Spis treści

• Cele i efekty kształcenia1Cele i efekty kształcenia

• Struktura e‑materiału2Struktura e‑materiału

• Wskazówki do wykorzystania e‑materiału w pracy dydaktycznej dla zawodu technik transportu drogowego3Wskazówki do wykorzystania e‑materiału w pracy dydaktycznej dla zawodu technik transportu drogowego

• Wymagania techniczne4Wymagania techniczne

Cele i efekty kształcenia

E‑materiał uwzględnia treści, które pozwolą na osiągnięcie, zgodnie z podstawą programową, celów kształcenia w zawodach technik transportu drogowego oraz kierowca mechanik. Tematyka e‑materiału służy przygotowaniu absolwenta do profesjonalnego wykonywania zadań zawodowych.

E‑materiał przeznaczony dla kwalifikacji

TDR.01. Eksploatacja środków transportu drogowego w zawodzie kierowca mechanik $832201$, technik transportu drogowego $311927$

TDR.02. Organizacja przewozów środkami transportu drogowego w zawodzie technik transportu drogowego $3 1 1 9 2 7$

Cele kształcenia

Wspiera osiąganie celów kształcenia określonych dla kwalifikacji

TDR.01. Eksploatacja środków transportu drogowego:

• przygotowania do kierowania pojazdami samochodowymi w zakresie niezbędnym do uzyskania prawa jazdy kategorii B, C oraz kwalifikacji wstępnej,

• oceniania stanu technicznego środków transportu drogowego,

• wykonywania prac związanych z obsługą środków transportu drogowego,

• wykonywania prac związanych z przewozem drogowym rzeczy.

TDR.02. Organizacja przewozu środkami transportu drogowego:

Pozwala nabywać kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje w zakresie wielojęzyczności,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się,

• kompetencje obywatelskie,

• kompetencje w zakresie przedsiębiorczości,

Efekty kształcenia

TDR.01.2. Podstawy transportu drogowego

Uczeń:

2) rozróżnia gałęzie transportu

TDR.02.2. Podstawy transportu drogowego

Uczeń:

2) rozróżnia gałęzie transportu

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

Struktura e‑materiału

1. WprowadzenieD13psDf0QWprowadzenie

E‑materiał przedstawia podstawowe informacje, które ułatwią użytkownikowi wstępne zapoznanie się z zawartością materiału: odniesienia do podstawy programowej, zakres tematyczny oraz opis budowy e‑materiału.

2. Materiały multimedialne

W przypadku tego e‑materiału, który ułatwia uczącemu przyswojenie wiedzy, jest to:

Film edukacyjny Znaczenie transportu drogowego w europejskim transporcie rzeczyD5WGiKYQAFilm edukacyjny Znaczenie transportu drogowego w europejskim transporcie rzeczy będzie dla Ciebie źródłem informacji o udziale transportu drogowego w europejskim transporcie rzeczy i tendencjach na przyszłość, udziale polskich przewoźników w europejskim rynku transportowym i tendencjach na przyszłość oraz dane charakteryzujące polski transport drogowy.

Infografika Rola przewozu drogowego w transporcie towarów na terytorium EuropyDHC2cAQOeInfografika Rola przewozu drogowego w transporcie towarów na terytorium Europy przedstawi Ci ustrukturyzowane informacje Eurostat na temat procentowego udziału transportu drogowego w europejskim transporcie rzeczy oraz założenia Komisji Europejskiej dotyczące udziału transportu drogowego w europejskim transporcie rzeczy w następnych $5$, $10$, $20$ latach, w tym udziału polskich przewoźników drogowych w rynku europejskim oraz wielkości i strukturę polskiego transportu drogowego.

3. Obudowa dydaktyczna

• Interaktywne materiały sprawdzająceDhWp9HhvpInteraktywne materiały sprawdzające pozwalają zweryfikować poziom opanowania wiedzy i umiejętności zawartych w e‑materiale.

• Słownik pojęć dla e‑materiałuDUdN71HtpSłownik pojęć dla e‑materiału zawiera objaśnienia specjalistycznego słownictwa występującego w całym materiale.

• Przewodnik dla nauczycielaD1SzGmWYlPrzewodnik dla nauczyciela zawiera sugestie do wykorzystania e‑materiału w ramach pracy dydaktycznej.

• Przewodnik dla uczącego sięDI6OXUntmPrzewodnik dla uczącego się zawiera wskazówki i instrukcje dotyczące wykorzystania e‑materiału w ramach samodzielnej nauki.

• Netografia i bibliografiaDwhisOEd6Netografia i bibliografia stanowi listę materiałów, na bazie których został opracowany e‑materiał.

• Instrukcja użytkowaniaDOpafO6USInstrukcja użytkowania objaśnia działanie zasobu oraz poszczególnych jego elementów.

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

Wskazówki do wykorzystania e‑materiału w pracy dydaktycznej dla zawodu technik transportu drogowego

Praca uczniów podczas zajęć

E‑materiał stanowi nowoczesną pomoc dydaktyczną wspomagającą proces kształcenia zawodowego. Ułatwi on uczniom zapoznanie się ze znaczeniem transportu drogowego w globalnym transporcie rzeczy na terenie Unii Europejskiej. Uczeń będzie mógł dowiedzieć się, jaka część towarów jest przewożona środkami transportu drogowego, a jaka innymi środkami transportu w rozbiciu na rynek UE oraz Polski, jakie są prognozy zmian struktury przewozów w UE, jaką pozycję na rynku transportu drogowego w UE zajmują polscy przewoźnicy.

Poniżej zamieszczone zostały propozycje wykorzystania poszczególnych elementów e‑materiałów do pracy w grupach i w zespole klasowym oraz do samodzielnej pracy ucznia w klasie i poza zajęciami.

Praca uczniów podczas zajęć

Praca w grupach i zespole podczas zajęć

Film edukacyjny Znaczenie transportu drogowego w europejskim transporcie rzeczy

• Nauczyciel zaprasza uczniów do dyskusji. Prosi o udzielenie odpowiedzi na kolejne zagadnienia:

  1. Jak myślicie, jakie czynniki kształtują strukturę transportu?

  2. Jak myślicie, co będzie się liczyło w przyszłości w transporcie wewnątrzwspólnotowym?

  3. Jak myślicie, na jakie odległości i jakie towary przewozimy do $50$ km, do $150$ km i powyżej?

  4. Jak myślicie, jakie są najpopularniejsze kierunki transportu towarów (skąd, dokąd, kto przewozi)?

  5. Jak myślicie, jaka jest przyszłości transportu drogowego i od czego zależy?

• Za każdym razem nauczyciel dyskutuje z uczniami i zachęca do dyskusji. Zapisuje wypowiedzi uczniów na tablicy lub flipcharcie.

• Teraz nauczyciel przydziela dostęp do filmu edukacyjnego i prosi uczniów o połączenie się w pięć grup. Grupom zadaje tematy:

  • UDZIAŁ TRANSPORTU DROGOWEGO W EUROPEJSKIM TRANSPORCIE RZECZY.

  • TENDENCJE KSZTAŁTUJĄCE PRZYSZŁOŚĆ W TRANSPORCIE EUROPEJSKIM.

  • CHARAKTERYSTYKA POLSKIEGO TRANSPORTU DROGOWEGO.

  • UDZIAŁ POLSKICH PRZEWOŹNIKÓW W EUROPEJSKIM RYNKU TRANSPORTOWYM.

  • CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA PRZYSZŁOŚĆ POLSKIEGO TRANSPORTU DROGOWEGO.

• Każda grupa na bazie właściwych fragmentów filmu odnosi się do wcześniejszych dyskusji np.: zdaniami „wydawało nam się... , a tymczasem...” lub „tak jak przewidywaliśmy...”.

• Nauczyciel po zakończonym przez grupy opracowywaniu prosi o prezentację. Jednak przed każdym tematem pyta uczniów innych niż prezentująca grupa o to, które „wydaje mi się” mogą być błędne. Dopiero po krótkiej dyskusji następuje prezentacja zagadnienia.

• W trakcie prezentacji pozostali uczniowie zapisują własną notatkę.

• Nauczyciel, podsumowując zajęcia, prosi o refleksje związane z tym, jak wydawało się uczniom, a jak jest wg danych w kwestii znaczenia transportu drogowego w Polsce i UE.

Infografika Rola przewozu drogowego w transporcie towarów na terytorium Europy

• Nauczyciel łączy klasę w zespoły kilkuosobowe, które otrzymują dostęp do infografiki.

• Prosi grupy o wybranie sobie jednego elementu infografiki i „zaprezentowanie go” inaczej.

• Grupy zmieniają ustawienia osi, skupiają się na innych wielkościach lub dodatkowych danych pozyskanych z internetu tak, aby ich wykres mówił o tym samym, ale pokazywał inaczej dany problem (np.: zestawienie kilkuletnie (tendencja) związana z wykresem „najwięksi przewoźnicy w transporcie międzynarodowym” biorąc pod uwagę lata $2018-2021$).

• Uczniowie w grupach pracują nad wykresami i infografiką.

• Po przygotowaniu swojego materiału prezentują go i wskazują grupę, której zadaniem „na żywo” jest wypowiedzenie się „co widzą na wykresie”. Grupa przygotowująca wykres komentuje i uściśla, co chciała pokazać.

• Nauczyciel za każdym razem również komentuje i uściśla dane i informacje.

• Finalnie każdy z uczniów dokumentuje wykresy, korzystając z notatki tradycyjnej lub fotograficznej.

Praca samodzielna ucznia podczas zajęć

Film edukacyjny Znaczenie transportu drogowego w europejskim transporcie rzeczy

• Nauczyciel prezentuje film edukacyjny.

• Po jego emisji prosi każdego z uczniów, aby wybrał sobie jeden z prezentowanych wykresów.

• Uczniowie opisują wybrany wykres tak, aby wszystkie dane z niego zostały opisane w postaci notatki.

• Na jej podstawie przygotowują pięć pytań z poprawnymi i błędnymi odpowiedziami, które pozwolą sprawdzić, czy ktoś, kto będzie słuchał tych informacji, właściwie je zrozumiał.

• Nauczyciel prosi wybranych uczniów o prezentacje swoich interpretacji wykresu, a potem zadanie pytań do „publiczności”.

• Zajęcia nauczyciel podsumowuje, wskazując na umiejętność czytania ze zrozumieniem i interpretowania wyników.

Infografika Rola przewozu drogowego w transporcie towarów na terytorium Europy

• Nauczyciel prezentuje infografikę.

• Prosi uczniów o pracę samodzielną, w której trakcie postarają się zaproponować, jako hipotetyczny właściciel firmy transportowej, pomysły na zwiększenie zysków lub obrotów w przyszłości w perspektywie $5$ lat.

• Pomysły mają być poparte danymi zawierającymi się w infografice.

• Uczniowie prezentują co najmniej $5$ pomysłów.

• Nauczyciel prosi wybranych uczniów o prezentacje „strategii”.

• Prosi resztę klasy o wypowiedzi dotyczące tych pomysłów i podpowiedzi (co jeszcze można zrobić).

• Podsumowuje zajęcia, wskazując na wartość planowania i prognozowania (foresight‑u) przyszłości działań.

Interaktywne materiały sprawdzające

Materiały te można wykorzystywać w różnych formach. Oczywiście użycie ćwiczenia $1$ „Test wyboru” do sprawdzenia wiadomości może być najbardziej powszechne, ale wykorzystanie go do wytworzenia pytań podobnych do tych zawartych w teście może okazać się dużo trudniejsze niż samo jego wykonanie. Test zawiera $15$ pytań, które trzeba rozwiązać w $23$ minuty.

Każdy materiał multimedialny może być dedykowany do właściwego e‑materiału, po którym lub w którego trakcie można wykorzystać dane ćwiczenie. Jednak ze względu na powielające się treści w obu multimediach, ćwiczenia $2-6$ można użyć po lub w trakcie każdego działania z e‑materiałem.

Ćwiczenia mogą stanowić przerywniki lub podsumowania mikrodawek wiedzy o znaczeniu transportu drogowego. E‑materiał zawiera długi film i dużo wykresów w infografice, a co za tym idzie, pytania sprawdzające skupiać się będą na rozpoznawaniu.

W tym przypadku też sprawdza się idea „dopisywania pytań”.

Przykładowe działania w ramach lekcji

• Nauczyciel prosi uczniów o wykonanie ćwiczenia $3$.

• Po jego wykonaniu dzieli klasę na dwie grupy. Prosi każdą grupę o przejrzenie infografiki i utworzenie $10$ pytań do wykresów z infografiki (przy każdym pytaniu cztery odpowiedzi, z czego jedna poprawna).

• Teraz grupy nawzajem zadają sobie pytania. Jedna grupa pokazuje pytania, a druga wskazuje właściwą odpowiedź.

• Nauczyciel na zakończenie tego działania prosi uczniów z każdej grupy o wykonanie ćwiczenia $2$ („Gałęzie transportu”).

Interaktywne materiały sprawdzające pozwalają także zweryfikować samodzielnie przez ucznia poziom opanowania wiedzy i umiejętności z zakresu omawianych zagadnień.

W pracy samodzielnej nauczyciel może poprosić o wykonanie testu z ćwiczenia pierwszego w przewidzianym czasie $23$ minut, ale w trakcie tego czasu uczeń musi nie tylko odpowiedzieć na pytanie, ale również wymyślić do każdego pytania kontrpytanie. Po zakończonym teście uczniowie wymyślają po trzy odpowiedzi, z czego jedna jest prawdziwa. Pytania przekazują nauczycielowi w wersji cyfrowej lub w postaci notatki.

Praca uczniów poza zajęciami

E‑materiał ułatwia nauczycielowi prowadzenie zajęć dydaktycznych poprzez zachęcenie młodzieży do samodzielnej analizy e‑materiału i próbę „wymyślania” historii związanych ze znaczeniem transportu drogowego w transporcie rzeczy.

• Nauczyciel prosi uczniów, aby wybrali sobie cztery czynniki kształtujące strukturę transportu.

• Zadaniem uczniów będzie wymyślenie historii opowiadającej o rozwoju firmy zajmującej się w Polsce transportem drogowym, wskazując, co się stanie, gdy każdy z czynników pojawi się w przyszłości (oraz co się nieoczekiwanego może wydarzyć i jak wtedy będzie wyglądała sytuacja firmy).

• Uczniowie mogą tego dokonać w postaci opowieści, którą zapisują w prezentacji w PowerPoint'cie tak, aby prezentacja zawierała historię słowną i obrazy, które będą ją uwydatniały.

• Historie uczniowie prezentują na zajęciach.

Metoda ta może być porównywalna z mnemotechniką związaną z zapamiętywaniem poprzez tworzenie łańcuchów pamięciowych — historii, czasem niedorzecznych, które pozwalają zapamiętać szczegóły poprzez swoją niezwykłość i unikalność.

Praca z uczniami z SPE, indywidualizacja pracy z uczniem

E‑materiał ułatwia zindywidualizowanie procesu dydaktycznego, co jest szczególnie istotne dla uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Ułatwia dostęp do informacji oraz likwiduje pewne bariery społeczne i komunikacyjne, a także zapewnia wyrównywanie szans.

W pracy z filmem i infografiką nauczyciel powinien zadbać o odpowiednią organizację środowiska sprzyjającego skupieniu i dzięki temu łatwiejszemu uczeniu się. Zamieszczone multimedia same w sobie stanowią duży ładunek bodźców, stąd podczas ich używania warto wyeliminować lub zminimalizować inne bodźce, pochodzące ze smartfonów rozpraszających uczniów. Oczywiście ich użycie w odpowiednim momencie procesu dydaktycznego może być wskazane (poszukiwanie informacji lub praca z siecią), ale nauczyciel powinien ten proces kontrolować (np.: „parkować smartfony do kieszeni”, kiedy uwagę uczniów powinien przykuwać prezentowany lub „rozgrywany” element dydaktyczny (ćwiczenie grupowe).

Innym elementem wspierającym działanie z filmem i infografiką w ćwiczeniach grupowych (ale również działaniach indywidualnych ucznia) jest ukierunkowanie uwagi poprzez umieszczenie uczniów z dala od okien lub posadzenie ich do nich tyłem.

Szczególnie ważne jest to dla osób, które w klasie szybciej się rozpraszają. Można tu zastosować też „zaproszenie do pierwszej ławki” lub „przewodzenie” wspólnie z nauczycielem.

Ważnym elementem, może być wprowadzenie informacji na początku ćwiczenia o tym, jak ono będzie wyglądało/przebiegało.

Sama budowa multimediów zawartych w tym materiale pozwala też dopasować działanie do ucznia. Na przykład praca z infografiką może polegać na wskazaniu wykresu, z czytania danych z niego oraz przekonwertowaniu danych, aby przedstawić inny aspekt związany z wykresem. Może to być również polecenie odnalezienia starszych lub nowszych wersji tego wykresu (w innych latach) oraz wyciągnięcie wniosków z analizy wykresu.

Wiele zależy tu od potrzeb w klasie i inwencji nauczyciela. Wszystko to, aby rozbudzić zainteresowanie związane z czynnikami i przewidywaniami związanymi ze zwiększaniem się znaczenia transportu drogowego i utrzymaniem zaangażowania w pracy z tą treścią, prezentując całościowo proces od przyjęcia towaru do jego dostarczenia.

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

Wymagania techniczne

Wymagania sprzętowe niezbędne do korzystania z poradnika oraz innych zasobów platformy www.zpe.gov.pl.

System operacyjny:

• Windows $7$ lub nowszy

• OS X $10.11.6$ lub nowszy

• GNU/Linux z jądrem w wersji $4.0$ lub nowszej $3 \mathrm{GB}$ RAM

Przeglądarka internetowa we wskazanej wersji lub nowszej:

• Chrome w wersji $69.0.3497.100$

• Firefox w wersji $62.0.2$

• Safari w wersji $11.1$

• Opera w wersji $55.0.2994.44$

• Microsoft Edge w wersji $42.17134.1.0$

• Internet Explorer w wersji $11.0.9600.18124$

Urządzenia mobilne:

• $2 \mathrm{GB}$ RAM iPhone/iPad z systemem iOS $11$ lub nowszym

• Tablet/Smartphone z systemem Android $4.1$ (lub nowszym) z przeglądarką kompatybilną z Chromium $69$ (lub nowszym) np. Chrome $69$, Samsung Browser $10.1$, szerokość co najmniej $420 \mathrm{px}$

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści