Scenariusz dla nauczyciela

Autorki: Milena Lange, Tamara Roszak

Przedmiot: Język włoski

Temat zajęć: Pranziamo alla mensa? - Zjemy obiad na stołówce?

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, szkoła ponadpodstawowa, klasa IV, poziom A2

Podstawa programowa:

Podstawa programowa – wariant III.2. Język obcy nowożytny nauczany jako drugi (kontynuacja 2. języka obcego nowożytnego ze szkoły podstawowej)
Cele kształcenia – wymagania ogólne
II. Rozumienie wypowiedzi. Uczeń rozumie proste wypowiedzi ustne artykułowane wyraźnie, w standardowej odmianie języka, a także proste wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
III. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń samodzielnie tworzy krótkie, proste, spójne i logiczne wypowiedzi ustne i pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
IV. Reagowanie na wypowiedzi. Uczeń uczestniczy w rozmowie i w typowych sytuacjach reaguje w sposób zrozumiały, adekwatnie do sytuacji komunikacyjnej, ustnie lub pisemnie w formie prostego tekstu, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
V. Przetwarzanie wypowiedzi. Uczeń zmienia formę przekazu ustnego lub pisemnego w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Uczeń posługuje się podstawowym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:
6) żywienie (np. artykuły spożywcze, posiłki i ich przygotowywanie, lokale gastronomiczne);
9) kultura (np. twórcy i ich dzieła, uczestnictwo w kulturze, tradycje i zwyczaje, media);
II. Uczeń rozumie proste wypowiedzi ustne (np. rozmowy, wiadomości, komunikaty, ogłoszenia, instrukcje) artykułowane wyraźnie, w standardowej odmianie języka:
2) określa główną myśl wypowiedzi;
3) określa intencje nadawcy/autora wypowiedzi;
5) znajduje w wypowiedzi określone informacje;
6) układa informacje w określonym porządku;
III. Uczeń rozumie proste wypowiedzi pisemne (np. listy, e‑mail, SMS‑y, kartki pocztowe, napisy, broszury, ulotki, jadłospisy, ogłoszenia, instrukcje, rozkłady jazdy, historyjki obrazkowe z tekstem, artykuły, teksty narracyjne, recenzje, wywiady, wpisy na forach i blogach, teksty literackie):
1) określa główną myśl tekstu lub fragmentu tekstu;
2) określa intencje nadawcy/autora tekstu;
3) określa kontekst wypowiedzi (np. nadawcę, odbiorcę, formę tekstu, czas, miejsce, sytuację);
4) znajduje w tekście określone informacje;
5) układa informacje w określonym porządku;
IV. Uczeń tworzy krótkie, proste, spójne i logiczne wypowiedzi ustne:
2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;
3) przedstawia fakty z przeszłości i teraźniejszości;
6) wyraża i uzasadnia swoje opinie, przedstawia opinie innych osób;
V. Uczeń tworzy krótkie, proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne (np. notatkę, ogłoszenie, zaproszenie, życzenia, wiadomość, SMS, kartkę pocztową, e‑mail, historyjkę, list prywatny, wpis na blogu):
2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;
6) wyraża i uzasadnia swoje opinie, przedstawia opinie innych osób;
VI. Uczeń reaguje ustnie w typowych sytuacjach:
2) nawiązuje kontakty towarzyskie; rozpoczyna, prowadzi i kończy rozmowę; podtrzymuje rozmowę w przypadku trudności w jej przebiegu (np. prosi o wyjaśnienie, powtórzenie, sprecyzowanie; upewnia się, że rozmówca zrozumiał jego wypowiedź);
3) uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia;
4) wyraża swoje opinie, pyta o opinie, zgadza się lub nie zgadza się z opiniami innych osób;
9) prosi o radę i udziela rady;
11) ostrzega, nakazuje, zakazuje, instruuje;
VII. Uczeń reaguje w formie prostego tekstu pisanego (np. wiadomość, SMS, krótki list prywatny, e‑mail, wpis na czacie/forum) w typowych sytuacjach:
2) nawiązuje kontakty towarzyskie; rozpoczyna, prowadzi i kończy rozmowę (np. podczas rozmowy na czacie);
3) uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia (np. wypełnia formularz/ankietę);
9) prosi o radę i udziela rady;
11) ostrzega, nakazuje, zakazuje, instruuje;
VIII. Uczeń przetwarza prosty tekst ustnie lub pisemnie:
3) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje sformułowane w języku polskim.
IX. Uczeń posiada:
1) podstawową wiedzę o krajach, społeczeństwach i kulturach społeczności, które posługują się danym językiem obcym nowożytnym oraz o kraju ojczystym, z uwzględnieniem kontekstu lokalnego, europejskiego i globalnego;
2) świadomość związku między kulturą własną i obcą oraz wrażliwość międzykulturową.
X. Uczeń dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, stosowanie mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym nowożytnym).
XI. Uczeń współdziała w grupie (np. w lekcyjnych i pozalekcyjnych językowych pracach projektowych).
XII. Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym nowożytnym (np. z encyklopedii, mediów, instrukcji obsługi), również za pomocą technologii informacyjno‑komunikacyjnych.
XIII. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, identyfikowanie słów kluczy lub internacjonalizmów) i strategie kompensacyjne, w przypadku gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu (np. upraszczanie formy wypowiedzi, zastępowanie innym wyrazem, opis, wykorzystywanie środków niewerbalnych).
XIV. Uczeń posiada świadomość językową (np. podobieństw i różnic między językami).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne:

  • Uczeń nazywa podstawowe czynności z zakresu przygotowywania posiłków.

  • Uczeń stosuje wyrażenia niezbędne do rozmawiania o sposobach przygotowywania posiłków.

  • Uczeń opowiada o sposobach przygotowania posiłków.

  • Uczeń porównuje przyzwyczajenia kulinarne Polaków i Włochów.

  • Uczeń opisuje posiłki stosując stopniowanie przymiotnika.

  • Uczeń tworzy zdania, wykorzystując poznane elementy.

Cele motywacyjne:

  • Zaproponowane zadania ilustrują przydatność języka włoskiego do realizacji własnych celów komunikacyjnych ucznia.

  • Zaproponowane zadania służą rozwijaniu u uczniów świadomości znaczenia języków obcych nowożytnych w różnych dziedzinach życia społecznego.

Strategie uczenia się:

  • Strategie kognitywne.

  • Strategie zapamiętywania.

  • Strategie przetwarzanie materiału językowego.

  • Strategie pozyskiwania wiedzy kulturowo‑językowej.

  • Strategie zadaniowe.

  • Kształtowanie empatii i otwarcia na obcy język i towarzyszącą mu kulturę.

Metody i techniki nauczania:

  • Konstruktywizm.

  • Kognitywizm.

  • Konektywizm.

  • Podejście holistyczne.

  • Podejście komunikacyjne (luka informacyjna, podejście zadaniowe).

  • Metoda kognitywna.

  • Nauczanie polisensoryczne/wielozmysłowe.

  • Teoria Inteligencji Wielorakich.

Formy pracy:

  • Praca indywidualna.

  • Praca w grupach (w zależności od liczebności klasy i strategii lekcyjnej).

  • Praca w parach.

Środki dydaktyczne:

  • komputer/laptop z dostępem do internetu;

  • głośniki;

  • słownik włosko‑polski;

  • materiały piśmiennicze;

  • plansze/video przedstawiające wybrane czynności z zakresu przygotowywania posiłków;

  • narzędzia kuchenne (sztućce, otwieracz, dzbanek, patelnia, garnek) lub ilustracje je przedstawiające.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca:

  1. Nauczyciel zaczyna lekcję, pokazując materiały wizualne lub audiowizualne przedstawiające czynności związane z przygotowywaniem śniadania i obiadu, prosząc uczniów o nazwanie posiłków, pojawiających się przedmiotów oraz tych czynności, które poznali dotychczas.

  2. Uczniowie czytają dialog w podziale na role, a następnie kolejny raz po cichu. Odpowiadają na pytanie dotyczące przyzwyczajeń żywieniowych w Polsce i we Włoszech. Nauczyciel może zapytać, co uczniowie zwykle jedzą na śniadanie, gdzie oraz o której je spożywają, co jedzą na obiad, gdzie i o której godzinie, czy korzystają ze stołówki szkolnej i co jest na niej serwowane.

  3. Polecenie do dialogu „Orrore all'italiana” sprawdza rozumienie tekstu oraz znajomość leksyki z zakresu przygotowywania posiłków.

  4. W tekście objaśniającym zostały omówione najczęściej używane czasowniki z zakresu przygotowywania posiłków oraz przypomniane zostało użycie stopniowania przymiotników. Nauczyciel może poprosić uczniów, aby na podstawie pantomimy odgadli znaczenie wybranych przez niego czasowników (alternatywnie nauczyciel wymienia czynność w języku włoskim, a uczniowie gestami pokazują o jaką czynność chodzi).

Faza realizacyjna:

  1. Przed zapoznaniem z mapą interaktywną nauczyciel może poprosić uczniów o określanie cech wskazujących, że mamy do czynienia z kuchnią włoską (godziny serwowania posiłków oraz serwowane dania).

  2. Uczniowie zapoznają się z mapą interaktywną: najpierw oglądają zdjęcia przedstawiające poszczególne lokalizacje. Następnie odtwarzają nagrania, w których prezentowane są informacje o poszczególnych lokalach i serwowanych w nich daniach. Uczniowie mogą w dowolnej kolejności oglądać obiekty, odsłuchiwać nagrań oraz odczytywać prezentowane treści. Uczniowie zapoznają się z kartami dań serwowanych na stołówce, w restauracji i w gospodzie. Poznają wyrażenia pozwalające na opisywanie technik przygotowywania posiłków (affumicato, arrosto itp.) oraz samych posiłków. W celu ich utrwalenia można zaproponować opowiedzenie o sposobie przygotowania najprostszych posiłków (zrobienie kanapki, ugotowanie jajka, przygotowanie herbaty).

  3. Nauczyciel może także rozdać wcześniej przygotowane przepisy (w języku polskim) z prośbą o opisanie kluczowych czynności w języku włoskim (w przypadku problemów z ich nazwaniem uczniowie mogą korzystać z pantomimy, albo używać określeń pomocniczych, wskazując np. na wykorzystywane narzędzia bądź produkty).

  4. Polecenia do mapy interaktywne sprawdzają zrozumienie wybranych informacji i umiejętność układania informacji w określonym porządku.

Faza podsumowująca:

  1. Pod koniec lekcji uczniowie mają możliwość sprawdzenia nabytej wiedzy i umiejętności, wykonując zestaw ośmiu ćwiczeń z sekcji Sprawdź się.

  2. Ćwiczenie 7 można wykonać pisemnie lub ustnie. W ćwiczeniu tym można zaproponować, aby uczniowie próbowali opisać inne potrawy oraz zachęcić do stawiania pytań odnośnie do przygotowywania włoskich potraw bądź włoskich nawyków żywieniowych. Pomocniczo można zastosować przepisy w języku polskim oraz karty dań w języku włoskim.

  3. Ćwiczenie 8 można wykonać pisemnie lub ustnie. W ćwiczeniu tym uczniowie mogą w małych grupach skonsultować informacje odnośnie do działania stołówki szkolnej, a także odszukać karty dań z włoskich stołówek i udzielać informacji w języku włoskim.

  4. Jeśli pojawiają się trudności z wykonaniem ćwiczeń, należy powtórzyć z uczniami materiał. Uczniowie mogą to też zrobić samodzielnie w domu.

  5. Jeżeli wszystkie ćwiczenia zostaną wykonane poprawnie, będzie to oznaczało, że cele zaproponowane w e‑materiale zostały osiągnięte.

Praca domowa:

  • Jako zadanie domowe proponuje się ćwiczenie 4 i ćwiczenie 6.

Materiały pomocnicze:

Pomocniczo można wykorzystać informacje (video, przepisy, ilustracje dań), a także fragmenty innych materiałów znajdujących się na platformie:

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium:

  • Multimedium (mapa interaktywna) powinno zostać wykorzystane w trakcie lekcji. Nauczyciel może zachęcić uczniów do wysłuchania informacji o poszczególnych lokalach bez śledzenia tekstu i do próby odpowiedzi na polecenia na tej podstawie, a następnie próby ich zweryfikowania, zapoznając się z tekstem. Dodatkowo nauczyciel może zachęcić uczniów do porównania zwyczajów kulinarnych w Polsce i we Włoszech, opowiedzenia o sposobie przygotowania dań, które zostały przedstawione na mapie.

  • Dodatkowo uczniowie mogą samodzielnie w domu wysłuchać nagrań oraz przeczytać zawarte w nim informacje w celu utrwalenia poznanych zwrotów i leksyki.

Słownik i bibliografia