Każdego roku tysiące kobiet i mężczyzn traci przytomność i umiera z powodu nagłego zatrzymania krążenia (NZK). Śmierci tej często można zapobiec, poprzez natychmiastowe rozpoczęcie resuscytacji krążeniowo‑oddechowej (RKO), czyli uciskanie klatki piersiowej i oddechy ratownicze. Jeżeli przed przyjazdem pogotowia ratunkowego połączymy RKO z automatyczną defibrylacją zewnętrzną (AED), szanse na przeżycie poszkodowanych diametralnie wzrastają.

1. Nagłe zatrzymanie krążenia

Do nagłego zatrzymania krążenianagłe zatrzymanie krążenianagłego zatrzymania krążenia (NZK) dochodzi z bardzo wielu przyczyn, wśród których wymienić można:

• zawał mięśnia sercowego,

• zaburzenia rytmu serca,

• zatrucie,

• zator tętniczy.

Objawami mogącymi wskazywać na zaburzenia krążenia i oddychania są: utrata przytomności, oddech płytki, rzadki (rzadszy niż 2 razy na 10 sekund) lub jego brak, sinica. Najpoważniejszymi skutkami takich zaburzeń mogą być natomiast nieodwracalne zmiany w mózgu spowodowane długim okresem niedotlenienia (powyżej 3‑5 min) oraz śmierć. Jedynym skutecznym sposobem zapobiegnięcia im (w warunkach nieambulatoryjnych) jest natychmiastowe przystąpienie do resuscytacji krążeniowo- oddechowej, prowadzonej w cyklach po 30 uciśnięć i 2 oddechy.

2. Uciskanie klatki piersiowej

Największym zagrożeniem wynikającym z zatrzymania funkcji życiowych jest brak krążącej krwi, w której znajduje się wiele składników potrzebnych do życia wszystkim komórkom. Najcenniejszym z nich jest tlen, bez którego większość komórek bardzo szybko umiera. Narząd, który jest najbardziej wrażliwy na jego brak, to mózg. Już po 3‑5 minutach od NZK dochodzi do jego nieodwracalnych uszkodzeń, stąd przy wykonywaniu czynności ratowniczych (nazywanych resuscytacją krążeniowo‑oddechową RKO) u poszkodowanego nieprzytomnego bez zachowanych funkcji życiowych największy nacisk kładzie się na prawidłowe uciskanie klatki piersiowej. Tylko w ten sposób tlen zgromadzony we krwi można przetransportować do wszystkich najważniejszych organów wewnętrznych poszkodowanego. Czynność uciskania klatki piersiowej jest niezmiernie prosta, a zarazem kluczowa w niesieniu pomocy osobie z NZK.

Sposób wykonania powyższej instrukcji obrazuje nagranie wideo 1.

RcXbPgOn9eDnH1

Animacja przedstawia metodę wykonywania zewnętrznego masażu serca przez uciskanie klatki piersiowej. Rozpoczyna ją ujęcie ogólne przedstawiające poszkodowanego leżącego na ziemi z rozpiętą koszulą i stojącego przy nim ratownika. W lewym górnym rogu obrazu pojawia się napis Krok 1. Ratownik klęka, zmiana ujęcia na zbliżenie odsłoniętej klatki piersiowej poszkodowanego. Stosownie do komentarza lektora pośrodku klatki piersiowej na dolnej połowie mostka pojawia się krzyż z przerywanej czerwonej linii wyznaczający miejsce, na którym ratownik opiera lewą rękę. Towarzyszy temu pojawienie się w lewym górnym rogu obrazu napisu Krok 2. Po chwili dokłada prawą rękę, wplata jej palce między palce lewej i zaciska je. Zmiana ujęcia na ogólne ukazujące poszkodowanego od strony głowy i ratownika z boku. W lewym górnym rogu ekranu napis Krok 3. Czerwone przerywane linie pionowa i pozioma wskazują, że ramiona ratownika znajdują się prostopadle do klatki piersiowej poszkodowanego. Zmiana ujęcia na przedstawiające ratownika od przodu i poszkodowanego z boku, napis w lewym górnym rogu ekranu Krok 4. Zmiana napisu na Krok 5, ratownik zaczyna wykonywać rytmiczne uciski klatki piersiowej poszkodowanego. Klatka piersiowa poszkodowanego wyraźnie się ugina, a po prawej stronie pojawia się napis od 5 do 6 centymetrów. Po chwili pojawia się poniżej napis od 100 do 120 na minutę.

Animacja przedstawia metodę wykonywania zewnętrznego masażu serca przez uciskanie klatki piersiowej. Rozpoczyna ją ujęcie ogólne przedstawiające poszkodowanego leżącego na ziemi z rozpiętą koszulą i stojącego przy nim ratownika. W lewym górnym rogu obrazu pojawia się napis Krok 1. Ratownik klęka, zmiana ujęcia na zbliżenie odsłoniętej klatki piersiowej poszkodowanego. Stosownie do komentarza lektora pośrodku klatki piersiowej na dolnej połowie mostka pojawia się krzyż z przerywanej czerwonej linii wyznaczający miejsce, na którym ratownik opiera lewą rękę. Towarzyszy temu pojawienie się w lewym górnym rogu obrazu napisu Krok 2. Po chwili dokłada prawą rękę, wplata jej palce między palce lewej i zaciska je. Zmiana ujęcia na ogólne ukazujące poszkodowanego od strony głowy i ratownika z boku. W lewym górnym rogu ekranu napis Krok 3. Czerwone przerywane linie pionowa i pozioma wskazują, że ramiona ratownika znajdują się prostopadle do klatki piersiowej poszkodowanego. Zmiana ujęcia na przedstawiające ratownika od przodu i poszkodowanego z boku, napis w lewym górnym rogu ekranu Krok 4. Zmiana napisu na Krok 5, ratownik zaczyna wykonywać rytmiczne uciski klatki piersiowej poszkodowanego. Klatka piersiowa poszkodowanego wyraźnie się ugina, a po prawej stronie pojawia się napis od 5 do 6 centymetrów. Po chwili pojawia się poniżej napis od 100 do 120 na minutę.

Film dostępny na portalu epodreczniki.pl

Animacja przedstawia metodę wykonywania zewnętrznego masażu serca przez uciskanie klatki piersiowej. Rozpoczyna ją ujęcie ogólne przedstawiające poszkodowanego leżącego na ziemi z rozpiętą koszulą i stojącego przy nim ratownika. W lewym górnym rogu obrazu pojawia się napis Krok 1. Ratownik klęka, zmiana ujęcia na zbliżenie odsłoniętej klatki piersiowej poszkodowanego. Stosownie do komentarza lektora pośrodku klatki piersiowej na dolnej połowie mostka pojawia się krzyż z przerywanej czerwonej linii wyznaczający miejsce, na którym ratownik opiera lewą rękę. Towarzyszy temu pojawienie się w lewym górnym rogu obrazu napisu Krok 2. Po chwili dokłada prawą rękę, wplata jej palce między palce lewej i zaciska je. Zmiana ujęcia na ogólne ukazujące poszkodowanego od strony głowy i ratownika z boku. W lewym górnym rogu ekranu napis Krok 3. Czerwone przerywane linie pionowa i pozioma wskazują, że ramiona ratownika znajdują się prostopadle do klatki piersiowej poszkodowanego. Zmiana ujęcia na przedstawiające ratownika od przodu i poszkodowanego z boku, napis w lewym górnym rogu ekranu Krok 4. Zmiana napisu na Krok 5, ratownik zaczyna wykonywać rytmiczne uciski klatki piersiowej poszkodowanego. Klatka piersiowa poszkodowanego wyraźnie się ugina, a po prawej stronie pojawia się napis od 5 do 6 centymetrów. Po chwili pojawia się poniżej napis od 100 do 120 na minutę.

3. Prowadzenie oddechów ratowniczych

Kolejnym elementem RKO jest prowadzenie oddechów ratowniczych. Czynność ta dostarcza tlen do organizmu poszkodowanego po wyczerpaniu się rezerw znajdujących się w jego układzie krwionośnym i oddechowym. Ratownik powinien wykorzystać środki zabezpieczające go przed zakażeniem (maska twarzowa czy chusta twarzowa). Jeśli niczego takiego nie ma, ratownik ma prawo zrezygnować z prowadzenia oddechów ratowniczych.

Sposób wykonania powyższej instrukcji obrazuje nagranie wideo 2.

R1Wa8DH5uvhEv1

Animacja przedstawia metodę wykonywania oddechów ratowniczych. Rozpoczyna ją ujęcie ogólne przedstawiające poszkodowanego leżącego na ziemi z rozpiętą koszulą i stojącego przy nim ratownika. W lewym górnym rogu obrazu pojawia się napis Krok 1. Ratownik klęka, zmiana ujęcia na zbliżenie przedstawiające poszkodowanego od kolan w górę i klęczącego przy jego głowie ratownika. Ratownik kładzie lewą rękę na czole poszkodowanego i odchyla jego głowę do tyłu, prawą ręką podtrzymuje żuchwę i unosi, czemu towarzyszy otwarcie ust poszkodowanego. Napis w lewym górnym rogu zmienia się na Krok 2. Niewielka zmiana pozycji lewej ręki przez ratownika tak, aby mógł zacisnąć nos poszkodowanemu bez podnoszenia nadgarstka. Napis w lewym górnym rogu zmienia się na Krok 3. Ratownik pochyla się nad ustami poszkodowanego i obejmuje swoimi ustami usta poszkodowanego. Napis w lewym górnym rogu zmienia się na Krok 4. Widać, jak w czasie wdechu klatka piersiowa poszkodowanego unosi się. Ratownik utrzymując odgięcie głowy i uniesienie żuchwy odsuwa swoje usta od ust poszkodowanego i kieruje swój wzrok, odchylając głowę w bok na klatkę piersiową poszkodowanego. W tym momencie widać, jak klatka piersiowa poszkodowanego opada. Ratownik ponownie kieruje swoje usta w kierunku ust poszkodowanego i wykonuje 2 wdech. Pojawia się czerwona przerywana linia wiodąca od otwartego prawego oka ratownika do przepony poszkodowanego. Napis w lewym górnym rogu zmienia się na Krok 5. Ratownik odsuwa swoje usta od ust poszkodowanego, puszcza głowę poszkodowanego i obraca głowę w bok. Ponownie pojawia się przerywana linia ilustrująca spojrzenie na przeponę poszkodowanego. Napis w lewym górnym rogu zmienia się na Krok 6. Ratownik ponownie wykonuje oddech ratowniczy i podnosi się, ale nie wstaje, lecz klęczy przy poszkodowanym.

Animacja przedstawia metodę wykonywania oddechów ratowniczych. Rozpoczyna ją ujęcie ogólne przedstawiające poszkodowanego leżącego na ziemi z rozpiętą koszulą i stojącego przy nim ratownika. W lewym górnym rogu obrazu pojawia się napis Krok 1. Ratownik klęka, zmiana ujęcia na zbliżenie przedstawiające poszkodowanego od kolan w górę i klęczącego przy jego głowie ratownika. Ratownik kładzie lewą rękę na czole poszkodowanego i odchyla jego głowę do tyłu, prawą ręką podtrzymuje żuchwę i unosi, czemu towarzyszy otwarcie ust poszkodowanego. Napis w lewym górnym rogu zmienia się na Krok 2. Niewielka zmiana pozycji lewej ręki przez ratownika tak, aby mógł zacisnąć nos poszkodowanemu bez podnoszenia nadgarstka. Napis w lewym górnym rogu zmienia się na Krok 3. Ratownik pochyla się nad ustami poszkodowanego i obejmuje swoimi ustami usta poszkodowanego. Napis w lewym górnym rogu zmienia się na Krok 4. Widać, jak w czasie wdechu klatka piersiowa poszkodowanego unosi się. Ratownik utrzymując odgięcie głowy i uniesienie żuchwy odsuwa swoje usta od ust poszkodowanego i kieruje swój wzrok, odchylając głowę w bok na klatkę piersiową poszkodowanego. W tym momencie widać, jak klatka piersiowa poszkodowanego opada. Ratownik ponownie kieruje swoje usta w kierunku ust poszkodowanego i wykonuje 2 wdech. Pojawia się czerwona przerywana linia wiodąca od otwartego prawego oka ratownika do przepony poszkodowanego. Napis w lewym górnym rogu zmienia się na Krok 5. Ratownik odsuwa swoje usta od ust poszkodowanego, puszcza głowę poszkodowanego i obraca głowę w bok. Ponownie pojawia się przerywana linia ilustrująca spojrzenie na przeponę poszkodowanego. Napis w lewym górnym rogu zmienia się na Krok 6. Ratownik ponownie wykonuje oddech ratowniczy i podnosi się, ale nie wstaje, lecz klęczy przy poszkodowanym.

Film dostępny na portalu epodreczniki.pl

Animacja przedstawia metodę wykonywania oddechów ratowniczych. Rozpoczyna ją ujęcie ogólne przedstawiające poszkodowanego leżącego na ziemi z rozpiętą koszulą i stojącego przy nim ratownika. W lewym górnym rogu obrazu pojawia się napis Krok 1. Ratownik klęka, zmiana ujęcia na zbliżenie przedstawiające poszkodowanego od kolan w górę i klęczącego przy jego głowie ratownika. Ratownik kładzie lewą rękę na czole poszkodowanego i odchyla jego głowę do tyłu, prawą ręką podtrzymuje żuchwę i unosi, czemu towarzyszy otwarcie ust poszkodowanego. Napis w lewym górnym rogu zmienia się na Krok 2. Niewielka zmiana pozycji lewej ręki przez ratownika tak, aby mógł zacisnąć nos poszkodowanemu bez podnoszenia nadgarstka. Napis w lewym górnym rogu zmienia się na Krok 3. Ratownik pochyla się nad ustami poszkodowanego i obejmuje swoimi ustami usta poszkodowanego. Napis w lewym górnym rogu zmienia się na Krok 4. Widać, jak w czasie wdechu klatka piersiowa poszkodowanego unosi się. Ratownik utrzymując odgięcie głowy i uniesienie żuchwy odsuwa swoje usta od ust poszkodowanego i kieruje swój wzrok, odchylając głowę w bok na klatkę piersiową poszkodowanego. W tym momencie widać, jak klatka piersiowa poszkodowanego opada. Ratownik ponownie kieruje swoje usta w kierunku ust poszkodowanego i wykonuje 2 wdech. Pojawia się czerwona przerywana linia wiodąca od otwartego prawego oka ratownika do przepony poszkodowanego. Napis w lewym górnym rogu zmienia się na Krok 5. Ratownik odsuwa swoje usta od ust poszkodowanego, puszcza głowę poszkodowanego i obraca głowę w bok. Ponownie pojawia się przerywana linia ilustrująca spojrzenie na przeponę poszkodowanego. Napis w lewym górnym rogu zmienia się na Krok 6. Ratownik ponownie wykonuje oddech ratowniczy i podnosi się, ale nie wstaje, lecz klęczy przy poszkodowanym.

R17MuSLCTJ6rO1

Galeria 1 składa się z dwóch zdjęć podstawowych środków ochrony osobistej przy prowadzeniu oddechów ratowniczych. Zdjęcie po lewej przedstawia plastikowy ustnik w chustce twarzowej. Ustnik jest przytwierdzony do plastikowej kwadratowej chustki twarzowej. Wymiary plastikowego materiału to kwadrat o boku 15 centymetrów. Plastikowy materiał zakrywa twarz poszkodowanego i chroni ratownika podczas oddechów ratowniczych.

Rn48Nhe9O1aXD1

Galeria 1 składa się z dwóch zdjęć podstawowych środków ochrony osobistej przy prowadzeniu oddechów ratowniczych. Zdjęcie po prawej przedstawia zaawansowany środek ochrony osobistej. To maska twarzowa. Plastikowa przeźroczysta maska nakładana na usta i nos poszkodowanego w trakcie wykonywania oddechów ratowniczych. Maska ma kształt piramidy z ustnikiem na górze. Powyżej maski plastikowe opakowanie w formie pudełka.

4. Resuscytacja krążeniowo‑oddechowa osoby dorosłej

Połączenie prowadzenia uciśnięć klatki piersiowej z oddechami ratowniczymi nazywamy resuscytacją krążeniowo‑oddechową (RKO). Stosunek uciśnięć do wdechów wynosi 30:2. U osoby dorosłej RKO zaczynamy zawsze od uciśnięć klatki piersiowej. Europejska Rada ResuscytacjiEuropejska Rada ResuscytacjiEuropejska Rada Resuscytacji opracowała algorytm czynności, które mają na celu uporządkowanie podejmowanych działań przy poszkodowanym i nazywa się go algorytmem BLS (Basic Life Support).

R1E3VBvkydutj1

Ilustracja przedstawia diagram algorytmu resuscytacji. Lewą część diagramu zajmuje szary kontur dorosłego człowieka w pozycji stojącej z rękami wzdłuż tułowia. Schemat po prawej składa się z siedmiu poziomych prostokątów ułożonych w pionowej kolumnie i połączonych strzałkami skierowanymi w dół. Pierwsze pole od góry, pomarańczowe tło, napis Nie reaguje? Drugie pole, szare tło, napis Zawołaj o pomoc. Trzecie pole, również szare tło, napis Udrożnij drogi oddechowe i sprawdź oddech. Czwarte pole, niebieskie tło, napis Brak prawidłowego oddechu. Piąte pole, również niebieskie tło, napis Zadzwoń pod numer 112 lub 999. Szóste pole, szare tło, napis 30 uciśnięć klatki piersiowej. Siódme pole, szare tło, napis 2 oddechy ratownicze, 30 uciśnięć klatki piersiowej.

Całość prowadzonych działań związanych z RKO (w jednym cyklu) powinna prowadzić jedna osoba. Jeśli to możliwe, należy dokonywać zmiany ratownika co 2 minuty lub w momencie jego zmęczenia. Należy zwracać dużą uwagę na poprawność wykonywanych czynności. Z upływem czasu osoba prowadząca RKO może zacząć popełniać błędy, które mogą wpływać na skuteczność podjętych działań. Szczególną uwagę należy zwrócić przy minimalizowaniu przerw pomiędzy wdechami, a uciśnięciami, oraz przy zmianie ratowników. Czas na wykonanie 2 wdechów i ponowne rozpoczęcie uciskania klatki piersiowej nie powinien być dłuższy niż 5 sekund. Natomiast gdy ratownicy się zmieniają, osoba kończąca uciski powinna głośno liczyć swoje uciśnięcia, aby druga mogła się przygotować do zmiany po wykonaniu sekwencji 30 uciśnięć. Jeśli osoba wykonująca RKO nie decyduje się na wykonywanie oddechów ratowniczych, prowadzi się wyłącznie same uciski klatki piersiowej bez żadnych przerw. Wtedy zmiany dokonuje się na ustaloną wcześniej komendę, np.: Zmiana za 10 uciśnięć!

Aktualne zalecenia Europejskiej Rady Resuscytacji w wielu miejscach podkreślają potrzebę minimalizowania przerw podczas RKO. Dotyczy to również konieczności podjęcia RKO jak najszybciej po stwierdzeniu oddechu nieprawidłowego. Obecne badania potwierdzają również, że szanse na przywrócenie czynności życiowych u osób dorosłych podstawowymi zabiegami resuscytacyjnymi nie są duże i służą głównie podtrzymaniu tych czynności do przyjazdu służb ratunkowych. Dlatego nie zaleca się przerywania RKO w celu okresowego sprawdzania ewentualnego powrotu podstawowych funkcji życiowych. Istotnym elementem jest natomiast konieczność podjęcia RKO w każdym przypadku, po stwierdzeniu braku prawidłowego oddechu u poszkodowanego (bez względu na to, kiedy mogło dojść do utraty przytomności i zaniku podstawowych funkcji życiowych).

Polecenie 1

Sprawdź swoją wiedzę grając w poniższą grę.

R1A4EWkQVZcCk1

Gra edukacyjna - RKO

Gra edukacyjna - RKO

Zasób interaktywny dostępny pod adresem https://zpe.gov.pl/a/D1H3G81jq

RKO możemy przerwać w momencie, gdy:

• przybędą na miejsce wykwalifikowane służby medyczne i przejmą działania ratunkowe;

• czynności ratunkowe przejmie od nas inny świadek zdarzenia;

• poszkodowany zacznie reagować (poruszy się, otworzy oczy, kaszle);

• opadniemy z sił i nie ma w pobliżu osoby, która może nas zmienić;

• pojawiło się zagrożenie zewnętrzne (zadymienie, pożar, agresywny pies itd.).

Jeśli podczas prowadzenia RKO pojawiło się zagrożenie zewnętrzne, musisz zadbać przede wszystkim o swoje bezpieczeństwo. Jest ono najważniejsze! To, czy podczas ucieczki z miejsca niebezpiecznego, będziesz próbował ewakuować również poszkodowanego, zależy tylko od twojej oceny sytuacji. Jeśli uznasz, że znacznie opóźni to twoją ucieczkę, pozostaw go na miejscu i sam oddal się na bezpieczną odległość.

5. Zagrożenia związane z prowadzeniem RKO

Oprócz czynników zewnętrznych, które powodują w skrajnych przypadkach konieczność przerwania RKO i ewakuację, są również takie, które wpływają na ratownika ( np. obniżają skuteczność prowadzonych działań). Zaliczmy do nich:

• wysiłek fizyczny – podczas wysiłku fizycznego wykonywanego podczas RKO w dość nienaturalnej pozycji może dojść do skurczy mięśni (szczególnie w obrębie uda), bólu pleców czy duszności (wysiłku związanego z prowadzeniem RKO nie muszą podejmować osoby np. z chorobami układu krążenia, gdyż może on stanowić zagrożenie dla nich samych);

• zmęczenie ratownika – wiele badań potwierdza, że uciskanie klatki piersiowej przez jednego ratownika dłużej niż 2 minuty znacząco wpływa na spadek efektywności tych czynności, dlatego w razie możliwości zmiany powinny odbywać się właśnie po upływie tego czasu;

• reakcja psychologiczna – znane są przypadki nieefektywnego uciskania klatki piersiowej z powodu zbyt słabego ucisku; osoby udzielające pierwszej pomocy tłumaczyły się strachem przed połamaniem mostka czy żeber; jeśli natomiast ratownik ma opory przed wykonaniem oddechów ratowniczych, po prostu z nich rezygnuje, nie opóźniając w żaden sposób rozpoczęcia uciskania klatki piersiowej;

• przenoszenie chorób zakaźnych – nie ma bezwzględnej konieczności prowadzenia uciśnięć klatki piersiowej w rękawiczkach jednorazowych, oczywiście jeśli są one dostępne, natychmiast należy je założyć, natomiast ich brak nie może opóźniać rozpoczęcia ucisków klatki piersiowej; oddechy ratownicze bezwzględnie prowadzimy za pomocą środków ochronnych (chusta twarzowa czy maska twarzowa).

6. Defibrylacja

W większości przypadków zatrzymania krążenia mięsień sercowy drga z powodu zaburzeń elektrycznych, określanych jako migotanie komórmigotanie komórmigotanie komór. Jedynym skutecznym leczeniem migotania komór jest wykonanie wstrząsu elektrycznego, nazywanego defibrylacją. W warunkach pierwszej pomocy można go wykonać, gdy mamy do dyspozycji defibrylator AED.

R12U8gCIUl1EA1

Kolorowe zdjęcie przedstawia fragment dworca kolejowego we Wrocławiu. Na pierwszym planie okienka z nalepkami informacja. Na lewo od okienek, na rogu ściany, mała biała oszklona szafka z defibrylatorem wewnątrz. Szafka w kształcie prostopadłościanu, oświetlona wewnątrz. Wymiary to 50 centymetrów wysokość i 20 centymetrów głębokość szafki. Na lewym boku szafki czerwony napis AED oraz numery telefonów. Na górze 999, na dole 112. Za rogiem ściany kasy biletowe. Kasy umieszczone jedna za drugą wzdłuż ściany budynku. Kasy znajdują się w głębi budynku. Wszystkie ściany wykonane są z ciemnobrązowego drewna. Okienka w kształcie pionowych prostokątów. Każde trzy okienka zakończone zwieńczającym półokrągłym oknem powyżej.

Produkowanych jest wiele rodzajów defibrylatorów, ale wszystkie opierają się na takich samych zasadach działania. Po włączeniu urządzenia i przyklejeniu dwóch elektrod do klatki piersiowej poszkodowanego, defibrylator sam analizuje i rozpoznaje migotanie komór. Gdy je wykryje, sam się naładuje i wyzwoli energię elektryczną wykonując defibrylację (w niektórych defibrylatorach, aby wykonać defibrylację, trzeba wcisnąć odpowiedni przycisk).

Kolejność czynności przy użyciu AED:

• jeżeli tylko możesz – rozpocznij RKO przed przyniesieniem AED;

• po przyniesieniu AED włącz urządzenie i postępuj zgodnie z poleceniami głosowymi lub wizualnymi;

• unikaj niepotrzebnych przerw – jeżeli ratujących jest 2, nie przerywaj RKO aż do momentu przyklejenia elektrod;

• w czasie, kiedy AED dokonuje analizy rytmu upewnij się, że nikt nie dotyka poszkodowanego (jak na ilustracji poniżej);

• jeżeli AED wykryje migotanie komór, naciśnij przycisk defibrylacji zgodnie z poleceniem (w pełni zautomatyzowany AED wyładuje się samoczynnie).;

• kontynuuj postępowanie zgodnie z dalszymi poleceniami głosowymi lub wizualnymi.

RhEz4lAzaemOh1

Ilustracja przedstawia sposób użycia defibrylatora AED. Widok z góry. Po prawej stronie poszkodowany nieprzytomny mężczyzna leży na plecach. Koszula rozpięta. Ręce swobodnie ułożone wzdłuż ciała. Na klatce piersiowej, po lewej, i poniżej klatki, po prawej, przytwierdzone elektrody defibrylatora. Płaskie elektrody w kształcie małych prostokątów. Elektrody połączone przewodami do głównego defibrylatora. Obok poszkodowanego, po lewej stronie, kobieta udzielająca pomocy. Kobieta w przysiadzie, ręce uniesione aby nie dotykać poszkodowanego w trakcie użycia defibrylatora.

Gdy dojdzie do utraty przytomności, należy szybko odnaleźć AED. Ważne jest, aby oznakowanie lokalizacji i najkrótszej drogi do niego było proste i przejrzyste. Uniwersalny symbol informujący o dostępności AED prezentuje ilustracja 4.

RWwZqfbpN3Q9z1

Ilustracja przedstawia zielony kwadrat. W górnym prawym rogu biały krzyż. Krzyż o równych ramionach. Poniżej, białe serce zajmujące dwie trzecie kwadratu po lewej stronie. Na środku serca zielona błyskawica. Grot błyskawicy sięga do dolnego rogu serca. Górna część błyskawicy sięga do lewego półkola serca.

Podsumowanie

• Nagłe zatrzymanie krążenia jest najczęstszą przyczyną śmierci w Europie i może dotyczyć nawet ok. 700 tysięcy osób rocznie. Szybkie rozpoczęcie resuscytacji przez świadków zdarzenia może potroić szanse przeżycia osób, u których doszło do NZK.

• Resuscytacja to zespół czynności, na które składa się uciskanie klatki piersiowej i sztuczne oddychanie. Wykonujemy je zawsze, gdy poszkodowany nie reaguje i nie oddycha, lub oddycha nieprawidłowo. Stosunek uciśnięć klatki piersiowej do oddechów ratowniczych wynosi 30:2.

• Uciskanie klatki piersiowej wykonujemy układając ręce na środku klatki piersiowej i uciskając ją na głębokość przynajmniej 5 cm, ale nie więcej niż 6 cm; z częstotliwością co najmniej 100, ale nie więcej niż 120 uciśnięć na minutę.

• Sztuczne oddychanie wykonujemy obejmując szczelnie swoimi ustami usta osoby poszkodowanej, wykonując wdech trwający ok. 1 sekundy (jak przy normalnym oddychaniu).

• Zasady postępowania w przypadku dzieci w zasadzie nie różnią się od postępowania w przypadku dorosłych.

• Resuscytacja będzie najskuteczniejsza, jeżeli połączymy uciskanie klatki piersiowej z oddechami ratowniczymi. Jeżeli nie chcesz wykonywać sztucznego oddychania (dotykać ust osoby poszkodowanej), możesz wykonywać sam masaż serca.

• Prowadząc RKO należy korzystać ze środków ochrony osobistej – rękawiczek jednorazowych i maseczek do sztucznego oddychania (chust twarzowych).

• Resuscytację należy prowadzić do przyjazdu służb ratunkowych, opadnięcia z sił ratownika, lub gdy poszkodowany zacznie reagować – poruszy się, otworzy oczy i zacznie prawidłowo oddychać.

• W większości przypadków zatrzymania krążenia, z powodu zaburzeń elektrycznych serce wpada w migotanie komór. Najlepszym sposobem leczenia migotania komór jest defibrylacja. Wykonuje się ją przy pomocy defibrylatora AED, najlepiej jeszcze przed przybyciem pogotowia ratunkowego.

• Wzywając pomoc, pamiętaj o numerach alarmowychi2UxQZp1jI_1443526565133_0numerach alarmowych.

i2UxQZp1jI_1443526565133_0

R48sVWEvdwa6W1

Ogólnopolskie numery alarmowe

Słowniczek

Zadania