Temat

Doskonalenie umiejętności zapisywania i odczytywania liczb w systemie rzymskim

Etap edukacyjny

Drugi

Podstawa programowa

I. Liczby naturalne w dziesiątkowym układzie pozycyjnym. Uczeń:

5) liczby w zakresie do 3 000 zapisane w systemie rzymskim przedstawia w systemie dziesiątkowym, a zapisane w systemie dziesiątkowym przedstawia w systemie rzymskim.

Czas

45 minut

Ogólny cel kształcenia

Odczytywanie i interpretowanie danych przedstawionych w różnej formie oraz ich przetwarzanie.

Kształtowane kompetencje kluczowe

1. Przedstawianie w systemie dziesiątkowym liczb zapisanych w systemie rzymskim –doskonalenie umiejętności.

2. Przedstawianie w systemie rzymskim liczb zapisanych w systemie dziesiątkowym –doskonalenie umiejętności.

3. Porozumiewanie się w języku angielskim, rozwijanie matematycznych i podstawowych kompetencji naukowo‑technicznych oraz informatycznych, kształtowanie umiejętności uczenia się.

Cele (szczegółowe) operacyjne

Uczeń:

- doskonali umiejętności przedstawiania w systemie dziesiątkowym liczb zapisanych w systemie rzymskim,

- doskonali umiejętności przedstawiania w systemie rzymskim liczb zapisanych w systemie dziesiątkowym.

Metody kształcenia

1. Analiza sytuacyjna.

2. Gra dydaktyczna.

Formy pracy

1. Praca indywidualna.

2. Praca w grupach.

ETAPY LEKCJI

Wprowadzenie do lekcji

Uczniowie przypominają informacje dotyczące rzymskiego sposobu zapisu liczb. Mogą np. oglądać plakaty przygotowane przez siebie na poprzedniej lekcji.

Realizacja lekcji

Uczniowie pracują indywidualnie, korzystając z komputerów. Ich zadaniem jest wykonanie trzech ćwiczeń :

- dopasowanie właściwych tabliczek z cyframi rzymskimi do liczb zapisanych w systemie arabskim;

- przedstawienie w systemie rzymskim liczby zapisanej w systemie dziesiątkowym;

- przedstawienie w systemie dziesiątkowym liczby zapisanej w systemie rzymskim.

[Geogebra applet 1]

[Galeria]

Gra dydaktyczna – stoliki zadaniowe

Nauczyciel ustawia ławki po cztery w czerech rzędach. Dzieli uczniów na cztery grupy, które zajmują miejsce przy stanowiskach najdalej od tablicy. Grupa może przejść do kolejnego stanowiska po prawidłowym wykonaniu zadania. Na tablicy znajduje się bonus – dodatkowe plusy z aktywności, dla grupy, która najszybciej dotrze do celu.

Polecenie 1
Ułóż patyczki tak, jak na rysunku. Następnie przełóż jeden dowolny patyczek, tak, aby uzyskać równość prawdziwą.

1. X + I = X

2. III + II = IV

3. V – V = V

4. XI + VII = V

5. XX – VI = XVI

Polecenie 2

Polecenie 3

Polecenie 4
To sudoku z rzymskimi znakami. Twoim zadaniem jest uzupełnienie pustych miejsc tak, aby w każdym rzędzie, każdej kolumnie i każdym wyróżnionym prostokącie znalazł się dokładnie jeden znak rzymski. Skorzystaj z liczb zapisanych w diagramie.

[Sudoku]

Nauczyciel podsumowuje i ocenia pracę grup. Uczniowie z grupy, która prawidłowo rozwiązała zadania w najkrótszym czasie, otrzymują oceny z aktywności.

[Ilustracja 1]

Podsumowanie lekcji

Uczniowie wykonują ćwiczenia utrwalające.

Następnie wspólnie podsumowują zajęcia, formułując informacje do zapamiętania :

- Do zapisywania liczb w systemie rzymskim używamy siedmiu znaków: I – 1, V – 5, X – 10, L – 50, C – 100, D – 500, M – 1000.

- Do zapisu liczby używamy co najwyżej trzech takich samych symboli spośród: I, X, C, M.

- Nie piszemy obok siebie dwóch takich samych symboli spośród: V, L, D.

- Jeżeli symbole występują w kolejności malejącej lub są równe, to odpowiadające tym symbolom wartości dodajemy.

- Jeżeli przed symbolem oznaczającym większą liczbę, występuje symbol oznaczający mniejszą liczbę, to od większej wartości odejmujemy mniejszą.

- Przed większą liczbą może być tylko jeden znak oznaczający mniejszą liczbę.