Przewodnik dla nauczyciela
Spis treści
Cele i efekty kształceniaCele i efekty kształcenia
Struktura e‑materiałuStruktura e‑materiału
Wskazówki do wykorzystania w pracy dydaktycznej e‑materiału dla zawodu mechanik‑operator maszyn do produkcji drzewnejWskazówki do wykorzystania w pracy dydaktycznej e‑materiału dla zawodu mechanik‑operator maszyn do produkcji drzewnej
Wymagania techniczneWymagania techniczne
Cele i efekty kształcenia
E‑materiał uwzględnia treści, które pozwolą na osiągnięcie, zgodnie z podstawą programową, celów kształcenia w zawodzie: mechanik‑operator maszyn do produkcji drzewnej 817212. Tematyka e‑materiału służy przygotowaniu absolwenta do profesjonalnego wykonywania zadań zawodowych.
E‑materiał przeznaczony jest dla kwalifikacji: DRM.02. Montaż i obsługa maszyn i urządzeń przemysłu drzewnego.
Wspiera osiąganie celów kształcenia określonych dla kwalifikacji: DRM.02. Montaż i obsługa maszyn i urządzeń przemysłu drzewnego:
obsługiwanie maszyn i urządzeń podczas produkcji drzewnej;
kontrolowanie i nadzorowanie pracy maszyn i urządzeń do produkcji drzewnej;
montowanie maszyn i urządzeń do produkcji drzewnej;
wykonywanie przeglądów, napraw i konserwacji maszyn i urządzeń.
E‑materiał wspiera osiąganie wybranych efektów kształcenia z jednostki efektów kształcenia: DRM.02.3. Montaż maszyn i urządzeń przemysłu drzewnego.
Uczeń:
1. charakteryzuje budowę maszyn i urządzeń do obróbki drewna,
2. charakteryzuje techniki i metody wytwarzania części maszyn i urządzeń,
3. charakteryzuje właściwości materiałów konstrukcyjnych stosowanych w produkcji drzewnej,
6. stosuje narzędzia, przyrządy i urządzenia do wykonywanych prac montażowych,
7. stosuje metody i przyrządy pomiarowe podczas wykonywania prac montażowych,
8. charakteryzuje zasady tolerancji i pasowań,
9. wykonuje połączenia rozłączne i nierozłączne.
E‑materiał pozwala nabywać:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,
kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,
kompetencje cyfrowe,
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
Struktura e‑materiału
Wszystkie elementy e‑materiału są ze sobą powiązane ich tematyką; w każdym z nich znajdują się niezbędne informacje, które umożliwią uczniowi przyswojenie wiedzy z zakresu techniki obróbki materiałów.
Niniejszy e‑materiał składa się z trzech części: wprowadzenia, materiałów multimedialnych oraz obudowy dydaktycznej. Każda z nich zawiera powiązane tematycznie elementy składowe.
1. Wprowadzenie
Przedstawia podstawowe informacje o e‑materiale, które ułatwią użytkownikowi wstępne zapoznanie się z zawartością materiału: odniesienia do podstawy programowej, zakres tematyczny oraz spis treści.
2. Materiały multimedialne
To odpowiednio dobrane multimedia ułatwiające uczniowi przyswojenie wiedzy. Zasób Techniki obróbki materiałów składa się z trzech materiałów multimedialnych:
Film edukacyjny – Montaż i obsługa maszyn i urządzeń przemysłu drzewnegoFilm edukacyjny – Montaż i obsługa maszyn i urządzeń przemysłu drzewnego
Uczeń dowie się, jak wygląda montaż i obsługa maszyn i urządzeń przemysłu drzewnego. Zobaczy także maszyny do rozkroju i formatowania elementów, do okleinowania wąskich płaszczyzn, do wiercenia i frezowania elementów.
Znajdują się tutaj sekwencje filmowe, w których zawarte są czynności wykonywane w ramach zadań stanowiskowych dla linii produkcyjnych mebli do samodzielnego montażu. Uczeń dowie się również, kto wykonuje powyższe prace, a także w jakich warunkach i na jakim sprzęcie pracuje zatrudniona osoba.
Plansza interaktywna – Obrabiarki do drewna i tworzywPlansza interaktywna – Obrabiarki do drewna i tworzyw
Uczeń zobaczy tu niemal wszystkie maszyny i urządzenia używane przy obróbce materiału: pilarkę, frezarkę, strugarkę, szlifierkę, wiertarkę i wiele innych!
Wizualizacja 3D – Obrabiarki do drewna i tworzywWizualizacja 3D – Obrabiarki do drewna i tworzyw
Uczeń zobaczy tu - z wykorzystaniem techniki 3D - pilarkę, czyli maszynę, która wykorzystuje piłę jako element roboczy!
Plansza interaktywna – Techniki obróbki materiałówPlansza interaktywna – Techniki obróbki materiałów
Dzięki niej można zapoznać się z klasyfikacją różnych technik obróbki materiałów drzewnych i metali oraz tworzyw sztucznych.
3. Obudowa dydaktyczna
Interaktywne materiały sprawdzająceInteraktywne materiały sprawdzające pozwolą sprawdzić poziom opanowania wiedzy i umiejętności z zakresu technik obróbki materiałów oraz rodzajów i budowy podstawowych obrabiarek do obróbki drewna.
Słownik pojęć do e‑materiałuSłownik pojęć do e‑materiału zawiera specjalistyczne słownictwo, które występuje w całym e‑materiale wraz z wyjaśnieniami/definicjami.
Przewodnik dla nauczycielaPrzewodnik dla nauczyciela zawiera sugestie do wykorzystania e‑materiału w ramach pracy dydaktycznej.
Przewodnik dla uczącego sięPrzewodnik dla uczącego się to wskazówki i instrukcje dotyczące wykorzystania e‑materiału w ramach samodzielnej nauki.
Netografia i bibliografiaNetografia i bibliografia stanowi listę materiałów, na bazie których został opracowany e‑materiał.
Instrukcja użytkowaniaInstrukcja użytkowania objaśnia działanie e‑materiału oraz poszczególnych jego elementów.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
Wskazówki do wykorzystania w pracy dydaktycznej e‑materiału dla zawodu mechanik‑operator maszyn do produkcji drzewnej
1. Praca uczniów podczas zajęć
E‑materiał stanowi nowoczesną pomoc dydaktyczną wspomagającą proces uczenia się. Pozwala uczniom na zapoznanie się z podstawowymi maszynami wykorzystywanymi podczas obróbki materiałów. Poniżej przedstawione są propozycje wykorzystania poszczególnych elementów zasobu e‑materiału w ramach lekcji, samodzielnej pracy ucznia, pracy w grupach i całego zespołu klasowego.
FILM EDUKACYJNY Montaż i obsługa maszyn i urządzeń przemysłu drzewnego
Praca całego zespołu klasowego
Nauczyciel może wykorzystać strategię odwróconej klasy, uczniowie zapoznają się z filmem w domach, na lekcję przychodzą zatem przygotowani, dzięki temu nauczyciel może poświęcić więcej czasu każdemu uczniowi z osobna. Nauczyciel dzieli klasę na osiem grup, każda grupa dostaje inne zadanie stanowiskowe dla linii produkcyjnej mebli do samodzielnego montażu, np.: 1) transport i załadunek materiału do obróbki, 2) stanowisko do rozkroju i formatowania elementów, 3) stanowisko do okleinowania wąskich płaszczyzn, 4) stanowisko do wykonywania połączeń kołkowych, 5) stanowisko do wykonywania frezowania wręgów i wpustów, 6) stanowisko do wykonywania połączeń skręcanych, 7) transport międzyoperacyjny, 8) kontrola jakości. Uczniowie muszą wskazać: jakie czynności wykonuje się na danym stanowisku, na jakiej podstawie oraz jakie maszyny się wykorzystuje w tym celu, np. na stanowisku do rozkroju i formatowania elementów obrabia się płyty meblowe, nadaje się im odpowiedni kształt; podstawę prac stanowi dokumentacja techniczno‑technologiczna, na tym stanowisku używa się pilarki tarczowej lub obrabiarki wielofunkcyjnej; na stanowisku przygotowującym materiał do transportu przygotowuje się płyty wiórowe, pilśniowe, sklejki, magazynowane w odpowiednich warunkach (wilgotność i temperatura powietrza) na paletach lub regałach w pozycji poziomej; do ich transportu wykorzystuje się wózki widłowe z napędem spalinowym, elektrycznym lub ręcznym oraz paleciaki; operatorzy tych urządzeń są zobowiązani do zapoznania się z instrukcją obsługi środka transportu i składowania materiałów w magazynie. Wyniki swojej pracy uczniowie zapisują na dużej planszy lub tablicy i prezentują całej klasie. Uczniowie mają możliwość weryfikowania wiedzy swojej i kolegów poprzez umiejętne zadawanie pytań dotyczących zadań stanowiskowych, przejęcia odpowiedzialności za zdobywanie wiedzy, samodzielne uczenie się. Przygotowani uczniowie zyskują pewność siebie niezbędną do aktywnego uczestnictwa w zajęciach, uczniowie mający problem z komunikacją będą mogli przygotować się do dyskusji przed zajęciami, co może ich nieco ośmielić. Nauczyciel nadzoruje działania uczniów i sprawdza, czy radzą sobie z materiałem. Uczniowie, którzy mają trudności z wykonaniem tego zadania, mogą ponownie obejrzeć sekwencje filmowe. Natomiast uczniowie, którzy bezbłędnie wykonali polecenia w swojej grupie, mogą opracować zagadnienia innej grupy.
Praca w grupach
Nauczyciel wyświetla uczniom film edukacyjny.
Nauczyciel formułuje problemy dotyczące zagadnień pojawiających się w filmie, np. 1) w jakich warunkach powinny być składowane płyty meblowe? 2) co powinna określać dokumentacja techniczno‑technologiczna? 3) jakie zagrożenia występują na poszczególnych stanowiskach pracy? 4) jakie środki ochrony należy stosować na wybranych stanowiskach? 5) jakie urządzenia są niezbędne na wybranych stanowiskach? 6) jakie umiejętności powinien mieć mechanik‑operator maszyn do produkcji drzewnej?
Uczniowie w grupach pochylają się nad wybranym tematem (każda grupa wybiera inny, przy czym wszystkie problemy powinny być rozdysponowane) i zapisują na białej kartce pięć odpowiedzi na pytania.
Zespoły zapisują swoje propozycje na plakatach. Wszystkie plakaty zostają przedstawione na forum klasy i konstruktywnie ocenione. Nauczyciel podsumowuje prowadzoną lekcję metodą niedokończonych zdań, każdy uczeń z grupy musi dokończyć zdanie: podczas dzisiejszej lekcji nauczyłem się… (np. jak powinno się magazynować płyty meblowe), najtrudniejsze było dla mnie dzisiaj… (np. wskazać umiejętności mechanika‑operatora maszyn do produkcji drzewnej).
Plansza interaktywna i wizualizacja
Praca całego zespołu klasowego
Uczniowie zapoznają się z wizualizacją pilarki i urządzeń do obróbki materiałów (2D i 3D). Każdy z uczniów formułuje jedno pytanie dotyczące pojawiających się zagadnień i zapisuje je na kartce papieru, którą zwija i wrzuca do koszyka, np. jaki element pilarki formatowej odpowiada za piłowanie płyty laminowanej? (odpowiedź – agregat), jakie obróbki płyt meblowych można wykonać dzięki frezarce górnowrzecionowej? (odpowiedź – można tworzyć w deskach rowki, zaokrąglać). Uczniowie losują jedno pytanie (jeśli wylosują swoje, przystępują do kolejnego losowania) i udzielają na nie odpowiedzi. Autor pytania, wspierany przez nauczyciela, weryfikuje, czy odpowiedź jest prawidłowa.
Praca w grupach
Uczniowie zapoznają się z wizualizacją pilarki i planszą interaktywną związaną z urządzeniami do obróbki materiałów. Nauczyciel prezentuje uczniom kufer, w którym znajdują się albo ilustracje nawiązujące do wizualizacji, albo nazwy maszyn i urządzeń. Uczniowie dzielą się na grupy. Każda z grup losuje grafiki/nazwy i opisuje je – wykorzystując wiedzę zdobytą po obejrzeniu wizualizacji oraz dostępne źródła (m.in. wykorzystane w e‑materiale). Można tu włączyć element grywalizacji, czyli wykorzystania elementów gier i technik projektowania gier, mających na celu angażowanie, motywowanie do działania, pobudzanie do nauki i rozwiązywania problemów. Za każdy poprawnie zidentyfikowany desygnat grupa otrzymuje punkt. Nagrodą może być puchar, dyplom etc.
Plansza interaktywna „Techniki obróbki materiałów”
Praca całego zespołu klasowego
Nauczyciel wyświetla planszę i omawia techniki obróbki materiałów. Następnie proponuje uczniom zabawę w „Milionerów”. Jeden z uczniów zajmuje centralne miejsce w klasie – to jego wiedza będzie testowana. Pozostali uczniowie naradzają się i przygotowują dziesięć pytań dotyczących zagadnień i problemów, które zostały przedstawione na planszy. Pytania nie mogą się powtarzać, powinny być też poprawnie sformułowane (nad ich zasadnością i poprawnością czuwa nauczyciel), np. w jakim celu materiał jest poddawany obróbce chemicznej? (odpowiedź – by zwiększyć wytrzymałość materiału na uszkodzenia), na czym polega obróbka plastyczna materiału? (odpowiedź – obróbka ta polega na zmianie kształtu, wymiaru oraz właściwości mechanicznych). Uczestnik zabawy ma prawo do telefonu do przyjaciela, wyboru pół na pół oraz pytania do publiczności. Nagroda za poprawną odpowiedź na wszystkie pytania powinna być nietuzinkowa i kreatywna.
Praca w grupach
Uczniowie, po zapoznaniu się z planszą, są poproszeni o podzielenie się na grupy. Nauczyciel rozdaje każdej grupie „Alfabetyczne Lotto” – tabelę z literami alfabetu zamieszczonymi w pojedynczych kolumnach. Zadaniem uczniów będzie wypełnienie w określonym czasie jak największej liczby pól, przy czym pojawiające się tam nazwy powinny korespondować z planszą. Po zakończonej grze uczniowie przedstawiają swoje wyniki na forum klasy.
Interaktywne materiały sprawdzające
Są to ćwiczenia przewidziane do samodzielnego rozwiązania przez uczniów. Nauczyciel może jednak wprowadzić pracę w parach lub elementy oceny koleżeńskiej, która polega na tym, że po rozwiązaniu zadań uczniowie konsultują odpowiedzi z osobą z ławki. Można też zastosować indywidualne rozwiązywanie zadań i wspólne omówienie odpowiedzi przez cały zespół klasowy, kiedy rozwiązania są wyświetlane na tablicy multimedialnej. W każdym z tych wariantów uczeń powinien móc skorzystać z pomocy nauczyciela i uzyskać od niego informację zwrotną.
2. Praca uczniów poza zajęciami
Poza lekcjami i podczas przygotowania się do lekcji uczniowie mogą korzystać ze słownika pojęć, dzięki któremu będą mogli powtórzyć materiał przedstawiony na lekcjach bądź przygotować się do przyszłych lekcji. Film edukacyjny, wizualizacja i plansze interaktywne stanowią interesujące materiały umożliwiające przygotowanie się uczniów do sprawdzianów.
Po obejrzeniu filmu edukacyjnego uczeń może samodzielnie przygotować notatki np. w formie „Przemyślnika”, czyli swobodnego notowania refleksji, w których adresatem i odbiorcą jest on sam, bądź zaproponować scenariusze oparte na własnym pomyśle, nawiązujące do wybranych elementów sekwencji.
Po zapoznaniu się z wizualizacją i planszą uczeń może przygotować mapę myśli, która pomoże mu usystematyzować wiedzę, np. hasło – obróbka cieplna, od hasła odchodzą następujące określenia: wyrzażanie, hartowanie i odpuszczanie, przesycanie i starzenie, od tych haseł kolejne – wyjaśniające ich znaczenie.
3. Indywidualizacja pracy z uczniem
Indywidualizacja pracy z uczniem powinna koncentrować się na rozwijaniu mocnych stron ucznia i zachęcaniu do rozwijania słabszych stron. Dzięki e‑materiałom możliwe jest zindywidualizowanie procesu dydaktycznego i dostosowanie go do różnorodnych potrzeb edukacyjnych uczniów. Jest to istotnie nie tylko ze względu na uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, ale również uczniów zdolnych. Odtwarzanie każdego e‑materiału jest możliwe również w trybie dostępności, który zawiera alternatywne wersje materiałów dostępne dla użytkowników z dysfunkcjami wzroku, słuchu, co ułatwia przyswojenie wiedzy i pozwala na zlikwidowanie niektórych barier społecznych i komunikacyjnych, a także umożliwia wyrównywanie szans w procesie nauczania‑uczenia się.
Ponadto nauczyciel może też dostosować pracę z każdym materiałem do indywidualnych potrzeb uczniów.
Film edukacyjny
Film zawiera podpisy, z których mogą skorzystać wszyscy uczniowie, także słabosłyszący;
uczniowie z zaburzeniami zachowania oraz uczniowie ze spektrum autyzmu mogą zapoznawać się z każdą sekwencją osobno, robiąc pomiędzy nimi dłuższe pauzy; zminimalizuje to ryzyko dekoncentracji i demotywacji;
uczniowie zdolni mogą nagrać wywiad z pracownikiem linii produkcyjnych i przedstawić go na forum klasy.
Wizualizacja
Uczniowie z dysfunkcją wzroku mogą skorzystać z audiodeskrypcji;
uczniowie z zaburzeniami zachowania mogą prowadzić samodzielne, urozmaicone graficznie notatki bądź szkicować – przerysowywać elementy przedstawione w wizualizacjach – pozwoli im to skupić uwagę;
uczniowie zdolni mogą zaproponować interesujące rozwiązania dotyczące wykorzystania multimedium;
uczniowie mający problem z wypowiedziami na forum klasy mogą pracować samodzielnie bądź w małych grupach.
Plansze interaktywne
Uczniowie z dysfunkcją wzroku mogą skorzystać z audiodeskrypcji;
uczniowie z zaburzeniami zachowania mogą tworzyć własną planszę – dzięki temu nie będą się rozpraszać;
uczniowie zdolni mogą dzielić się z pozostałymi uczniami swoją wiedzą, prowadząc część zajęć samodzielnie;
uczniowie mający problem z wypowiedziami na forum klasy mogą otrzymywać indywidualne zadania, które będą ich stopniowo aktywizować.
Dzięki podejściu indywidualnemu możemy różnicować także zakres np. interaktywnych materiałów sprawdzających poprzez wybór zadania sprawdzającego wybrany zakres wiedzy lub umiejętności.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści
Wymagania techniczne
Wymagania sprzętowe niezbędne do korzystania z poradnika oraz innych zasobów platformy www.zpe.gov.pl.
System operacyjny:
Windows 7 lub nowszy;
OS X 10.11.6 lub nowszy;
GNU/Linux z jądrem w wersji 4.0 lub nowszej 3GB RAM.
Przeglądarka internetowa we wskazanej wersji lub nowszej:
Chrome w wersji 69.0.3497.100;
Firefox w wersji 62.0.2;
Safari w wersji 11.1;
Opera w wersji 55.0.2994.44;
Microsoft Edge w wersji 42.17134.1.0;
Internet Explorer w wersji 11.0.9600.18124.
Urządzenia mobilne:
2GB RAM iPhone/iPad z systemem iOS 11 lub nowszym;
Tablet/Smartphone z systemem Android 4.1 (lub nowszym) z przeglądarką kompatybilną z Chromium 69 (lub nowszym) np. Chrome 69, Samsung Browser 10.1, szerokość co najmniej 420 px.
Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści