Spis treści

1. Cele i efekty kształcenia1Cele i efekty kształcenia

2. Struktura e‑materiału2Struktura e‑materiału

3. Wskazówki do wykorzystania w pracy dydaktycznej e‑materiału dla zawodu technik elektronik branży elektroniczno‑mechatronicznej3Wskazówki do wykorzystania w pracy dydaktycznej e‑materiału dla zawodu technik elektronik branży elektroniczno‑mechatronicznej

4. Wymagania techniczne4Wymagania techniczne

1. Cele ogólne e‑materiału i efekty kształcenia

Cele ogólne e‑materiału

• Uwzględnienie treści, które pozwalają na osiągnięcie, zgodnie z podstawą programową, celów kształcenia w zawodzie technik tyfloinformatyk 351204. Tematyka e‑materiału służy przygotowaniu absolwenta do profesjonalnego wykonywania zadań zawodowych.

• Przedstawienie – w sposób obrazowy i zrozumiały dla uczącego się – celów kształcenia: projektowania stanowiska komputerowego dla użytkownika z niepełnosprawnością wzrokową.

• Pomoc w procesie nauczania i w procesie samodzielnego uczenia się wyżej wymienionego zawodu: wspieranie osiągania wybranych efektów kształcenia przez podnoszenie jakości procesu dydaktycznego i autodydaktycznego.

• Rozwijanie kompetencji komunikacyjno‑cyfrowych.

• Dostosowanie tempa i zakresu nauczania do indywidualnych potrzeb uczącego się.

Efekty kształcenia

INF.10.8. Projektowanie stanowiska tyfloinformatycznego

Uczeń:

INF.10.8.1. projektuje stanowisko użytkownika niewidomego
INF.10.8.2. projektuje stanowisko użytkownika słabowidzącego
INF.10.8.3. projektuje stanowisko do tworzenia wydruków brajlowskich

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

2. Struktura e‑materiału

E‑zasób składa się z trzech części: wprowadzenia, materiałów multimedialnych oraz obudowy dydaktycznej. Każda z nich zawiera powiązane tematycznie elementy składowe.

Wprowadzenie

Przedstawia podstawowe informacje o e‑materiale, które ułatwią użytkownikowi wstępne zapoznanie się z zawartością materiału: odniesienia do podstawy programowej, zakres tematyczny oraz opis budowy e‑materiału.

Materiały multimedialne

Zawierają różnego rodzaju multimedia, które ułatwiają uczącemu się przyswojenie wiedzy. Zasób „Projektowanie stanowiska dla użytkownika niewidomego i słabowidzącego”D65D4QI1e„Projektowanie stanowiska dla użytkownika niewidomego i słabowidzącego” to gra edukacyjna wspierająca rozwijanie umiejętności/zdobywanie wiedzy z zakresu projektowania, kosztorysowania, przygotowania i użytkowania stanowisk komputerowych dla osób niewidomych i słabowidzących oraz instalacji, obsługi programów udźwiękawiających, programów powiększających, powiększająco‑udźwiękawiających ekran, programów do przetwarzania plików tekstowych w pliki dźwiękowe i oprogramowania do tworzenia i odtwarzania książek mówionych. Zasób „Opis stanowiska komputerowego dla użytkownika niewidomego i słabowidzącego”Df76J46n4„Opis stanowiska komputerowego dla użytkownika niewidomego i słabowidzącego” to audiobook. Opisuje on wyposażenie, ustawienie sprzętu, instalację oprogramowania i podłączenia udogodnień stanowiskowych dla użytkownika niewidomego i słabowidzącego na stanowisku komputerowym.

Obudowa dydaktyczna

• Interaktywne materiały sprawdzająceD2dZSu8cPInteraktywne materiały sprawdzające pozwalają sprawdzić poziom opanowania wiedzy i umiejętności. Można je potraktować jako pracę domową – utrwali to wiedzę uczniów w zakresie najważniejszych zagadnień i przygotuje do pytań na pisemnym egzaminie zawodowym.

• Słownik pojęć dla e‑materiałuDHWglYnLiSłownik pojęć dla e‑materiału objaśnia specjalistyczne słownictwo używane w e‑materiale.

• Przewodnik dla nauczycielaDMQU9I0AcPrzewodnik dla nauczyciela zawiera sugestie do wykorzystania e‑materiału w ramach pracy dydaktycznej.

• Przewodnik dla uczącego sięDxF1H9S5jPrzewodnik dla uczącego się wskazuje i instruuje, w jaki sposób wykorzystać e‑materiał do samodzielnej nauki.

• Netografia i bibliografiaDiZ0iuDsjNetografia i bibliografia to wykaz źródeł, na bazie których został opracowany e‑materiał i z których można korzystać, przygotowując się do egzaminu zawodowego.

• Instrukcja użytkowaniaD73loDVuoInstrukcja użytkowania wyjaśnia działanie e‑materiału oraz poszczególnych jego elementów.

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

3. Wskazówki do wykorzystania w pracy dydaktycznej e‑materiału dla zawodu technik elektronik

Praca uczniów podczas zajęć

E‑materiał stanowi nowoczesną pomoc dydaktyczną, wspomagającą proces kształcenia zawodowego. Ułatwi on uczniom zapamiętanie podstawowych informacji z dziedziny elektroniki.

Poniżej znajdują się propozycje wykorzystania poszczególnych elementów materiału w ramach lekcji, w samodzielnej pracy ucznia, pracy w grupach i pracy całego zespołu klasowego.

Praca uczniów przed zajęciami – praca indywidualna

Przed planowanymi zajęciami uczniowie zapoznają się z audiobookiem w e‑materiale: Opis stanowiska komputerowego dla użytkownika niewidomego i słabowidzącego. Ich zadaniem jest wypisanie koniecznych działań w celu zapewnienia koniecznych warunków dla użytkownika niewidomego oraz słabowidzącego. Uczniowie przynoszą opracowane przez siebie działania na zajęcia.

Praca uczniów podczas zajęć – praca całego zespołu klasowego i praca w grupach

Zajęcia rozpoczynają się od rozmowy kierowanej, której celem jest weryfikacja, czy uczniowie przesłuchali nagranie, oraz usystematyzowanie zdobytej wiedzy. Nauczyciel podczas rozmowy może zadawać uczniom pytania pomocnicze.

Następnie uczniowie prezentują przygotowane przez siebie etapy przygotowania stanowiska pracy dla osób niedowidzących oraz niewidomych i omawiają je na forum klasy.

Gra edukacyjna „Projektowanie stanowiska dla użytkownika niewidomego i słabowidzącego”

Praca w grupach

Przed przystąpieniem do gry nauczyciel wspólnie z uczniami ustala kryteria, np. wygrywa ten zespół, który najszybciej ukończy misję lub w wyznaczonym czasie wykona dwie misje. Następnie uczniowie dobierają się w pięcioosobowe drużyny i przystępują do realizacji poszczególnych zadań w grze. Wyniki pracy prezentowane są na forum klasy.

Gra umożliwia sprawdzenie nie tylko wiedzy, którą uczniowie nabyli podczas pracy w trakcie zajęć, lecz także pewnych umiejętności. Grę można wykorzystać w fazie podsumowującej zajęć, aby zweryfikować, czy cele lekcji zostały osiągnięte.

Interaktywne materiały sprawdzające

Uczniowie samodzielnie rozwiązują ćwiczenia. Prawidłowe rozwiązanie może być zaprezentowane przez nauczyciela lub ucznia, na przykład na tablicy interaktywnej. Nauczyciel udziela komentarza do prezentowanego rozwiązania. W przypadku niewłaściwej odpowiedzi naprowadza ucznia pytaniami na właściwy tor myślenia.

Praca uczniów poza zajęciami

E‑materiały umożliwiają pracę uczniów poza zajęciami lekcyjnymi. Mogą oni samodzielnie zapoznać się z multimediami i sporządzić notatki porządkujące wiedzę. Notatki mogą być w różnej formie.

Audiobook „Opis stanowiska komputerowego dla użytkownika niewidomego i słabowidzącego”

Praca indywidualna

Uczniowie na podstawie multimedium wykonują notatki metodą sketchnotingu. Mogą one dotyczyć całego materiału lub poszczególnych fragmentów. Następnie umieszczają efekty swojej pracy na Zintegrowanej Platformie Edukacyjnej w formie zdjęć lub w formacie PDF. Notatki można wyświetlić na tablicy multimedialnej i wykorzystać na zajęciach jako podsumowanie omawianego materiału.

Gra edukacyjna „Projektowanie stanowiska dla użytkownika niewidomego i słabowidzącego”

Praca indywidualna

Uczniowie sprawdzają swoją wiedzę, wykonując misję w grze. Efekty pracy przedstawiają na forum klasy.

Indywidualizacja pracy z uczniem, w tym z uczniem ze SPE

E‑materiał ułatwia samodzielną pracę ucznia oraz indywidualizację procesu dydaktycznego. Materiały multimedialne pozwalają na zapoznanie się z udogodnieniami stosowanymi przy obsłudze komputerów przez osoby niewidome i słabowidzące. Interaktywne materiały sprawdzające dają uczniowi możliwość sprawdzenia poziomu własnej wiedzy i uzyskania szybkiej i precyzyjnej informacji zwrotnej. Indywidualizacja procesu dydaktycznego w przypadku tego e‑materiału związana jest z różnorodnością zadań zawartych w części z materiałami sprawdzającymi. Nauczyciel może samodzielnie dobrać inne zadania dla uczniów, którzy mają trudności z opanowaniem materiału, a inne tym, którzy szybko przyswoili nową wiedzę i mogą ją poszerzać. Tacy uczniowie mogą też wykonywać dodatkowe notatki, które przekażą uczniom z trudnościami. Nauczyciel może przygotować notatki szkieletowe, aby nadmiernie nie obciążać uczniów. W przypadku notatki szkieletowej wykorzystane zostaną elementy metody tutoringu rówieśniczego.

E‑materiały ułatwiają zindywidualizowanie procesu dydaktycznego, co jest szczególnie istotne dla uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Odtwarzanie każdego e‑materiału jest możliwe również w trybie dostępności, który zawiera alternatywne wersje materiałów dostępne dla użytkowników z dysfunkcjami wzroku i słuchu. Ułatwia to dostęp do informacji oraz likwiduje niektóre bariery społeczne i komunikacyjne oraz zapewnia wyrównywanie szans.

W związku z tym, że e‑materiał jest przygotowany dla uczniów słabowidzących i niewidomych, należy pamiętać o wskazówkach metodycznych dotyczących pracy z takimi uczniami. Uczniowie słabowidzący i niewidomi lepiej zapamiętują komunikaty słowne, które są konkretne i wywołują żywe wyobrażenia. Nauczyciel powinien dołożyć starań, by nowe informacje były przekazywane tak, aby uczący się mógł się odwołać do swoich wcześniejszych doświadczeń.

W pracy z uczniami słabowidzącymi lub niewidomymi ważne są metody podające, np. pogadanka, rozmowa kierowana oraz demonstracja dotykowa i wyjaśnienia słowne. Nauczyciel prowadzący zajęcia powinien słownie objaśniać wszystko to, co robi, by osoba ucząca się mogła w pełni uczestniczyć w lekcji. Należy udzielać dodatkowych wskazówek na temat przedmiotów i zjawisk, które uczniowie widzący uzyskują za pomocą obserwacji.

W pracy z uczniem słabowidzącym i niewidomym należy stosować nowe technologie informacyjno‑komunikacyjne, tj. komputery z odpowiednim oprogramowaniem, takim jak: programy udźwiękawiające, programy powiększająco‑udźwiękawiające, systemy translacji brajla, oprogramowanie OCR. Można także wykorzystywać monitory brajlowskie, które przekształcają informacje tekstowe i graficzne pojawiające się na ekranie monitora na znaki brajlowskie. Natomiast notatnik brajlowski zapewni odczyt i zapis informacji w brajlu.

Zastosowanie powyższych rozwiązań pozwala na dostępność materiału zarówno dla osób słabowidzących jak i niewidomych. Nauczyciel może pomóc w konfiguracji lub obsłudze oprogramowania wspomagającego, a także przygotować dodatkowe materiały w systemie pisma punktowego.

Komputery powinny być wyposażone w ekrany o odpowiedniej wielkości oraz w dobrej jakości głośniki lub słuchawki, aby możliwe było odtworzenie w zrozumiały sposób zasobów audio. Dodatkowo można zastosować specjalną klawiaturę z dużymi, kontrastowymi klawiszami, która współpracuje z oprogramowaniem powiększającym i udźwiękawiającym.

Uczestnicy zajęć ze SPE powinni zostać otoczeni pomocą koleżeńską oraz nauczycielską - otrzymywać na bieżąco dodatkowe wskazówki oraz objaśnienia.

Podczas pracy z multimedium gra edukacyjna na lekcji należy zwrócić uwagę, by nie wprowadzić niezdrowej rywalizacji i/lub nie spowodować sytuacji, w której uczniowie będą mieli nierówne szanse. Celem gry nie powinna być praca na czas, tylko wykonanie misji możliwie jak najdokładniej, z minimalną liczbą błędów.

Należy zwrócić uwagę na predyspozycje uczniów i np. uczniom z zaburzeniami przetwarzania słuchowego i/lub dysleksją należy dać więcej czasu na wykonanie zadań, zwłaszcza pisemnych. Nauczyciel powinien formułować jasne, krótkie polecenia i często je powtarzać. Może je również sformułować w formie pisemnej i dać uczniom jako check‑listę do oznaczenia. Uczniowie z zaburzeniami ze spektrum autyzmu powinni mieć również jasno określone obowiązki i należy im zapewnić warunki do pracy z ograniczeniem niepotrzebnych dodatkowych bodźców słuchowych lub wzrokowych. Uczniom niedowidzącym należy zorganizować odpowiednie miejsce do pracy, odpowiednio doświetlone i ze swobodnym dostępem do środków dydaktycznych, natomiast uczniom z niedosłuchem należy zapewnić miejsce blisko nauczyciela, tak aby zminimalizować ryzyko niedosłyszenia przekazu. 

Ponadto nauczyciel może też dostosować pracę z każdym zasobem do indywidualnych potrzeb uczniów.

Gra wcielanie się w role:

• uczniom ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (np. uczeń z dysleksją, uczeń słabosłyszący) należy wyznaczyć większy limit czasu na wykonanie misji;

• podczas pracy z grą edukacyjną na lekcji należy zwrócić uwagę, by nie wprowadzić niezdrowej rywalizacji i/lub nie spowodować sytuacji, w której uczniowie ze SPE będą mieli nierówne szanse; celem gry nie musi być praca na czas, tylko wykonanie misji możliwie jak najdokładniej, z minimalną liczbą błędów.

Więcej informacji o pracy z uczniami ze SPE znajduje się w „Przewodniku metodycznym dla nauczycieli kształcenia zawodowego Praca z uczniem z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim, uczniem niesłyszącym i słabosłyszącym, uczniem niewidomym i słabowidzącym z wykorzystaniem e‑materiałów do kształcenia zawodowego”autorstwa Elżbiety Bednarz - eksperta zespołu projektu „Tworzenie e‑materiałów do kształcenia zawodowego” realizowanego przez Ośrodek Rozwoju Edukacji.

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

4. Wymagania techniczne

Wymagania sprzętowe niezbędne do korzystania z poradnika oraz innych materiałów platformy www.zpe.gov.pl.

Wymagania sprzętowe niezbędne do korzystania z poradnika oraz innych materiałów platformy www.zpe.gov.pl.

System operacyjny:

• Windows 7 lub nowszy (przy czym Windows 7 nie jest już wspierany przez Microsoft);

• OS X $\mathrm{10.11.6}$ lub nowszy;

• GNU/Linux z jądrem w wersji $4.0$ lub nowszej 3GB RAM.

Przeglądarka internetowa we wskazanej wersji lub nowszej:

• Chrome w wersji $\mathrm{69.0.3497.100}$;

• Firefox w wersji $\mathrm{62.0.2}$;

• Safari w wersji $11.1$;

• Opera w wersji $\mathrm{55.0.2994.44}$;

• Microsoft Edge w wersji $\mathrm{42.17134.1.0}$;

• Internet Explorer w wersji $\mathrm{11.0.9600.18124}$.

Urządzenia mobilne:

• 2GB RAM iPhone/iPad z systemem iOS 11 lub nowszym;

• Tablet/Smartphone z systemem Android $4.1$ (lub nowszym) z przeglądarką kompatybilną z Chromium 69 (lub nowszym) np. Chrome 69, Samsung Browser $10.1$, szerokość co najmniej 420 px.

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści