Scenariusz dla nauczyciela

Autorzy: Adriana Grzelak‑Krzymianowska, Artur Gałkowski, Tamara Roszak

Przedmiot: Język włoski

Temat zajęć: Il giro del mondo in 80 giorni - W 80 dni dookoła świata

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, klasa II, poziom A1+

Podstawa programowa:

Podstawa programowa – wariant III.2. Język obcy nowożytny nauczany jako drugi (kontynuacja 2. języka obcego nowożytnego ze szkoły podstawowej)
Cele kształcenia – wymagania ogólne
I. Znajomość środków językowych. Uczeń posługuje się podstawowym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie tematów wskazanych w wymaganiach szczegółowych.
II. Rozumienie wypowiedzi. Uczeń rozumie proste wypowiedzi ustne artykułowane wyraźnie, w standardowej odmianie języka, a także proste wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
III. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń samodzielnie tworzy krótkie, proste, spójne i logiczne wypowiedzi ustne i pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
V. Przetwarzanie wypowiedzi. Uczeń zmienia formę przekazu ustnego lub pisemnego w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Uczeń posługuje się podstawowym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:
13) świat przyrody (np. pogoda, pory roku, rośliny i zwierzęta, krajobraz, zagrożenia i ochrona środowiska naturalnego);
II. Uczeń rozumie proste wypowiedzi ustne (np. rozmowy, wiadomości, komunikaty, ogłoszenia, instrukcje) artykułowane wyraźnie, w standardowej odmianie języka:
2) określa główną myśl wypowiedzi;
3) określa intencje nadawcy/autora wypowiedzi;
5) znajduje w wypowiedzi określone informacje;
III. Uczeń rozumie proste wypowiedzi pisemne (np. listy, e‑mail, SMS‑y, kartki pocztowe, napisy, broszury, ulotki, jadłospisy, ogłoszenia, instrukcje, rozkłady jazdy, historyjki obrazkowe z tekstem, artykuły, teksty narracyjne, recenzje, wywiady, wpisy na forach i blogach, teksty literackie):
1) określa główną myśl tekstu lub fragmentu tekstu;
2) określa intencje nadawcy/autora tekstu;
3) określa kontekst wypowiedzi (np. nadawcę, odbiorcę, formę tekstu, czas, miejsce, sytuację);
4) znajduje w tekście określone informacje;
V. Uczeń tworzy krótkie, proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne (np. notatkę, ogłoszenie, zaproszenie, życzenia, wiadomość, SMS, kartkę pocztową, e‑mail, historyjkę, list prywatny, wpis na blogu):
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;
3) przedstawia fakty z przeszłości i teraźniejszości;
4) przedstawia intencje, marzenia, nadzieje i plany na przyszłość;
5) opisuje upodobania;
VII. Uczeń reaguje w formie prostego tekstu pisanego (np. wiadomość, SMS, krótki list prywatny, e‑mail, wpis na czacie/forum) w typowych sytuacjach:
1) przedstawia siebie i inne osoby;
2) nawiązuje kontakty towarzyskie; rozpoczyna, prowadzi i kończy rozmowę (np. podczas rozmowy na czacie);
3) uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia (np. wypełnia formularz/ankietę);
5) wyraża swoje upodobania, intencje i pragnienia, pyta o upodobania, intencje i pragnienia innych osób;
VIII. Uczeń przetwarza prosty tekst ustnie lub pisemnie:
1) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje zawarte w materiałach wizualnych (np. wykresach, mapach, symbolach, piktogramach) lub audiowizualnych (np. filmach, reklamach);
IX. Uczeń posiada:
1) podstawową wiedzę o krajach, społeczeństwach i kulturach społeczności, które posługują się danym językiem obcym nowożytnym oraz o kraju ojczystym, z uwzględnieniem kontekstu lokalnego, europejskiego i globalnego;
2) świadomość związku między kulturą własną i obcą oraz wrażliwość międzykulturową.
X. Uczeń dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, stosowanie mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym nowożytnym).
XI. Uczeń współdziała w grupie (np. w lekcyjnych i pozalekcyjnych językowych pracach projektowych).
XII. Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym nowożytnym (np. z encyklopedii, mediów, instrukcji obsługi), również za pomocą technologii informacyjno‑komunikacyjnych.
XIII. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, identyfikowanie słów kluczy lub internacjonalizmów) i strategie kompensacyjne, w przypadku gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu (np. upraszczanie formy wypowiedzi, zastępowanie innym wyrazem, opis, wykorzystywanie środków niewerbalnych).
XIV. Uczeń posiada świadomość językową (np. podobieństw i różnic między językami).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne:

Uczeń:

  • poznaje nazwy wybranych kontynentów, krajów, miast i innych elementów krajobrazu;

  • uczy się opowiadać o tym, gdzie był i co widział podczas swoich podróży;

  • poznaje sposoby pisania dziennika z podróży.

Cele motywacyjne:

Uczeń:

  • rozwija wrażliwość międzykulturową oraz kształtuje postawę ciekawości, szacunku i otwartości wobec innych kultur;

  • aktywnie uczestniczy w procesie uczenia się;

  • rozwija kompetencje językowe i komunikacyjne oraz kulturowe;

  • wykorzystuje w naturalnych sytuacjach językowych poznane struktury i słownictwo;

  • zdobywa wiedzę i umiejętności do realizacji własnych celów komunikacyjnych;

  • pozyskuje świadomość znaczenia języków obcych nowożytnych w różnych dziedzinach kultury cywilizacyjnej.

Strategie uczenia się:

  • strategie kognitywne;

  • strategie zapamiętywania;

  • strategie przetwarzanie materiału językowego;

  • strategie pozyskiwania wiedzy kulturowo‑językowej;

  • strategie zadaniowe;

  • strategie rozumienia ze słuchu;

  • strategie rozumienia tekstu pisanego.

Metody i techniki nauczania:

  • konstruktywizm;

  • strategia domysłu językowego;

  • podejście komunikacyjne (luka informacyjna, podejście zadaniowe);

  • strategia pamięciowa (zapamiętywanie przez działanie – np. tworzenie zależności, powiązań);

  • kognitywizm (ćwiczenie stałych struktur);

  • zintegrowane nauczanie językowo‑przedmiotowe.

Formy pracy:

  • praca pod kierunkiem nauczyciela;

  • praca indywidualna;

  • praca w grupach (w zależności od liczebności klasy i strategii lekcyjnej);

  • praca w parach (również partnersko z nauczycielem).

Środki dydaktyczne:

  • komputer/laptop z dostępem do internetu/głośniki/tablica interaktywna/słownik włosko‑polski, materiały piśmienne.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca:

  1. Nauczyciel prosi o wymienienie trzech krajów, które najbardziej podobają się uczniom i które chcieliby odwiedzić.

  2. Pyta się, czy w którymś ze wskazanego kraju byli (dodatkowo: Kiedy? Z kim? Jak długo? W jakich miejscach/miastach? Czy kogoś tam poznali?)

  3. Uczniowie rozmawiają między sobą, z jakiego powodu warto jest odwiedzić np. Włochy, Francję, Anglię. Klasa może być podzielona na grupy. Każda grupa opracowuje wypowiedź na temat jednego kraju. Jedna osoba z grupy przedstawia ustalenia.

Faza realizacyjna:

  1. Uczniowie zapoznają się z informacją wprowadzającą. Mogą odpowiedzieć na pytanie, czy kiedykolwiek prowadzili dziennik podróży, notowali informacje podczas podróży, co może się znaleźć w takim dzienniku. Hipotezy są konfrontowane z treściami proponowanymi w materiale.

  2. Uczniowie wysłuchują dialogu Il giro del mondo in 80 giorni. Starają się zebrać informacje na odpowiedź do polecenia wprowadzającego.

  3. Wykonują ćwiczenie V/F. Odpowiadają na pytanie z polecenia.

  4. Po kolejnym wysłuchaniu lub lekturze objaśniane jest nieznane / mniej znane słownictwo. Można je posegregować w pola leksykalne, opatrzeć kontekstami / kolokacjami, nowymi lub zaczerpniętymi z dialogu, np. smettere di fumare, il diario di un giro d’Italia, cavalcare un cammello.

  5. Można przeprowadzić ćwiczenie na wyłapanie z tekstu słów, które kojarzą się z odpowiednikami w języku polskim lub innych językach. Podobne zadanie warto wykonać po lekturze tekstów w multimedium. (np. la steppa, lo sponsor, il delfino, esotico, la piranha, la giungla).

  6. Nauczyciel objaśnia formy przymiotników odpowiadających kierunkom geograficznym. Zwraca uwagę na uniwersalnie brzmiące i zapisywane occidentale i orientale. Z drugiej strony prosi uczniów o zapamiętanie trudniejszych meridionale i settentrionale.

  7. Objaśniane są dodatkowo dwa wyrażenia idiomatyczne: venire in mente oraz avere la testa tra le nuvole. Pierwsze można odmienić w całości w passato prossimo. Przy drugim poszukać z uczniami sytuacji, w których możemy powiedzieć, że „ktoś ma głowę w chmurach”.

  8. Uczniowie zapoznają się z multimedium. Wysłuchują nagrań. Zbierają informacje dotyczące wrażeń, miejsc, przeżyć podróżniczych bohaterów.

  9. Po drugim odsłuchaniu i lekturze objaśniane jest słownictwo – z pomocą słowników i dodatkowych wyjaśnień nauczyciela.

  10. Uczniowie wykonują polecenia do multimedium.

  11. Nauczyciel może postawić serię pytań o kolejne zdarzenia w prezentowanych fragmentach multimedium.

Faza podsumowująca:

  1. Uczniowie wykonują wybrane ćwiczenia z sekcji Sprawdź się.

  2. Powtarzają zdarzenia, które przeżyli podczas podróży bohaterowie z dziennika (multimedium).

  3. Używają passato prossimo w 3 os. l. poj. i mn.

Praca domowa:

  • Wybrane ćwiczenia z sekcji Sprawdź się, w szczególności otwarte 8 i 9.

Materiały pomocnicze:

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium:

  • Bardziej ambitni uczniowie mogą dopisać dodatkowe dni do dziennika podróży, np. z wizyty w Europie, w Polsce.

Słownik i bibliografia