Scenariusz dla nauczyciela

Autorzy: Marta Sterna, Tamara Roszak, Artur Gałkowski

Przedmiot: Język włoski

Temat zajęć: Parliamo del tempo! - Porozmawiajmy o pogodzie!

Grupa docelowa:

III etap edukacyjny, klasa II, poziom A1+

Podstawa programowa:

Podstawa programowa – wariant III.2. Język obcy nowożytny nauczany jako drugi (kontynuacja 2. języka obcego nowożytnego ze szkoły podstawowej)
Cele kształcenia – wymagania ogólne
I. Znajomość środków językowych. Uczeń posługuje się podstawowym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie tematów wskazanych w wymaganiach szczegółowych.
II. Rozumienie wypowiedzi. Uczeń rozumie proste wypowiedzi ustne artykułowane wyraźnie, w standardowej odmianie języka, a także proste wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
III. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń samodzielnie tworzy krótkie, proste, spójne i logiczne wypowiedzi ustne i pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
IV. Reagowanie na wypowiedzi. Uczeń uczestniczy w rozmowie i w typowych sytuacjach reaguje w sposób zrozumiały, adekwatnie do sytuacji komunikacyjnej, ustnie lub pisemnie w formie prostego tekstu, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
V. Przetwarzanie wypowiedzi. Uczeń zmienia formę przekazu ustnego lub pisemnego w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Uczeń posługuje się podstawowym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:
13) świat przyrody (np. pogoda, pory roku, rośliny i zwierzęta, krajobraz, zagrożenia i ochrona środowiska naturalnego);
II. Uczeń rozumie proste wypowiedzi ustne (np. rozmowy, wiadomości, komunikaty, ogłoszenia, instrukcje) artykułowane wyraźnie, w standardowej odmianie języka:
2) określa główną myśl wypowiedzi;
3) określa intencje nadawcy/autora wypowiedzi;
4) określa kontekst wypowiedzi (np. czas, miejsce, sytuację, uczestników);
5) znajduje w wypowiedzi określone informacje;
III. Uczeń rozumie proste wypowiedzi pisemne (np. listy, e‑mail, SMS‑y, kartki pocztowe, napisy, broszury, ulotki, jadłospisy, ogłoszenia, instrukcje, rozkłady jazdy, historyjki obrazkowe z tekstem, artykuły, teksty narracyjne, recenzje, wywiady, wpisy na forach i blogach, teksty literackie):
1) określa główną myśl tekstu lub fragmentu tekstu;
2) określa intencje nadawcy/autora tekstu;
3) określa kontekst wypowiedzi (np. nadawcę, odbiorcę, formę tekstu, czas, miejsce, sytuację);
4) znajduje w tekście określone informacje;
IV. Uczeń tworzy krótkie, proste, spójne i logiczne wypowiedzi ustne:
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;
4) przedstawia intencje, marzenia, nadzieje i plany na przyszłość;
7) wyraża uczucia i emocje;
V. Uczeń tworzy krótkie, proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne (np. notatkę, ogłoszenie, zaproszenie, życzenia, wiadomość, SMS, kartkę pocztową, e‑mail, historyjkę, list prywatny, wpis na blogu):
2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;
4) przedstawia intencje, marzenia, nadzieje i plany na przyszłość;
7) wyraża uczucia i emocje;
VI. Uczeń reaguje ustnie w typowych sytuacjach:
3) uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia;
5) wyraża swoje upodobania, intencje i pragnienia, pyta o upodobania, intencje i pragnienia innych osób;
6) składa życzenia i gratulacje, odpowiada na życzenia i gratulacje;
VII. Uczeń reaguje w formie prostego tekstu pisanego (np. wiadomość, SMS, krótki list prywatny, e‑mail, wpis na czacie/forum) w typowych sytuacjach:
3) uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia (np. wypełnia formularz/ankietę);
5) wyraża swoje upodobania, intencje i pragnienia, pyta o upodobania, intencje i pragnienia innych osób;
6) składa życzenia i gratulacje, odpowiada na życzenia i gratulacje;
IX. Uczeń posiada:
1) podstawową wiedzę o krajach, społeczeństwach i kulturach społeczności, które posługują się danym językiem obcym nowożytnym oraz o kraju ojczystym, z uwzględnieniem kontekstu lokalnego, europejskiego i globalnego;
2) świadomość związku między kulturą własną i obcą oraz wrażliwość międzykulturową.
X. Uczeń dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, stosowanie mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym nowożytnym).
XI. Uczeń współdziała w grupie (np. w lekcyjnych i pozalekcyjnych językowych pracach projektowych).
XII. Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym nowożytnym (np. z encyklopedii, mediów, instrukcji obsługi), również za pomocą technologii informacyjno‑komunikacyjnych.
XIII. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, identyfikowanie słów kluczy lub internacjonalizmów) i strategie kompensacyjne, w przypadku gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu (np. upraszczanie formy wypowiedzi, zastępowanie innym wyrazem, opis, wykorzystywanie środków niewerbalnych).
XIV. Uczeń posiada świadomość językową (np. podobieństw i różnic między językami).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne:

Uczeń:

  • pozna ciekawe włoskie przysłowia związane z pogodą;

  • nauczy się opowiadać o tym, jaka była pogoda, na przykład w czasie swojego wakacyjnego wyjazdu.

Cele motywacyjne:

Uczeń:

  • rozwija wrażliwość międzykulturową oraz kształtuje postawę ciekawości, szacunku i otwartości wobec innych kultur;

  • aktywnie uczestniczy w procesie uczenia się;

  • rozwija kompetencje językowe i komunikacyjne oraz kulturowe;

  • wykorzystuje w naturalnych sytuacjach językowych poznane struktury i słownictwo;

  • zdobywa wiedzę i umiejętności do realizacji własnych celów komunikacyjnych;

  • pozyskuje świadomość znaczenia języków obcych nowożytnych w różnych dziedzinach kultury cywilizacyjnej.

Strategie uczenia się:

  • Strategie kognitywne.

  • Strategie zapamiętywania.

  • Strategie przetwarzanie materiału językowego.

  • Strategie pozyskiwania wiedzy kulturowo‑językowej.

  • Strategie zadaniowe.

Metody i techniki nauczania:

  • konstruktywizm ;

  • strategia domysłu językowego ;

  • podejście komunikacyjne (luka informacyjna, podejście zadaniowe)  ;

  • strategia pamięciowa (zapamiętywanie przez działanie – np. tworzenie zależności, powiązań) ;

  • kognitywizm (ćwiczenie stałych struktur) ;

  • zintegrowane nauczanie językowo‑przedmiotowe.

Formy pracy:

  • Praca pod kierunkiem nauczyciela.

  • Praca indywidualna.

  • Praca w grupach (w zależności od liczebności klasy i strategii lekcyjnej).

  • Praca w parach (również partnersko z nauczycielem).

Środki dydaktyczne:

  • komputer/laptop z dostępem do Internetu, głośniki, tablica interaktywna;

  • słownik włosko‑polski, materiały piśmienne.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca:

  1. Nauczyciel rozdaje uczniom karteczki z określeniami stanów pogody i/lub obiektów odpowiedzialnych za powstawanie takich stanów (np. la pioggia, le nuvole, il vento, la nebbia, la neve, il gelo, il caldo, il freddo, il sole, il cielo sereno, la temperatura itp.). Uczniowie mają za zadanie opisać swój stan/obiekt. Mogą to uczynić przy pomocy języka lub gestów. Odgadują w grupie lub indywidualnie, zapisując odpowiedzi w swoich notatkach, które są następnie porównywane/sprawdzane.

  2. Te same poznane oznaczenia stanów/obiektów pogodowych przypisane do poszczególnych uczniów służą do opisu pogody wyrażonej zdaniami: fa bel tempo, fa brutto tempo, fa caldo, fa freddo; pogody dnia bieżącego, wczorajszego, przewidywanego na jutro. Uczniowie zgłaszają elementy opisu do nich przypisane. Krótkie opisy pogody zapisywane są na tablicy, np.: Fa bel tempo. C’è il sole. La temperatura dell’aria è alta. Non c’è vento.

Faza realizacyjna:

  1. Uczniowie zapoznają się z tekstem wprowadzającym. Zwracają uwagę na przysłowia polskie związane z pogodą. Objaśniane jest krótko ich znaczenie kulturowe (np. kwiecień‑plecień = il mese con il tempo non stabile / senza regola / che cambia da un giorno all’altro. Niektóre z pojawiających się słówek/wyrażeń w tych przysłowiach mogą być przetłumaczone na włoski: nazwy miesięcy, pór roku.

  2. Uczniowie zapoznają się z tekstem źródłowym, szukając odpowiedzi na polecenie wejściowe. Poszukują ewentualnych odpowiedników przysłów włoskich. Z pomocą nauczyciela starają się wychwycić ich znaczenie sytuacyjne.

  3. Uważnie objaśniane jest nowe i mniej znane słownictwo. Nauczyciel zwraca uwagę na użycia skojarzeniowe w opisie stanów pogody / obiektów obserwowanych w otoczeniu atmosferycznym (np. nuvole a pecorelle). Można uzupełnić objaśnianie o użycia kolokacyjne niektórych z określeń / wyrażeń / aktywności, np. nuvole bianche, nuvole nere, nuvole alte / basse, nuvole dense; aria calda / serena / fresca.

  4. Nauczyciel zapoznaje uczniów z treścią tekstu właściwego. Przywołane włoskie przysłowia ilustrowane są obrazowo. Uczniowie wykonują polecenie towarzyszące tekstowi źródłowemu. Rekonstrukcja przysłów może wychodzić także z innych podstaw, np. rozsypanki wyrazowej, uzupełniania zdań przy pomocy brakujących elementów (rzeczowników, czasowników, przymiotników).

  5. Przypominane są nazwy miesięcy, pór roku; użycie przyimkowe z tym nazewnictwem.

  6. Wskazywana jest perspektywa czasowa w opisie stanów i zdarzeń pogody w przeszłości (imperfetto dla opisu trwającego stanu / passato prossimo dla zdarzeń, które mają swój faktyczny lub potencjalny początek i koniec).

  7. Uczniowie zapoznają się z mapą interaktywną. Notują najważniejsze informacje powiązane z danym miejscem. Nauczyciel sprawdza rozumienie globalne poprzez pytania dotyczące treści poszczególnych opisów.

  8. Objaśniane jest słownictwo nieznane i mniej znane w poszczególnych nagraniach. Wykonują polecenia towarzyszące mapie. Mogą odtworzyć poszczególne opisy po przywołaniu wskazywanych miejsc.

Faza podsumowująca:

  1. Uczniowie wymieniają / wynotowują wszystkie określenia / terminy związane z opisem stanów i obiektów pogodowych poznane podczas lekcji. Można je kategoryzować, np. w grupach: bel tempo, brutto tempo, il tempo in estate, il tempo in inverno itp.

  2. Wykonują polecenia w sekcji Sprawdź się: 1. Wybór alternatywny w odniesieniu do treści / znaczenia przysłów; 2. Porządkowanie chronologiczne nazw miesięcy; 3. Odszukiwanie brakujących elementów w opisie pogody; 4. Ustalanie określenia dla obserwowanej ilustracji; 5, 6. Ćwiczenia dot. poznanej leksyki w zakresie pogody.

  3. Przygotowaniem do wykonania pracy domowej powinno być przypomnienie użycia imperfetto i passato prossimo dla określonych aktywności pogodowych (3 os. l. poj. lub mn. dla wybranych czasowników, które można wynotować).

Praca domowa:

  • Jako pracę domową zaleca się ćw. 7, 8, 9.

Materiały pomocnicze:

Pomocniczo można wykorzystać fragmenty innych materiałów znajdujących się na platformie:

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium:

  • Przywołana historia i poszczególne jej etapy mogą być przez uczniów odtworzone (jako relacja lub w funkcji bohatera). Uczniowie mogą utworzyć podobne historie wybierając inne miejsca na mapie Włoch, Polski, świata.

Słownik i bibliografia