E-materiały do kształcenia zawodowego

Zakładanie i prowadzenie upraw roślin warzywnych, roślin przyprawowych i grzybów jadalnych

OGR.02. Zakładanie i prowadzenie upraw ogrodniczych - ogrodnik 611303

OGR.02. Zakładanie i prowadzenie upraw ogrodniczych - technik ogrodnik 314205

Przewodnik dla nauczyciela

6

Spis treści

Cele ogólne e‑materiału i efekty kształceniaCele ogólne e‑materiału i efekty kształcenia

Struktura e‑materiałuStruktura e‑materiału

Powiązania między elementami e‑materiałuPowiązania między elementami e‑materiału

Wskazówki do wykorzystania materiałów multimedialnych w pracy dydaktycznejWskazówki do wykorzystania materiałów multimedialnych w pracy dydaktycznej

Wymagania techniczneWymagania techniczne

1

Cele ogólne e‑materiału i efekty kształcenia

Cele ogólne e‑materiału

  • Uwzględnienie treści, które pozwalają na osiągnięcie, zgodnie z podstawą programową, celów kształcenia w zawodzie ogrodnik (kod cyfrowy zawodu – 611303) i technik ogrodnik (kod cyfrowy zawodu – 314205): dla wyodrębnionej w zawodzie kwalifikacji OGR.02. Zakładanie i prowadzenie upraw ogrodniczych. Tematyka e materiału służy przygotowaniu absolwenta do profesjonalnego wykonywania zadań zawodowych.

  • Uzyskanie kompetencji w kierunku wykonywania prac związanych z prowadzeniem upraw roślin warzywnych, przyprawowych i grzybów jadalnych.

  • Pomoc w procesie nauczania i w procesie samodzielnego uczenia się wyżej wymienionych zawodów: wspieranie osiągania wybranych efektów kształcenia przez podnoszenie jakości procesu dydaktycznego i autodydaktycznego.

  • Rozwijanie kompetencji komunikacyjno cyfrowych.

  • Dostosowanie tempa i zakresu nauczania do indywidualnych potrzeb uczącego się.

Efekty kształcenia i kryteria ich weryfikacji dla kwalifikacji OGR.02. Zakładanie i prowadzenie upraw ogrodniczych:

E‑materiał wspiera osiąganie następujących efektów kształcenia i kryteriów ich weryfikacji:

OGR.02.4.Prowadzenie produkcji warzywnej

Osoba ucząca się:

OGR.02.4.5) charakteryzuje rodzaje pomieszczeń, osłon, podłoża i pojemników do produkcji poszczególnych gatunków warzyw:

  • OGR.02.4.5) 1) opisuje rodzaje pomieszczeń i osłon do produkcji poszczególnych gatunków warzyw;

  • OGR.02.4.5) 2) opisuje rodzaje podłoży i pojemników do produkcji poszczególnych gatunków warzyw;

  • OGR.02.4.5) 3) dobiera rodzaje pomieszczeń i osłon do produkcji poszczególnych gatunków warzyw;

  • OGR.02.4.5) 4) dobiera rodzaje podłoży i pojemników do produkcji poszczególnych gatunków warzyw;

  • OGR.02.4.5) 5) przygotowuje pomieszczenia, osłony, podłoża i pojemniki do produkcji warzyw.

OGR.02.4.6) charakteryzuje uprawę warzyw i roślin przyprawowych w gruncie i pod osłonami:

  • OGR.02.4.6) 1) wymienia gatunki roślin warzywnych i roślin przyprawowych uprawianych w gruncie i pod osłonami;

  • OGR.02.4.6) 2) określa warunki uprawy roślin warzywnych i roślin przyprawowych w gruncie i pod osłonami;

  • OGR.02.4.6) 3) opisuje zabiegi pielęgnacyjne stosowane w uprawie warzyw i roślin przyprawowych w gruncie i pod osłonami;

  • OGR.02.4.6) 4) dobiera zabiegi pielęgnacyjne do gatunku uprawianej rośliny warzywnej w gruncie i pod osłonami.

OGR.02.4.7) charakteryzuje technologie uprawy grzybów jadalnych:

  • OGR.02.4.7) 1) rozpoznaje gatunki grzybów jadalnych;

  • OGR.02.4.7) 2) opisuje metody uprawy grzybów jadalnych, np. pieczarek, boczniaków;

  • OGR.02.4.7) 3) wyznacza termin zbioru grzybów jadalnych;

  • OGR.02.4.7) 4) dobiera typ opakowań do poszczególnych gatunków grzybów jadalnych;

  • OGR.02.4.7) 5) prowadzi uprawę grzybów jadalnych.

OGR.02.4.8) wykonuje zabiegi agrotechniczne związane z prowadzeniem plantacji nasiennych warzyw:

  • OGR.02.4.8) 1) rozpoznaje części generatywne roślin nasiennych warzyw;

  • OGR.02.4.8) 2) wymienia metody hodowli roślin warzywnych;

  • OGR.02.4.8) 3) wymienia kryteria oceny wartości biologicznej nasion;

  • OGR.02.4.8) 4) opisuje sposoby przygotowania nasion przed siewem;

  • OGR.02.4.8) 5) określa wartość biologiczną nasion;

  • OGR.02.4.8) 6) wykonuje czynności uszlachetniania nasion przed siewem.

OGR.02.4.10) stosuje metody ekologicznej uprawy roślin warzywnych i przyprawowych:

  • OGR.02.4.10) 1) opisuje wady i zalety ekologicznej uprawy warzyw i roślin przyprawowych;

  • OGR.02.4.10) 2) dobiera sposoby ekologicznej uprawy warzyw do warunków gospodarstwa;

  • OGR.02.4.10) 3) wymienia zasady ekologicznej uprawy;

  • OGR.02.4.10) 4) prowadzi uprawę warzyw zgodnie z zasadami ekologicznej uprawy, np. ekologiczne metody nawożenia, uprawa biodynamiczna, zmianowanie, stosowanie organizmów pożytecznych.

OGR.02.4.13) charakteryzuje zasady Zwykłej Dobrej Praktyki Rolniczej i Zasady Wzajemnej Zgodności:

  • OGR.02.4.13) 1) wymienia zasady Zwykłej Dobrej Praktyki Rolniczej i Zasady Wzajemnej Zgodności;

  • OGR.02.4.13) 2) podaje przykłady stosowania Zwykłej Dobrej Praktyki Rolniczej w produkcji warzywnej, w tym w zakresie stosowania środków ochrony roślin, ochrony gleb i wód, porządku w gospodarstwach produkcyjnych;

  • OGR.02.4.13) 3) ocenia jakość wykonanych prac w produkcji warzywnej.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

2

Struktura e‑materiału

E‑materiał składa się z trzech części: wprowadzenia, materiałów multimedialnych oraz obudowy dydaktycznej. Każda z tych części zawiera powiązane tematycznie elementy składowe.

Wprowadzenie

Przedstawia podstawowe informacje, które ułatwiają użytkownikowi wstępne zapoznanie się z zawartością e‑materiału.

Materiały multimedialne

Sekwencje filmowe Wademekum uprawy roślin warzywnych i przyprawowychDLOy1gn1bSekwencje filmowe Wademekum uprawy roślin warzywnych i przyprawowych

Praca z sekwencjami filmowymi wspomaga wykształcenie następujących umiejętności:

  • charakteryzowanie pomieszczeń, osłon i podłoży stosowanych w uprawie roślin warzywnych i przyprawowych (np. szklarnie, tunele foliowe),

  • wyłaściwy wybór i przygotowanie podłoża pod uprawę roślin warzywnych i przyprawowych;

  • omówienie zabiegów uprawowych i pielęgnacyjnych;

  • charakteryzowanie czynności związanych z wysiewem nasion oraz zabiegów agrotechnicznych,

  • omówienie obsługi i zastosowania sprzętu wykorzystywanego do realizacji zadań zawodowych (np. siewniki, sadzarki, opryskiwacze).

Wycieczka wirtualna Zakładanie i prowadzenie uprawy grzybów jadalnych oraz uprawy ziół metodą hydroponicznąD4istl36PWycieczka wirtualna Zakładanie i prowadzenie uprawy grzybów jadalnych oraz uprawy ziół metodą hydroponiczną

Praca z wycieczką wirtualną wspomaga wykształcenie następujących umiejętności:

  • charakteryzowanie metod uprawy grzybów jadalnych oraz specyfiki uprawy ziół metodą hydroponiczną;

  • omówienie procesu planowania i organizowania prac w gospodarstwie ogrodniczym (np. dobieranie gatunków i odmian do warunków klimatyczno‑glebowych gospodarstwa, przygotowanie terenu pod zakładanie uprawy, zabiegi pielęgnacyjne wykonywane w uprawach, zbiór, przygotowanie do sprzedaży i przechowywanie plonów);

  • charakteryzowanie pomieszczeń uprawowych i ich wyposażenia.

[Plansza interaktywna Uprawa roślin warzywnych i przyprawowych oraz grzybów jadalnych – wskazówki]

Praca z planszą interaktywną wspomaga wykształcenie następujących umiejętności:

  • charakteryzowanie pomieszczeń, osłon, podłoży i pojemników do produkcji warzyw;

  • ocenianie przydatności gleby do uprawy roślin warzywnych i przyprawowych oraz grzybów jadalnych w gruncie i pod osłonami oraz ,

  • wyłaściwy wybór i przygotowanie podłoża pod uprawę roślin warzywnych i przyprawowych oraz grzybów jadalnych;

  • umiejętne dobieranie odpowiednich gatunków warzyw, roślin przyprawowych do dowarunków klimatyczno‑glebowych gospodarstwa;

  • omówienie zabiegów uprawowych i pielęgnacyjnych;

  • charakteryzowanie czynności związanych z wysiewem nasion lub sadzeniem roślin oraz zabiegów agrotechnicznych,

  • charakteryzowanie czynności związanych z zakładaniem i prowadzeniem produkcji grzybów jadalnych oraz zbiorem i przygotowaniem do sprzedaży;

  • analiza prowadzonej uprawy warzyw zgodnie ze Zwykłą Dobrą Praktyką Rolniczą i z Zasadami Wzajemnej Zgodności;

  • omówienie metod ekologicznej uprawy roślin warzywnych.

E‑book Praktyczny poradnik zakładania i prowadzenie upraw roślin warzywnych i przyprawowych oraz grzybów jadalnychDtX2kiiomE‑book Praktyczny poradnik zakładania i prowadzenie upraw roślin warzywnych i przyprawowych oraz grzybów jadalnych

Praca z e‑bookiem wspomaga wykształcenie następujących umiejętności:

  • charakteryzowanie pomieszczeń, osłon, pojemników i podłoży stosowanego w uprawie roślin warzywnych i przyprawowych oraz grzybów jadalnych;

  • ocenianie przydatności gleby do uprawy roślin warzywnych i przyprawowych oraz grzybów jadalnych w gruncie i pod osłonami oraz ,

  • wyłaściwy wybór i przygotowanie podłoża pod uprawę roślin warzywnych i przyprawowych oraz grzybów jadalnych;

  • umiejętne dobieranie odpowiednich gatunków warzyw, roślin przyprawowych do dowarunków klimatyczno‑glebowych gospodarstwa;

  • omówienie zabiegów uprawowych i pielęgnacyjnych;

  • charakteryzowanie czynności związanych z wysiewem nasion lub sadzeniem roślin oraz zabiegów agrotechnicznych,

  • charakteryzowanie czynności związanych z zakładaniem i prowadzeniem produkcji grzybów jadalnych oraz zbiorem i przygotowaniem do sprzedaży;

  • analiza prowadzonej uprawy warzyw zgodnie ze Zwykłą Dobrą Praktyką Rolniczą i z Zasadami Wzajemnej Zgodności;

  • omówienie metod ekologicznej uprawy roślin warzywnych.

Obudowa dydaktyczna

Interaktywne materiały sprawdzająceD17qteivFInteraktywne materiały sprawdzające – pozwalają zweryfikować poziom opanowania wiedzy i umiejętności z zakładaniem i prowadzeniem upraw roślin warzywnych, roślin przyprawowych i grzybów jadalnych.

Słownik pojęć dla e‑materiałuD15Xd1BQVSłownik pojęć dla e‑materiału – zawiera objaśnienia specjalistycznego słownictwa występującego w całym e‑materiale.

Przewodnik dla nauczycielaDnKaa4ZnUPrzewodnik dla nauczyciela – zawiera wskazówki dotyczące wykorzystania e‑materiału w ramach pracy dydaktycznej.

Przewodnik dla uczącego sięD18FxRWf8Przewodnik dla uczącego się – zawiera wskazówki i instrukcje dotyczące wykorzystania e‑materiału w ramach samodzielnej nauki uczącego się.

Netografia i bibliografiaD143WFWhCNetografia i bibliografia – stanowi listę materiałów, na podstawie których został opracowany e‑zasób oraz listę materiałów polecanych do przeczytania w celu pogłębienia wiedzy dotyczącej zakładaniem i prowadzeniem upraw roślin warzywnych, roślin przyprawowych i grzybów jadalnych.

Instrukcja użytkowaniaD12rqqAMgInstrukcja użytkowania – objaśnia działanie materiałów oraz poszczególnych jego elementów.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

3

Powiązania między elementami e‑materiału

Materiały multimedialne są powiązane ze sobą i z poszczególnymi elementami obudowy dydaktycznej.

Każdy materiał multimedialny jest także powiązany z konkretnymi interaktywnymi materiałami sprawdzającymi:

  • sekwencje filmowe Wademekum uprawy roślin warzywnych i przyprawowych z ćwiczeniami 1, 4, 6 i 10;

  • wycieczka wirtualna Zakładanie i prowadzenie upraw roślin warzywnych, roślin przyprawowych i grzybów jadalnych z ćwiczeniami 2 i 3;

  • plansza interaktywna Uprawa roślin warzywnych i przyprawowych oraz grzybów jadalnych – wskazówki z ćwiczeniem 8;

  • e‑book Praktyczny poradnik zakładania i prowadzenie upraw roślin warzywnych i przyprawowych oraz grzybów jadalnych z ćwiczeniami 5, 7 i 9.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

4

Wskazówki do wykorzystania materiałów multimedialnych w pracy dydaktycznej

Zawarte w e‑materiale zasoby multimedialne są nowoczesnymi środkami dydaktycznymi, które znacząco wspomagają kształcenie zawodowe. Dzięki nim uczniowie zdobywają wiedzę o zakładaniu i prowadzeniu upraw roślin warzywnych, roślin przyprawowych i grzybów jadalnych. Poniżej przedstawiono propozycje wykorzystania każdego multimedium podczas zajęć, a także podczas samodzielnej pracy uczniów poza zajęciami.

Praca uczniów podczas zajęć

1. Sekwencje filmowe Wademekum uprawy roślin warzywnych i przyprawowych

Praca całego zespołu klasowego

Nauczyciel wyświetla uczniom film składający się z 5 sekwencji. Prosi, aby uczniowie w formie konspektu spróbowali zanotować jak najwięcej najważniejszych ich zdaniem informacji.

Po tym etapie pracy nauczyciel na tablicy interaktywnej zarysowuje schemat mapy myśli, której centrum stanowi hasło „uprawa”, a od niego odchodzą rozgałęzienia z hasłami: „rośliny warzywne”, „rośliny przyprawowe”, „grzyby jadalne”. Nauczyciel zachęca uczniów do dzielenia się pomysłami uzupełnienia mapy myśli o informacje poznane dzięki multimedium.

Po skończonym zadaniu uczniowie za pomocą smartfona wykonują zdjęcie mapy, aby w razie potrzeby móc do niej sięgać (w przypadku pracy zdalnej można wykonać zrzut ekranu).

2. Plansza interaktywna Zakładanie i prowadzenie uprawy grzybów jadalnych oraz uprawy ziół metodą hydroponiczną

Praca w grupach

Nauczyciel dzieli uczniów na 5 grup. Każda grupa otrzymuje zadanie opracowania jednego z 5 pól planszy w formie prezentacji, w której zawarte zostaną najważniejsze informacje dotyczące danego tematu:

  • grupa 1: pomieszczenia, osłony, pojemniki i podłoża stosowane w uprawie roślin warzywnych i przyprawowych;

  • grupa 2: wybór i przygotowanie terenu pod uprawę roślin warzywnych i przyprawowych;

  • grupa 3: wybór przygotowanie terenu pod uprawę roślin warzywnych i przyprawowych;

  • grupa 4: zakładania i prowadzenie upraw roślin nasiennych warzyw;

  • grupa 5: prowadzenie ekologicznej uprawy warzyw i roślin przyprawowych.

Po wyznaczonym czasie nauczyciel prosi, aby grupy kolejno zaprezentowały efekty swojej pracy na forum klasy. Prezentacja może podlegać ocenie; nauczyciel ocenia wówczas przede wszystkim jej treściwość, klarowność i przystępność.

3. E‑book Praktyczny poradnik zakładania i prowadzenie upraw roślin warzywnych i przyprawowych oraz grzybów jadalnych

Praca w parach

Nauczyciel prosi uczniów o dobranie się w pary i zapoznanie się z treścią e‑booka. Każda para ma za zadanie przygotować listę trudności, które mogą czekać początkującego plantatora, oraz proponowanych przez siebie rozwiązań. Forma wykonania zadania jest dowolna – ważne, aby uczniowie zdołali przedstawić efekt pracy po wyznaczonym przez nauczyciela czasie.

4. Interaktywne materiały sprawdzające

Są to ćwiczenia przewidziane do samodzielnego rozwiązania przez uczniów. Nauczyciel może jednak wprowadzić pracę w parach lub elementy oceny koleżeńskiej, która polega na tym, że po rozwiązaniu zadań uczniowie konsultują odpowiedzi z osobą z ławki. Można też zastosować indywidualne rozwiązywanie zadań i wspólne omówienie odpowiedzi przez cały zespół klasowy, kiedy rozwiązania są wyświetlane na tablicy multimedialnej. W każdym z tych wariantów uczeń powinien móc skorzystać z pomocy nauczyciela i uzyskać od niego informację zwrotną.

Praca uczniów poza zajęciami

E‑materiały umożliwiają pracę uczniów poza zajęciami lekcyjnymi. Mogą oni samodzielnie zapoznać się z multimediami i sporządzić notatki porządkujące wiedzę. Notatki mogą być w różnej formie.

1. Sekwencje filmowe Zakładanie i prowadzenie upraw roślin warzywnych, roślin przyprawowych i grzybów jadalnych

Praca indywidualna, praca całego zespołu klasowego

Nauczyciel prosi, aby uczniowie w domach zapoznali się z multimedium. Na początku zajęć zadaje pytania odnoszące się do treści zawartych w sekwencjach filmowych. Uczniowie odpowiadają na pytania, a nauczyciel w razie potrzeby koryguje ich odpowiedzi lub je uzupełnia.

2. Plansza interaktywna Zakładanie i prowadzenie uprawy grzybów jadalnych oraz uprawy ziół metodą hydroponiczną

Praca indywidualna, praca całego zespołu klasowego

Nauczyciel prosi uczniów, aby dokładnie zapoznali się z planszą interaktywną. Sam wyszukuje w sieci fotografie przedstawiające określone czynności zawodowe.

Na lekcji nauczyciel wyświetla fotografie na tablicy interaktywnej. Zadanie uczniów polega na nazwaniu i scharakteryzowaniu czynności uchwyconych na zdjęciach, przy czym ważne, aby używali oni w odpowiedni sposób terminologii zawodowej. Nauczyciel może nagrodzić poprawne wypowiedzi plusami.

3. E‑book Zakładanie i prowadzenie upraw roślin warzywnych, roślin przyprawowych i grzybów jadalnych

Praca w grupach

Lekcja odwrócona. Nauczyciel prosi uczniów, aby podzielili się na 5 grup. Każda grupa przygotowuje prezentację na jeden z tematów ujętych w e‑booku:

  • grupa 1: pomieszczenia, osłony, pojemniki i podłoża stosowane w uprawie roślin warzywnych i przyprawowych;

  • grupa 2: wybór i przygotowanie terenu pod uprawę roślin warzywnych i przyprawowych;

  • grupa 3: wybór przygotowanie terenu pod uprawę roślin warzywnych i przyprawowych;

  • grupa 4: zakładania i prowadzenie upraw roślin nasiennych warzyw;

  • grupa 5: prowadzenie ekologicznej uprawy warzyw i roślin przyprawowych.

Na lekcji grupy przedstawiają efekty swojej pracy. Pozostali uczniowie mogą sporządzać notatki. Po prezentacjach nauczyciel zachęca do dyskusji podsumowującej nowe wiadomości.

4. Interaktywne materiały sprawdzające

Uczniowie mogą wykonać ćwiczenia interaktywne w ramach pracy domowej.

Indywidualizacja pracy z uczniami, w tym z uczniami ze SPE

Dzięki e‑materiałom możliwe jest zindywidualizowanie procesu dydaktycznego i dostosowanie go do różnorodnych potrzeb edukacyjnych uczniów. Każdy materiał można odtworzyć w trybie dostępności, który zawiera alternatywne wersje treści dostępne dla użytkowników z dysfunkcjami wzroku i słuchu. Ułatwia to uczniom dostęp do wiedzy i pozwala na zlikwidowanie niektórych barier społecznych i komunikacyjnych, jak również umożliwia wyrównywanie szans w procesie nauczania‑uczenia się. Ponadto nauczyciel może dostosować pracę z każdym zasobem do indywidualnych potrzeb uczniów:

  • uczniowie słabosłyszący mogą skorzystać z napisów do sekwencji filmowych;

  • uczniowie słabowidzący mogą skorzystać z opisów alternatywnych do multimediów; także w przypadku zadania polegającego na zgadywaniu przedstawionych na zdjęciach czynności nauczyciel powinien zadbać o towarzyszący wyświetlanym zdjęciom opis alternatywny;

  • uczniom z zaburzeniami przetwarzania słuchowego i/lub dysleksją należy dać więcej czasu na wykonanie zadań, zwłaszcza pisemnych; nauczyciel powinien formułować jasne, krótkie polecenia i często je powtarzać; może je również sformułować w formie pisemnej i dać uczniom jako check‑listę do oznaczenia;

  • przy podziale klasy na grupy należy postarać się o to, by zespoły były zróżnicowane pod względem możliwości uczniów i sposobów uczenia się;

  • podczas pracy w grupach uczniowie zdolni mogą pełnić funkcję liderów i pomagać uczniom z trudnościami w nauce, a uczniowie uzdolnieni plastycznie i znający oprogramowanie do edycji grafik mogą zadbać o formalny aspekt pracy;

  • podczas prezentowania rezultatów prac należy pamiętać, aby nie zmuszać do wypowiedzi na forum klasy osób z trudnościami w komunikacji; mogą się one wykazać w trakcie pracy w grupach;

  • należy zadbać o to, aby uczniowie z dysleksją, zaburzeniami zachowania oraz uczniowie z zaburzeniami ze spektrum autyzmu mieli więcej czasu na wykonanie zadań;

  • uczniowie zdolni mogą poszerzyć wiadomości, wyszukując w dostępnych źródłach dodatkowe informacje i w ten sposób rozwijać swoje zainteresowania.

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

5

Wymagania techniczne

Wymagania sprzętowe niezbędne do korzystania z przewodnika oraz innych zasobów platformy www.zpe.gov.pl.

System operacyjny:

  • Windows 7 lub nowszy

  • OS X 10.11.6 lub nowszy

  • GNU/Linux z jądrem w wersji 4.0 lub nowszej 3GB RAM

Przeglądarka internetowa we wskazanej wersji lub nowszej:

  • Chrome w wersji 69.0.3497.100

  • Firefox w wersji 62.0.2

  • Safari w wersji 11.1

  • Opera w wersji 55.0.2994.44

  • Microsoft Edge w wersji 42.17134.1.0

  • Internet Explorer w wersji 11.0.9600.18124

Urządzenia mobilne:

  • 2GB RAM iPhone/iPad z systemem iOS 11 lub nowszym

  • Tablet/Smartphone z systemem Android 4.1 (lub nowszym) z przeglądarką kompatybilną z Chromium 69 (lub nowszym) np. Chrome 69, Samsung Browser 10.1, szerokość co najmniej 420 px

Powrót do spisu treściPowrót do spisu treści

Słownik pojęć dla e‑materiału
Przewodnik dla uczącego się