W zależności od rodzaju danej skóry i jej cech charakterystycznych wskazane jest dobranie odpowiednich kosmetyków do masażu. Poniżej przedstawiono cechy charakterystyczne różnych rodzajów skóry oraz składników kosmetyków wraz z ich podstawowym działaniem.

W masażu pielęgnacyjnym i relaksacyjnym stosowane są różnego rodzaju kosmetyki w różnych formach np. oliwki lub kremy. Szczegółowe działanie składników kosmetyków przedstawia poniższa tabela.

Cera sucha (odwodniona) – wskazane jest stosowanie kosmetyków zawierających oleje i tłuste preparaty. W masażu najwłaściwsze jest zastosowanie oliwek z dodatkiem olejków eterycznych, emulsji lub kremów.

R1FQpjl1PYht8

Grafika przedstawia schematyczny przekrój naskórka skóry suchej i normalnej. Naskórek składa się z kilku warstw. Warstwą wierzchnią jest warstwa rogowa, zbudowana z podłużnych, płasko ułożonych komórek. W przypadku skóry suchej płaszcz hydrolipidowy tej warstwy jest zniszczony i nie ma w niej substancji wiążących wodę. Poniżej warstwy rogowej znajduje się warstwa jasna, złożona z owalnych, płasko położnych komórek. Pod nią jest warstwa ziarnista, którą tworzą różnokształtne komórki z ziarnistościami. Poniżej warstwy ziarnistej znajduje się warstwa kolczysta, złożona z różnokształtnych komórek z dużymi jądrami. Warstwa ta w przypadku skóry suchej charakteryzuje się niedoborem lipidów w przestrzeni międzykomórkowej. Pod warstwą kolczystą jest warstwa podstawna, zbudowana z prostokątnych komórek z dużymi jądrami. Poniżej warstw naskórka znajduje się skóra właściwa.

Cera mieszana – wskazane jest używanie kosmetyków zawierających małe ilości substancji tłustych i olejów. Niewskazane jest bezpośrednie stosowanie na skórę olejów lub oliwki do masażu.

Cera dojrzała – wskazane jest stosowanie kremów lub emulsji zawierających dużą ilość składników odżywczych i nawilżających, które po wpływem działania mechanicznego masażu poprawią nawilżenie skóry oraz jej napięcie.

R1IdEsYwEYG2s

Grafika przedstawia różnice w budowie skóry młodej i dojrzałej. W przypadku skóry młodej naskórek jest regularny i gładki, podczas gdy naskórek skóry dojrzałej jest nieregularny i pofałdowany. W skórze właściwej skóry młodej znajdują się liczne różnokształtne fibroblasty, podłużne włókna kolagenu, cząsteczki kwasu hialuronowego oraz poskręcane włókna elastyny. W przypadku skóry dojrzałej struktury znajdujące się w skórze właściwej są dużo mniej liczne. W tkance podskórnej znajdują się komórki tłuszczowe i mięśnie. W skórze młodej występuje znacznie mniej komórek tłuszczowych niż w skórze dojrzałej.

Cera wrażliwa – wskazane jest stosowanie delikatnych preparatów zawierających substancje kojące takie jak np. aloes (kremy, emulsje, żele). Z uwagi na możliwość wystąpienia zaczerwienienia wskazane jest ograniczenie intensywności wykonywanego masażu.

Cera tłusta – ze względu na nadmierną pracę gruczołów łojowych wskazane jest stosowanie kosmetyków (kremy, emulsje) o działaniu łagodzącym i złuszczającym. Z uwagi na możliwość doprowadzenia do uszkodzenia mechanicznego lub do stymulacji produkcji łoju nie należy stosować tłustych kosmetyków z dużą zawartością olejów lub produktów wysuszających skórę.

Rodzaje kosmetyków stosowanych w masażu relaksacyjnym:

• oliwki i oleje – preparaty powszechnie stosowane w gabinetach masażu, zapewniające nie tylko odpowiedni poślizg, ale również właściwy poziom natłuszczenia skóry. Dzięki zastosowaniu odpowiedniego rodzaju olejku i kompozycji zapachowej skóra odzyskuje gładkość i jędrność, staje się lepiej nawilżona i bardziej elastyczna oraz uzyskany zostaje zamierzony efekt terapeutyczny;

• masła shea – pozyskuje się je z owoców afrykańskiego masłosza Butyrospermum parkii. Podstawową właściwością masła shea jest to, że pod wpływem temperatury zmienia konsystencję – ze stałej w płynną, tj. olejek. Masło shea zawiera naturalne tokoferole, witaminę E, sterole, alkohole triterpenowe (naturalny filtr UV) oraz trójglicerydy i kwasy tłuszczowe. Masło to jest również znakomitym nośnikiem dla różnego rodzaju olejków eterycznych wzmacniających efekt relaksacyjny wykonywanego masażu;

• świece – stosowane są produkty wykonane wyłącznie z naturalnych składników: maseł, olejków i pszczelego wosku, zawierające dodatkowo takie substancje jak np. masło shea, masło z ziaren kakaowca, olej kokosowy, jojoba, sojowy lub migdałowy. Bogactwo naturalnych składników pozwala uzyskać nawilżenie skóry, zapewnić jej intensywne odżywienie i wzmocnić płaszcz lipidowy. Specjalną świecę do masażu stosuje się w bardzo prosty sposób, wykorzystując naturalną reakcję skóry i mięśni na działanie ciepła, jaką jest rozszerzenie naczyń krwionośnych i rozluźnienie tkanek. Dodatkowo zawarte w świecy oleje eteryczne wpływają na uzyskanie odpowiedniego efektu terapeutycznego.

Rodzaje kosmetyków stosowanych w masażu pielęgnacyjnym:

• oliwki i oleje – kosmetyki te składają się w głównej mierze z olejów roślinnych i eterycznych, takich jak np. olej z pestek winogron, olej z awokado itd. Przeznaczone są głównie do pielęgnacji cery dojrzałej i cery suchej. Ze względu na fakt, że zatykają pory skóry, nie są przeznaczone do pielęgnacji skóry trądzikowej i wrażliwej;

• kremy – kosmetyki te w masażu pielęgnacyjnym są stosowane przede wszystkim w celu zmniejszenia napięcia skóry i zaburzeń odżywienia skóry. Wśród najczęściej wykorzystywanych wymienia się kremy nawilżające, odżywcze, regenerujące i przeciwzmarszczkowe. Stosowane w trakcie masażu mają ujędrnić skórę, przyspieszyć wchłanianie składników kremu oraz zregenerować naskórek;

• emulsje – charakteryzuje je duża zawartość składników biologicznie aktywnych, a komponowane są z olejów naturalnych i syntetycznych w zależności od przeznaczenia. Pod względem typów zastosowań emulsje dzieli się na odżywcze, czyszczące, ochronne i natłuszczające (emulsje tłuste, półtłuste) oraz nawilżające. Dzięki możliwości modyfikowania składu chemicznego emulsje mogą być z powodzeniem stosowane na każdy rodzaj cery;

• żele – charakteryzują się niezwykle szybkim wchłanianiem, doskonale nawilżają i lekko natłuszczają skórę. Umożliwiają szybkie i skuteczne wprowadzenie substancji nawilżających, takich jak witaminy, kwas hialuronowy, mocznik, które wpływają na istotny efekt wygładzenia zmarszczek i nawilżenia skóry oraz wykazują działanie przeciwzapalne.

• emolienty – tzw. dermokosmetyki, są to kosmetyki służące do odbudowy uszkodzonego naskórka i jego późniejszej ochrony. Wzmacniają płaszcz hydrolipidowy skóry i tym samym zmniejszają podrażnienia. Ponadto zabezpieczają skórę przed działaniem czynników zewnętrznych.

R1ChDo3zG2ogP

Grafika przedstawiająca działanie emolientów na skórę suchą. Na grafice zaznaczono płaszcz hydrolipidowy w zewnętrznych warstwach naskórka (oznaczony cyfrą jeden), substancje wiążące wodę, zajmujące około dwóch trzecich grubości naskórka (oznaczone cyfrą dwa), oraz lipidy w przestrzeni międzykomórkowej w dolnej warstwie naskórka (oznaczone cyfrą trzy). Emolienty natłuszczają i redukują szorstkość naskórka w jego górnych warstwach, regenerują płaszcz hydrolipidowy, który jest barierą ochronną naskórka, nawilżają, ograniczają utratę wody oraz wiążą wodę, a także uzupełniają lipidy międzykomórkowe, odtwarzając właściwości barierowe.

W przypadku wykonywania masażu relaksacyjnego i zabiegów pielęgnacyjnych niezwykle istotny jest dobór odpowiednich kosmetyków. Stosowane w masażu relaksacyjnym produkty mają zapewnić nie tylko znaczące zmniejszenie tarcia, ale również dzięki substancjom zapachowym wzmocnić uczucie rozluźnienia. Środki poślizgowe w masażu powinny zapewniać przede wszystkim ciągłość wykonywania technik, tak aby potrzeba dobierania odpowiedniego kosmetyku w trakcie wykonywania masażu została jak najbardziej zminimalizowana. W odróżnieniu do innych rodzajów masażu w masażu relaksacyjnym kosmetyki mogą być nakładane nie tylko na ręce osoby masującej, ale również na jej przedramiona, dzięki czemu uzyskuje się jak największą powierzchnię masującą. Wśród wykorzystywanych w masażu środków zastosowanie znajdują przede wszystkim oliwki oraz masła, np. masło shea.

Jeśli chodzi o masaż relaksacyjny, warto podkreślić znaczącą rolę aromaterapii i doboru odpowiedniego zapachu. Olejki wykorzystywane w masażu dzielą się na dwie grupy: olejki bazowe (służące do rozpuszczenia olejków zapachowych) i olejki eteryczne (zapachowe). Olejki bazowe to pozyskiwane z roślin poprzez tłoczenie na zimno oleiste substancje, których składniki są wchłaniane poprzez poszczególne warstwy skóry i naskórka, pozytywnie oddziałując na nawilżenie i odżywienie skóry, tym samym przedłużając efekt aromaterapii. Olejki bazowe dzieli się na specjalne i uniwersalne, które w celu uzyskania optymalnego rezultatu najczęściej miesza się ze sobą.

Drugim rodzajem olejków stosowanych w masażu relaksacyjnym są olejki eteryczne. Są to substancje szybko wyparowujące, dlatego należy zwrócić szczególną uwagę na ich przechowywanie – w szczelnych pojemnikach; dodatkowo z uwagi na wrażliwość na światło słoneczne powinny znajdować się w ciemnych naczyniach lub pomieszczeniach.

Poniżej zamieszczono opis poszczególnych olejków i ich działania na organizm:

• bazyliowy – niezwykle rzadko stosowany samodzielnie, najczęściej w połączeniu z np. olejkiem lawendowym lub rozmarynowym czy majerankowym. Ze względu na skuteczne działanie przeciwbólowe olejek bazyliowy wykorzystywany jest w stanach nadmiernego napięcia mięśniowego, nerwobólach, migrenach lub reumatyzmie. W połączeniu z olejkami eterycznymi jako baza pozwala na zwiększenie pobudliwości układu nerwowego, zwiększenie koncentracji oraz pobudzenie procesów myślowych. W masażu relaksacyjnym stosowany jest przede wszystkim jako olejek bazowy w stanach obniżenia nastroju, w apatii lub depresji;

• cyprysowy – wykorzystywany do niwelowania problemów gospodarki wodno- lipidowej skóry (przy nadmiernej potliwość, do usuwania namiaru wody). Jest on również wykorzystywany w połączeniu z olejkami zapachowymi, np. różanym, jaśminowym, do wykonywania masaży pielęgnacyjnych twarzy i dekoltu;

• eukaliptusowy – z uwagi na swój niezwykle intensywny odświeżający zapach stosowany jako olejek pobudzający, a dzięki swojemu działaniu wykrztuśnemu – jako środek ułatwiający oddychanie. Dodatkowo działa przeciwzapalnie, przeciwobrzękowo i regeneracyjnie. Stosowany jest w stanach nadmiernego napięcia mięśniowego, w reumatyzmie lub uogólnionych stanach zapalnych;

• bergamotkowy – wykorzystywany przede wszystkim jako olejek przeciwzapalny i zmniejszający uczucie stresu i zmęczenia. Podstawowo wykorzystuje się go w łagodzeniu objawów stresu, przemęczenia, depresji oraz apatii. Stosowany w masażu pielęgnacyjnym zmniejsza objawy trądziku lub stanów łojotokowych skóry. W mieszance z olejkiem cytrynowym znajduje zastosowanie w leczeniu stanów zapalnych dróg oddechowych oraz powierzchownego zapalenia skóry;

• geraniowy – wpływa na gospodarkę wodną organizmu, przez co stymuluje pracę układu limfatycznego. Dzięki swoim właściwościom moczopędnym usuwa nadmiar płynów z organizmu. Wykazuje on dodatkowo silne działanie antydepresyjne i antyseptyczne. Wykorzystuje się go przede wszystkim w stanach zwiększonego napięcia nerwowego, nerwobólach, lękach, objawach depresji i nerwicy. Dodatkowo w połączeniu z olejkiem rumiankowym wykazuje on silne działanie przeciwzapalne i antybakteryjne, przez co może być z powodzeniem stosowany w leczeniu egzemy lub infekcji skóry;

• jałowcowy – olejek o wszechstronnym zastosowaniu dzięki możliwości łączenia z pozostałymi olejkami zapachowymi. Samodzielnie wykazuje działanie antyseptyczne, oczyszczające, moczopędne i relaksujące. Stosowany jest przede wszystkim jako środek zmniejszający zmęczenie umysłowe, bezsenność, zaburzenia menstruacji, rozstępy skóry, bóle reumatyczne, zapalenia skóry, trądzik, łojotok. Dodatkowo znajduje on zastosowanie w łagodzeniu cellulitu. Często łączony z olejkiem cytrynowym w celu zwiększenia właściwości obniżających napięcie nerwowe i mięśniowe;

• różany – znany szczególnie w kosmetologii olejek o silnym działaniu odmładzającym, uspokajającym i przeciwbólowym. Łagodzi objawy depresji, nadmiernego napięcia mięśniowego, bólu głowy, bezsenności. W masażu pielęgnacyjnym wykorzystywany ze względu na zmniejszanie zaczerwień i zapobieganie pękaniu powierzchownych naczyń krwionośnych, łagodzenie objawów dermatozy, rozstępów i starzenia się skóry;

• kadzidłowcowy – z uwagi na swoje silne działanie przeciwzapalne często stosowany w masażu klatki piersiowej wykonywanym w związku z infekcją dróg oddechowych, gdyż zmniejsza kaszel oraz objawy astmy oskrzelowej lub chronicznego zapalenia oskrzeli. W masażu kosmetycznym używany jest przede wszystkim w zabiegach pielęgnacyjnych cery dojrzałej – w ten sposób wykorzystuje się jego działanie przeciwzmarszczkowe, dzięki któremu zostaje utrzymane odpowiednie napięcie skóry;

• sandałowy – wykorzystywany przede wszystkim jako olejek eteryczny podczas zabiegów masażu relaksacyjnego w przypadkach występowania objawów depresji, nerwicy, zwiększonego napięcia, problemów bezsenności. Jest olejkiem o silnym działaniu uspokajającym oraz antyseptycznym, przez co z powodzeniem znajduje zastosowanie w przypadkach infekcji górnych dróg oddechowych lub powierzchownych infekcji skórnych;

• lawendowy – wykazuje szereg różnorodnych działań takich jak: przeciwbólowe, antyseptyczne, oczyszczające i antydepresyjne. Ze względu na swe właściwości przeciwzapalne i antyseptyczne jest z powodzeniem wykorzystywany w schorzeniach skóry i łagodzeniu objawów egzemy lub trądziku. Stosowany w masażu relaksacyjnym kręgosłupa i klatki piersiowej głównie z uwagi na kojący zapach. Ponieważ działa przeciwdepresyjne i zmniejsza napięcie mięśniowe, wykorzystywany jest w łagodzeniu objawów lękowych, histerii lub bezsenności;

• miętowy – olejek o niezwykle silnym zapachu i właściwościach stymulujących. Z uwagi na swoje działanie antyseptyczne znajduje zastosowanie w leczeniu stanów zapalnych skóry oraz w masażu relaksacyjnym w objawach zapalenia górnych dróg oddechowych. Wykorzystywany dodatkowo w przypadkach występowania bólu głowy, podwyższonego ciśnienia, zmęczenia lub uczucia ociężałości umysłowej;

• majerankowy – olejek wykazujący silne działanie rozgrzewające i łagodzące. Stosowany w stanach nadciśnienia oraz zaburzeniach pracy serca. W masażu relaksacyjnym doprowadza do miejscowego przekrwienia i rozszerzenia naczyń krwionośnych, dzięki czemu wpływa na zwiększenie szybkości usuwania kwaśnych metabolitów z tkanki mięśniowej i doprowadza do obniżenia ciśnienia tętniczego krwi;

• rozmarynowy – olejek silnie pobudzający układ nerwowy (obwodowy i ośrodkowy), wykazujący się dodatkowo działaniem przeciwbólowym. W masażu relaksacyjnym wykorzystywany w celu złagodzenia objawów zmęczenia fizycznego i umysłowego, w zaburzeniach funkcji układu nerwowego, bólach głowy, zaburzeniach pracy serca. Ze względu na swe działanie przeciwbólowe wykorzystywane jest w sytuacjach występowania dolegliwości bólowych mięśni i stawów oraz w reumatyzmie.

Należy jednak pamiętać, że wybór odpowiedniego olejku eterycznego w masażu relaksacyjnym i pielęgnacyjnym zależy również od indywidualnych preferencji pacjenta, gdyż zastosowanie olejku o działaniu drażniącym osobę masowaną może doprowadzić do skutku odwrotnego do zamierzonego.

Powrót do spisu treściD1BZbpzijPowrót do spisu treści