupy.

• Przydziela uczniom zadanie opracowania fiszek dotyczących zjawisk występujących wewnątrz materiałów podczas: „kucia na zimno” - grupa pierwsza, „kucia na gorąco” - grupa druga.

• Na małych karteczkach, które rozda grupom nauczyciel po jednej stronie uczniowie zamieszczają hasła związane z kształtowaniem wyrobów z metali i ich stopów, a po drugiej jego wyjaśnienie lub uszczegółowienie w 2‑3 zdaniach.

• Grupy zapisują hasła na kartkach oraz na dużej karcie zbierającej wszystkie zagadnienia i ich wyjaśnienia.

• Nauczyciel prosi o zaprezentowanie zagadnień.

• Koryguje nieścisłości, które uczniowie poprawiają na fiszkach i karcie zbiorczej.

• Finalnie karty zbiorcze są rozpowszechniane wśród uczniów jako notatka z zajęć oraz materiał do fiszek.

Samodzielna praca uczniów podczas zajęć

Plansza interaktywna „Podstawowe operacje kowalskie”

• Nauczyciel prezentuje planszę interaktywną i jej zawartość.

• Prosi uczniów o samodzielną analizę każdej planszy i wypisanie z niej słów kluczowych dla każdego rodzaju operacji kowalskiej.

• Po wypisaniu tych słów proszą o wykonanie przez każdego ucznia mapy pojęciowej, w której centralnej części będzie napis „operacje kowalskie”, a odgałęzieniami będą nazwy kolejnych planszy. Jako rozwinięcie każdej operacji uczniowie wpisują wypisane wcześniej słowa kluczowe.

• Nauczyciel prosi o prezentację map przez wybranych uczniów.

• Finalnie wybiera jedną z nich i prosi klasę o dopisanie na niej wszystkich pojęć odnalezionych podczas analizy planszy.

Sekwencje filmowe „Wykonywanie podstawowych operacji kowalskich”

• Nauczyciel prezentuje zawartość sekwencji filmowych.

• Zadaniem ucznia jest samodzielne obejrzenie filmów i stworzenie do każdego z nich po dwa zdania, w których będzie brakowało kilku słów (zadanie niepełnych zdań).

• Zdania te uczeń przygotowuje na małych kartkach, które po podpisaniu przekazuje nauczycielowi.

• Nauczyciel wykorzystuje karteczki do pracy z klasą, którą będzie prosił systematycznie, podczas omawiania danego filmu, o uzupełnianie.

E‑book „Zjawiska występujące wewnątrz materiałów podczas kucia na zimno i na gorąco”

• Nauczyciel przekazuje dostęp do e‑book'a uczniom.

• Zadaniem uczniów będzie samodzielne przeczytanie treści całego e‑booka.

• Uczniowie mają za zadanie wyjaśnić pojęcia: „umocnienie”, „umocnienie dynamiczne”, rekrystalizacja”, „rekrystalizacja dynamiczna”, „strefa martwa (strefa utrudnionego płynięcia)”, „wskaźniki odkształcenia”.

• W kolejnym kroku nauczyciel prosi o zastanowienie się i przypomnienie informacji z e‑booka dotyczących opisanych pojęć, ale tym razem przy pojęciach określa wpływ temperatury, tarcia, prędkości odkształcenia, proporcji odkształcanego materiału na odkształcenie się metalu.

• Nauczyciel finalnie proponuje wykonanie na kolejnych zajęciach testu wiedzy z ćwiczenia 6.

Interaktywne materiały sprawdzające

Materiały te należy wykorzystywać w zależności od omawianego fragmentu tematu jako jego uzupełnienie lub przerywnik.

Do planszy interaktywnej i sekwencji filmowych dedykowane są (do odpowiednich jej fragmentów): ćwiczenie 1 „Kucie”, ćwiczenie 2 „Urządzenia kowalskie”, ćwiczenie 3 „Narzędzia kowalskie”, ćwiczenie 4 „Paliwo kowalskie”, ćwiczenie 5 „Rozszerzanie materiału”, ćwiczenie 6 „Wydłużanie materiału” oraz ćwiczenie 7 „Operacje kowalskie”.

Wyjątek stanowi test z zadania 8, które zawiera 27 pytań przewidzianych na 41 minut i najlepiej użyć go do podsumowywania

Przykładowe działania w ramach lekcji:

• Nauczyciel przedstawia zagadnienia z e‑materiału związane z wydłużanie materiału podczas operacji kowalskich.

• Omawia szczegółowo planszę 4 „wydłużanie”, a jako podsumowanie proponuje ćwiczenie 6 „Wydłużanie materiału”, które uczniowie wykonują na podstawie plansz.

• Teraz nauczyciel odtwarza film z sekwencji filmowych pod nazwą „Proces wydłużania”

• Prosi uczniów o samodzielne wygenerowanie „pomysłu na pytania dotyczące tego procesu”. Ten element zwielokrotniony może być przez pracę nad zestawem pytań w grupie, które mogą posłużyć jako mikro testy do kolejnych zajęć z innymi grupami (budowa warsztatu).

• Podsumowuje zajęcia np.: wykonaniem testu z ćwiczenia 8, które będzie również wprowadzeniem do kolejnych zagadnień z e‑materiału.

Praca uczniów poza zajęciami

E‑materiał ułatwia nauczycielowi prowadzenie zajęć dydaktycznych poprzez wprowadzenie metody tekstu przewodniego lub lekcji odwróconej. Może stanowić podstawę do nowej lekcji lub zestaw powtórzeniowy. Daje też możliwość nadrobienia zaległości uczniom, którzy z jakichkolwiek powodów nie mogli uczestniczyć w zajęciach, na których materiał ten był omawiany przez nauczyciela. Nauczyciel zadaje uczniom jako pracę przed lekcją zapoznanie się z wybranym przez niego multimedium. W szczególności można wykorzystać w tym celu e‑book lub wybrane filmy z sekwencji filmowych. Uczniowie analizują zawarte w nim informacje samodzielnie w domu. Po zapoznaniu się z multimedium uczniowie poszerzają i wykorzystują swoją wiedzę podczas zajęć. W tym celu nauczyciel może zaproponować zarówno pracę indywidualną, jak i grupową. Poniżej propozycje wykorzystania e‑materiału na bazie tekstu przewodniego.

Praca indywidualna

Przed lekcją

• Nauczyciel przed rozpoczęciem zajęć przekazuje uczniom dostęp do e‑booka lub sekwencji filmowych.

• Równocześnie z e‑materiałami przydziela zestaw pytań, które przygotował dla uczniów. Pytania te zawarte są w tekście przewodnim, który przeprowadza ucznia przez wiedzę niezbędną do przygotowania się do działań związanych z podstawowymi operacjami kowalskimi.

• Pytania obejmują zagadnienia, które w postaci zadań są zawarte w interaktywnych materiałach sprawdzających. Nauczyciel musi tylko przeformułować zadanie na pytanie, na które uczeń znajduje odpowiedź, przygotowując się do działań.

• Kolejny etap to drugi zestaw pytań, na które uczeń odpowiadając, określa informacje, jakie są niezbędne do zrozumienia multimedium. Po odpowiedzi na te dwa zestawy pytań w oparciu o multimedium uczeń przesyła opracowany materiał do nauczyciela np. e‑mailem i przychodzi na lekcję przygotowany, aby realizować dalszą część działania (metody tekstu przewodniego).

Podczas lekcji

• Nauczyciel zatwierdza materiały (odpowiedzi na pytania) przesłane przez ucznia.

• Teraz uczeń zabiera się za realizację. Nauczyciel daje mu zadanie Zadanie polega na przeprowadzeniu symulacji wykonywania jednej z operacji kowalskich. Jak on to wykona, zależy od niego samego.

• Uczeń planuje swoje działanie, opisując kolejne etapy swojego działania.

• Po zakończeniu planowania tworzy prezentację, w której zawiera się przedstawienie np.: „procesu spęczniania”, zjawisk występujących w jego trakcie oraz słownik pojęć związanych z tą operacją.

• Ostatnim etapem jest analiza w postaci pytań, np. Co sprawiło Ci trudności?, Które elementy zadania wykonałeś bez problemu?, Na co zwróciłbyś uwagę, przygotowując się i wypełniając dokumentację następnym razem?, Czy jesteś zadowolony z efektów swojej pracy?.

• Nauczyciel odbiera wszystkie etapy metody tekstu przewodniego w postaci zwartej notatki i ocenia wykonanie zadań z lekcji.

Praca w grupie

Przed lekcją

• Nauczyciel i uczniowie wykonują podobne czynności jak w przypadku pracy samodzielnej, jednak tym razem uczniowie w domu dzielą się zadaniem, wykonując jego elementy lub współpracując zdalnie.

• W pierwszym etapie nie dostają jednak pytań w tekście przewodnim, tylko zagadnienia. To właśnie uczniowie na podstawie sekwencji filmowych mają sami utworzyć pytania i znaleźć odpowiedzi na nie (tworząc je dla siebie i sami na nie odpowiadając).

• Uczniowie używają do tego dowolnej przestrzeni do pracy zdalnej, gdzie można edytować dokument i go współdzielić (może pracować na nim jednocześnie kilka osób).

• Efektem pracy uczniów są dwa dokumenty, przesłane przed lekcją do nauczyciela, z odpowiedziami na własne pytania z przydzielonych zagadnień. Utrudnieniem może być wykonanie na ten temat prezentacji w Sway, PowerPoint lub innym programie wizualizacyjnym.

• Nauczyciel przed lekcją sprawdza przesłany materiał i zwraca go z komentarzami lub zezwala na wykonanie dalszych działań już podczas lekcji.

Podczas lekcji

• Grupy uczniów otrzymują ostatnie uwagi dotyczące działań z tekstem przewodnim i zabierają się za realizację.

• Nauczyciel formułuje zadanie: Grupa ma zwizualizować (bez narzędzi i słów) wybraną operację kowalską (kalambury)..

• Przed przygotowaniem dokumentacji grupa planuje swoje działanie, opisując kolejne etapy pokazu i przekazuje plan nauczycielowi.

• Nauczyciel akceptuje plan lub go koryguje.

• Po zakończeniu planowania grupa przeprowadza symulację przy kilku danych próbę pokazu i krok po kroku opisuje sytuację na slajdach.

• Ostatnim etapem jest analiza w postaci pytań, np. Co sprawiło Ci trudności?, Które elementy zadania wykonałeś bez problemu?, Na co zwróciłbyś uwagę, przygotowując prezentację o  ....?, Czy jesteś zadowolony z efektów swojej pracy?.

• Nauczyciel odbiera wszystkie etapy metody tekstu przewodniego w postaci prezentacji lub zwartej notatki i ocenia wykonanie zadań z lekcji.

Praca z uczniami z SPE

E‑materiał ułatwia samodzielną pracę ucznia oraz indywidualizację procesu dydaktycznego. Wszystkie z multimediów przedstawiają informacje na temat operacji kowalskich z innej strony. Różne formy multimedialne mogą zaspokajać odmienne sposoby odbioru informacji, kanały percepcji i sposoby przyswajania wiedzy.

Niesie to za sobą możliwość zastosowania najlepszego multimedium dedykowanego dla każdego ucznia i znosi bariery społeczne oraz komunikacyjne, a także zapewnia wyrównywanie szans, jeśli dany uczeń pracował będzie w grupie rówieśniczej.

Informacje prezentowane są kaskadowo. Daje to możliwość pracy z uczniem zdolnym poprzez odpowiednio wyprofilowane dodatkowe zadania (układanie dodatkowych pytań, poszukiwanie informacji poszerzających w internecie, uczenie innych uczniów jako forma uczenia się).

Dodatkowo odtwarzanie każdego e‑materiału jest możliwe również w trybie dostępności, który zawiera alternatywne wersje materiałów dostępne dla użytkowników z dysfunkcjami wzroku, słuchu.

Indywidualizowanie pracy z uczniem

E‑materiał daje możliwość samodzielnej pracy ucznia, współpracy w grupie przy wspólnym uczestniczeniu w procesie edukacyjnym i indywidualizację procesu dydaktycznego podczas zajęć i poza nimi poprzez samodzielny przez ucznia lub wymuszony przez nauczyciela poziom trudności wykonywanych czynności i zadań.

Przy pracy samodzielnej nauczyciel indywidualizuje proces poprzez dostosowanie zastosowanego e‑materiału.

Uczniowie mogą oglądać sekwencje filmowe lub przeglądać planszę interaktywną z pigułkami wiedzy teoretycznej, ale usystematyzowaną. To plansza będzie wprowadzała zagadnienia , które uczeń potem pogłębi wybranymi sekwencjami filmowymi, aby zrozumieć podstawy i dowiedzieć się więcej. Materiały te przeplatają się informacyjnie.

Zadania w interaktywnych materiałach sprawdzających poza tym, że zawierają element sprawdzający, uczą poprzez możliwość zobaczenia rozwiązania. Prowokują do pogłębienia wiedzy poprzez obejrzenie materiału filmowego lub zajrzenia do planszy.

Sposób przekazywania wiedzy i budowania umiejętności będzie zależał w dużej mierze od nauczyciela i prowadzenia przez niego procesu dydaktycznego. Dodatkowo oprawa dydaktyczna zastosowana przy omawianiu zagadnień daj szerokie pole do popisu dla uczącego. Zastosowanie materiałów pozwala realizować zasadę nigdy tak samo, w której praktycznie ten sam zakres materiału może być ujęty na wiele sposobów. Zapobiega to monotonii w procesie nauczania i uczenia się przez uczniów.

Podczas pracy w grupie nauczyciel prowadzi proces, rozwijając nie tylko zasób związany z wiedzą, ale też umiejętność uczenia się przez uczniów (w grupie i samodzielnie) oraz przyjmowania różnych ról grupowych (czasem takich, w których uczniowie czują lekki dyskomfort). Pozwala to budować umiejętności społeczne. Przyjmowanie ról w grupie w połączeniu z różnorodnością zadań dopasowaną do ucznia stanowi wyzwanie dla nauczyciela i uczniów. Daje też wiele możliwości. Ważnym elementem, który uatrakcyjnia i indywidualizuje cały proces, jest pozostawienie przez nauczyciela przestrzeni do błędów. Dzięki temu uczniowie mogą wspierać się wzajemnie i uczyć od siebie. Taka postawa promuje naturalną potrzebę zdobywania informacji.

Interaktywne materiały sprawdzające dają uczniowi możliwość monitorowania poziomu własnej wiedzy, a także uzyskania szybkiej i precyzyjnej informacji zwrotnej. Taki sposób przekazywania komunikacji zwrotnej nakłania do podejmowania kolejnych prób poprawnego wykonywania zadań. Przykładowo: aby wziąć udział w grze edukacyjnej, uczeń musi określić, na jakim poziomie trudności chce sprawdzić swoją wiedzę. Przykłady indywidualizacji pracy podane są w przykładowych wykorzystaniach e‑materiałów podczas zajęć.

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

Wymagania techniczne

Wymagania sprzętowe niezbędne do korzystania z poradnika oraz innych zasobów platformy www.zpe.gov.pl.

System operacyjny:

• Windows $7$ lub nowszy

• OS X $10.11.6$ lub nowszy

• GNU/Linux z jądrem w wersji $4.0$ lub nowszej $3 \mathrm{GB}$ RAM

Przeglądarka internetowa we wskazanej wersji lub nowszej:

• Chrome w wersji $69.0.3497.100$

• Firefox w wersji $62.0.2$

• Safari w wersji $11.1$

• Opera w wersji $55.0.2994.44$

• Microsoft Edge w wersji $42.17134.1.0$

• Internet Explorer w wersji $11.0.9600.18124$

Urządzenia mobilne:

• $2 \mathrm{GB}$ RAM iPhone/iPad z systemem iOS $11$ lub nowszym

• Tablet/Smartphone z systemem Android $4.1$ (lub nowszym) z przeglądarką kompatybilną z Chromium $69$ (lub nowszym) np. Chrome $69$, Samsung Browser $10.1$, szerokość co najmniej $420 \mathrm{px}$

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści