Scenariusz dla nauczyciela

Autorka: Joanna Jarczyńska

Przedmiot: Język włoski

Temat zajęć: Sei un mio amico o nemico? - Jesteś moim przyjacielem czy wrogiem?

Grupa docelowa:

III etap edukacyjny, klasa IV, poziom A2+

Podstawa programowa:

Podstawa programowa – wariant III.2. Język obcy nowożytny nauczany jako drugi (kontynuacja 2. języka obcego nowożytnego ze szkoły podstawowej)
Cele kształcenia – wymagania ogólne
II. Rozumienie wypowiedzi. Uczeń rozumie proste wypowiedzi ustne artykułowane wyraźnie, w standardowej odmianie języka, a także proste wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
III. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń samodzielnie tworzy krótkie, proste, spójne i logiczne wypowiedzi ustne i pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
IV. Reagowanie na wypowiedzi. Uczeń uczestniczy w rozmowie i w typowych sytuacjach reaguje w sposób zrozumiały, adekwatnie do sytuacji komunikacyjnej, ustnie lub pisemnie w formie prostego tekstu, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
V. Przetwarzanie wypowiedzi. Uczeń zmienia formę przekazu ustnego lub pisemnego w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Uczeń posługuje się podstawowym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:
13) świat przyrody (np. pogoda, pory roku, rośliny i zwierzęta, krajobraz, zagrożenia i ochrona środowiska naturalnego);
II. Uczeń rozumie proste wypowiedzi ustne (np. rozmowy, wiadomości, komunikaty, ogłoszenia, instrukcje) artykułowane wyraźnie, w standardowej odmianie języka:
2) określa główną myśl wypowiedzi;
3) określa intencje nadawcy/autora wypowiedzi;
5) znajduje w wypowiedzi określone informacje;
III. Uczeń rozumie proste wypowiedzi pisemne (np. listy, e‑mail, SMS‑y, kartki pocztowe, napisy, broszury, ulotki, jadłospisy, ogłoszenia, instrukcje, rozkłady jazdy, historyjki obrazkowe z tekstem, artykuły, teksty narracyjne, recenzje, wywiady, wpisy na forach i blogach, teksty literackie):
1) określa główną myśl tekstu lub fragmentu tekstu;
4) znajduje w tekście określone informacje;
5) układa informacje w określonym porządku;
IV. Uczeń tworzy krótkie, proste, spójne i logiczne wypowiedzi ustne:
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
3) przedstawia fakty z przeszłości i teraźniejszości;
4) przedstawia intencje, marzenia, nadzieje i plany na przyszłość;
V. Uczeń tworzy krótkie, proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne (np. notatkę, ogłoszenie, zaproszenie, życzenia, wiadomość, SMS, kartkę pocztową, e‑mail, historyjkę, list prywatny, wpis na blogu):
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
3) przedstawia fakty z przeszłości i teraźniejszości;
VI. Uczeń reaguje ustnie w typowych sytuacjach:
3) uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia;
VII. Uczeń reaguje w formie prostego tekstu pisanego (np. wiadomość, SMS, krótki list prywatny, e‑mail, wpis na czacie/forum) w typowych sytuacjach:
3) uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia (np. wypełnia formularz/ankietę);
VIII. Uczeń przetwarza prosty tekst ustnie lub pisemnie:
2) przekazuje w języku obcym nowożytnym lub w języku polskim informacje sformułowane w tym języku obcym;
IX. Uczeń posiada:
1) podstawową wiedzę o krajach, społeczeństwach i kulturach społeczności, które posługują się danym językiem obcym nowożytnym oraz o kraju ojczystym, z uwzględnieniem kontekstu lokalnego, europejskiego i globalnego;
X. Uczeń dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, stosowanie mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym nowożytnym).
XI. Uczeń współdziała w grupie (np. w lekcyjnych i pozalekcyjnych językowych pracach projektowych).
XII. Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym nowożytnym (np. z encyklopedii, mediów, instrukcji obsługi), również za pomocą technologii informacyjno‑komunikacyjnych.
XIII. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, identyfikowanie słów kluczy lub internacjonalizmów) i strategie kompensacyjne, w przypadku gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu (np. upraszczanie formy wypowiedzi, zastępowanie innym wyrazem, opis, wykorzystywanie środków niewerbalnych).
XIV. Uczeń posiada świadomość językową (np. podobieństw i różnic między językami).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne:

  • Uczeń rozumie i tworzy proste pytania oraz wypowiedzi pisemne i ustne dotyczące zwierząt, ich ochrony, przyczyn wymierania poszczególnych gatunków oraz roli, jaką dzikie zwierzęta pełnią w ekosystemie.

  • Uczeń zna słownictwo związane z dzikimi zwierzętami, ich ochroną, przyczynami wymierania poszczególnych gatunków oraz rolą, jaką dzikie zwierzęta pełnią w ekosystemie.

  • Uczeń aktywnie uczestniczy w procesie uczenia się.

  • Uczeń zdobywa wiedzę i umiejętności do realizacji własnych celów komunikacyjnych.

Cele motywacyjne:

Uczeń:

  • aktywnie uczestniczy w procesie uczenia się,

  • rozwija kompetencje językowe i komunikacyjne,

  • wykorzystuje w naturalnych sytuacjach językowych poznane struktury gramatyczne i słownictwo,

  • rozumie przydatność języka nowożytnego do realizacji celów komunikacyjnych,

  • dokonuje samooceny umiejętności językowych.

Strategie uczenia się:

  • strategie pamięciowe – powtarzanie i utrwalanie poznanego materiału językowego w nowym kontekście (ochrona środowiska i zagrożonych gatunków zwierząt)

  • strategie kognitywne – tworzenie różnych kombinacji zdań, analizowanie danych języka obcego

  • strategie kompensacyjne – odgadywanie znaczenia wyrazów

  • strategie metakognitywne – centralizowanie procesu uczenia

  • strategie afektywne – podejmowanie ryzyka, akceptacja błędów

Metody i techniki nauczania:

  • podejście komunikacyjne (luka informacyjna, podejście zadaniowe)

  • eklektyzm

  • nauczanie polisensoryczne/wielozmysłowe

  • zintegrowane nauczanie językowo–przedmiotowe

  • nauczanie zdalne i hybrydowe

Formy pracy:

  • praca indywidualna

  • praca w parach

  • praca w grupach

Środki dydaktyczne:

  • komputer/laptop/smartfon z dostępem do internetu

  • materiały piśmiennicze

  • głośniki

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca:

  • Nauczyciel pokazuje uczniom grafikę wprowadzającą materiał i prosi o wyobrażenie sobie sytuacji, w której jeden z ufoludków właśnie wrócił z Ziemi i opowiada drugiemu o gatunkach zwierząt, jakie tam spotkał. Dzieląc klasę na małe (trzy- lub czteroosobowe) grupy prosi, by każda grupa przygotowała krótki opis wybranego zwierzęcia udomowionego lub dzikiego: jego rozmiary, wagę, wygląd, środowisko w którym żyje, czym się żywi, tak jakby mieli je opisać przybyszowi z innej planety.

Faza realizacyjna:

  • Po sprawdzeniu i omówieniu opisów zwierząt nauczyciel zaprasza uczniów do zapoznania się z tekstem źródłowym i wskazanie, o jakim zwierzęciu jest w nim mowa.

  • Nauczyciel omawia nowe słownictwo i prosi o wykonanie poleceń 1‑2 do tekstu źródłowego, których celem jest sprawdzenie zrozumienia tekstu oraz ugruntowanie nowopoznanego słownictwa. Zaleca się omówienie każdego ćwiczenia bezpośrednio po jego wykonaniu.

  • Po omówieniu odpowiedzi dotyczących poleceń 1 -2, uczniowie przechodzą do rekonstrukcji wybranych zdań z tekstu (polecenie 3), zawierających różne formy zaimka quello. Omawiając prawidłowe odpowiedzi, nauczyciel zwraca uwagę uczniów na ww. formy.

  • W przypadku grup licznych lub o zróżnicowanym stopniu zaawansowania nauczyciel przechodzi do realizacji materiału gramatycznego w sposób dedukcyjny, czyli poprzez lekturę i omówienie zasad uzgadniania zaimków questo i quello zawartych w dwóch pierwszych fragmentach tekstu źródłowego, a następnie poprosi o wykonanie poleceń 4 i 5 sprawdzających zrozumienie ww. zasad. W przypadku grup małych, wyjątkowo zdolnych lub gdy materiał ten jest już uczniom znany, zaleca się wybranie metody indukcyjnej i poproszenie uczniów o wykonanie (w parach lub samodzielnie) poleceń 4 i 5 na podstawie form, jakie zaobserwowali w zdaniach polecenia 3. Przypomnienie zasad wyboru właściwych form zaimka quello nastąpi po wykonaniu przez uczniów ww. poleceń.

  • Nauczyciel prosi uczniów o zapoznanie się z filmem i wykonanie polecenia 1 do multimedium, sprawdzającego rozumienie globalne i szczegółowe przedstawionych w nim treści.

  • Aby utrwalić włoskie nazwy nowo poznanych zwierząt uczniowie wykonują polecenie 2.

  • Przy realizacji polecenia 3 nauczyciel ponownie podejmuje decyzję, którą techniką może wprowadzić lub powtórzyć zasady doboru odpowiedniej formy przymiotnika bello. W przypadku wyboru techniki dedukcyjnej, w pierwszej kolejności nauczyciel omawia ostatnią część tekstu właściwego, a następnie prosi o wykonanie polecenia 3. Jeśli jednak zdecyduje się wybrać technikę indukcyjną, uczniowie najpierw wykonają (w parach lub samodzielnie) polecenie, a omówienie zasad nastąpi przy omawianiu prawidłowych odpowiedzi.

  • Uczniowie przechodzą do sekcji Sprawdź się, w której wykonują ćwiczenia 1 i 2 łączące wiedzę gramatyczną zdobytą na podstawie tekstu źródłowego oraz materiału video. Każde ćwiczenie należy omówić bezpośrednio po jego wykonaniu.

Faza podsumowująca:

  • Nauczyciel prosi uczniów o rekonstrukcję nowego tekstu, będącego kontynuacją myśli przewodniej filmu (ćwiczenie 3).

  • Po sprawdzeniu poprawności odpowiedzi oraz omówieniu pytań i ewentualnych wątpliwości ze strony uczniów, nauczyciel prosi o wykonanie ćwiczenia 4, polegającego na zastosowaniu zdobytej wiedzy gramatycznej w nowym, nieznanym im tekście. Również w tym przypadku konieczne jest omówienie prawidłowych odpowiedzi oraz treści tekstu bezpośrednio po jego wykonaniu. W tym celu nauczyciel może poprosić uczniów o przetłumaczenie go na język polski (w parach lub indywidualnie).

  • Uczniowie przechodzą do lektury kolejnych krótkich, nieznanych im teksów i w oparciu o wiedzę z zajęć, a także o wiedzę encyklopedyczną i kojarzenie międzyjęzykowe łączą zwierzę z jego opisem. Również w tym przypadku konieczne jest omówienie prawidłowych odpowiedzi oraz treści tekstu. Ćwiczenie może być wykonane w parach lub indywidualnie.

  • W parach lub grupach trzyosobowych uczniowie wykonują ćwiczenie 7 (otwarte).

Praca domowa:

  • Jeśli nauczyciel uzna to za wskazane, przed przejściem do ćwiczenia 8, może poprosić uczniów o przetłumaczenie na język polski treści ćwiczenia 7. W przypadku ograniczeń czasowych na zajęciach tłumaczenie treści ćwiczenia 4 może również zostać zadane jako praca domowa.

  • Uczniowie samodzielnie opisują wybrane zwierzę (ćwiczenie 8).

Materiały pomocnicze:

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium:

  • Nauczyciel może wykorzystać medium podczas wszelkich innych zajęć poświęconych zwierzętom, ekologii oraz działalności ludzkiej.

Słownik i bibliografia