Przewodnik dla nauczyciela

Spis treści

Cele ogólne e‑materiału i efekty kształcenia1Cele ogólne e‑materiału i efekty kształcenia

Struktura e‑materiału2Struktura e‑materiału

Powiązania między elementami e‑materiału3Powiązania między elementami e‑materiału

Wskazówki do wykorzystania e‑materiałów multimedialnych w pracy dydaktycznej4Wskazówki do wykorzystania e‑materiałów multimedialnych w pracy dydaktycznej

Wymagania techniczne5Wymagania techniczne

Cele ogólne e‑materiału i efekty kształcenia

Cele ogólne e‑materiału

• Uwzględnienie treści, które pozwalają na osiągnięcie, zgodnie z podstawą programową, celu kształcenia w zawodzie technik rolnik (kod cyfrowy zawodu 314207): organizowanie i nadzorowanie produkcji zwierzęcej. Tematyka e‑materiału służy przygotowaniu absolwenta do profesjonalnego wykonywania zadań zawodowych.

• Przedstawienie – w sposób obrazowy i zrozumiały dla uczącego się – informacji dotyczących sporządzania bilansu paszowego dla wybranych grup zwierząt gospodarskich (bydło, trzoda, drób oraz owce). Właściwy dobór dawek pokarmowych jest jednym z najistotniejszych czynników umożliwiających prowadzenie produkcji zwierzęcej w gospodarstwie. Poprawne zbilansowanie składników pasz umożliwia prawidłowy rozwój zwierząt oraz uzyskiwanie odpowiednich efektów produkcyjnych. Wielkość zużycia pasz jest istotnym czynnikiem wpływającym na bilans ekonomiczny produkcji zwierzęcej.

• Pomoc w procesie nauczania i w procesie samodzielnego uczenia się wyżej wymienionego zawodu: wspieranie osiągania wybranych efektów kształcenia przez podnoszenie jakości procesu dydaktycznego i autodydaktycznego.

• Rozwijanie kompetencji komunikacyjno‑cyfrowych.

• Dostosowanie tempa i zakresu nauczania do indywidualnych potrzeb uczącego się.

Efekty kształcenia dla kwalifikacji ROL.10. Organizacja i nadzorowanie produkcji rolniczej:

E‑materiał wspiera osiąganie następujących efektów kształcenia:

ROL.10.2. Podstawy rolnictwa

Osoba ucząca się:

ROL.10.2.7) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań zawodowych:

• ROL.10.2.7.1) dobiera programy komputerowe do wykonania określonego zadania;

• ROL.10.2.7.2) wykorzystuje programy komputerowe wspomagające wyszukiwanie informacji;

• ROL.10.2.7.3) stosuje technologię informacyjną do sporządzania dokumentacji wykorzystywanej w prowadzeniu produkcji rolniczej.

ROL.10.4. Organizacja produkcji zwierzęcej

Osoba ucząca się:

ROL.10.4.5) określa fizjologiczne podstawy żywienia zwierząt gospodarskich:

• ROL.10.4.5.1) wyjaśnia fizjologiczne podstawy żywienia zwierząt gospodarskich w zakresie pobrania paszy;

• ROL.10.4.5.2) wyjaśnia fizjologiczne podstawy żywienia zwierząt gospodarskich w zakresie trawienia paszy;

• ROL.10.4.5.3) wyjaśnia fizjologiczne podstawy żywienia zwierząt w zakresie wchłaniania składników pokarmowych i ich wykorzystania w budowaniu struktur organizmu i zapewnieniu jego funkcjonowania.

ROL.10.4.6) określa dawki pokarmowe dla zwierząt gospodarskich:

• ROL.10.4.6.1) ustala zapotrzebowanie zwierząt gospodarskich na składniki pokarmowe;

• ROL.10.4.6.2) ustala dawki pokarmowe dla grup zwierząt gospodarskich;

• ROL.10.4.6.3) dobiera składniki pokarmowe dla zwierząt gospodarskich na podstawie norm żywienia;

• ROL.10.4.6.4) bilansuje dawki pokarmowe dla zwierząt gospodarskich.

ROL.10.4.7) analizuje wpływ racjonalnego żywienia oraz warunków zoohigienicznych na zdrowie zwierząt gospodarskich:

• ROL.10.4.7.1) planuje zasady racjonalnego żywienia zwierząt gospodarskich;

• ROL.10.4.7.2) wyjaśnia wpływ racjonalnego żywienia na rozwój i zdrowie zwierząt gospodarskich;

• ROL.10.4.7.3) ustala warunki zoohigieniczne w hodowli zwierząt gospodarskich;

• ROL.10.4.7.4) wyjaśnia wpływ warunków zoohigienicznych na rozwój i zdrowie zwierząt gospodarskich.

ROL.10.4.8) projektuje prace związane z konserwowaniem i przechowywaniem pasz:

• ROL.10.4.8.1) rozróżnia rodzaje prac związanych z konserwowaniem i przechowywaniem pasz;

• ROL.10.4.8.2) planuje przebieg prac związanych z konserwowaniem i przechowywaniem pasz.

ROL.10.4.9) organizuje prace związane z przygotowaniem i zadawaniem pasz:

• ROL.10.4.9.1) rozróżnia rodzaje prac związanych z przygotowaniem i zadawaniem pasz;

• ROL.10.4.9.2) ustala kolejność prac związanych z przygotowaniem i zadawaniem pasz.

ROL.10.4.14) planuje produkcję zwierzęcą w gospodarstwie rolnym zgodnie z zasadami rachunku ekonomicznego:

• ROL.10.4.14.1) interpretuje zasady rachunku ekonomicznego w produkcji zwierzęcej;

• ROL.10.4.14.2) wykonuje kalkulacje opłacalności produkcji zwierzęcej.

ROL.10.4.16) korzysta z programów komputerowych wspomagających organizację i nadzorowanie produkcji zwierzęcej:

• ROL.10.4.16.1) określa cechy użytkowe programów komputerowych do wspomagania organizacji produkcji zwierzęcej;

• ROL.10.4.16.2) stosuje programy komputerowe do organizacji i kontroli procesu produkcji zwierzęcej.

Powrót do spisu treści6Powrót do spisu treści

Struktura e‑materiału

E‑materiał składa się z trzech części: wprowadzenia, materiałów multimedialnych oraz obudowy dydaktycznej. Każda z tych części zawiera powiązane tematycznie elementy składowe.

Wprowadzenie

Przedstawia podstawowe informacje, które ułatwiają użytkownikowi wstępne zapoznanie się z zawartością e‑materiału.

Materiały multimedialne

Plansza Przedstawienie zwierząt gospodarskich wraz z wykazem paszDxfLOTDzpPlansza Przedstawienie zwierząt gospodarskich wraz z wykazem pasz

Praca z planszą wspomaga wykształcenie następujących umiejętności:

• określanie dawek pokarmowych dla zwierząt gospodarskich,

• analizowanie wpływu racjonalnego żywienia oraz warunków zoohigienicznych na zdrowie zwierząt gospodarskich,

• projektowanie prac związanych z konserwowaniem i przechowywaniem pasz.

Program ćwiczeniowy do projektowania przez dobieranie Dobór pasz dla poszczególnych grup zwierzątD7f2dcUFZProgram ćwiczeniowy do projektowania przez dobieranie Dobór pasz dla poszczególnych grup zwierząt

Praca z programem ćwiczeniowym do projektowania przez dobieranie wspomaga wykształcenie następujących umiejętności:

• stosowanie programów komputerowych wspomagających wykonywanie zadań zawodowych,

• określanie dawek pokarmowych dla zwierząt gospodarskich,

• planowanie produkcji zwierzęcej w gospodarstwie rolnym zgodnie z zasadami rachunku ekonomicznego,

• korzystanie z programów komputerowych wspomagających organizację i nadzorowanie produkcji zwierzęcej.

E‑book Zasady sporządzania bilansu paszowegoDkjupwji1E‑book Zasady sporządzania bilansu paszowego

Praca z e‑bookiem wspomaga wykształcenie następujących umiejętności:

• określanie fizjologicznych podstaw żywienia zwierząt gospodarskich,

• określanie dawek pokarmowych dla zwierząt gospodarskich,

• analizowanie wpływu racjonalnego żywienia oraz warunków zoohigienicznych na zdrowie zwierząt gospodarskich,

• projektowanie prac związanych z konserwowaniem i przechowywaniem pasz,

• planowanie produkcji zwierzęcej w gospodarstwie rolnym zgodnie z zasadami rachunku ekonomicznego.

Obudowa dydaktyczna

Interaktywne materiały sprawdzająceDA7Yh6Ad5Interaktywne materiały sprawdzające – pozwalają zweryfikować poziom opanowania wiedzy i umiejętności ze sporządzania bilansu paszowego dla wybranych grup zwierząt gospodarskich (bydło, trzoda, drób oraz owce).

Słownik pojęć dla e‑materiałuDwQ2io9kESłownik pojęć dla e‑materiału – zawiera objaśnienia specjalistycznego słownictwa występującego w całym e‑materiale.

Przewodnik dla nauczycielaDdIg6yLsfPrzewodnik dla nauczyciela – zawiera wskazówki dotyczące wykorzystania e‑materiału w ramach pracy dydaktycznej.

Przewodnik dla uczącego sięDgrWsgxE1Przewodnik dla uczącego się – zawiera wskazówki i instrukcje dotyczące wykorzystania e‑materiału w ramach samodzielnej nauki uczącego się.

Netografia i bibliografiaDzkYdS5FMNetografia i bibliografia – stanowi listę materiałów, na podstawie których został opracowany e‑zasób, oraz listę materiałów polecanych do przeczytania w celu pogłębienia wiedzy dotyczącej sporządzania bilansu paszowego dla wybranych grup zwierząt gospodarskich (bydło, trzoda, drób oraz owce).

Instrukcja użytkowaniaDMmyfoXptInstrukcja użytkowania – objaśnia działanie e‑materiału oraz poszczególnych jego elementów.

Powrót do spisu treści6Powrót do spisu treści

Powiązania między elementami e‑materiału

Każdy materiał multimedialny jest także powiązany z konkretnymi interaktywnymi materiałami sprawdzającymi:

• plansza Przedstawienie zwierząt gospodarskich wraz z wykazem pasz z ćwiczeniami 10, 12, 13, 14, 15 i 17,

• e‑book Zasady sporządzania bilansu paszowego z ćwiczeniami 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 i 9,

• program ćwiczeniowy do projektowania przez dobieranie Dobór pasz dla poszczególnych grup zwierząt z ćwiczeniem 11.

Powrót do spisu treści6Powrót do spisu treści

Wskazówki do wykorzystania materiałów multimedialnych w pracy dydaktycznej

Zawarte w e‑materiale zasoby multimedialne są nowoczesnymi środkami dydaktycznymi, które znacząco wspomagają kształcenie zawodowe. Dzięki nim uczniowie zdobywają wiedzę dotyczącą zwierząt hodowlanych, sposobu ich żywienia na poszczególnych etapach ich życia, doboru odpowiednich pasz, a także zasad sporządzania bilansu paszowego. Poniżej przedstawiono propozycje wykorzystania każdego multimedium podczas zajęć, a także podczas samodzielnej pracy uczniów poza zajęciami.

Praca uczniów podczas zajęć

1. Plansza Przedstawienie zwierząt gospodarskich wraz z wykazem pasz

Praca w grupach eksperckich

Metoda jigsaw. Przed zapoznaniem się z multimedium uczniowie odliczają do czterech. Następnie łączą się w zespoły według przydzielonych numerów. Każda grupa ma za zadanie opracować informacje na temat żywienia jednej z grup zwierząt gospodarskich i przygotować notatki:

• grupa jedynek – bydło,

• grupa dwójek – trzoda chlewna,

• grupa trójek – drób,

• grupa czwórek – owce.

Po zakończeniu pracy uczniowie zmieniają zespoły tak, by w każdym znalazła się przynajmniej jedna osoba z poprzednich grup. Uczniowie dzielą się wiedzą zdobytą wcześniej i uczą się od siebie nawzajem. Następnie chętne/wybrane osoby omawiają przydzielone zagadnienia. Pozostali uczniowie mogą zadawać pytania i weryfikować przedstawione informacje.

2. Program ćwiczeniowy do projektowania przez dobieranie Dobór pasz dla poszczególnych grup zwierząt

Praca całego zespołu klasowego

Uczniowie zapoznają się z zasadami działania programu ćwiczeniowego. W razie potrzeby nauczyciel wyjaśnia wątpliwości. Następnie zadaje pytania, np.:

• Jak żywione są warchlaki w zależności od wagi?

• Jak zmienia się koszt żywienia stada typu tucznik wieprzowy wraz z upływem czasu (przyrostem masy)?

• Jakie ilości pożywienia w kilogramach musi dostarczyć hodowca dziennie w przypadku średniego stada?

Uczniowie wspólnie wykonują zadanie i je omawiają. W kolejnym kroku zespół klasowy planuje dobór pasz dla innych wskaźników podanych przez nauczyciela. Dane zapisywane są w tabeli na tablicy. Po wypełnieniu tabeli uczniowie dyskutują, jakie czynniki wpływają na dobór pasz i koszt żywienia zwierząt. Chętna/wybrana osoba formułuje wnioski.

3. E‑book Zasady sporządzania bilansu paszowego

Praca indywidualna i praca w grupach

Przed zajęciami wszyscy uczniowie zapoznają się z wybranymi treściami e‑booka: analiza składu chemicznego pasz, analiza wartości żywieniowej pasz dla zwierząt, normowanie i dawkowanie pasz. Sporządzają notatki i przygotowują po trzy pytania do klasowego quizu.

Na początku zajęć pytania są zbierane do urny i sprawdzane przez komisję, czy ich treść się nie powtarza.

W tym czasie następuje podział na grupy i ustalane są zasady gry, np.:

• sposób losowania pytań,

• zasada „kto pierwszy, ten lepszy”,

• punktacja itp.

Rozpoczyna się quiz, podczas którego komisja zlicza punkty. Wygrywa zespół z największą liczbą punktów.

Po zakończeniu quizu uczniowie zmieniają grupy, zapoznają się z pozostałymi częściami e‑booka: sporządzanie preliminarza paszowego, normowanie i dawkowanie pasz oraz sporządzanie bilansu pasz. Następnie wspólnie analizują zamieszczone w nich przykłady i wykonują ćwiczenia.

4. Interaktywne materiały sprawdzające

Są to ćwiczenia przewidziane do samodzielnego rozwiązania przez uczniów. Nauczyciel może jednak wprowadzić pracę w parach lub elementy oceny koleżeńskiej, która polega na tym, że po rozwiązaniu zadań uczniowie konsultują odpowiedzi z osobą z ławki. Można też zastosować indywidualne rozwiązywanie zadań i wspólne omówienie odpowiedzi przez cały zespół klasowy, kiedy rozwiązania są wyświetlane na tablicy multimedialnej. W każdym z tych wariantów uczeń powinien móc skorzystać z pomocy nauczyciela i uzyskać od niego informację zwrotną.

Praca uczniów poza zajęciami

E‑materiały umożliwiają pracę uczniów poza zajęciami lekcyjnymi. Mogą oni samodzielnie zapoznać się z multimediami i sporządzić notatki porządkujące wiedzę. Notatki mogą być w różnej formie.

1. Plansza Przedstawienie zwierząt gospodarskich wraz z wykazem pasz

Praca w parach

Uczniowie na podstawie informacji zawartych w multimedium przygotowują cztery mapy myśli, w których uporządkują wiedzę dotyczącą żywienia zwierząt gospodarskich: bydła, trzody chlewnej, drobiu i owiec. W tym celu mogą wykorzystać mechanizmy Zintegrowanej Platformy Edukacyjnej lub przygotować mapy w innej dostępnej aplikacji albo na papierze i umieścić je na ZPE w formacie PDF lub JPG. Następnie mapy zostają udostępnione innym uczniom, którzy na tej podstawie weryfikują własne mapy, a także sprawdzają poprawność map wykonanych przez koleżanki i kolegów.

2. Program ćwiczeniowy do projektowania przez dobieranie Dobór pasz dla poszczególnych grup zwierząt

Praca indywidualna

Uczniowie samodzielnie z różnych dostępnych źródeł zdobywają informacje na temat żywienia wybranej z trzech grup hodowlanych: żywca wieprzowego, żywca wołowego i produkcji mleka krowiego. Obliczają zapotrzebowanie na pasze na każdym etapie hodowli – w ujęciu dziennym, miesięcznym, rocznym, określają rodzaje pasz dla danej hodowli. Następnie oceniają orientacyjne koszty pasz w tych okresach.

Dane przedstawiają w tabeli w arkuszu kalkulacyjnym wraz z krótkim opisem analizowanej hodowli i umieszczają na Zintegrowanej Platformie Edukacyjnej w formacie PDF. Materiały te mogą posłużyć jako materiał ćwiczeniowy: inni uczniowie weryfikują, czy obliczenia zostały wykonane poprawnie.

3. E‑book Zasady sporządzania bilansu paszowego

Uczniowie przygotowują lekcję odwróconą. Zespół klasowy zostaje podzielony na pięć grup, które przygotowują prezentacje multimedialne na temat przydzielonych im zagadnień:

• grupa I – analiza składu chemicznego pasz – białka, tłuszcze, węglowodany,

• grupa II – analiza składu chemicznego pasz – witaminy i związki mineralne,

• grupa III – analiza wartości żywieniowej pasz dla zwierząt – pasze treściwe,

• grupa IV – analiza wartości żywieniowej pasz dla zwierząt – pasze objętościowe soczyste,

• grupa V – analiza wartości żywieniowej pasz dla zwierząt – pasze objętościowe suche,

• grupa VI – analiza wartości żywieniowej pasz dla zwierząt – pasze średnio- i wysokobiałkowe, pasze pochodzenia zwierzęcego i dodatki do pasz,

• grupa VII – normowanie i dawkowanie pasz.

Prezentacje mogą powstawać zdalnie na dostępnych platformach internetowych. Powinny zawierać ilustracje, rysunki, schematy, a czas ich trwania nie powinien przekroczyć 7 minut. Prelegenci mogą też przygotować pytania pobudzające do aktywnego słuchania.

Prezentacje mogą być oceniane według następujących kryteriów:

• poprawność merytoryczna,

• trafny wybór egzemplifikacji wizualnej,

• estetyka wykonania.

Po zakończeniu wszystkich prezentacji uczniowie zmieniają grupy, zapoznają się z pozostałymi częściami e‑booka: sporządzanie preliminarza paszowego, normowanie i dawkowanie pasz oraz sporządzanie bilansu pasz. Następnie wspólnie analizują zamieszczone w nich przykłady i wykonują ćwiczenia.

4. Interaktywne materiały sprawdzające

Uczniowie mogą wykonać ćwiczenia interaktywne w ramach pracy domowej.

Indywidualizacja pracy z uczniami, w tym z uczniami ze SPE

Dzięki e‑materiałom możliwe jest zindywidualizowanie procesu dydaktycznego i dostosowanie go do różnorodnych potrzeb edukacyjnych uczniów. Jest to istotne nie tylko ze względu na uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi (SPE), ale również uczniów zdolnych. Odtwarzanie każdego e‑materiału jest też możliwe w trybie dostępności, który zawiera alternatywne wersje materiałów dostępne dla użytkowników z dysfunkcjami wzroku i słuchu. Ułatwia to dostęp do wiedzy i pozwala na zlikwidowanie niektórych barier społecznych i komunikacyjnych, a także umożliwia wyrównywanie szans w procesie nauczania–uczenia się.

Ponadto nauczyciel może dostosować pracę z każdym zasobem do indywidualnych potrzeb uczniów.

Plansza Przedstawienie zwierząt gospodarskich wraz z wykazem pasz

• przy podziale klasy na grupy należy dobrać je tak, aby zespoły były zróżnicowane pod względem możliwości uczniów i sposobów uczenia się; w takiej sytuacji uczniowie zdolni mogą służyć pomocą osobom z trudnościami w nauce (tutoring rówieśniczy).

Program ćwiczeniowy do projektowania przez dobieranie Dobór pasz dla poszczególnych grup zwierząt

• uczniowie z zaburzeniami zachowania mogą uzupełniać tabelę dotyczącą doboru pasz, co pozwoli im rozładować napięcie, a także skupić się na zadaniu;

• przy pracy z programem ćwiczeniowym należy zadbać o to, aby uczniowie z dysleksją, zaburzeniami zachowania oraz uczniowie z zaburzeniami ze spektrum autyzmu mieli więcej czasu na wykonanie zadań.

E‑book Zasady sporządzania bilansu paszowego

• uczniowie z zaburzeniami zachowania i zaburzeniami ze spektrum autyzmu mogą zebrać przygotowane do quizu pytania, a następnie je losować, co pozwoli im rozładować napięcie, a także skupić się na zadaniu; poza tym mogą wejść w skład komisji liczącej punkty: będą skupieni na wypowiedziach innych osób, aby przyznać odpowiednią liczbę punktów, ale nie będą zmuszeni do samodzielnego wystąpienia;

• uczniowie mający problemy z wystąpieniami na forum klasy nie powinni być zmuszani do wystąpień podczas prezentacji; mogą sprawdzić się, przygotowując materiał ilustracyjny lub pytania pobudzające do aktywnego słuchania.

Powrót do spisu treści6Powrót do spisu treści

Wymagania techniczne

Wymagania sprzętowe niezbędne do korzystania z przewodnika oraz innych zasobów platformy www.zpe.gov.pl.

System operacyjny:

• Windows 7 lub nowszy

• OS X 10.11.6 lub nowszy

• GNU/Linux z jądrem w wersji 4.0 lub nowszej 3 GB RAM

Przeglądarka internetowa we wskazanej wersji lub nowszej:

• Chrome w wersji 69.0.3497.100

• Firefox w wersji 62.0.2

• Safari w wersji 11.1

• Opera w wersji 55.0.2994.44

• Microsoft Edge w wersji 42.17134.1.0

• Internet Explorer w wersji 11.0.9600.18124

Urządzenia mobilne:

• 2 GB RAM iPhone/iPad z systemem iOS 11 lub nowszym

• tablet/smartfon z systemem Android 4.1 (lub nowszym) z przeglądarką kompatybilną z Chromium 69 (lub nowszym), np. Chrome 69, Samsung Browser 10.1, szerokość co najmniej 420 px

Powrót do spisu treści6Powrót do spisu treści