Spis treści

• Cele i efekty kształcenia1Cele i efekty kształcenia

• Struktura e‑materiału2Struktura e‑materiału

• Wskazówki do wykorzystania w pracy dydaktycznej e‑materiału dla zawodu technik automatyk sterowania ruchem kolejowym3Wskazówki do wykorzystania w pracy dydaktycznej e‑materiału dla zawodu technik automatyk sterowania ruchem kolejowym

• Wymagania techniczne4Wymagania techniczne

Cele i efekty kształcenia

E‑materiał uwzględnia treści, które pozwolą na osiągnięcie, zgodnie z podstawą programową, celów kształcenia w zawodzie technik automatyk sterowania ruchem kolejowym. Tematyka e‑materiału służy przygotowaniu absolwenta do profesjonalnego wykonywania zadań zawodowych.

E‑zasób przeznaczony dla kwalifikacji:

$\text{TKO.02.}$ Montaż i eksploatacja urządzeń i systemów sterowania ruchem kolejowym w zawodzie technik automatyk sterowania ruchem kolejowym $3 1 1 4 0 7$

Cele kształcenia

Wspiera osiąganie celów kształcenia określonych dla kwalifikacji TKO.02 Montaż i eksploatacja urządzeń i systemów sterowania ruchem kolejowym:

• montowania urządzeń sterowania ruchem kolejowym stacyjnych i liniowych;

• montowania urządzeń zabezpieczenia ruchu na przejazdach kolejowo‑drogowych;

• montowania urządzeń zasilających systemy sterowania ruchem kolejowym;

• diagnostyki i utrzymywania w sprawności technicznej urządzeń sterowania ruchem kolejowym;

• utrzymywania w sprawności technicznej urządzeń zabezpieczenia ruchu na przejazdach kolejowo‑drogowych;

• utrzymywania i eksploatacji urządzeń zasilających systemy sterowania ruchem kolejowym.

Pozwala nabywać kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się,

• kompetencje obywatelskie,

• kompetencje w zakresie przedsiębiorczości,

• kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej

Efekty kształcenia

$\textbf{TKO.02.2.}$ Podstawy elektrotechniki i transportu kolejowego

Uczeń:

11) wykorzystuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań z zakresu obsługi transportu kolejowego.

$\textbf{TKO.02.4.}$ Eksploatacja urządzeń i systemów sterowania ruchem kolejowym

Uczeń:

6) obsługuje komputerowe systemy wspomagania eksploatacji urządzeń sterowania ruchem kolejowym,
7) prowadzi dokumentację eksploatacyjną urządzeń sterowania ruchem kolejowym.

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

Struktura e‑materiału

1. WprowadzenieDVJvbm4d5Wprowadzenie

   Przedstawia podstawowe informacje o e‑materiale, które ułatwią użytkownikowi wstępne zapoznanie się z zawartością materiału: odniesienia do podstawy programowej, zakres tematyczny oraz opis budowy e‑materiału.

2. Materiał multimedialny

   Ma pomóc zaznajomieniu się z procedurą udokumentowania prac związanych montażem, obsługą, diagnostyką urządzeń. W przypadku tego e‑materiału, który ułatwia uczącemu przyswojenie wiedzy są to:

   Plansza interaktywna Prowadzenie dokumentacji eksploatacyjnej urządzeń srkD1EMhagXmPlansza interaktywna Prowadzenie dokumentacji eksploatacyjnej urządzeń srk, które umożliwiają przedstawienie w sposób nakładany wypełnianie dokumentów w poszczególnych etapach prowadzonych prac eksploatacyjnych. Sporządzanie harmonogramów zgodne jest z instrukcją Ie 12, wpisy w karty pomiarowe zgodnie z załącznikami Ie7 i Ie 12. Plansze zawierają dokumenty takie, jak:

   1. Harmonogram zabiegów konserwacyjnych i przeglądów urządzeń sterowania ruchem kolejowym

   2. Dzienniczek wykonywanych czynności (karty zapisu)

   3. Książka kontroli sterowania ruchem E 1758

   4. Karta elektrycznego napędu zwrotnicowego

   5. Karta kontrolerów położenia iglic rozjazdu

   6. Karta mechanicznego napędu zwrotnicowego

3. Obudowa dydaktyczna

   • Interaktywne materiały sprawdzająceD3R16dgqpInteraktywne materiały sprawdzające pozwalają zweryfikować poziom opanowania wiedzy i umiejętności zawartych w e‑materiale.

   • Słownik pojęć dla e‑materiałuDfx6CSfNUSłownik pojęć dla e‑materiału zawiera objaśnienia specjalistycznego słownictwa występującego w całym materiale.

   • Przwodnik dla nauczycielaDWcFlgRlcPrzwodnik dla nauczyciela zawiera sugestie do wykorzystania e‑materiału w ramach pracy dydaktycznej.

   • Przewodnik dla uczącego sięD3udog4P9Przewodnik dla uczącego się zawiera wskazówki i instrukcje dotyczące wykorzystania e‑materiału w ramach samodzielnej nauki.

   • Netografia i bibliografiaDsuLzSEe1Netografia i bibliografia stanowi listę materiałów, na bazie których został opracowany e‑materiał.

   • Instrukcja użytkowaniaD19PKeKK9Instrukcja użytkowania objaśnia działanie zasobu oraz poszczególnych jego elementów.

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

Wskazówki do wykorzystania w pracy dydaktycznej e‑materiału dla zawodu technik automatyk sterowania ruchem kolejowym

E‑materiał stanowi nowoczesną pomoc dydaktyczną wspomagającą proces kształcenia zawodowego. Ułatwi on uczniom zapamiętanie pojęć związanych z prowadzeniem dokumentacji eksploatacyjnej urządzeń.

Poniżej zamieszczone zostały propozycje wykorzystania poszczególnych elementów e‑materiałów do pracy w grupach i w zespole klasowym oraz do samodzielnej pracy ucznia w klasie i poza zajęciami.

Praca uczniów podczas zajęć

Praca w grupach i zespole podczas zajęć

Plansza interaktywna Prowadzenie dokumentacji eksploatacyjnej urządzeń

• Nauczyciel dzieli klasę na sześć zespołów. Przydziela im dokumenty z planszy interaktywnej.

• Każdy z zespołów będzie wykonywał zadania związane z przydzielonym dokumentem na innych danych, niż te znajdujące się w e‑materiale.

• Nauczyciel prosi zespoły o to, aby każdy zespół zapoznał się z planszą interaktywną (z każdym dokumentem). Każdy zespół ma wypisać w kolejności (jako lista) dane jakie powinien zawierać jego dokument.

• Zespoły uczniowskie wypisują kolejno niezbędne dane do wypełnienia druku przydzielonego dokumentu.

• Teraz nauczyciel prosi o to, aby każda z grup narysowała na kartce swój dokument i wpisała w niego inne niż w planszy interaktywnej dane/informacje. Uczniowie kolejno wymyślają dla swojej grupy dane i wpisują w rysunek.

• Nauczyciel prosi o to, aby każda z grup narysowała znów na swój dokument i wpisała w niego kilka błędnych informacji, ale tak, aby inna grupa dałaby się na to nabrać.

• Grupy na podstawie dokumentacji uzupełnianej dokumentacji wymyślają swoją historię. Zawiera w niej poprawne dane, których użyła w pierwszym dokumencie (pewnych danych z drugiego dokumentu nie ma w tej historii, bo sa błędami)

• Grupy kolejno prezentują swoją historię i dwie wersje swojego dokumentu.

• Pozostałe grupy w tym samym czasie mają zapisać na kartce, który z dwóch dokumentów prezentowanych do historii grupy prezentującej jest właściwy, a który nie jest właściwym (uzasadniając, dlaczego tak nie jest).

• Po prezentacjach wszystkich grup nauczyciel prosi grupy o informacje zwrotne na temat poprawności dokumentacji. Przydziela punkty grupom, które poprawnie zidentyfikowały błędnie wypełnione dokumenty. Grupie, która „sprytnie” wprowadziła w błąd swoim dokumentem daje punkt za każdą „oszukaną” grupę.

• Finalnie nauczyciel jeszcze raz omawia planszę interaktywną wskazując jak poprawnie wypełnić dokumentację.

Interaktywne materiały sprawdzające

Materiały te należy używać w zależności od omawianego fragmentu tematu jako jego uzupełnienie lub przerywnik. Ćwiczenia mogą być wprowadzane jako pre‑test (kiedy wprowadzają do zagadnienia i wskazują czego uczeń nie wie, a po zajęciach powinien wiedzieć) oraz post‑test (pokazujący stopień opanowania zagadnień)

Przykładowe działania w ramach lekcji:

• Nauczyciel wykonuje ćwiczenie związane z dokumentacją.

• Nauczyciel omawia dokumentacje związaną z diagnostyką, konserwacją i naprawą.

• Omawia te dokumenty, a jako podsumowanie ponownie wykonuje ćwiczenie którym wprowadzał temat.

Praca samodzielna ucznia podczas zajęć

Plansza interaktywna Prowadzenie dokumentacji eksploatacyjnej urządzeń

• Nauczyciel prosi uczniów o skorzystanie z e‑materiału i zapoznanie się z opisami pól, które w dokumentach: karta elektrycznego napędu zwrotnicowego, karta kontrolerów położenia iglic rozjazdu oraz karta mechanicznego napędu zwrotnicowego występują.

• W notatce w postaci procedury mają opisać „krok po kroku” w punktach co będą uzupełniali i w którym miejscu tą informację zamieszczą kiedy badać będą zwrotnicę.

• Kolejnym zadaniem ucznia będzie przeanalizowanie dokumentacji, poprawne wypełnienie jej i stworzenie „historii z życia”, która doprowadziła do powstania takiego dokumentu.

• Historia ta ma zawierać wszystkie informacje, które zostały w dokumentach zamieszczone. Może też zawierać inne, dodatkowe, ale z punktu widzenia badania zwrotnicy, nieistotne informacje.

• Nauczyciel prosi uczniów o jak najwięcej szczegółów (przede wszystkim tych nieistotnych, w których ukryte będą właściwe informacje niezbędne do wypisania dokumentów).

• Prace indywidualne uczniów są prezentowane na forum, a inni uczniowie mają za zadanie właściwie, na podstawie historii, uzupełnić dokumenty.

• Nauczyciel komentuje historie i sposób wypełnienia dokumentacji udzielając informacji zwrotnych i uzupełniając informacje.

Interaktywne materiały sprawdzające

Interaktywne materiały sprawdzające pozwalają sprawdzić samodzielnie przez ucznia poziom opanowania wiedzy i umiejętności z zakresu omawianych zagadnień. Każdy materiał multimedialny ma dedykowane e‑materiały, po których można wykorzystać te ćwiczenia, jednak należy się z nimi wcześniej zapoznać. Uczniowie mogą samodzielnie wykonywać działania związane z interaktywnymi materiałami sprawdzającymi, a dodatkowo generować pomysły na inne zadania lub pytania związane z tematem.

Nauczyciel zbierając prace (pomysły zadań lub pytań) może wygenerować zestawy nowych pytań poszerzające materiały tu zamieszczone.

Praca uczniów poza zajęciami

E‑materiał ułatwia nauczycielowi prowadzenie zajęć dydaktycznych pozwalając na przygotowanie się uczniów do realizacji tych zajęć.

Obszerność zagadnień powoduje, że nauczyciel może poprosić uczniów o utworzenie słownika pojęć i słów, które znajdują się w dokumentach. Dzięki tej pracy uczeń będzie mógł wcześniej zapoznać się z fachowym słownictwem.

Daje to także możliwość takiego przeprowadzenia wstępu do tematu, w którym uczniowie zaprezentują pojęcia, których oni nie znają (słownik pojęć do e‑materiału może się w nich zawierać, ale należy zakładać, że wiele pojęć może być nieznanych ze względu na braki edukacyjne z poprzednich jednostek lekcyjnych).

Budowa wspólnego słownika podczas lekcji na podstawie pracy z pojęciami w domu (poza zajęciami) daje możliwość rozwijania uczniów w pracy samodzielnej (samodzielne zdobywanie wiedzy), autoanalizy (dowiadują się czego nie wiedzą, a co już powinni wiedzieć przy rzetelnej nauce) oraz poczucia pracy grupowej (wspólny słownik w oparci o jednostki, które go utworzyły).

Praca z uczniami z SPE i indywidualizowanie pracy z uczniem

Ważnym elementem pracy z tym e‑materiałem jest zapewnienie uczniom tylu możliwości pracy z nim, aby mogli pracować w sposób odpowiadający ich stylom uczenia się, potrzebom fizycznym, zainteresowaniom i umiejętnościom, na przykład (poza podanym powyżej generowaniem historii i na jej podstawie uzupełnianym dokumencie) wykonywanie zdań z lukami (o tym czego dotyczy dokument) lub checklista, w której w pierwszej kolumnie są wszystkie dane zawarte we wszystkich dokumentach z tego e‑materiału, a w kolejnych kolumnach zaznaczamy tylko te, które dotyczą konkretnego dokumentu lub karty. Kolumny mogą mieć wtedy nagłówki: harmonogram zabiegów konserwacyjnych i przeglądów urządzeń sterowania ruchem kolejowym, dzienniczek wykonywanych czynności (karty zapisu), książka kontroli sterowania ruchem E 1758, karta elektrycznego napędu zwrotnicowego, karta kontrolerów położenia iglic rozjazdu, karta mechanicznego napędu zwrotnicowego.

Formy te są określane przez kryteria i efekty uczenia się, a także listy kontrolne i indywidualne wsparcie dla tych, którzy tego potrzebują w czasie planowania i realizacji z nimi zadań.

Dlatego zadaniem nauczyciela będzie zapewnienie komunikacji miedzy uczniami i uczniem a sobą podczas pracy z dokumentami (gotowość do wspólnej analizy i tłumaczenia) oraz zapewnienie zróżnicowanych sposobów działania dopasowanych do ucznia (które w tym miejscu trudno przewidzieć).

Plansze poza materiałami opisowymi posiadają czyste druki oraz przykłady ich wypełnienia. Daje nam to możliwość żonglowania opcjami, a tym samym indywidualizacji.

Możliwości jest dużo. Począwszy od zmniejszania wymagania poprzez wskazanie elementów, uzupełnianie dokumentów po tworzenie historii do uzupełnionych dokumentów lub nagrywanie materiałów wideo — samouczków.

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści

Wymagania techniczne

Wymagania sprzętowe niezbędne do korzystania z poradnika oraz innych zasobów platformy www.zpe.gov.pl.

System operacyjny:

• Windows $7$ lub nowszy

• OS X $10.11.6$ lub nowszy

• GNU/Linux z jądrem w wersji $4.0$ lub nowszej $3 \mathrm{GB}$ RAM

Przeglądarka internetowa we wskazanej wersji lub nowszej:

• Chrome w wersji $69.0.3497.100$

• Firefox w wersji $62.0.2$

• Safari w wersji $11.1$

• Opera w wersji $55.0.2994.44$

• Microsoft Edge w wersji $42.17134.1.0$

• Internet Explorer w wersji $11.0.9600.18124$

Urządzenia mobilne:

• $2 \mathrm{GB}$ RAM iPhone/iPad z systemem iOS $11$ lub nowszym

• Tablet/Smartphone z systemem Android $4.1$ (lub nowszym) z przeglądarką kompatybilną z Chromium $69$ (lub nowszym) np. Chrome $69$, Samsung Browser $10.1$, szerokość co najmniej $420 \mathrm{px}$

Powrót do spisu treści5Powrót do spisu treści