Spis treści

• Cele i efekty kształcenia1Cele i efekty kształcenia

• Struktura e‑materiału2Struktura e‑materiału

• Wskazówki do wykorzystania w pracy dydaktycznej e‑materiału dla zawodu Technik górnictwa podziemnego3Wskazówki do wykorzystania w pracy dydaktycznej e‑materiału dla zawodu Technik górnictwa podziemnego

• Wymagania techniczne4Wymagania techniczne

Cele i efekty kształcenia

E‑materiał uwzględnia treści, które pozwolą na osiągnięcie, zgodnie z podstawą programową, celów kształcenia w zawodzie technik górnictwa podziemnego. Tematyka e‑materiału służy przygotowaniu absolwenta do profesjonalnego wykonywania zadań zawodowych.

E‑materiał przeznaczony dla kwalifikacji:

$\text{GIW}.09.$ Organizacja i prowadzenie eksploatacji podziemnej złóż wyodrębnionej w zawodzie technik górnictwa podziemnego

Podstawa programowa

Cele kształcenia

Wspiera osiąganie celu kształcenia określonego dla kwalifikacji $\text{GIW}.09.$ Organizacja i prowadzenie eksploatacji podziemnej złóż:

• wykonywania czynności związanych z organizacją i prowadzeniem robót górniczych.

Efekty kształcenia

$\text{GIW}.09.3.$ Organizowanie i prowadzenie robót górniczych:

Uczeń:

1) wykonuje obliczenia dotyczące udostępniania i eksploatacji złóż podziemnych,

4) planuje organizację pracy ściany,

6) charakteryzuje organizację robót górniczych,

7) uczestniczy w nadzorowaniu robót udostępniających, przygotowawczych i eksploatacyjnych.

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

Struktura e‑materiału

1. WprowadzenieD164YjKneWprowadzenie
   Przedstawia podstawowe informacje o e‑materiale, które ułatwią użytkownikowi wstępne zapoznanie się z zawartością materiału: odniesienia do podstawy programowej, zakres tematyczny oraz opis budowy e‑materiału.

2. Materiały multimedialne
   Zawierają różnego rodzaju multimedia, które ułatwiają uczącemu się przyswojenie wiedzy. Materiał Plansza interaktywna Rodzaje niezbędnej dokumentacji wymaganej do rozpoczęcia i prowadzenia robót górniczychDcQWZbkqDPlansza interaktywna Rodzaje niezbędnej dokumentacji wymaganej do rozpoczęcia i prowadzenia robót górniczych to grafika interaktywna przedstawiająca szczegółową dokumentację. Materiał Infografika Wypełnianie dokumentacji robót górniczychDm027HD0aInfografika Wypełnianie dokumentacji robót górniczych to infografika pokazująca szczegóły wypełniania dokumentów. Materiał E‑book Dokumentacja robót górniczychD8pBMdCt0E‑book Dokumentacja robót górniczych jest to e‑book prezentujący dokładną dokumentację robót górniczych.

3. Obudowa dydaktyczna

   • Interaktywne materiały sprawdzająceD28w9ZkDkInteraktywne materiały sprawdzające pozwalają zweryfikować poziom opanowania wiedzy i umiejętności zawartych w e‑materiale.

   • Słownik pojęć dla e‑materiałuDyheHs86eSłownik pojęć dla e‑materiału zawiera objaśnienia specjalistycznego słownictwa występującego w całym materiale.

   • Przwodnik dla nauczycielaDMC0xHeKJPrzwodnik dla nauczyciela zawiera sugestie do wykorzystania e‑materiału w ramach pracy dydaktycznej.

   • Przewodnik dla uczącego sięDPCNpFX9vPrzewodnik dla uczącego się zawiera wskazówki i instrukcje dotyczące wykorzystania e‑materiału w ramach samodzielnej nauki.

   • Netografia i bibliografiaD13l7c0tONetografia i bibliografia stanowi listę materiałów, na bazie których został opracowany e‑materiał.

   • Instrukcja użytkowaniaDGVCB5dxvInstrukcja użytkowania objaśnia działanie materiału oraz poszczególnych jego elementów.

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

Wskazówki do wykorzystania w pracy dydaktycznej e‑materiału dla zawodu Technik górnictwa podziemnego

Praca uczniów podczas zajęć

E‑materiał stanowi nowoczesną pomoc dydaktyczną wspomagającą proces kształcenia zawodowego. Ułatwi on uczniom poznanie i zapamiętanie pojęć związanych z robotami górniczymi.

Ważnym założeniem jest praca nad jednym materiałem na różne sposoby i za pomocą różnych technik, mająca na celu jak najlepsze zapamiętanie informacji.

Poniżej znajdują się propozycje wykorzystania poszczególnych elementów materiału w ramach lekcji, w samodzielnej pracy ucznia, pracy w grupach i pracy całego zespołu klasowego.

Grafika interaktywna „Rodzaje niezbędnej dokumentacji wymaganej do rozpoczęcia i prowadzenia robót górniczych”

• Nauczyciel wyświetla na tablicy wirtualnej dokument „Karta otworu wiertniczego oraz przekrój przez szyb (profil otworu wiertniczego)”; kolejno prezentuje
  i omawia poszczególne elementy dokumentu, oznaczone na dokumencie cyframi.

• Nauczyciel prosi wybranego ucznia o ponowne zaprezentowanie reszcie grupy całego dokumentu.

• Nauczyciel wyświetla na tablicy wirtualnej dokument „Karta otworu wiertniczego”; kolejno prezentuje i omawia poszczególne elementy dokumentu, oznaczone na dokumencie cyframi.

• Nauczyciel dzieli grupę na pary i rozdaje uczniom wydruki karty.

• Uczniowie w parach wypełniają dokument.

• Nauczyciel służy pomocą w razie wątpliwości i doprecyzowuje niejasne kwestie.

• Nauczyciel wyświetla na tablicy wirtualnej dokument „Mapa wyrobisk górniczych o dużym nachyleniu”.

• Wspólnie z uczniami nauczyciel analizuje poszczególne elementy dokumentu.

• Nauczyciel wyświetla kolejno dokumenty: „Mapa wyrobisk górniczych o dużym nachyleniu”, „Mapa wyrobisk górniczych (pokład)” oraz „Mapa sytuacyjno‑wysokościowa”.

• Wspólnie z uczniami nauczyciel analizuje poszczególne elementy dokumentu.

• Nauczyciel kolejno wyświetla i omawia dokumenty: „Znaki umowne stosowane
  na mapach górniczych cz.1”, „Znaki umowne stosowane na mapach górniczych cz.2”, „Znaki umowne wentylacyjne stosowane na mapach górniczych”, „Znaki nienormowane stosowane na mapach górniczych”.

• Pomiędzy każdym kolejnym dokumentem nauczyciel prosi uczniów
  o samodzielne omówienie znaków, a następnie zakrywa opisy znaków
  i prosi uczniów o ich interpretację.

• Nauczyciel wyświetla na tablicy wirtualnej dokument „Mapa przekroju geologicznego”.

• Wspólnie z uczniami nauczyciel analizuje poszczególne elementy dokumentu.

Infografika „Wypełnianie dokumentacji robót górniczych”

• Nauczyciel kolejno wyświetla i omawia dokumenty: „Mapa przekroju geologicznego”, „Eksploatacja pokładu warstwami poziomymi”, „Mapa przestrzenna wyrobisk górniczych”, „Mapa wyrobisk górniczych”; kolejno prezentuje i omawia poszczególne elementy dokumentu, oznaczone
  na dokumencie cyframi.

• Nauczyciel prosi uczniów o samodzielne omówienie poszczególnych dokumentów.

• Nauczyciel wyświetla na tablicy wirtualnej dokument „Książka okresowych kontroli”; kolejno prezentuje i omawia poszczególne elementy dokumentu, oznaczone na dokumencie cyframi.

• Nauczyciel dzieli grupę na pary i rozdaje uczniom wydruki książki.

• Uczniowie w parach wypełniają dokument.

• Nauczyciel służy pomocą w razie wątpliwości i doprecyzowuje niejasne kwestie.

• Nauczyciel prezentuje i omawia dokument „Harmonogram smarowań ról napędowych i zwrotnych przenośników taśmowych.”

E‑book „Dokumentacja robót górniczych”

• Uczniowie samodzielnie zapoznają się z e‑bookiem, który przedstawia szczegóły odnośnie dokumentacji robót górniczych.

• Zadaniem uczniów jest stworzenie kreatywnych notatek - wypisanie kluczowych pojęć, stworzenie rysunków, map myśli, które będą podstawą do przygotowania prezentacji.

• Uczniowie na podstawie e‑booka tworzą listę pytań, która posłuży jako quiz na kolejnej lekcji.

Interaktywne materiały sprawdzające

Materiały sprawdzające składają się z ćwiczeń różnych typów:

• Prawda/Fałsz

• Łączenie kolumn

• Układanie w odpowiedniej kolejności

• Wybór jednokrotny i wielokrotny

• Samodzielne wpisywanie odpowiedzi

Uczniowie samodzielnie lub w parach (w zależności od typu i stopnia skomplikowania ćwiczenia) rozwiązują ćwiczenia. Mają przy tym możliwość zapytania nauczyciela o pomoc, jeśli mieliby wątpliwości. Prawidłowe rozwiązanie może być zaprezentowane przez nauczyciela lub ucznia, na przykład na tablicy interaktywnej, po rozwiązaniu przez wszystkich uczniów zadań. Nauczyciel udziela komentarza
do prezentowanego rozwiązania. W przypadku niewłaściwej odpowiedzi nauczyciel wyjaśnia, dlaczego jest ona nieprawidłowa i udziela poprawnej odpowiedzi.

Praca uczniów poza zajęciami

Praca poza zajęciami ma charakter zarówno grupowy, jak i indywidualny. Uczniowie mają za zadanie ponowną analizę e‑materiałów oraz stworzenie materiałów i notatek przy użyciu zaproponowanych poniżej form pracy.

Nowe technologie pozwalają na wykorzystanie różnych źródeł informacji, możliwość pracy w grupach i praktykę dzielenia się wiedzą – konsultacje między uczniami oraz tutoring rówieśniczy, kształtowanie kompetencji interpersonalnych i społecznych.

Zapewniają one dostępność repozytorium interaktywnych testów, dających uczniowi lub słuchaczowi możliwość sprawdzenia poziomu własnej wiedzy, uzyskania szybkiej i precyzyjnej informacji zwrotnej, co stanowi doskonałą formę nauki. Umożliwiają ćwiczenia umiejętności niezbędnych do rozwiązywania zadań testowych
i praktycznych na egzaminie potwierdzającym kwalifikacje w zawodzie.

Praca indywidualna

• Uczeń ponownie analizuje materiały interaktywne.

• Uczeń robi notatki pisemne i wizualne z procesu sporządzania dokumentacji.

• Uczeń tworzy na bazie e‑materiałów mapy myśli i/lub plakaty.

• Każdy uczeń na podstawie wcześniej przydzielonego mu zagadnienia tworzy listę pytań, która posłuży jako quiz utrwalający wiedzę na kolejnej lekcji.

• Na kolejnej lekcji nauczyciel przeprowadza quiz, weryfikuje tym samym zdobytą wiedzę i uzupełnia ją.

Praca w grupach

• Uczniowie dzieleni są na grupy.

• Każda z grup ma przydzielony etap tworzenia dokumentacji robót górniczych. Zadaniem uczniów jest zapoznanie się z każdym materiałem (grafiką interaktywną, infografiką i e‑bookiem).

• Poszczególne grupy przygotowują się do omówienia przydzielonego im etapu – sporządzają notatki, wypisują listę najważniejszych punków z  dokumentacji.

• Na kolejnej lekcji wcielają się w rolę specjalistów, którzy prezentują innym przydzielone im zagadnienia.

• Uczniowie w grupach przygotowują prezentacje, np. Power Point, które zawierają kluczowe pojęcia, definicje, rysunki. Na kolejnej lekcji dzielą się prezentacjami z pozostałymi zespołami.

Indywidualizacja pracy z uczniem

E‑materiał ułatwia samodzielną pracę ucznia oraz indywidualizację procesu dydaktycznego, np. poprzez:

• przydzielanie różnych zadań uczniom, którzy szybko i z łatwością przyswoili materiał i mogą go dalej poszerzać, a innych tym, którzy mają trudności z opanowaniem zagadnień,

• tutoring rówieśniczy, czyli współpracę między uczniami, z których jeden ma większe kompetencje, wiedzę czy doświadczenie w danym zakresie (tzw. „Tutor”), dzięki czemu może je przekazywać drugiemu, doświadczającemu trudności uczniowi.

Podczas zajęć tutoringu rówieśniczego wykorzystywana jest relacja rówieśnicza pomiędzy uczniami, która jest zdecydowanie bliższa niż nauczyciel – uczeń, gdyż uczniowie są w przybliżonym sobie wieku, a co za tym idzie mają podobne zainteresowania, tok rozumowania i postrzegania otaczającego ich świata. Dzięki relacji rówieśniczej uczniowie mogą w prostszy sposób dotrzeć do siebie nawzajem jak również uczyć się od siebie.

E‑materiał może być wykorzystywany przez osoby z dysfunkcją wzroku lub słuchu, ponieważ jest dostosowany na poziomie $\text{WCAG}\, 2.1.$, poprzez zastosowanie opisów alternatywnych, ćwiczeń interaktywnych obsługiwanych przez czytniki ekranów oraz audiodeskrypcję.

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

Wymagania techniczne

Wymagania sprzętowe niezbędne do korzystania z poradnika oraz innych zasobów platformy www.zpe.gov.pl.

System operacyjny:

• Windows $7$ lub nowszy

• OS X $10.11.6$ lub nowszy

• GNU/Linux z jądrem w wersji $4.0$ lub nowszej $3 \mathrm{GB}$ RAM

Przeglądarka internetowa we wskazanej wersji lub nowszej:

• Chrome w wersji $69.0.3497.100$

• Firefox w wersji $62.0.2$

• Safari w wersji $11.1$

• Opera w wersji $55.0.2994.44$

• Microsoft Edge w wersji $42.17134.1.0$

• Internet Explorer w wersji $11.0.9600.18124$

Urządzenia mobilne:

• $2 \mathrm{GB}$ RAM iPhone/iPad z systemem iOS $11$ lub nowszym

• Tablet/Smartphone z systemem Android $4.1$ (lub nowszym) z przeglądarką kompatybilną z Chromium $69$ (lub nowszym) np. Chrome $69$, Samsung Browser $10.1$, szerokość co najmniej $420 \mathrm{px}$

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści