Spis treści

• Cele i efekty kształcenia1Cele i efekty kształcenia

• Struktura e‑materiału2Struktura e‑materiału

• Wykorzystanie e‑materiału w trakcie zajęć3Wykorzystanie e‑materiału w trakcie zajęć

• Wykorzystanie e‑materiału poza zajęciami6Wykorzystanie e‑materiału poza zajęciami

• Wykorzystanie e‑materiału do indywidualizacji pracy z uczącymi się7Wykorzystanie e‑materiału do indywidualizacji pracy z uczącymi się

• Wykorzystanie e‑materiału do pracy z uczącymi się o specjalnych potrzebach edukacyjnych8Wykorzystanie e‑materiału do pracy z uczącymi się o specjalnych potrzebach edukacyjnych

• Wymagania techniczne4Wymagania techniczne

Cele i efekty kształcenia

E‑materiał uwzględnia treści, które pozwolą na osiągnięcie, zgodnie z podstawą programową, celów kształcenia w zawodach wiertacza i technika wiertnika. Tematyka e‑materiału służy przygotowaniu absolwenta do profesjonalnego wykonywania zadań zawodowych.

E‑materiał przeznaczony dla kwalifikacji:

GIW.12. Wykonywanie prac wiertniczych wyodrębnionych w zawodzie/dach Wiertacz 811305 i Technik wiertnik 311707.

Cele kształcenia

Wspiera osiąganie celów kształcenia określonych dla kwalifikacji: GIW.12. Wykonywanie prac wiertniczych i GIW.13. Organizacja i prowadzenie prac wiertniczych:

• obsługiwanie urządzeń stosowanych w procesie wiercenia,

• dobieranie parametrów technologicznych procesu wiercenia,

• projektowanie płuczki wiertniczej

• projektowanie zabiegów cementowania rur okładzinowych

Efekty kształcenia

GIW.12.5. Sporządzanie płynów wiertniczych i zaczynów uszczelniających

Uczeń:

2) sporządza płuczki wiertnicze,
3) charakteryzuje systemy przygotowywania i oczyszczania płuczki wiertniczej,
4) charakteryzuje rodzaje i przeznaczenie zaczynów uszczelniających i cieczy technologicznych,
5) sporządza zaczyny cementowe i ciecze technologiczne,
6) reguluje parametry płuczek wiertniczych, zaczynów uszczelniających i cieczy technologicznych.

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

Struktura e‑materiału

Niniejszy e‑materiał składa się z trzech części: wprowadzenia, materiałów multimedialnych oraz obudowy dydaktycznej. Każda z nich zawiera powiązane tematycznie elementy składowe.

1. WprowadzenieDWRbOz81iWprowadzenie
   Przedstawia podstawowe informacje o e‑materiale, które ułatwią użytkownikowi wstępne zapoznanie się z zawartością materiału: odniesienia do podstawy programowej, zakres tematyczny oraz opis budowy e‑materiału.

2. Materiały multimedialne
   Zawierają różnego rodzaju multimedia, które ułatwiają uczącemu się przyswojenie wiedzy. W materiale znajdują się następujące e‑materiały:

   • Sekwencje filmowe Obsługa maszyn i urządzeń stosowanych w procesie sporządzania i oczyszczania płuczki wiertniczejDPHLR5iQ5Sekwencje filmowe Obsługa maszyn i urządzeń stosowanych w procesie sporządzania i oczyszczania płuczki wiertniczej. W pierwszej z dwóch sekwencji przedstawiono szczegółowe informacje na temat procesu wiercenia otworów wiertniczych metodą na mokro z zastosowaniem płuczki wiertniczej. W drugiej sekwencji przedstawiono szczegółowo proces wykorzystywania urządzeń biorących udział w procesie oczyszczania płuczki.

   • Film instruktażowy Wykonywanie pomiarów podstawowych parametrów fizycznych i reologicznych płuczki wiertniczejDmhO1hZNbFilm instruktażowy Wykonywanie pomiarów podstawowych parametrów fizycznych i reologicznych płuczki wiertniczej. W filmie przedstawiono szczegółowe informacje na temat wykonywania pomiarów płuczki wiertniczej  z użyciem specjalistycznych urządzeń laboratoryjnych.

   • Film edukacyjny Pomiar poziomu płuczki w zbiornikach płuczkowychD5Txu8FlpFilm edukacyjny Pomiar poziomu płuczki w zbiornikach płuczkowych. W filmie szczegółowo zaprezentowano zbiorniki przeznaczone na płyny technologiczne, w które zaopatrzone jest każde urządzenie wiertnicze, oraz proces pomiaru znajdujących się w nich substancji.

   • Animacja procesu w 3D Przepływ płynów technologicznych w otworze wiertniczym podczas zabiegów cementowaniaDVkFwvjwxAnimacja procesu w 3D Przepływ płynów technologicznych w otworze wiertniczym podczas zabiegów cementowania. W animacjach szczegółowo scharakteryzowano etapy trzech rodzajów cementowania: jednostopniowe, dwustopniowe oraz cementowanie kolumny traconej przy użyciu specjalistycznych, drobiazgowo pokazanych urządzeń.

   • E‑book Rodzaj płynów technologicznych stosowanych w procesie wierceniaDnPwBSF00E‑book Rodzaj płynów technologicznych stosowanych w procesie wiercenia. E‑book zawiera szczegółowe materiały na temat zadań, w jakich bierze udział płuczka wiertnicza, oraz jej rodzajów.

3. Obudowa dydaktyczna

   • Interaktywne materiały sprawdzająceDqu6VqP8fInteraktywne materiały sprawdzające pozwalają zweryfikować poziom opanowania wiedzy i umiejętności zawartych w e‑materiale.

   • Słownik pojęć dla e‑materiałuDlcrllwZOSłownik pojęć dla e‑materiału zawiera objaśnienia specjalistycznego słownictwa występującego w całym materiale.

   • Przewodnik dla nauczycielaDGnoI6T4PPrzewodnik dla nauczyciela zawiera sugestie do wykorzystania e‑materiału w ramach pracy dydaktycznej.

   • Przewodnik dla uczącego sięD14YRH3VdPrzewodnik dla uczącego się zawiera wskazówki i instrukcje dotyczące wykorzystania e‑materiału w ramach samodzielnej nauki.

   • Netografia i bibliografiaDnHDCMMjONetografia i bibliografia stanowi listę materiałów, na bazie których został opracowany e‑materiał.

   • Instrukcja użytkowaniaD8NX2aAHXInstrukcja użytkowania objaśnia działanie materiału oraz poszczególnych jego elementów.

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

Wykorzystanie e‑materiału w trakcie zajęć

Praca uczniów w grupach i w zespole klasowym

Sekwencje filmowe – Obsługa maszyn i urządzeń stosowanych w procesie sporządzania i oczyszczania płuczki wiertniczej

• Nauczyciel wyświetla uczniom na lekcji filmy.

• Zadaniem uczniów jest oglądanie i zapamiętywanie jak największej ilości informacji.

• Po zakończeniu filmu uczniowie są dzieleni na grupy. Każda z nich otrzymuje inny podtemat związany z obsługa maszyn i urządzeń stosowanych w procesie sporządzania i oczyszczania płuczki wiertniczej.

• Zadaniem grup uczniów jest przygotowanie i przedstawienie listy zagadnień, które należałoby omówić podczas prezentacji przydzielonego podtematu. Lista zagadnień powinna być wyczerpująca i oparta o obejrzany materiał filmowy.

• Nauczyciel informuje każdą z grup o tym, co będzie oceniał podczas prezentacji zagadnień oraz odpowiada na ewentualne pytania uczniów.

• Nauczyciel zachęca grupy uczniów do jak najlepszego opisania zagadnień sugerując, że podczas zajęć oceni ich wysiłki. Może to być ocena opisowa lub wpis oceny do dziennika.

• Uczniowie prezentują swoje prace podczas zajęć.

• Po zakończonej prezentacji nauczyciel prowadzi z uczniami otwartą dyskusję, poprzez zadawanie im pytań, która ma na celu uporządkowanie i utrwalenie wiedzy na temat zasad obsługi maszyn i urządzeń stosowanych w procesie sporządzania i oczyszczania płuczki wiertniczej. Udziela także komentarza do nieprawidłowych wypowiedzi ucznia.

• Nauczyciel może ocenić zaprezentowane prace poprzez ustne wyróżnienie grup, oceną opisową dla każdej z osób lub ocenę za aktywność na lekcji.

Film instruktażowy - tutorial – Wykonywanie pomiarów podstawowych parametrów fizycznych i reologicznych płuczki wiertniczej

• Nauczyciel prezentuje uczniom na lekcji film instruktażowy, prosi, aby notowali ważne według nich informacje dotyczące wykonywania pomiarów podstawowych parametrów fizycznych i reologicznych płuczki wiertniczej.

• Klasa zostaje podzielona na kilka 4‑osobowych grup.

• Prowadzący wprowadza uczniów w to, co będą musieli za chwilę robić. Informuje ich, że będą tworzyli dla uczącego się zawodu instrukcję wykonywania pomiarów parametrów płuczki danymi przyrządami krok po kroku.

• Pierwsza grupa otrzymuje duży arkusz papieru i wpisuje pierwszą wskazówkę dla wykonującego pomiar. Następnie przekazuje arkusz kolejnej grupie, która dopisuje na nim kolejny krok, jaki powinna wykonać osoba wykonująca pomiar. Po zapisaniu wskazówki arkusz papieru wędruje do kolejnej grupy i tak powstaje kompletna instrukcja.

• W przypadku, kiedy dana grupa nie ma pomysłu na to, jaką poradę wpisać, przekazuje arkusz kolejnej grupie. Jeśli jakiś etap instrukcji sprawia uczniom szczególne trudności, pomaga im nauczyciel.

• Prowadzący pozwala grupom zastanowić się nad zapisywanymi wskazówkami, ale kontroluje również czas pracy grup w taki sposób, aby praca nad zdaniem miała dynamiczny charakter.

• Kiedy instrukcja jest gotowa, nauczyciel odczytuje efekty pracy uczniów Na tym etapie grupy jak i nauczyciel mogą komentować zapisane wskazówki.

• Po omówieniu instrukcji nauczyciel pyta uczniów, który etap tworzenia instrukcji wydał im się najtrudniejszy i prosi o uzasadnienie wyboru.

• Grupy poproszone zostają o przedstawienie swoich opinii.

Film edukacyjny – Pomiar poziomu płuczki w zbiornikach płuczkowych

• Nauczyciel wyświetla uczniom na lekcji film.

• Zadaniem uczniów jest oglądanie i zapamiętywanie jak największej ilości informacji.

• Po zakończeniu filmu uczniowie są dzieleni na grupy. Każda z nich otrzymuje inny podtemat związany z metodyka pomiaru poziomu płuczki w zbiornikach płuczkowych.

• Zadaniem grup uczniów jest przygotowanie i przedstawienie listy zagadnień, które należałoby omówić podczas prezentacji przydzielonego podtematu. Lista zagadnień powinna być wyczerpująca i oparta o obejrzany materiał filmowy.

• Nauczyciel informuje każdą z grup o tym, co będzie oceniał podczas prezentacji zagadnień oraz odpowiada na ewentualne pytania uczniów.

• Nauczyciel zachęca grupy uczniów do jak najlepszego opisania zagadnień sugerując, że podczas zajęć oceni ich wysiłki. Może to być ocena opisowa lub wpis oceny do dziennika.

• Uczniowie prezentują swoje prace podczas zajęć.

• Po zakończonej prezentacji nauczyciel prowadzi z uczniami otwartą dyskusję, poprzez zadawanie im pytań, która ma na celu uporządkowanie i utrwalenie wiedzy na temat metodyki pomiaru poziomu płuczki w zbiornikach płuczkowych. Udziela także komentarza do nieprawidłowych wypowiedzi ucznia.

• Nauczyciel może ocenić zaprezentowane prace poprzez ustne wyróżnienie grup, oceną opisową dla każdej z osób lub ocenę za aktywność na lekcji.

Animacja procesu w 3D – Przepływ płynów technologicznych w otworze wiertniczym podczas zabiegów cementowania

• Podczas zajęć nauczyciel pokazuje uczniom na tablicy interaktywnej animację przedstawiająca przepływ płynów technologicznych w otworze wiertniczym podczas zabiegów cementowania.

• Nauczyciel wyznacza kilka tematów związanych z zabiegiem cementowania.

• Nauczyciel dzieli uczniów na grupy i przydziela poszczególne tematy.

• Grupy uczniów w oparciu o przydzielony temat mają za zadanie przygotować mapy myśli zamieszczając na niej jak największą ilość pojęć związanych z danym tematem.

• Grupy prezentują swoje mapę myśli podczas zajęć omawiając co, dlaczego i w jaki sposób połączyli pojęcia zamieszczone na tej mapie

• Następnie nauczyciel wyświetla na tablicy interaktywnej opisy dotyczące przepływu płynów technologicznych w otworze wiertniczym podczas zabiegów cementowania.

E‑book – Rodzaj płynów technologicznych stosowanych w procesie wiercenia

• Wykorzystanie e‑booka jest doskonałym sposobem na przeprowadzenie lekcji odwróconej (flipped classroom). Dlatego przed lekcją uczniowie w domu zapoznają się z treścią e‑booka.

• Nauczyciel prosi uczniów, aby na smartfonach otworzyli e‑book Rodzaj płynów technologicznych stosowanych w procesie wiercenia.

• Nauczyciel dzieli klasę na pięć grup, każda z nich otrzymuje od prowadzącego 3 pytania, na które w e‑booku szuka odpowiedzi (pytania w grupach mogą się powtarzać).

• W tym czasie nauczyciel chodzi po klasie i wyjaśnia wątpliwości uczniom, którzy takiej pomocy wymagają.

• Następnie uczniowie rozmawiają z nauczycielem o trudnościach podczas odpowiadania na pytania.

• Na zakończenie zajęć prowadzący chwali uczniów za zaangażowanie w zajęcia i nagradza najlepszą grupę w dowolny sposób (ocena opisowa lub wpis oceny do dziennika).

Interaktywne materiały sprawdzające

• Nauczyciel wyświetla interaktywne materiały sprawdzające podczas zajęć i zachęca uczniów do wspólnego rozwiązywania zadań.

• Aby zmotywować uczniów do udziału we wspólnym rozwiązywaniu zadań, nauczyciel może zaproponować ocenianie poprawnych odpowiedzi.

• Nauczyciel daje szanse na udzielenie prawidłowych odpowiedzi każdemu z uczniów, wyznacza odpowiednią ilość czasu na ich wykonanie.

• Uczniowie mogą korzystać z pomocy dydaktycznych.

• W przypadku problemów z rozwiązaniem zadań – nauczyciel udziela pomocy w zrozumieniu zagadnień i naprowadza na poprawną odpowiedź.

• Nauczyciel po uzyskaniu prawidłowych rozwiązań wyjaśnia każde z nich, aby pomóc w ich zrozumieniu uczniom, którzy nie znają na nie odpowiedzi.

• Prawidłowo rozwiązane zadania mogą być wyświetlane przez nauczyciela.

Samodzielna praca uczniów podczas zajęć

Sekwencje filmowe – Obsługa maszyn i urządzeń stosowanych w procesie sporządzania i oczyszczania płuczki wiertniczej

• Nauczyciel przed wyświetleniem sekwencji filmowych przedstawia uczniom zagadnienia, które zostaną w nim poruszone i informuje, że po jego obejrzeniu każdy uczeń otrzyma jedno z nich.

• Zadaniem każdego z uczniów jest przygotowanie krótkiej prezentacji, przygotowanej na smartfonie, związanych z przydzielonym mu zagadnieniem poruszonym w filmie i uzupełnieniem ich o informacje znalezione w Internecie.

• Nauczyciel informuje uczniów o wytycznych dotyczących prezentacji oraz odpowiada na ewentualne pytania.

• Nauczyciel zachęca uczniów do zaprezentowania swoich prac podczas zajęć proponując ocenę za wykonane zadanie. Po każdej prezentacji komentuje wskazując ciekawe jej aspekty oraz nieścisłości.

• Uczniowie prezentują swoje prace podczas zajęć.

• Po zakończonej prezentacji wybranych prac nauczyciel prowadzi z uczniami otwartą dyskusję, poprzez zadawanie im pytań, która ma na celu uporządkowanie i utrwalenie wiedzy na temat zasad obsługi maszyn i urządzeń stosowanych w procesie sporządzania i oczyszczania płuczki wiertniczej. Udziela także komentarza do nieprawidłowych wypowiedzi ucznia.

• Nauczyciel na zakończenie cyklu edukacyjnego ocenia zaprezentowane prace.

Film instruktażowy - tutorial – Wykonywanie pomiarów podstawowych parametrów fizycznych i reologicznych płuczki wiertniczej

• Nauczyciel pokazuje uczniom na lekcji film instruktażowy, który przedstawia w jaki sposób należy wykonywać pomiary podstawowych parametrów fizycznych i reologicznych płuczki wiertniczej.

• Uczniowie podczas oglądania filmu sporządzają własne notatki.

• Po zakończeniu oglądania nauczyciel rozmawia z uczniami na temat kolejnych etapów tworzenia instrukcji wykonywania pomiarów. Uczniowie otrzymują też pytania na spostrzegawczość związane z obejrzanym filmem, np.: Jakie urządzenia wykorzystuje się do pomiarów parametrów płuczki wiertniczej?; Jakie są najważniejsze funkcje płuczki wiertniczej?; Jakie są główne parametry płuczki wiertniczej?, Jakimi przyrządami wyznacza się podstawowe parametry płuczki wiertniczej?.

• Prowadzący zajęcia rozdaje każdemu uczniowi komplet małych karteczek przedstawiających poszczególne etapy tworzenia instrukcji wykonywania pomiarów podstawowych parametrów fizycznych i reologicznych płuczki wiertniczej.

• Karteczki nie są ponumerowane, a zadaniem uczniów jest ich ułożenie we właściwej kolejności w ciągu 10 minut.

• Uczniowie pracują samodzielnie i bez pomocy nauczyciela.

• Gdy kończą zadanie, ochotnicy odczytują napisy z karteczek ułożone według właściwej według nich kolejności.

• Kiedy wszyscy chętni przedstawią swoje propozycje, nauczyciel koryguje ewentualne błędy uczniów.

• Pod koniec zajęć prowadzący odpowiada na ewentualne pytania uczniów.

Film edukacyjny – Pomiar poziomu płuczki w zbiornikach płuczkowych

• Nauczyciel przed wyświetleniem filmu edukacyjnego przedstawia uczniom zagadnienia, które zostaną w nim poruszone i informuje, że po jego obejrzeniu każdy uczeń otrzyma jedno z nich.

• Zadaniem każdego z uczniów jest przygotowanie krótkiej prezentacji, przygotowanej na smartfonie, związanych z przydzielonym mu zagadnieniem poruszonym w filmie i uzupełnieniem ich o informacje znalezione w Internecie.

• Nauczyciel informuje uczniów o wytycznych dotyczących prezentacji oraz odpowiada na ewentualne pytania.

• Nauczyciel zachęca uczniów do zaprezentowania swoich prezentacji podczas zajęć proponując ocenę za wykonane zadanie. Po każdej prezentacji komentuje wskazując ciekawe jej aspekty oraz nieścisłości.

• Uczniowie prezentują swoje prace podczas zajęć.

• Po zakończonej prezentacji wybranych prac nauczyciel prowadzi z uczniami otwartą dyskusję, poprzez zadawanie im pytań, która ma na celu uporządkowanie i utrwalenie wiedzy na temat metodyki pomiaru poziomu płuczki w zbiornikach płuczkowych. Udziela także komentarza do nieprawidłowych wypowiedzi ucznia.

• Nauczyciel na zakończenie cyklu edukacyjnego ocenia zaprezentowane prace.

Animacja procesu w 3D – Przepływ płynów technologicznych w otworze wiertniczym podczas zabiegów cementowania

• Podczas zajęć nauczyciel pokazuje uczniom na tablicy interaktywnej animację przedstawiająca przepływ płynów technologicznych w otworze wiertniczym podczas zabiegów cementowania Omawia zawartość e‑materiału.

• Nauczyciel prosi każdego z uczniów o przygotowanie 5 pytań dotyczących treści zawartych w animacji.

• Każdy uczeń w oparciu o e‑materiał Przepływ płynów technologicznych w otworze wiertniczym podczas zabiegów cementowania stara się ułożyć 5 pytań quizowych z czterema odpowiedziami i zaznaczoną odpowiedzią poprawną.

• Uczniowie prezentują swoje pytania podczas zajęć w taki sposób, że reszta klasy (każdy uczeń z osobna) wskazuje właściwą jedną z czterech odpowiedzi. Autor pytania koryguje ich odpowiedzi. Jeśli sam wskazuje niewłaściwą lub niejednoznaczną odpowiedź, koryguje to nauczyciel.

E‑book – Rodzaj płynów technologicznych stosowanych w procesie wiercenia

• Podczas zajęć nauczyciel prosi uczniów, aby na smartfonach otworzyli e‑book – Rodzaj płynów technologicznych stosowanych w procesie wiercenia. Omawia zawartość e‑materiału.

• Uczniowie mają możliwość zapoznania się z rodzajami płynów technologicznych stosowanych w procesie wiercenia.

• Każda grupa otrzymuje zestaw pytań i w oparciu o e‑materiał Rodzaj płynów technologicznych stosowanych w procesie wiercenia uwzględniając treści zawarte w e‑booku stara się poprawnie odpowiedzieć na te pytania.

• Uczniowie prezentują wyniki swojej pracy podczas zajęć w taki sposób, że reszta klasy (każdy uczeń z osobna) może uzupełnić informacje. Ewentualne błędy koryguje nauczyciel.

• Na zakończenie lekcji uczniowie rozmawiają z nauczycielem o trudnościach podczas odpowiadania na pytania.

Interaktywne materiały sprawdzające

• Nauczyciel wyświetla interaktywne materiały sprawdzające podczas zajęć.

• Uczniowie samodzielnie rozwiązują zadania.

• Nauczyciel daje szansę na udzielenie prawidłowych odpowiedzi każdemu z uczniów, wyznacza odpowiednią ilość czasu na ich wykonanie.

• W przypadku problemów z rozwiązaniem zadań – nauczyciel udziela pomocy w zrozumieniu zagadnień i naprowadza na poprawną odpowiedź.

• Nauczyciel po uzyskaniu prawidłowych rozwiązań wyjaśnia każde z nich, aby pomóc w ich zrozumieniu uczniom, którzy nie znają na nie odpowiedzi.

• Prawidłowo rozwiązane zadania mogą być wyświetlane przez nauczyciela.

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

Wykorzystanie e‑materiału poza zajęciami

Praca indywidualna

Przed lekcją

• Nauczyciel przed rozpoczęciem zajęć nakazuje uczniom zapoznanie się z e‑materiałami: sekwencje filmowe – Obsługa maszyn i urządzeń stosowanych w procesie sporządzania i oczyszczania płuczki wiertniczej, film instruktażowy - tutorial – Wykonywanie pomiarów podstawowych parametrów fizycznych i reologicznych płuczki wiertniczej, film edukacyjny – Pomiar poziomu płuczki w zbiornikach płuczkowych, animacja procesu w 3D – Przepływ płynów technologicznych w otworze wiertniczym podczas zabiegów cementowania oraz e‑bookiem – Rodzaj płynów technologicznych stosowanych w procesie wiercenia. Dzięki temu podczas zajęć lekcyjnych łatwiej będzie im posługiwać się słownictwem specjalistycznym.

• Równocześnie przekazuje im zestaw pytań, które przygotował dla uczniów. Odpowiedzi na pytania te zawarte są w udostępnionych uczniom materiałach, które przeprowadzają ucznia przez wiedzę niezbędną do sporządzanie i zastosowanie płynów wiertniczych i zaczynów uszczelniających.

• Pytania te obejmują zagadnienia, które w postaci zadań są zawarte w interaktywnych materiałach sprawdzających. Nauczyciel musi tylko przeformułować zadanie na pytanie, na które uczeń musi znaleźć odpowiedź.

• Po odpowiedzi na te pytania uczeń przesyła opracowany materiał do nauczyciela np.: e‑mailem i przychodzi na lekcję przygotowany i gotowy do dalszych działań (zastosowania zdobytej wiedzy w praktyce).

Podczas lekcji

• Nauczyciel zatwierdza materiały (odpowiedzi na pytania) przesłane przez ucznia.

• Teraz uczeń zabiera się za realizację zadania praktycznego.

• Nauczyciel daje mu zadanie: Wykonaj pomiar parametrów reologicznych płuczki wiertniczej. Zaplanuj, w jaki sposób dokonasz pomiarów parametrów płuczki.

• Uczeń planuje metodykę pomiaru, opisując kolejne etapy swojego działania.

• Po zakończeniu planowania przedstawia swoje pomysły nauczycielowi.

• Ostatnim etapem jest analiza w postaci pytań, np.: Co sprawiło ci trudności?, Co wykonałeś bez problemu?, Czy jesteś zadowolony z efektów swojej pracy?.

Praca w grupach

Przed lekcją

• Nauczyciel dzieli uczniów na 3 grupy i każdej z nich przydziela określony temat: parametry reologiczne płuczki, zabieg cementowania oraz ciecze technologiczne.

• Zadaniem grup uczniów jest przygotowanie prezentacji multimedialnych z wykorzystaniem informacji zawartych w e‑materiałach oraz w innych źródłach informacji, a także przesłanie go nauczycielowi.

• Nauczyciel przed lekcją sprawdza przesłany materiał i zwraca go z komentarzami lub zezwala na wykonanie dalszych działań na lekcji.

Podczas lekcji

• Prezentacje są przedstawiane na zajęciach i omawiane przez grupy uczniów.

• Nauczyciel uzupełnia informacje, tłumaczy i wspiera uczących się.

• W przypadku pytań – nauczyciel udziela odpowiedzi i pomaga lepiej zrozumieć dane zagadnienie.

• Na podstawie wykonanych prac, grupy są odpowiednio oceniane.

• Uczniowie notują pozyskane informacje.

• Ostatnim etapem jest analiza w postaci pytań, np.: Co sprawiło grupie trudności?, Co grupy wykonały bez problemu?, Na co zwróciłbyś uwagę, przygotowując prezentację następnym razem?, Czy jesteś zadowolony z efektów swojej pracy?.

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

Wykorzystanie e‑materiału do indywidualizacji pracy z uczącymi się

E‑materiał daje możliwość samodzielnej pracy ucznia, współpracy w grupie przy wspólnym uczestniczeniu w procesie edukacyjnym i indywidualizację procesu dydaktycznego podczas zajęć i poza nimi poprzez samodzielny wybór ucznia lub wymuszony przez nauczyciela poziom trudności wykonywanych czynności i zadań.

Przy pracy samodzielnej nauczyciel indywidualizuje proces poprzez dostosowanie zastosowanego e‑materiału do możliwości percepcyjnych ucznia.

Podczas zajęć można wykorzystać relacje rówieśnicze pomiędzy uczniami, która są zdecydowanie bliższe niż nauczyciel – uczeń, gdyż uczniowie są w przybliżonym sobie wieku, a co za tym idzie mają podobne zainteresowania, tok rozumowania i postrzegania otaczającego ich świata. Dzięki relacji rówieśniczej uczniowie mogą w prostszy sposób dotrzeć do siebie nawzajem jak również uczyć się od siebie.

Uczniowie z mniejszą wiedzą, ale wspierani przez uczniów zdolnych, będą łatwiej się uczyli. Z kolei uczniowie zdolni, ucząc innych, będą powtarzali i utrwalali zdobytą wiedzę oraz rozwiązywali problemy związane ze sposobami wytłumaczenia materiału uczniom, którzy sobie z tym nie radzą.

Sposób przekazywania wiedzy i budowania umiejętności ucznia będzie zależał w dużej mierze od nauczyciela i prowadzenia przez niego procesu dydaktycznego. Dodatkowo oprawa dydaktyczna zastosowana przy omawianiu zagadnień daje szerokie pole do popisu dla uczącego. Zastosowanie materiałów pozwala realizować zasadę nigdy tak samo, w której praktycznie ten sam zakres materiału może być ujęty na wiele sposobów. Zapobiega to monotonii w procesie nauczania i uczenia się przez uczniów. Przy pracy w grupie nauczyciel prowadzi proces grupowy, rozwijając nie tylko zasób związany z wiedzą, ale też umiejętność uczenia się przez uczniów (w grupie i samodzielnie) oraz przyjmowania różnych ról grupowych (czasem takich, w których uczniowie czują lekki dyskomfort). Pozwala to budować umiejętności społeczne. Przyjmowanie ról w grupie w połączeniu z różnorodnością zadań dopasowaną do ucznia stanowi wyzwanie dla nauczyciela i uczniów. Daje też wiele możliwości. Ważnym elementem, który uatrakcyjnia i indywidualizuje proces dydaktyczny, jest pozostawienie przez nauczyciela przestrzeni do błędów. Dzięki temu uruchamiają się procesy wsparcia uczniów przez siebie nawzajem i uczenia się od siebie. Wspiera to naturalną potrzebę zdobywania informacji.

Interaktywne materiały sprawdzające dają uczniowi możliwość sprawdzenia poziomu własnej wiedzy i uzyskania szybkiej i precyzyjnej informacji zwrotnej. Ich zróżnicowanie pozwala dotrzeć z informacją zwrotną i wskazać, na różne sposoby, zakres materiału konieczny do powtórzenia. Jednocześnie nakłaniają do podejmowania kolejnych prób poprawnego ich uzupełnienia.

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

Wykorzystanie e‑materiału do pracy z uczącymi się o specjalnych potrzebach edukacyjnych

E‑materiał ułatwia samodzielną pracę ucznia oraz indywidualizację procesu dydaktycznego. Wszystkie multimedia przedstawiają informacje na temat Sporządzanie i zastosowanie płynów wiertniczych i zaczynów uszczelniających.

Różne formy multimedialne mogą zaspokajać różne sposoby odbioru informacji, kanały percepcji i sposoby przyswajania wiedzy.

Niesie to za sobą możliwość zastosowania najlepszego multimedium dedykowanego do każdego ucznia i znosi bariery społeczne i komunikacyjne oraz zapewnia wyrównywanie szans, jeśli dany uczeń pracował będzie w grupie rówieśniczej.

Dodatkowo odtwarzanie każdego e‑materiału jest możliwe również w trybie dostępności, który zawiera alternatywne wersje materiałów dostępne dla użytkowników z dysfunkcjami wzroku, słuchu.

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

Wymagania techniczne

Wymagania sprzętowe niezbędne do korzystania z poradnika oraz innych zasobów platformy www.zpe.gov.pl.

System operacyjny:

• Windows $7$ lub nowszy

• OS X $10.11.6$ lub nowszy

• GNU/Linux z jądrem w wersji $4.0$ lub nowszej $3 \mathrm{GB}$ RAM

Przeglądarka internetowa we wskazanej wersji lub nowszej:

• Chrome w wersji $69.0.3497.100$

• Firefox w wersji $62.0.2$

• Safari w wersji $11.1$

• Opera w wersji $55.0.2994.44$

• Microsoft Edge w wersji $42.17134.1.0$

• Internet Explorer w wersji $11.0.9600.18124$

Urządzenia mobilne:

• $2 \mathrm{GB}$ RAM iPhone/iPad z systemem iOS $11$ lub nowszym

• Tablet/Smartphone z systemem Android $4.1$ (lub nowszym) z przeglądarką kompatybilną z Chromium $69$ (lub nowszym) np. Chrome $69$, Samsung Browser $10.1$, szerokość co najmniej $420 \mathrm{px}$

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści