E-materiały do kształcenia zawodowego

Ochrona środowiska morskiego

TWO.06. Organizacja i wykonywanie prac związanych z eksploatacją maszyn, urządzeń i instalacji okrętowych
– technik mechanik okrętowy 315105

bg‑blue

Przewodnik dla nauczyciela

5

Spis treści

Cele i efekty kształceniaCele i efekty kształcenia

Struktura e‑materiałuStruktura e‑materiału

Wskazówki do wykorzystania e‑materiału w pracy dydaktycznej dla zawodu technik mechanik okrętowyWskazówki do wykorzystania e‑materiału w pracy dydaktycznej dla zawodu technik mechanik okrętowy

Wymagania techniczneWymagania techniczne

1

Cele i efekty kształcenia

E‑materiał uwzględnia treści, które pozwolą na osiągnięcie, zgodnie z podstawą programową, celów kształcenia w zawodzie technik mechanik okrętowy branży transportu wodnego. Tematyka e‑materiału służy przygotowaniu absolwenta do profesjonalnego wykonywania zadań zawodowych.

E‑materiał przeznaczony dla kwalifikacji

TWO.06. Organizacja i wykonywanie prac związanych z eksploatacją maszyn, urządzeń i instalacji okrętowych wyodrębnionej w zawodzie technik mechanik okrętowy 315105.

Podstawa programowa
Cele kształcenia

Wspiera osiąganie celów kształcenia określonych dla kwalifikacji TWO.06. Organizacja i wykonywanie prac związanych z eksploatacją maszyn, urządzeń i instalacji okrętowych:

  • obsługiwania maszyn, urządzeń i instalacji okrętowych;

  • oceniania stanu technicznego oraz wykonywania napraw i remontów maszyn, urządzeń i instalacji okrętowych;

  • pełnienia pod nadzorem wachty maszynowej portowej i morskiej.

Efekty kształcenia

TWO.06.4. Uruchamianie i eksploatowanie maszyn, urządzeń i instalacji okrętowych.

Uczeń:

  1. charakteryzuje gospodarkę zużytymi smarami, paliwami i ściekami zgodnie z Konwencją MARPOL:
    a) określa aktualne przepisy prawne dotyczące zasad odzyskiwania, uzdatniania oraz utylizacji zanieczyszczeń,
    b) określa metody odzyskiwania, uzdatniania oraz utylizacji zanieczyszczeń.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

2

Struktura e‑materiału

Niniejszy e‑materiał składa się z trzech części: wprowadzenia, materiałów multimedialnych oraz obudowy dydaktycznej. Każda z nich zawiera powiązane tematycznie elementy składowe.

1. Wprowadzenie

Przedstawia podstawowe informacje o e‑materiale, które ułatwią użytkownikowi wstępne zapoznanie się z zawartością materiału: odniesienia do podstawy programowej, zakres tematyczny oraz opis budowy e‑materiału.

2. Materiały multimedialne

Zawierają dwa filmy, które ułatwiają uczącemu się przyswojenie wiedzy. Zasób „Zagrożenia dla środowiska naturalnego od strony jednostek pływających”D1DiXBu5Z„Zagrożenia dla środowiska naturalnego od strony jednostek pływających” jest filmem edukacyjnym, który przedstawia negatywne oddziaływanie statków na środowisko naturalne oraz działania mające na celu ograniczenie tego wpływu. Materiał „Procedury związane z likwidacją rozlewów na morzu”D1R9unupt„Procedury związane z likwidacją rozlewów na morzu” przedstawia za pomocą filmu instruktażowego (tutorialu) kolejne czynności, które należy podjąć w wypadku rozlewu substancji na morzu.

3. Obudowa dydaktyczna

  • Interaktywne materiały sprawdzająceDBN2DzELpInteraktywne materiały sprawdzające pozwalają zweryfikować poziom opanowania wiedzy i umiejętności zawartych w e‑materiale.

  • Słownik pojęć dla e‑materiałuD4H9TN4VuSłownik pojęć dla e‑materiału zawiera objaśnienia specjalistycznego słownictwa występującego w całym materiale.

  • Przewodnik dla nauczycielaD1Gnt5A14Przewodnik dla nauczyciela zawiera sugestie do wykorzystania e‑materiału w ramach pracy dydaktycznej.

  • Przewodnik dla uczącego sięDUvmqYlI4Przewodnik dla uczącego się zawiera wskazówki i instrukcje dotyczące wykorzystania e‑materiału w ramach samodzielnej nauki.

  • Netografia i bibliografiaDUpd87ckLNetografia i bibliografia stanowi listę materiałów, na bazie których został opracowany e‑materiał.

  • Instrukcja użytkowaniaDmDm1BB7lInstrukcja użytkowania objaśnia działanie materiału oraz poszczególnych jego elementów.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

3

Wskazówki do wykorzystania w pracy dydaktycznej e‑materiału dla zawodu technik mechanik okrętowy

Praca uczniów podczas zajęć

E‑materiał stanowi nowoczesną pomoc dydaktyczną wspomagającą proces kształcenia zawodowego. Ułatwi on uczniom zapamiętanie pojęć związanych z ochroną środowiska morskiego oraz Międzynarodową konwencją o zapobieganiu zanieczyszczaniu morza przez statki.

Poniżej znajdują się propozycje wykorzystania poszczególnych elementów materiału w ramach lekcji, w samodzielnej pracy ucznia, pracy w grupach i pracy całego zespołu klasowego.

Film edukacyjny „Zagrożenia dla środowiska naturalnego od strony jednostek pływających”
  • Uczniowie indywidualnie zapoznają się z treścią zawartą w wybranym przez nauczyciela fragmencie filmu, dotyczącym rodzajów zagrożeń ze strony jednostek pływających. Przed lekcją uczniowie poproszeni są o wyszukanie w sieci informacji na temat katastrof, podczas których środowisko naturalne zostało zanieczyszczone przez jednostki pływające. Takie zadanie skupi uwagę uczniów na temacie i pomoże im zrozumieć aktualność problemu. Uczniowie na lekcji porozmawiają o tym, co zobaczyli.

  • Uczniowie samodzielnie analizują przepisy morskie Międzynarodowej konwencji o zapobieganiu zanieczyszczaniu morza przez statki w oparciu o konwencję MARPOL. Na tej postawie przygotowują notatki ze słowami kluczowymi (krótkie opisy danego przepisu morskiego).

  • Nauczyciel wyjaśnia problemy budzące wątpliwości oraz zwraca uwagę na istotne informacje (zwłaszcza w przypadku przepisów morskich).

  • Uczniowie samodzielnie rozwiązują przygotowane przez nauczyciela zadanie w formie notatki szkieletowej, polegające na łączeniu typu zagrożenia z właściwym załącznikiem Międzynarodowej konwencji o zapobieganiu zanieczyszczaniu morza przez statki.

  • Jedna osoba z klasy prezentuje rozwiązanie, pozostałe osoby analizują poprawność własnych rozwiązań (wykorzystane zostają elementy oceny koleżeńskiej, uczniowie wcześniej przygotowują karty oceny). Nauczyciel w razie potrzeby udziela komentarza do rozwiązań nieprawidłowych.

Film instruktażowy „Procedury związane z likwidacją rozlewów na morzu”
  • Uczniowie indywidualnie zapoznają się z krótką treścią zawartą w wybranej przez nauczyciela sekwencji, dotyczącej środków znajdujących się na statku w celu niwelowania rozlewów.

  • Uczniowie samodzielnie analizują, jakie materiały są wykorzystywane. Wpisują ich nazwy do notatki w postaci drzewa (jedna gałąź to jeden materiał, rozgałęzienia to opisy ze słowami kluczowymi).

  • Nauczyciel wyjaśnia problemy budzące wątpliwości oraz zwraca uwagę na istotne informacje, omawia przygotowane notatki.

  • Uczniowie samodzielnie oceniają zadanie, czyli dobranie odpowiednich środków w celu zniwelowania przykładowego rozlewu (element samooceny), później wymieniają się rozwiązaniami (ocena koleżeńska). Wcześniej uczniowie, wspólnie z nauczycielem, przygotowują karty oceny. Najlepsze osoby warto nagrodzić ocenami czy zwolnieniem z kartkówki.

  • Jedna osoba z klasy prezentuje rozwiązanie, pozostałe osoby analizują poprawność własnych rozwiązań. Nauczyciel w razie potrzeby udziela komentarza do rozwiązań nieprawidłowych.

  • Uczniowie oglądają wskazany przez nauczyciela fragment filmu instruktażowego, na przykład dotyczący planu awaryjnego na wypadek zanieczyszczenia olejem.

  • Nauczyciel zwraca uwagę na informacje merytoryczne, istotne w dalszej pracy, komentuje poszczególne plany. Uczniowie na tej podstawie tworzą mapy myśli (mogą korzystać także z podpowiedzi w postaci otwartej strony ze słownikiem). Analiza części z nich, w ramach utrwalenia informacji, może być zadana jako praca domowa. Na końcu zajęć następuje podsumowanie informacji przez nauczyciela.

Interaktywne materiały sprawdzające

Uczniowie samodzielnie lub w parach rozwiązują ćwiczenia (na przykład na platformie, na której zamieszczony jest e‑materiał), mają możliwość bieżącej konsultacji podczas rozwiązywania ćwiczeń. Rozwiązywanie materiałów może stać się klasowym turniejem. Prawidłowe rozwiązanie może być zaprezentowane przez nauczyciela lub ucznia, na przykład na tablicy interaktywnej. Nauczyciel udziela komentarza do prezentowanego rozwiązania.

Praca uczniów poza zajęciami

E‑materiał ułatwia nauczycielowi prowadzenie zajęć dydaktycznych metodą lekcji odwróconej (flipped classroom). W celu przyswojenia teoretycznych zagadnień z ochrony środowiska morskiego, dotyczących między innymi ochrony środowiska, zagrożeń dla środowiska naturalnego, przepisów Międzynarodowej konwencji o zapobieganiu zanieczyszczaniu morza przez statki, planów awaryjnych na wypadek zanieczyszczenia olejem ze statków, wskazane jest, aby uczniowie zapoznali się z informacjami zawartymi w filmie edukacyjnym oraz filmie instruktażowym samodzielnie. Dzięki temu podczas kolejnych zajęć lekcyjnych swobodniej będą posługiwać się terminologią z ochrony środowiska. Poza tym uczniowie przed lekcją wyszukują informacje o katastrofach, podczas których środowisko naturalne zostało zanieczyszczone przez jednostki pływające, a także filmików pokazujących, jak likwiduje się rozlewy na morzu. Taka praca metodą stopklatki sprawi, że uczniowie zrozumieją aktualność problemu.

Wykorzystując e‑materiał, nauczyciel na wcześniejszych zajęciach zadaje uczniom zadania dotyczące dwóch materiałów multimedialnych z e‑materiału. Jedno zadanie wymaga samodzielnej pracy (wypisanie możliwych zagrożeń dla środowiska naturalnego od strony jednostek pływających na podstawie materiału oraz wyszukanie dodatkowych informacji na ten temat, dopisanie 2‑3 słów kluczowych, na podstawie wskazań z bibliografii i netografii), drugie – pracy w utworzonych wcześniej zespołach (każda para opisuje procedurę związaną z likwidacją rozlewu na morzu, wypisuje jej przyczyny, skutki oraz podejmowane działania, na tej podstawie wspólnie tworzy notatkę wizualną, np. w formie plakatu, która zostanie przedstawiona całej klasie).

Praca indywidualna
  • Uczniowie samodzielnie zapoznają się z treściami zawartymi w filmie edukacyjnym oraz filmie instruktażowym. Na ich podstawie tworzą opisane wcześniej notatki.

  • Zadaniem każdego ucznia jest analizowanie załączników zawartych w Międzynarodowej konwencji o zapobieganiu zanieczyszczaniu morza przez statki. Uczniowie wypisują słowa‑kluczowe i tworzą opisaną wcześniej notatkę.

Praca w grupach
  • Uczniowie zapoznają się w grupach z treściami filmu instruktażowego, czyli z ogólnymi obowiązkami załogi statku w ramach SOPEP. Notują i zapamiętują obowiązki, jakie mają poszczególne osoby na statku. Później, metodą dramy, odgrywają role specjalisty z załogi statku i ucznia, który przygotowuje się do pracy. Specjalista objaśnia, jak wygląda praca i co jest niezbędne do jej wykonywania.

  • Każda z grup ma przydzielone jedno stanowisko na statku. Zadaniem grupy jest przygotowanie krótkiej charakterystyki obowiązków, jakie będzie posiadać (jako podsumowanie dramy).

  • W podsumowaniu całego zadania należy ustalić zbieżności i różnice w obowiązkach między stanowiskami na statku.

Indywidualizacja pracy z uczniami

E‑materiał ułatwia samodzielną pracę ucznia oraz indywidualizację procesu dydaktycznego. Film edukacyjny oraz film instruktażowy przybliżają zagadnienia ochrony środowiska na jednostce pływającej. Interaktywne materiały sprawdzające dają uczniowi możliwość sprawdzenia poziomu własnej wiedzy i uzyskania szybkiej i precyzyjnej informacji zwrotnej. Uczniowie zdolni i szybciej pracujący mogą stworzyć dodatkowe hasła do słownika, a także opisać bardzo szczegółowo procedurę związaną z likwidacją rozlewów na morzu z użyciem odpowiedniego filmiku z sieci, będą go zatrzymywać w odpowiednich momentach i komentować, jakie kroki zostały poczynione. Uczniowie pracujący wolniej mogą mieć cały czas otwarte w tle słowniki, warto zachęcić ich do tego, aby tworzyli notatki ze słowami kluczowymi podczas oglądania dodatkowych filmików.

E‑materiały ułatwiają zindywidualizowanie procesu dydaktycznego, co jest szczególnie istotne dla uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Każdy e‑materiał posiada alternatywną wersję WCAG. Ułatwia to dostęp do informacji oraz likwiduje niektóre bariery społeczne i komunikacyjne oraz zapewnia wyrównywanie szans.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

4

Wymagania techniczne

Wymagania sprzętowe niezbędne do korzystania z poradnika oraz innych materiałów platformy www.zpe.gov.pl.

System operacyjny:

  • Windows 7 lub nowszy

  • OS X 10.11.6 lub nowszy

  • GNU/Linux z jądrem w wersji 4.0 lub nowszej 3GB RAM

Przeglądarka internetowa we wskazanej wersji lub nowszej:

  • Chrome w wersji 69.0.3497.100

  • Firefox w wersji 62.0.2

  • Safari w wersji 11.1

  • Opera w wersji 55.0.2994.44

  • Microsoft Edge w wersji 42.17134.1.0

  • Internet Explorer w wersji 11.0.9600.18124

Urządzenia mobilne:

  • 2GB RAM iPhone/iPad z systemem iOS 11 lub nowszym

  • Tablet/Smartphone z systemem Android 4.1 (lub nowszym) z przeglądarką kompatybilną z Chromium 69 (lub nowszym) np. Chrome 69, Samsung Browser 10.1, szerokość co najmniej 420 px

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści