Scenariusz dla nauczyciela

Autorki: Milena Lange, Tamara Roszak

Przedmiot: Język włoski

Temat zajęć: Forza della natura - Potęga natury

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, szkoła średnia, klasa II, poziom A1+

Podstawa programowa:

Podstawa programowa – wariant III.2. Język obcy nowożytny nauczany jako drugi (kontynuacja 2. języka obcego nowożytnego ze szkoły podstawowej)
Cele kształcenia – wymagania ogólne
II. Rozumienie wypowiedzi. Uczeń rozumie proste wypowiedzi ustne artykułowane wyraźnie, w standardowej odmianie języka, a także proste wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
III. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń samodzielnie tworzy krótkie, proste, spójne i logiczne wypowiedzi ustne i pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
IV. Reagowanie na wypowiedzi. Uczeń uczestniczy w rozmowie i w typowych sytuacjach reaguje w sposób zrozumiały, adekwatnie do sytuacji komunikacyjnej, ustnie lub pisemnie w formie prostego tekstu, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
V. Przetwarzanie wypowiedzi. Uczeń zmienia formę przekazu ustnego lub pisemnego w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Uczeń posługuje się podstawowym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:
13) świat przyrody (np. pogoda, pory roku, rośliny i zwierzęta, krajobraz, zagrożenia i ochrona środowiska naturalnego);
II. Uczeń rozumie proste wypowiedzi ustne (np. rozmowy, wiadomości, komunikaty, ogłoszenia, instrukcje) artykułowane wyraźnie, w standardowej odmianie języka:
2) określa główną myśl wypowiedzi;
3) określa intencje nadawcy/autora wypowiedzi;
5) znajduje w wypowiedzi określone informacje;
III. Uczeń rozumie proste wypowiedzi pisemne (np. listy, e‑mail, SMS‑y, kartki pocztowe, napisy, broszury, ulotki, jadłospisy, ogłoszenia, instrukcje, rozkłady jazdy, historyjki obrazkowe z tekstem, artykuły, teksty narracyjne, recenzje, wywiady, wpisy na forach i blogach, teksty literackie):
1) określa główną myśl tekstu lub fragmentu tekstu;
2) określa intencje nadawcy/autora tekstu;
4) znajduje w tekście określone informacje;
IV. Uczeń tworzy krótkie, proste, spójne i logiczne wypowiedzi ustne:
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
3) przedstawia fakty z przeszłości i teraźniejszości;
V. Uczeń tworzy krótkie, proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne (np. notatkę, ogłoszenie, zaproszenie, życzenia, wiadomość, SMS, kartkę pocztową, e‑mail, historyjkę, list prywatny, wpis na blogu):
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
3) przedstawia fakty z przeszłości i teraźniejszości;
VI. Uczeń reaguje ustnie w typowych sytuacjach:
2) nawiązuje kontakty towarzyskie; rozpoczyna, prowadzi i kończy rozmowę; podtrzymuje rozmowę w przypadku trudności w jej przebiegu (np. prosi o wyjaśnienie, powtórzenie, sprecyzowanie; upewnia się, że rozmówca zrozumiał jego wypowiedź);
3) uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia;
VII. Uczeń reaguje w formie prostego tekstu pisanego (np. wiadomość, SMS, krótki list prywatny, e‑mail, wpis na czacie/forum) w typowych sytuacjach:
3) uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia (np. wypełnia formularz/ankietę);
VIII. Uczeń przetwarza prosty tekst ustnie lub pisemnie:
1) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje zawarte w materiałach wizualnych (np. wykresach, mapach, symbolach, piktogramach) lub audiowizualnych (np. filmach, reklamach);
2) przekazuje w języku obcym nowożytnym lub w języku polskim informacje sformułowane w tym języku obcym;
3) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje sformułowane w języku polskim.
IX. Uczeń posiada:
1) podstawową wiedzę o krajach, społeczeństwach i kulturach społeczności, które posługują się danym językiem obcym nowożytnym oraz o kraju ojczystym, z uwzględnieniem kontekstu lokalnego, europejskiego i globalnego;
X. Uczeń dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, stosowanie mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym nowożytnym).
XI. Uczeń współdziała w grupie (np. w lekcyjnych i pozalekcyjnych językowych pracach projektowych).
XII. Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym nowożytnym (np. z encyklopedii, mediów, instrukcji obsługi), również za pomocą technologii informacyjno‑komunikacyjnych.
XIII. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, identyfikowanie słów kluczy lub internacjonalizmów) i strategie kompensacyjne, w przypadku gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu (np. upraszczanie formy wypowiedzi, zastępowanie innym wyrazem, opis, wykorzystywanie środków niewerbalnych).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne:

  • Uczeń nazywa podstawowe klęski żywiołowe;

  • Uczeń stosuje wyrażenia niezbędne do zrozumienia informacji o klęskach żywiołach;

  • Uczeń opowiada o klęskach żywiołowych;

  • Uczeń tworzy zdania, wykorzystując poznane elementy.

Cele motywacyjne:

  • Zaproponowane zadania ilustrują przydatność języka włoskiego do realizacji własnych celów komunikacyjnych ucznia;

  • Zaproponowane zadania służą rozwijaniu u uczniów świadomości znaczenia języków obcych nowożytnych w różnych dziedzinach życia społecznego.

Strategie uczenia się:

  • strategie pamięciowe – powtarzanie i utrwalanie poznanego materiału językowego w nowym kontekście;

  • strategie kognitywne – pozyskiwanie wiedzy językowo‑kulturowej, tworzenie różnych kombinacji zdań, analizowanie danych języka obcego;

  • strategie kompensacyjne – odgadywanie znaczenia wyrazów, poznawanie synonimów, niuansów znaczeniowych;

  • strategie metakognitywne – formułowanie pragmatycznych intencji w wypowiedzi, centralizowanie procesu uczenia na wybranym zagadnieniu;

  • strategie afektywne – odwoływanie się do doświadczeń i upodobań uczniów, podejmowanie ryzyka, akceptacja błędów.

Metody i techniki nauczania:

  • Konstruktywizm;

  • Kognitywizm;

  • Konektywizm;

  • Podejście holistyczne;

  • Podejście komunikacyjne (luka informacyjna, podejście zadaniowe);

  • Metoda kognitywna;

  • Nauczanie polisensoryczne/wielozmysłowe;

  • Teoria Inteligencji Wielorakich.

Formy pracy:

  • praca pod kierunkiem nauczyciela;

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca w grupach.

Środki dydaktyczne:

  • komputer/laptop z dostępem do Internetu, głośniki, słownik włosko‑polski, materiały piśmiennicze;

  • ilustracje/video przedstawiające wybrane żywioły.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca:

  1. Nauczyciel zaczyna od zaprezentowania grafik (alternatywnie samo audio) prezentujących klęski żywiołowe. Może wykorzystać krótkie nagrania z bieżącymi informacjami odnośnie do występujących w danym momencie klęsk, albo prostych komunikatów pogodowych.

  2. Polecenie do tekstu z części Przeczytaj/posłuchaj (Il maltempo) sprawdza zrozumienie tekstu w zakresie słownictwa związanego z tematem lekcji.

  3. W tekście objaśniającym omówione zostało pozostałe klęski żywiołowe. Nauczyciel może poprosić uczniów, aby spróbowali powiązać klęski z żywiołami je wywołującymi.

Faza realizacyjna:

  1. W tej fazie uczniowie zapoznają się z prezentacją: oglądają ją, kojarząc nazwę żywiołu z właściwym żywiołem.

  2. Następnie odtwarzają nagrania omawiające daną klęskę. Uczniowie zapoznają się ze słownictwem towarzyszącym omawianiu efektów klęsk żywiołowych. W celu ich utrwalenia można zaproponować opowiedzenie w czasie przeszłym o ostatnich klęskach jakie nawiedziły Polskę, Włochy lub inne miejsca na świecie.

  3. Można poprosić o wskazanie, w jakiej części świata dane klęski mają miejsce często lub rzadko, a także o próbę powiązania z działalnością człowieka coraz częstszego ich występowania (powiązanie z tematem 3.2.13.2 o ochronie środowiska).

  4. Można także zaproponować, by uczniowie w parach bądź małych grupach, przejrzeli najnowsze wiadomości i odszukali informacji dotyczące ekstremalnych zjawisk pogodowych.

  5. Polecenia do multimedium (prezentacji) sprawdzają zrozumienie wybranych informacji oraz utrwalenie słownictwa.

Faza podsumowująca:

  1. Pod koniec lekcji uczniowie mają możliwość sprawdzenia nabytej wiedzy i umiejętności, wykonując zestaw ośmiu ćwiczeń z sekcji Sprawdź się.

  2. W ćwiczeniu 1 można poprosić o stworzenie mapy pojęć, dodając do poszczególnych żywiołów nazwy zjawisk atmosferycznych i czasowników niezbędnych do ich opisu.

  3. W ćwiczeniu 8 uczniowie mogą odczytywać swoje listy, nie podając nazwy klęski. Pozostali próbują odgadnąć, o jakim wydarzeniu była mowa. Można poprosić także o sparafrazowanie odczytanych informacji.

  4. Jeżeli potencjał grupy na to pozwala, to w ćwiczeniu 7 można poprosić o zadawanie pytań do przedstawianych informacji.

  5. Jeśli pojawiają się trudności z wykonaniem ćwiczeń, należy powtórzyć z uczniami materiał. Uczniowie mogą to też zrobić samodzielnie w domu.

  6. Jeżeli wszystkie ćwiczenia zostaną wykonane poprawnie, będzie to oznaczało, że cele zaproponowane w e‑materiale zostały osiągnięte.

Praca domowa:

  • Jako pracę domową można zaproponować ćwiczenia 4, 5 i 6.

Materiały pomocnicze:

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium:

  • Multimedium bazowe powinno zostać wykorzystane w trakcie lekcji. Nauczyciel może zachęcić uczniów, aby początkowo przejrzeli prezentację bez odsłuchiwania audio i sprawdzili, które z poleceń są w stanie wykonać. Następnie uczniowie wysłuchują jednokrotnie informacji w multimedium i sprawdzają swoje odpowiedzi do poleceń 1 i 2. W celu wykonania polecenia 3 uczniowie mogą wielokrotnie odsłuchiwać poszczególne nagrania;

  • Dodatkowo nauczyciel może zachęcić uczniów do opowiedzenia o ostatnich doniesieniach meteorologicznych, skutkach klęsk, a także działaniach proekologicznych mających na celu zminimalizowanie wpływu działania człowieka na środowisko naturalne;

  • Dodatkowo uczniowie mogą samodzielnie w domu wysłuchać nagrań oraz przeczytać zawarte w nim informacje w celu utrwalenia poznanych zwrotów i leksyki.

Słownik i bibliografia