Spis treści

• Cele i efekty kształcenia1Cele i efekty kształcenia

• Struktura e‑materiału2Struktura e‑materiału

• Wykorzystanie e‑materiału w trakcie zajęć3Wykorzystanie e‑materiału w trakcie zajęć

• Wykorzystanie e‑materiału poza zajęciami4Wykorzystanie e‑materiału poza zajęciami

• Wykorzystanie e‑materiału do indywidualizacji pracy z uczącymi się5Wykorzystanie e‑materiału do indywidualizacji pracy z uczącymi się

• Wykorzystanie e‑materiału do pracy z uczącymi się o specjalnych potrzebach edukacyjnych6Wykorzystanie e‑materiału do pracy z uczącymi się o specjalnych potrzebach edukacyjnych

• Wymagania techniczne7Wymagania techniczne

Cele i efekty kształcenia

E‑materiał uwzględnia treści, które pozwolą na osiągnięcie – zgodnie z podstawą programową – celów kształcenia w zawodzie technik odlewnik. Tematyka e‑materiału służy przygotowaniu absolwenta do profesjonalnego wykonywania zadań zawodowych.

E‑materiał przeznaczony dla kwalifikacji:

MTL.04. Organizacja i nadzorowanie procesu odlewniczego wyodrębnionej w zawodzie technik odlewnik 311705

Cele kształcenia

Wspiera osiąganie celów kształcenia określonych dla kwalifikacji MTL.04. Organizacja i nadzorowanie procesu odlewniczego:

• prowadzenie dokumentacji technicznej procesów wytwarzania odlewów,

• kontrolowanie jakości wytwarzanych odlewów,

• organizowanie i kontrola procesów produkcyjnych.

Efekty kształcenia

Wspiera osiąganie wybranych efektów kształcenia z jednostek efektów kształcenia:

MTL.04. Organizacja i nadzorowanie procesu odlewniczego
MTL.04.3 Prowadzenie procesu odlewniczego

Uczeń:

1) określa strukturę organizacyjną przedsiębiorstwa odlewniczego,

2) określa zasady realizacji procesów odlewniczych,

3) planuje zapotrzebowanie na urządzenia, przyrządy, narzędzia, materiały i surowce niezbędne w procesie odlewniczym,

4) dokonuje rozliczeń materiałowych,

5) dobiera przyrządy i urządzenia kontrolno‑pomiarowe do oceny stanu technicznego oprzyrządowania odlewniczego,

6) dokonuje analizy procesu i podejmuje środki zaradcze w celu zapobiegania powstawaniu wad odlewów.

Powrót do spisu treści8Powrót do spisu treści

Struktura e‑materiału

1. WprowadzenieDeBE2vOfzWprowadzenie
   Przedstawia podstawowe informacje o e‑materiale, które ułatwią użytkownikowi wstępne zapoznanie się z zawartością materiału: odniesienia do podstawy programowej, zakres tematyczny oraz opis budowy e‑materiału.

2. Materiały multimedialne
   Zawierają różnego rodzaju multimedia, które ułatwiają uczącemu się przyswojenie wiedzy. W materiale znajdują się następujące e‑materiały:

   Film instruktażowy (tutorial)Organizacja i zarządzanie procesem odlewniczymDYpTRJkrUFilm instruktażowy (tutorial)Organizacja i zarządzanie procesem odlewniczym prezentuje procesy prowadzone w poszczególnych działach odlewni.

   Atlas interaktywny Stanowiska pracy w procesie odlewniczymDcTSHACAUAtlas interaktywny Stanowiska pracy w procesie odlewniczym pozwala zobaczyć, jak przebiega proces odlewniczy w poszczególnych pomieszczeniach odlewni.

   E‑book Etapy procesu odlewniczegoD3mgpUlQ2E‑book Etapy procesu odlewniczego opisuje, jak przebiega proces odlewniczy od momentu, kiedy do odlewni trafia rysunek techniczny przedmiotu, do chwili, kiedy przedmiot zostanie wytworzony w wyniku procesu odlewniczego. Przedstawiono w nim również rodzaje mas formierskich oraz tematy związane z powstawaniem modelu odlewniczego i formy odlewniczej, z przygotowaniem metalu, wybijaniem i oczyszczaniem odlewu a także obróbką końcową.

Obudowa dydaktyczna

• Interaktywne materiały sprawdzająceDSpSTESNEInteraktywne materiały sprawdzające pozwalają zweryfikować poziom opanowania wiedzy i umiejętności uzyskanych dzięki e‑materiałom.

• Słownik pojęć dla e‑materiałuDXPpixW40Słownik pojęć dla e‑materiału zawiera objaśnienia specjalistycznego słownictwa występującego w całym materiale.

• Przewodnik dla nauczycielaD1C1Yxg8MPrzewodnik dla nauczyciela zawiera sugestie do wykorzystania e‑materiału w ramach pracy dydaktycznej.

• Przewodnik dla uczącego sięDRktzf8VJPrzewodnik dla uczącego się zawiera wskazówki i instrukcje dotyczące wykorzystania e‑materiału w ramach samodzielnej nauki.

• Netografia i bibliografiaDAkN2mp4ENetografia i bibliografia stanowi listę materiałów, na bazie których został opracowany e‑materiał.

• Instrukcja użytkowaniaDUn8zSANqInstrukcja użytkowania objaśnia działanie materiału oraz poszczególnych jego elementów.

Powrót do spisu treści8Powrót do spisu treści

Wykorzystanie e‑materiału w trakcie zajęć

Praca uczniów w grupach i w zespole klasowym

Film instruktażowy (tutorial) „Organizacja i zarządzanie procesem odlewniczym”

• Nauczyciel prezentuje uczniom na lekcji film instruktażowy i prosi, aby zanotowali ważne według nich informacje dotyczące przygotowania do eksploatacji maszyn odlewniczych.

• Po zakończeniu prezentacji uczniowie są dzieleni na grupy. Każda z nich otrzymuje do opracowania inny podtemat związany ze strukturą organizacyjną odlewni.

• Lista zagadnień powinna być wyczerpująca i oparta na obejrzanym materiale.

• Nauczyciel informuje każdą z grup o tym, co będzie oceniał podczas prezentacji zagadnień, oraz odpowiada na ewentualne pytania uczniów.

• Nauczyciel zachęca grupy do jak najlepszego opisania zagadnień, przypominając o tym, że podczas zajęć oceni ich wysiłki. Może to być ocena opisowa lub wpis oceny do dziennika.

• Uczniowie prezentują swoje prace podczas zajęć.

• Po zakończonej prezentacji nauczyciel prowadzi z uczniami otwartą dyskusję, zadaje pytania i pomaga uporządkować i utrwalić wiedzę. Komentuje także niepoprawne wypowiedzi uczniów.

• Nauczyciel może ocenić zaprezentowane prace poprzez ustne wyróżnienie grup, ocenę opisową dla każdej z osób lub ocenę za aktywność na lekcji.

Atlas interaktywny „Stanowiska pracy w procesie odlewniczym”

• Nauczyciel prezentuje uczniom na lekcji atlas interaktywny i omawia czynności wykonywane w poszczególnych pomieszczeniach odlewni.

• Zadaniem uczniów jest robienie notatek i zapamiętywanie jak największej ilości informacji.

• Po obejrzeniu e‑materiału prowadzący dzieli klasę na 4 grupy; każdej z grup zleca pisemne opisanie jednego z wyznaczonych pomieszczeń odlewni i procesów odlewniczych, jakie są w nich prowadzone.

• Nauczyciel monitoruje pracę grup i pomaga im w razie problemów z wykonaniem zadania.

• Po zapisaniu wszystkich informacji grupy wymieniają się kartkami z innymi grupami, a te mają za zadanie uzupełnić opis, jeśli uznają, że nie jest on wystarczający.

• Grupy przedstawiają na forum klasy wyniki swojej pracy.

• Nauczyciel komentuje poprawność wykonania zadania i nagradza ocenami grupę, która najlepiej się z niego wywiązała.

E‑book „Etapy procesu odlewniczego”

• Nauczyciel dzieli klasę na grupy; każdej z nich przydziela fragment e‑booka i temat do opracowania. Lista zagadnień powinna być wyczerpująca i oparta na treści e‑booka, np. każda z grup otrzymuje do omówienia jeden rozdział.

• Nauczyciel prosi uczniów o zapoznanie się z fragmentami e‑booka na lekcji i zaleca, aby zanotowali ważne według nich informacje dotyczące przebiegu procesu odlewniczego.

• Zadaniem uczniów jest przeczytanie wskazanych fragmentów e‑booka i zapamiętanie jak największej ilości podanych w nim informacji.

• Nauczyciel informuje każdą z grup o tym, co będzie oceniał podczas prezentacji zagadnień, oraz odpowiada na ewentualne pytania uczniów.

• Nauczyciel zachęca grupy uczniów do jak najlepszego opisania zagadnień, przypominając o tym, że podczas zajęć oceni ich wysiłki. Może to być ocena opisowa lub wpis oceny do dziennika.

• Uczniowie prezentują swoje prace podczas zajęć.

• Po zakończonej prezentacji nauczyciel prowadzi z uczniami otwartą dyskusję, zadaje pytania i pomaga uporządkować i utrwalić wiedzę. Komentuje także niepoprawne wypowiedzi uczniów.

• Nauczyciel może ocenić zaprezentowane prace poprzez ustne wyróżnienie grup, ocenę opisową dla każdej z osób lub ocenę za aktywność na lekcji.

Interaktywne materiały sprawdzające

• Podczas zajęć nauczyciel wyświetla, np. na tablicy, interaktywne materiały sprawdzające (najlepiej pod koniec lekcji, gdyż materiały służą do utrwalenia zdobytej wiedzy) i zachęca uczniów do wspólnego rozwiązywania zadań.

• Nauczyciel daje szansę na udzielenie prawidłowej odpowiedzi każdemu uczniowi w określonym czasie.

• W przypadku problemów z rozwiązaniem zadań nauczyciel pomaga w zrozumieniu zagadnień i naprowadza na poprawne odpowiedzi.

• Po uzyskaniu prawidłowych odpowiedzi nauczyciel wyjaśnia każde zagadnienie, aby pomóc w ich zrozumieniu uczniom, którzy mieli z tym trudności.

Słownik pojęć dla e‑materiału

• Nauczyciel drukuje hasła wraz z ich omówieniem zawartym w słowniku pojęć dla e‑materiału w taki sposób, aby hasła były oddzielone od definicji.

• Uczniowie zostają podzieleni na lekcji na 6 grup, z których każda otrzymuje 2 hasła i 2 definicje (hasła i definicje mogą się powtarzać w poszczególnych grupach).

• Zadaniem każdej grupy jest przyporządkowanie haseł do odpowiadających im definicji. Czas wykonania zadania to 5 minut.

• Ćwiczenie jest doskonałym uzupełnieniem pracy uczniów na lekcji i pozwala utrwalić zdobytą wiedzę.

Samodzielna praca uczniów podczas zajęć

Film instruktażowy (tutorial) „Organizacja i zarządzanie procesem odlewniczym”

• Nauczyciel pokazuje uczniom na lekcji film instruktażowy.

• Uczniowie podczas oglądania filmu sporządzają własne notatki.

• Po zakończeniu oglądania nauczyciel rozmawia z uczniami na temat wykonywania konserwacji, naprawy i rekonstrukcji oprzyrządowania odlewniczego i form metalowych.

• Uczniowie otrzymują też pytania na spostrzegawczość związane z obejrzanymi grafikami, np. „Czym zajmuje się biuro projektowe?”, „W jakim dziale rozpoczyna się proces odlewniczy?”, „W jakim dziale wykonuje się modele odlewnicze?”, „Czym zajmuje się formiernia?”.

• Każdy z uczniów otrzymuje hasło związane z procesem odlewniczym (to samo hasło może otrzymać więcej niż jedna osoba, ale opracowuje je sama) i podczas prezentacji filmów przez nauczyciela skupia się na wynotowaniu informacji związanych z tym hasłem (np. formiernia, modelarnia – procesy prowadzone w tym dziale itd.).

• Każdy uczeń w dowolny sposób notuje zdobyte informacje.

• Nauczyciel prosi wybranych uczniów o przedstawienie swoich notatek.

• Nauczyciel odpowiada na ewentualne pytania uczniów i pomaga im lepiej zrozumieć dany temat.

• Uczniowie uzupełniają własne notatki i notują informacje przekazywane przez kolegów prezentujących inne hasła.

Atlas interaktywny „Stanowiska pracy w procesie odlewniczym”

• Nauczyciel korzysta z atlasu interaktywnego jako pomocy naukowej podczas prowadzenia lekcji.

• Każdy z uczniów otrzymuje hasło związane z treścią e‑materiału (to samo hasło może otrzymać więcej niż jedna osoba, ale opracowuje je sama) i podczas prezentacji atlasu przez nauczyciela uczeń skupia się na wynotowaniu informacji związanych z tym hasłem (np. procesy odlewnicze prowadzone w poszczególnych pomieszczeniach odlewni, narzędzia i urządzenia używane na poszczególnych etapach procesu odlewniczego itp.).

• Każdy uczeń w dowolny sposób notuje zdobyte informacje.

• Nauczyciel prosi wybranych uczniów o przedstawienie swoich notatek.

• Nauczyciel odpowiada na ewentualne pytania uczniów i pomaga im lepiej zrozumieć dany temat.

• Uczniowie uzupełniają własne notatki i notują informacje przekazywane przez kolegów prezentujących inne hasła.

E‑book „Etapy procesu odlewniczego”

• Nauczyciel prosi uczniów o przeczytanie e‑booka przed lekcją.

• Podczas lekcji zadaniem uczniów jest wynotowanie najważniejszych ich zdaniem informacji. Uczniowie pracują samodzielnie.

• Każdy z nich otrzymuje inny podtemat związany z przebiegiem procesu odlewniczego.

• Lista zagadnień powinna być wyczerpująca i oparta na obejrzanym materiale.

• Nauczyciel informuje uczniów o tym, co będzie oceniał podczas prezentacji zagadnień, oraz odpowiada na ewentualne pytania uczniów.

• Nauczyciel zachęca uczniów do jak najlepszego opisania zagadnień, przypominając o tym, że podczas zajęć oceni ich wysiłki. Może to być ocena opisowa lub wpis oceny do dziennika.

• Uczniowie prezentują swoje prace podczas zajęć.

• Po zakończonej prezentacji nauczyciel prowadzi z uczniami otwartą dyskusję, zadaje pytania i pomaga uporządkować i utrwalić wiedzę. Komentuje także niepoprawne wypowiedzi uczniów.

• Nauczyciel może ocenić zaprezentowane prace poprzez ustne wyróżnienie grup, ocenę opisową dla każdej z osób lub ocenę za aktywność na lekcji.

Interaktywne materiały sprawdzające

• Podczas zajęć nauczyciel wyświetla interaktywne materiały sprawdzające.

• Uczniowie samodzielnie rozwiązują zadania.

• Nauczyciel daje szansę na udzielenie prawidłowych odpowiedzi każdemu uczniowi w wyznaczonym czasie.

• W przypadku problemów z rozwiązaniem zadań nauczyciel pomaga w zrozumieniu zagadnień i naprowadza na poprawną odpowiedź.

• Po uzyskaniu prawidłowych rozwiązań nauczyciel wyjaśnia każde zagadnienie, aby pomóc w ich zrozumieniu uczniom, którzy mieli z tym trudności.

• Prawidłowo rozwiązane zadania mogą być wyświetlane przez nauczyciela na przykład na tablicy interaktywnej.

Powrót do spisu treści8Powrót do spisu treści

Wykorzystanie materiału multimedialnego poza zajęciami

Praca indywidualna

Przed lekcją

• Nauczyciel przed rozpoczęciem zajęć prosi uczniów o zapoznanie się z e‑materiałami: filmem instruktażowym „Organizacja i zarządzanie procesem odlewniczym”, atlasem interaktywnym „Stanowiska pracy w procesie odlewniczym” oraz e‑bookiem „Etapy procesu odlewniczego”.

• Nauczyciel przekazuje uczniom zestaw pytań powiązanych z zadaniami zamieszczonymi w interaktywnych materiałach sprawdzających. To w tym e‑materiale uczniowie znajdą rozwiązania.

• Uczniowie przesyłają nauczycielowi (np. e‑mailem) odpowiedzi na pytania i przychodzą na lekcję przygotowani do dalszych działań, czyli zastosowania zdobytej wiedzy w praktyce.

Podczas lekcji

• Nauczyciel zatwierdza materiały (odpowiedzi na pytania) przesłane przez uczniów.

• Teraz uczniowie zaczynają realizować zadanie praktyczne.

• Nauczyciel przydziela uczniom zadania, np.: „Opisz, jak przebiega proces odlewniczy”.

• Uczniowie szczegółowo opisują, jak przebiega omawiany proces i jakie narzędzie lub oprzyrządowanie się do tego wykorzystuje.

• Ostatnim etapem jest przeprowadzenie analizy polegającej na udzielaniu odpowiedzi na pytania, np. „Co sprawiło Ci trudność?”, „Co nie sprawiło Ci żadnego problemu?”, „Czy jesteś zadowolony z efektów swojej pracy?”.

Praca w grupach

Przed lekcją

• Nauczyciel dzieli uczniów na 4 grupy i każdej z nich przydziela określony temat: 1) charakterystyka i przygotowanie mas formierskich, 2) przygotowanie formy odlewniczej, 3) wybijanie odlewów, 4) obróbka wykańczająca odlewy.

• Zadaniem każdej grupy jest przygotowanie i przesłanie nauczycielowi prezentacji multimedialnej opartej na informacjach zawartych w e‑materiałach oraz w innych źródłach informacji.

• Nauczyciel przed lekcją sprawdza przesłane materiały i zwraca je z komentarzami lub zezwala na wykonanie dalszych działań na lekcji.

Podczas lekcji

• Przedstawiciel każdej grupy przedstawia i omawia prezentację.

• Nauczyciel uzupełnia informacje, tłumaczy i wspiera uczniów.

• W przypadku pytań nauczyciel udziela odpowiedzi i pomaga lepiej zrozumieć dane zagadnienie.

• Uczniowie notują pozyskane informacje.

• Nauczyciel ocenia pracę grup na podstawie wykonanych prezentacji.

• Ostatnim etapem jest przeprowadzenie analizy zadania poprzez udzielenie odpowiedzi na pytania, np. „Co sprawiło grupie trudność?”, „Co grupy wykonały bez problemu?”, „Na co zwrócilibyście uwagę, przygotowując prezentację następnym razem?”, „Czy jesteście zadowoleni z efektów swojej pracy?”.

Powrót do spisu treści8Powrót do spisu treści

Wykorzystanie materiału multimedialnego do indywidualizacji pracy z uczącymi się

E‑materiał daje możliwość samodzielnej pracy ucznia, współpracy w grupie przy wspólnym uczestniczeniu w procesie edukacyjnym i indywidualizację procesu dydaktycznego podczas zajęć i poza nimi poprzez samodzielnie dokonany przez ucznia lub wymuszony przez nauczyciela poziom trudności wykonywanych czynności i zadań.

Przy pracy samodzielnej nauczyciel indywidualizuje proces poprzez dostosowanie zastosowanego e‑materiału do możliwości percepcyjnych ucznia.

Podczas zajęć można wykorzystać relacje rówieśnicze funkcjonujące między uczniami, którym ze względu na zbliżony wiek, podobne zainteresowania, tok rozumowania i postrzegania otaczającego ich świata łatwiej jest się porozumieć niż z nauczycielem. Dzięki relacji rówieśniczej uczniowie mogą skutecznie do siebie dotrzeć i wiele się od siebie nauczyć.

Słabsi uczniowie skorzystają ze wsparcia uczniów zdolnych, co pomoże im w nauce, a z kolei uczniowie zdolni w trakcie przekazywania kolegom informacji będą powtarzali i utrwalali zdobytą wiedzę, próbując objaśnić w przystępny sposób dany materiał.

Sposób przekazywania wiedzy i budowania umiejętności ucznia będzie zależał w dużej mierze od nauczyciela i prowadzenia przez niego procesu dydaktycznego. Dodatkowo oprawa dydaktyczna zastosowana przy omawianiu tematu daje nauczycielowi wiele możliwości, ponieważ ten sam zakres materiału można ująć na wiele sposobów. Zapobiega to monotonii w procesie nauczania i uczenia się przez uczniów. Realizując pracę w grupach, nauczyciel prowadzi proces grupowy, który pozwala nie tylko na pogłębianie wiedzy uczniów, ale też sprzyja temu, aby uczniowie uczyli się od siebie nawzajem (w grupie i samodzielnie) oraz odgrywali różne role grupowe (czasem nawet takie, w których czują lekki dyskomfort). Wszystko to sprzyja budowaniu umiejętności społecznych. Przyjmowanie ról w grupie w połączeniu z różnorodnością zadań dopasowaną do ucznia stanowi wyzwanie dla nauczyciela i uczniów. Daje też wiele możliwości. Ważnym elementem, który uatrakcyjnia i indywidualizuje proces dydaktyczny, jest pozostawienie przez nauczyciela przestrzeni do błędów. Dzięki temu uczniowie nawzajem sobie pomagają i się od siebie uczą, co wspiera naturalną potrzebę zdobywania informacji.

Interaktywne materiały sprawdzające dają uczniowi możliwość sprawdzenia poziomu własnej wiedzy i uzyskania szybkiej i precyzyjnej informacji zwrotnej dotyczącej materiału koniecznego do powtórzenia, a jednocześnie nakłaniają do podejmowania kolejnych prób poprawnego ich uzupełnienia.

Powrót do spisu treści8Powrót do spisu treści

Wykorzystanie materiału multimedialnego do pracy z uczącymi się o specjalnych potrzebach edukacyjnych

E‑materiał ułatwia samodzielną pracę ucznia oraz indywidualizację procesu dydaktycznego. Wszystkie multimedia przedstawiają informacje na temat prowadzenia procesu odlewniczego. Różne formy multimedialne pozwalają na to, aby uczniowie pozyskiwali informacje w urozmaicony sposób i za pomocą odmiennych kanałów percepcji. Dzięki temu istnieje szansa na dopasowanie multimediów do potrzeb i możliwości poszczególnych uczniów, co w dużej mierze znosi bariery społeczne i komunikacyjne oraz sprzyja wyrównywaniu szans uczniów.

Dodatkowo odtwarzanie każdego e‑materiału jest możliwe również w trybie dostępności, który zawiera alternatywne wersje materiałów dla użytkowników z dysfunkcjami wzroku i słuchu.

Powrót do spisu treści8Powrót do spisu treści

Wymagania techniczne

Wymagania sprzętowe niezbędne do korzystania z poradnika oraz innych zasobów platformy www.zpe.gov.pl.

System operacyjny:

• Windows $7$ lub nowszy

• OS X $10.11.6$ lub nowszy

• GNU/Linux z jądrem w wersji $4.0$ lub nowszej $3 \mathrm{GB}$ RAM

Przeglądarka internetowa we wskazanej wersji lub nowszej:

• Chrome w wersji $69.0.3497.100$

• Firefox w wersji $62.0.2$

• Safari w wersji $11.1$

• Opera w wersji $55.0.2994.44$

• Microsoft Edge w wersji $42.17134.1.0$

• Internet Explorer w wersji $11.0.9600.18124$

Urządzenia mobilne:

• $2 \mathrm{GB}$ RAM iPhone/iPad z systemem iOS $11$ lub nowszym

• Tablet/Smartphone z systemem Android $4.1$ (lub nowszym) z przeglądarką kompatybilną z Chromium $69$ (lub nowszym) np. Chrome $69$, Samsung Browser $10.1$, szerokość co najmniej $420 \mathrm{px}$

Problemy techniczne z odtwarzaniem e‑materiału

W przypadku problemów z wyświetlaniem się multimediów w e‑materiale należy upewnić się, że urządzenie (komputer, laptop, smartfon itp.) ma dostęp do sieci internetowej. Najczęstszą przyczyną spowolnienia internetu jest otwarcie zbyt wielu aplikacji lub zakładek w przeglądarce internetowej na urządzeniu. Wolne ładowanie się stron może być również wywołane słabym łączem internetowym, co będzie odczuwalne zwłaszcza w przypadkach prób otwarcia stron zawierających wizualizacje 3D. Słaba jakość połączenia może być też spowodowana wyczerpaniem się danych pakietowych, jeżeli użytkownik korzysta z internetu mobilnego.

Powrót do spisu treści8Powrót do spisu treści