Przewodnik dla nauczyciela

Spis treści

1. Cele i efekty kształcenia1Cele i efekty kształcenia

2. Struktura e‑materiału2Struktura e‑materiału

3. Wskazówki do wykorzystania w pracy dydaktycznej e‑materiału dla zawodu rękodzielnik wyrobów włókienniczych3Wskazówki do wykorzystania w pracy dydaktycznej e‑materiału dla zawodu rękodzielnik wyrobów włókienniczych

4. Wymagania techniczne4Wymagania techniczne

1. Cele i efekty kształcenia

E‑MATERIAŁ wspiera osiąganie celu kształcenia określonego dla kwalifikacji: MOD.08. Wytwarzanie, konserwacja i renowacja rękodzielniczych wyrobów włókienniczych: wykonywanie prac związanych z konserwacją i renowacją włókienniczych wyrobów dekoracyjnych.

Wspiera osiąganie efektu kształcenia z jednostki efektów kształcenia MOD.08.5 Wykonywanie konserwacji i renowacji włókienniczych wyrobów dekoracyjnych:

1. określa rodzaje uszkodzeń włókienniczych wyrobów dekoracyjnych,

2. charakteryzuje metody renowacji i konserwacji włókienniczych wyrobów dekoracyjnych,

3. charakteryzuje czynności związane z naprawą, renowacją i konserwacją włókienniczych wyrobów dekoracyjnych,

4. charakteryzuje maszyny, urządzenia i narzędzia stosowane do naprawy, renowacji i konserwacji włókienniczych wyrobów dekoracyjnych,

5. charakteryzuje materiały i środki do konserwacji oraz renowacji włókienniczych wyrobów dekoracyjnych,

6. ocenia jakość wykonanych konserwacji i renowacji włókienniczego wyrobu dekoracyjnego.

Korzystając z e‑materiału uczeń:

1. określa rodzaje uszkodzeń włókienniczych wyrobów dekoracyjnych,

2. charakteryzuje metody renowacji i konserwacji włókienniczych wyrobów dekoracyjnych,

3. charakteryzuje czynności związane z naprawą, renowacją i konserwacją włókienniczych wyrobów dekoracyjnych,

4. charakteryzuje maszyny, urządzenia i narzędzia stosowane do naprawy, renowacji i konserwacji włókienniczych wyrobów dekoracyjnych,

5. charakteryzuje materiały i środki do konserwacji oraz renowacji włókienniczych wyrobów dekoracyjnych,

9. ocenia jakość wykonanych konserwacji i renowacji włókienniczego wyrobu dekoracyjnego.

E‑MATERIAŁ przeznaczony jest dla kwalifikacji:

MOD.08. Wytwarzanie, konserwacja i renowacja rękodzielniczych wyrobów włókienniczych wyodrębnionej w zawodach: rękodzielnik wyrobów włókienniczych 731808 i technik włókienniczych wyrobów dekoracyjnych 311931.

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

2. Struktura e‑materiału

Niniejszy e‑materiału składa się z trzech części: wprowadzenia, materiałów multimedialnych oraz obudowy dydaktycznej. Każda z nich zawiera powiązane tematycznie elementy składowe.

I. Wprowadzenie

Przedstawia podstawowe informacje o e‑materiale, które ułatwią użytkownikowi wstępne zapoznanie się z zawartością materiału: odniesienia do podstawy programowej, zakres tematyczny oraz opis budowy e‑materiału.

II. Materiały multimedialne

Zawierają różnego rodzaju multimedia, które ułatwiają uczącemu się przyswojenie wiedzy.

Sekwencje filmowe „Sposoby naprawy i konserwacji wyrobów rękodzieła ludowego”D18EXgGqDSekwencje filmowe „Sposoby naprawy i konserwacji wyrobów rękodzieła ludowego”

Sekwencje dotyczą:

• właściwego przygotowania stanowiska pracy do wykonania konserwacji haftów i koronek (stanowisko pracy, narzędzia, rodzaje nici, sposób postępowania z wyrobem zawierającym haft lub koronkę),

• naprawy lekko uszkodzonej tkaniny o splocie płóciennym, skośnym i satynowym z zastosowaniem cerowania artystycznego,

• właściwego przygotowania stanowiska i wykonania prasowania wyrobów z elementami haftów i koronek.

Infografika „Rozpoznawanie materiałów stosowanych do wyrobów rękodzieła ludowego”D11h0T9mXInfografika „Rozpoznawanie materiałów stosowanych do wyrobów rękodzieła ludowego”

Infografika przedstawia różne metody rozpoznawania materiałów stosowanych do wyrobów rękodzieła ludowego: metodę mikroskopową, spalania i próby topnienia oraz metodę suchą - destylacji włókien. Prezentowane są również schematy odtwarzania splotów tkaniny, rysunki podstawowych splotów tkanin, zabiegi konserwatorskie oraz sposoby przechowywania wyrobów.

Interaktywne narzędzie typu scenario‑based learning „Ocena zniszczenia wyrobu rękodzieła ludowego”DG73u3Y4IInteraktywne narzędzie typu scenario‑based learning „Ocena zniszczenia wyrobu rękodzieła ludowego”

Narzędzie dotyczy prowadzenia pracowni konserwacji i naprawy wyrobów włókienniczych. Osoba prowadząca pracownię przyjmuje od klienta wyrób rękodzieła ludowego z elementami haftów i koronek. Zadaniem rękodzielnika jest dokonanie oceny zniszczenia wyrobu rękodzieła ludowego, podjęcie decyzji o zakresie prac związanych z naprawą, zaplanowanie pracy, wycena usługi i dobór materiałów, a na koniec przekazanie naprawionego wyrobu zleceniodawcy.

III. Obudowa dydaktyczna

• Interaktywne materiały sprawdzająceDdbwRVFSoInteraktywne materiały sprawdzające pozwalają zweryfikować poziom opanowania wiedzy i umiejętności z zakresu dokonywania napraw rękodzielniczych wyrobów włókienniczych.

• Słownik pojęć dla e‑materiałuDQw8SDjc9Słownik pojęć dla e‑materiału zawiera objaśnienia specjalistycznego słownictwa występującego w całym materiale.

• Przewodnik dla nauczycielaD1Hk6yDouPrzewodnik dla nauczyciela zawiera sugestie do wykorzystania e‑materiału w ramach pracy dydaktycznej.

• Przewodnik dla uczącego sięD17cjrf9iPrzewodnik dla uczącego się zawiera wskazówki i instrukcje dotyczące wykorzystania e‑materiału w ramach samodzielnej nauki.

• Bibliografia i netografiaD18LRFPVYBibliografia i netografia stanowi listę materiałów, na bazie których został opracowany e‑materiał.

• Instrukcja użytkowaniaDPQy6pwxrInstrukcja użytkowania objaśnia działanie e‑materiału oraz poszczególnych jego elementów.

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

3. Wskazówki do wykorzystania w pracy dydaktycznej e‑materiału dla zawodu rękodzielnik wyrobów włókienniczych

E‑materiał stanowi nowoczesną pomoc dydaktyczną wspomagającą proces nauki. Ułatwi uczniom zapamiętywanie pojęć i poszerzy wiedzę z zakresu dokonywania napraw i konserwacji wyrobów rękodzielniczych. Poniżej przedstawione są propozycje wykorzystania poszczególnych elementów e‑materiału w ramach lekcji w samodzielnej pracy ucznia, pracy w grupach i całego zespołu klasowego.

I. Praca uczniów podczas zajęć

Nauczyciel proponuje klasie pracę w grupach. I grupa opracowuje w dowolnej formie prezentację dotyczącą przygotowania stanowiska pracy do wykonania konserwacji haftów i koronek. II grupa odpowiada na pytanie, o czym należy pamiętać przy naprawie haftów i koronek. III grupa przygotowuje wystąpienie związane z przyborami potrzebnymi do naprawy i konserwacji wyrobów rękodzieła ludowego. Wszyscy uczniowie indywidualnie odpowiadają na pytania dotyczące konserwacji wyrobu, rozgraniczając konserwację zachowawczą i konserwację rekonstrukcyjną. Również odpowiadają na pytanie dotyczące warunków, w jakich należy przechowywać hafty i koronki, uzasadniając, dlaczego obowiązują takie wymogi. Po prezentacji dokonanej przez wybranych uczniów, pod kierunkiem nauczyciela, uczniowie przygotowują na tablicy notatkę w postaci mapy myśli, która zawiera kluczowe terminy dotyczące omawianego zagadnienia.

Uczniowie pracują metodą grup eksperckich. Nauczyciel tworzy pięć pięcioosobowych grup, które pracują nad następującymi zagadnieniami przedstawionymi w materiale multimedialnym. Grupa I - Metoda mikroskopowa,  Przechowywanie wyrobu, Sucha destylacja włókien; Grupa II - Odplamianie wyrobów włókienniczych, Prasowanie; Grupa III - Zachowanie się włókien w próbie spalania i topnienia; Grupa IV - Rysunki podstawowych splotów tkanin, koronek i haftów;  Grupa V - Schematy odtwarzania splotów tkaniny, koronki i haftu. Uczniowie tworzą notatki, zapisują najważniejsze informacje dotyczące opracowywanych zagadnień. Po upływie wyznaczonego czasu nauczyciel tworzy nowe grupy. W skład każdej pięcioosobowej grupy wchodzi jeden uczeń z grup pracujących na pierwszym etapie,  , czyli każdy uczeń jest ekspertem od jednej kategorii zagadnień. Informacje na temat zagadnień, nad którymi pracował na pierwszym etapie, przekazuje pozostałym uczniom. Każda grupa przygotowuje się do prezentacji zagadnień obejmujących powyższy materiał multimedialny. Nauczyciel, na tym etapie pracy grup, prosi uczniów o odpowiedź na pytanie, dlaczego  w trakcie naprawy i konserwacji  tak ważne jest  rozpoznanie materiałów stosowanych do konkretnego wyrobu rękodzieła ludowego. W ramach podsumowania uczniowie prezentują jedno z zagadnień, nad którym pracowali. W ten sposób uczniowie tworzą wspólną notatkę, która zawiera propozycje poszczególnych grup i uzupełnienia dokonane przez pozostałych uczniów. Nauczyciel może ocenić najlepsze prezentacje i najbardziej aktywnych uczniów.

Uczniowie indywidualnie lub w grupach dwuosobowych wykonują ćwiczenia praktyczne, które polegają na rozpoznawaniu materiałów stosowanych do wyrobów rękodzieła ludowego. W tym celu, jeśli jest to  możliwe, nauczyciel przynosi próbki różnych materiałów, natomiast uczniowie, dysponując materiałami multimedialnymi zawierającymi niezbędne informacje, nazywają i klasyfikują przyniesione materiały.

W pierwszym etapie pracy z tym materiałem uczniowie uczestniczą w grze, dokonują wyboru odpowiedzi na zadane  pytania, uzupełniając wcześniej  zdobytą wiedzę. Ważne, by ten materiał multimedialny był wykorzystywany jako trzeci, po analizie poprzednich multimediów.

Cały zespół klasowy uczestniczy w inscenizacji „Ocena zniszczenia wyrobu rękodzieła ludowego”. Poszczególni uczniowie odgrywają kolejne sceny przedstawiające: dokonanie oceny zniszczenia wyrobu rękodzieła ludowego, podjęcie decyzji o zakresie prac związanych z naprawą, zaplanowanie pracy, wycenę usługi i dobór materiałów oraz przekazanie naprawionego wyrobu do zleceniodawcy. Na każdym etapie wykorzystują wiedzę zdobytą w trakcie pracy z dwoma pozostałymi materiałami multimedialnymi. Na podstawie zadań, które wykonują uczniowie w ramach realizacji zlecenia, tworzą listę cech charakteru, kompetencji, umiejętności, które powinien posiadać rękodzielnik wyrobów włókienniczych oraz technik włókienniczych wyrobów dekoracyjnych. Uczniowie, analizując etapy związane z realizacją zlecenia, wiążą je z kompetencjami pracownika.

Uczniowie wykonują następujące zadanie. W związku z opóźnieniem w realizacji zlecenia zleceniodawca napisał reklamację, w której domaga się jak najszybszego oddania pozostawionego wyrobu rękodzieła ludowego oraz oczekuje w związku z tym zadośćuczynienia. Wybrani uczniowie przygotowują pisemną odpowiedź, w której wyjaśniają okoliczności związane z tym zdarzeniem, przepraszają, zapewniając o jak najszybszej realizacji oczekiwań klienta. Mogą również odegrać scenkę, której będzie uczestniczył niezadowolony klient i przedstawiciel firmy, która wykonywała zlecenie. Pozostali uczniowie obserwują i oceniają pracę aktorów. Uzasadniając swoje oceny, wskazują na różne aspekty wypowiedzi swoich kolegów, wcielających się w różne role, odnoszą się do argumentacji  oraz wiedzy merytorycznej wykorzystanej w trakcie odgrywania scenek.

Interaktywne materiały sprawdzające: uczniowie wspólnie wypełniają ćwiczenia (np. na klasowej tablicy interaktywnej), na bieżąco konsultując odpowiedzi (praca zespołu klasowego). Test sprawdzający można zadać jako pracę domową. Utrwali on wiedzę uczniów w zakresie najważniejszych zagadnień z tego tematu oraz przygotuje do pytań na pisemnym egzaminie zawodowym.

Indywidualizacja pracy z uczniem

Uczniowie samodzielnie zapoznają się z treścią materiałów multimedialnych. Każdy z nich otrzymuje do zapoznania jedno z trzech multimediów, nauczyciel wskazuje materiał, uwzględniając potencjał uczniów. Uczniowie pracujący w wolnym tempie zapoznają się z treścią materiału multimedialnego Sekwencje filmowe - Sposoby naprawy i konserwacji wyrobów rękodzieła ludowego. Wybrani uczniowie przygotowują prezentację na następujące tematy:  I - przygotowanie stanowiska pracy do wykonania konserwacji haftów i koronek, II -najważniejsze zasady  przy naprawie haftów i koronek, III - przybory potrzebne do naprawy i konserwacji wyrobów rękodzieła ludowego, IV - konserwacja wyrobu, w tym konserwacja zachowawcza i konserwacja rekonstrukcyjną, V - warunki, w jakich należy przechowywać hafty i koronki wraz z uzasadnieniem. Uczniowie pracujący w szybszym tempie opracowują zagadnienia dotyczące materiału multimedialnego Infografika - Rozpoznawanie materiałów stosowanych do wyrobów rękodzieła ludowego. Wykorzystują również  wiedzę i umiejętności zdobyte w trakcie trakcie pracy z materiałem multimedialnym Ocena zniszczenia wyrobu ludowego - interaktywne narzędzie typu scenario - based learning. Jedni uczniowie dokonują oceny zniszczenia wyrobu rękodzieła ludowego, drudzy - podejmują decyzję o zakresie prac związanych z naprawą, trzeci - planują pracę, wyceniają usługę, kolejni są odpowiedzialni za dobór materiałów oraz przekazanie naprawionego wyrobu do zleceniodawcy. Po przedstawieniu wypracowanych materiałów przez pierwszą grupę uczniów (pracujących w wolniejszym tempie),  tę samą czynność wykonują uczniowie, którzy mieli opracować drugie i trzecie multimedium (pracujący w szybszym tempie).  Po zakończeniu tego etapu pracy w klasie, w widocznym miejscu są umieszczone trzy plakaty w najważniejszymi hasłami wybranymi z materiałów multimedialnych. Uczniowie w ramach swoich multimediów mogą wypowiadać się, szukając argumentów za umieszczeniem takich, a nie innych haseł. Nauczyciel może nagrodzić na tym etapie uczniów, którzy wykazywali największe zaangażowanie (w przypadku uczniów pracujących wolniej) oraz przedstawili najciekawsze pomysły i uzasadnienia (uczniowie pracujący w szybszym tempie). Można zastosować dwa kryteria jednocześnie w odniesieniu do dwóch grup.

Powyższe zadanie można wykorzystać w formule pracy w grupach. Uczniowie mają analogiczne zadanie, z tą różnicą, że od początku pracują w grupach, dobranych w taki sam sposób.  Również tym razem, przy wskazywaniu konkretnych multimediów brany jest pod uwagę potencjał uczniów. Każda grupa uczniów (np. trzy grupy uczniów pracujących w szybszym tempie, trzy - pracujących wolniej) prezentuje wypracowane materiały. Na podstawie wszystkich wystąpień uczniów, w trakcie tworzona jest, w dowolnej formie, notatka podsumowująca lekcję.

II. Praca uczniów poza zajęciami

Uczniowie w ramach utrwalenia wiedzy mogą wykonać w grupach zadania z interaktywnych materiałów sprawdzających. Po wykonaniu ćwiczeń zapisują pytania, na które nie udzielili właściwej lub pełnej odpowiedzi i szukają w materiałach multimedialnych lub w słowniku pojęć dla e‑materiału odpowiedniego wyjaśnienia. Powinni wskazać konkretnie miejsce w multimediach, w którym znajduje się odpowiedź na pytanie z interaktywnych materiałów sprawdzających. Uczniowie, zapoznając się z treściami materiałów multimedialnych oraz korzystając z interaktywnych materiałów sprawdzających diagnozują swoje mocne i słabe strony, określają, które zagadnienia i pojęcia rozumieją oraz te, które wymagają wyjaśnienia przez nauczyciela lub odszukania odpowiedzi w internecie. Nauczyciel może zaproponować uczniom pracę metodą lekcji odwróconej. W ramach pracy indywidualnej uczniowie zapoznają się z treścią Infografiki - Rozpoznanie materiałów stosowanych do wyrobów rękodzieła ludowego. Ich zadaniem jest przeczytanie informacji na temat rozpoznawania włókien następującymi  metodami: metodą mikroskopową, metodą polegającą na obserwacji zachowania się włókna podczas spalania i próby topnienia oraz metodą obserwacji zmiany zabarwienia papierka lakmusowego zawieszonego nad ogrzaną próbką tkaniny. Zagadnienia te są omawiane w czasie lekcji przez nauczyciela, który odpowiada na pytania uczniów, prezentuje w sposób praktyczny, w miarę możliwości, trzy metody, z którymi uczniowie zapoznali się w domu. W ten sposób powstaje na tablicy interaktywnej mapa mentalna, na której pojawiają się słowa klucze, proponowane przez uczniów, konsultowane z nauczycielem. Najważniejsze zagadnienia mogą być zapisane w sposób symboliczny, za pomocą piktogramów, haseł, które w sposób łatwy do zapamiętania wyrażają sens stosowanej metody. Nauczyciel, w miarę możliwości, może zaprezentować uczniom trzy metody na żywo lub demonstrując jeszcze raz materiał multimedialny. Nauczyciel wyłącza dźwięk, zadaniem uczniów jest nazwanie przedstawianej metody.  Może być zastosowana również metoda pokazu z instruktażem lub objaśnieniem, w czasie których nauczyciel komentuje prezentowany materiał, objaśnia bardziej złożone kwestie lub mechanizmy.

III. Praca z uczniem ze SPE

Multimedia zawarte w e‑materiale: Dokonywanie napraw i konserwacji wyrobów rękodzieła ludowego mogą być wykorzystywane w pracy z uczniami o specjalnych potrzebach edukacyjnych.  Uczniom z ADHD, którzy z powodu nadpobudliwości mają potrzebę przemieszczania, wyrażania swojej ekspresji, wcielania się w rolę, można zaproponować pracę metodą dramy. Uczniowie odgrywają rolę zleceniodawcy, przynoszącego wyrób rękodzieła do naprawy oraz ucznia, pracownika przyjmującego zlecenie. Należy pamiętać, by scenka miała charakter dynamiczny, by uczeń mógł przemieszczać się, przynosić, wynosić różne dostępne rekwizyty. Należy unikać sytuacji, w których uczniowi będą zmuszani do zachowania pozycji siedzącej (zarówno klient, jak i pracownik przyjmujący zlecenie).

W odniesieniu do uczniów niedostosowanych społecznie lub zagrożonych niedostosowaniem społecznym można częściej stosować pracę w grupach, pamiętając o spisaniu zasad pracy w grupie, podziale pracy, trybie zgłaszania uwag, szanowania zdania innych członków grupy. W tym przypadku uczniowie mogą wspólnie stworzyć katalog zachowań akceptowanych przez wszystkich członków grupy oraz tych, które będą pociągały za sobą negatywne konsekwencje, dla osób, które nie stosują się do wewnętrznych reguł.

Uczniowie wybitnie zdolni mogą dostać próbkę materiału, jeśli nauczyciel jest w stanie ją dostarczyć na lekcje, i dostępnymi metodami sprawdzić jego skład, strukturę. Jeśli są w klasie  uczniowie o niepełnosprawności intelektualnej w stopniu lekkim, należy w ich przypadku pamiętać o pewnych zasadach, przede wszystkim o uwzględnieniu obniżonych możliwości indywidualnych poszczególnych osób, o uproszczeniu proponowanych metod. Ważne jest, by materiał dzielić na małe etapy, wprowadzane stopniowo. Nauczyciel powinien starać się stosować przystępne instrukcje wykonania zadania - obrazkową, obrazkowo - słowną, multimedialną.

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

4. Wymagania techniczne

Wymagania sprzętowe niezbędne do korzystania z poradnika oraz innych materiałów platformy www.zpe.gov.pl.

System operacyjny:

• Windows 7 lub nowszy

• OS X 10.11.6 lub nowszy

• GNU/Linux z jądrem w wersji 4.0 lub nowszej 3GB RAM

Przeglądarka internetowa we wskazanej wersji lub nowszej:

• Chrome w wersji 69.0.3497.100

• Firefox w wersji 62.0.2

• Safari w wersji 11.1

• Opera w wersji 55.0.2994.44

• Microsoft Edge w wersji 42.17134.1.0

• Internet Explorer w wersji 11.0.9600.18124

Urządzenia mobilne:

• 2GB RAM iPhone/iPad z systemem iOS 11 lub nowszym

• Tablet/Smartphone z systemem Android 4.1 (lub nowszym) z przeglądarką kompatybilną z Chromium 69 (lub nowszym) np. Chrome 69, Samsung Browser 10.1, szerokość co najmniej 420 px

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści