Rodzina, dom, ojczyzna
![Czarny Las [Czarnolas] Czarnolas – siedziba Jana Kochanowskiego, w której gospodarował aż do śmierci po opuszczeniu Krakowa Źródło: Napoleon Orda, Czarny Las [Czarnolas], XIX wiek, litografia, domena publiczna.](https://static.zpe.gov.pl/portal/f/res-minimized/R1F8clEai7EQc/5/1nke6Kf6pMZ5wOyVPjnukHqZAAYuTvN8.jpg)
Do czego, twoim zdaniem, dąży współczesny człowiek? Co chciałby mieć?
Pzeczytaj lub wysłuchaj fraszki Jana Kochanowskiego „Na dom w Czarnolesie”.
Nagranie dostępne na portalu epodreczniki.pl
Jan Kochanowski, Na dom w Czarnolesie, czyta Bartosz Woźny Jan Kochanowski, Na dom w Czarnolesie, czyta Bartosz Woźny Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY 3.0.
Na dom w CzarnolesiePanie, to moja praca, a zdarzenie Twojezdarzenie Twoje;
RaczyszRaczysz błogosławieństwo dać do końca swoje!
Inszy niechaj pałace marmórowemarmórowe mają
I szczerym złotogłowemzłotogłowem ściany obijają,
Ja, Panie, niechaj mieszkam w tym gniaździe ojczystym,
A Ty mięmię zdrowiem opatrz i sumnieniemsumnieniem czystym,
Pożywieniem ućciwym, ludzką życzliwością,
Obyczajmi znośnymi, nieprzykrą starością.Jan Kochanowski, Na dom w Czarnolesie, [w:] tegoż, Fraszki, Pieśni i Treny, Warszawa 2005, s. 37.
Do kogo zwraca się postać mówiąca w wierszu „Na dom w Czarnolesie”? Uzasadnij swoje zdanie i zacytuj odpowiedni fragment utworu.
Dlaczego zwroty do adresata są pisane wielką literą?
Wybierz określenie, które najlepiej opisuje charakter utworu „Na dom w Czarnolesie”.
żałobny, modlitewny, pochwalny, żartobliwy, wspomnieniowy
Utwór „Na dom w Czarnolesie” ma charakter ...........................
Uzasadnij swoją odpowiedź z poprzedniego ćwiczenia.
Jaki nastrój panuje we fraszce „Na dom w Czarnolesie”?
Jaki obraz domu w Czarnolesie wyłania się z tego utworu? Porównaj go z przedstawieniami Czarnolasu zamieszczonymi w lekcji.
Zanotuj, o co prosi podmiot mówiący w wierszu. Podkreśl epitety.
Zaznacz kolorem zielonym wszystkie epitety w poniższym fragmencie.
zielony
Inszy niechaj pałace marmórowe mają
I szczerym złotogłowem ściany obijają,
Ja, Panie, niechaj mieszkam w tym gniaździe ojczystym,
A Ty mię zdrowiem opatrz i sumnieniem czystym,
Pożywieniem ućciwym, ludzką życzliwością,
Obyczajmi znośnymi, nieprzykrą starością.
Na czym nie zależy podmiotowi mówiącemu?
Wytłumacz własnymi słowami, jakie wartości są dla postaci mówiącej najważniejsze. Porównaj je z tymi, które są ważne dla współczesnego człowieka. Różnią się? Są podobne? A może takie same? O czym to świadczy?