Temat

Komunikacja w internecie

Etap edukacyjny

Drugi

Podstawa programowa

Klasa VII i VIII

III. Posługiwanie się komputerem, urządzeniami cyfrowymi i sieciami komputerowymi. Uczeń:
1) schematycznie przedstawia budowę i funkcjonowanie sieci komputerowej, szkolnej, domowej i sieci internet.
3) poprawnie posługuje się terminologią związaną z informatyką i technologią.

V. Przestrzeganie prawa i zasad bezpieczeństwa. Uczeń:
1) opisuje kwestie etyczne związane z wykorzystaniem komputerów i sieci komputerowych, takie jak: bezpieczeństwo,

Czas

45 minut

Cel ogólny

Komunikacja w internecie.

Cele szczegółowe

1. Korzystanie z poczty elektronicznej.

2. Korzystanie z serwisów społecznościowych.

3. Poznanie zasad netykiety.

Efekty uczenia

Uczeń:

- korzysta z poczty elektronicznej,

- korzysta z serwisów społecznościowych zgodnie z zasadami netykiety.

Metody kształcenia

1. Dyskusja.

2. Uczenie się przez obserwację.

Formy pracy

1. Praca indywidualna.

2. Praca z całą klasą.

Etapy lekcji

Wprowadzenie do lekcji

Nauczyciel przeprowadza z uczniami dyskusję:

- Czy komunikacja w internecie jest prosta?
- Jak można komunikować się w internecie?
- Jakie problemy można spotkać podczas komunikacji w internecie?

Realizacja lekcji

Architektura klient‑serwer:
Klient‑serwer to architektura systemu komputerowego, a w szczególności oprogramowania, która umożliwia podział zadań. Strona klienta to strona, której zadaniem jest żądanie dostępu do danej usługi lub zasobu. Natomiast strona serwera świadczy usługi lub udostępnia zasoby. Najczęściej spotykanymi serwerami działającymi w oparciu o wyżej wymienioną architekturę są serwer poczty elektronicznej, serwer WWW czy też serwer plików. Z jednego serwera może korzystać jednocześnie kilku klientów, natomiast jeden klient może korzystać z kilku serwerów.

[Ilustracja 1]

Klient poczty elektronicznej:
Klient poczty elektronicznej to program umożliwiający użytkownikowi komputera odbiór i wysyłanie poczty elektronicznej. Jego działanie opiera się na korzystaniu z protokołów internetowych – w przypadku wysyłania poczty program łączy się, korzystając z protokołu SMTP, z serwerem poczty i przesyła e‑maile, natomiast w przypadku odbierania łączy się z tym samym serwerem za pomocą protokołu POP3 lub IMAP i pobiera e‑maile. Najbardziej popularne programy to Mozzilla Thunderbird (darmowy), Microsoft Outlook (możliwy do kupienia w pakiecie MS Office albo osobno) i Poczta systemu Windows (dla użytkowników systemu).

Internetowe protokoły pocztowe:

SMTP (Simple Mail Transfer Protocol) to protokół internetowy opisujący sposób przekazywania poczty elektronicznej. W tym protokole określa się co najmniej jednego odbiorcę wiadomości, a następnie przekazuje jej treść.

POP3 (Post Office Protocol) to protokół internetowy pozwalający na odbiór poczty elektronicznej. W momencie połączenia z siecią POP3 może pobrać czekające na użytkownika listy do lokalnego komputera. Ma kilka wad, m.in. za jego pomocą można jedynie pobierać i kasować pocztę, nie można wybrać, które wiadomości chce się pobrać, nie da się utworzyć kilku skrzynek (wszystkie wiadomości trafiają do jednej).

IMAP (Internet Message Access Protocol) jest to bardziej zaawansowany protokół internetowy pozwalający na odbiór poczty elektronicznej. Za pomocą IMAP istnieje dostęp do szeregu funkcji, które nie są dostępne w przypadku POP3, m.in. możliwość zarządzania wieloma folderami pocztowymi, ściągnięcie nagłówków wiadomości i możliwość wybrania, które wiadomości ściągnąć na komputer lokalny, a także operowanie na listach i folderach znajdujących się na serwerze. Zaletą protokołu IMAP jest to, że nie usuwa on wiadomości będących na serwerze w czasie pobierania ich na komputer lokalny za pomocą klienta poczty.

Polecenie 1

Zapoznaj się z usługami pocztowymi oferowanymi na wybranych portalach internetowych (np. www.onet.pl, www.wp.pl, www.interia.pl) lub serwerach pocztowych (np. Gmail, Outlook) i załóż konto pocztowe. Z jakich protokołów internetowych korzysta twoja skrzynka pocztowa?

Polecenie 2

Pobierz darmowy program klienta poczty elektronicznej (np. Mozzila Thunderbird lub Windows Live Mail), a następnie skonfiguruj go do nadawania i odbierania poczty elektronicznej z twojego konta. Załóż książkę adresową (kontakty), zawierającą adresy twoich kolegów i koleżanek z klasy (grupy).

Usługi zintegrowane:
Niektóre portale internetowe prócz dostępu do poczty elektronicznej oferują szereg innych usług, do których dostęp posiadają użytkownicy danego portalu, np. przestrzeń na wirtualnym dysku, mapy, kalendarz, zdjęcia.

Polecenie 3

Sprawdź, jakie usługi dodatkowe oferuje dostawca twojej poczty.

Grupy i listy dyskusyjne:
Grupa dyskusyjna to nazwa form dyskusji przypominających wymianę korespondencji (nie odbywa się ona w czasie rzeczywistym). Może przybierać równe formy, np. forów dyskusyjnych dostępnych przez strony WWW czy też mailingowych list dyskusyjnych. Obecnie coraz częściej tworzy się grupy o danej tematyce za pomocą portali społecznościowych.

Lista dyskusyjna to najstarsza forma grupy dyskusyjnej. Posiada własny adres e‑mail – po wysłaniu maila na ten adres, serwer rozsyła jego kopię do wszystkich osób na liście. Często takie listy posiadają moderatora – jest to osoba, która cenzuruje (moderuje) wiadomości, zanim zostaną rozesłane do wszystkich członków. Pozwala to wyeliminować maile, które są m.in. spamem lub są niezgodne z netykietą.

[Grafika interaktywna]

Portale społecznościowe:
Portale społecznościowe to serwisy internetowe oparte na aplikacjach internetowych, które służą do budowania społeczności i dzielenia się informacjami, zainteresowaniami, zdjęciami, filmami itp. Każdy użytkownik tworzy własny profil.

[Ilustracja 2]

Negatywne zjawiska w Internecie:

Hating (ang. hate – nienawidzić), nazywany również mową nienawiści, polega na anonimowym krytykowaniu kogoś lub czegoś. Najczęściej są to negatywne opinie bez poparcia argumentami wyrażane w niekulturalny, wulgarny czy agresywny sposób.

Trolling (również trollowanie) to antyspołeczne zachowanie spotykane najczęściej na forach dyskusyjnych lub portalach społecznościowych. Polega na umieszczeniu w internecie postów (wpisów), które przez np. próbę ośmieszenia lub pozorną chęć zgłębienia danego tematu są przynętą dla innych użytkowników zachęcającą do burzliwych dyskusji, często prowadzących do kłótni. Jego efektem jest dezorganizacja danego miejsca, np. forum.

Spoilerowanie (ang. spoil – psuć, niszczyć) to umieszczanie niepożądanych przez innych użytkowników informacji dotyczących zakończenia lub ważnych zwrotów akcji utworu literackiego, telewizyjnego, filmowego, a także gier komputerowych.

Spam to niechciane wiadomości elektroniczne, najczęściej wysyłane w sposób masowy. Spam można podzielić na dwie kategorie:

- spam komercyjny o charakterze reklamowym – niezamawiana oferta handlowa; obecnie zakazany zarówno przez prawo polskie, jak i europejskie,
- maile o charakterze niekomercyjnym – niezamawiana poczta masowa; najczęściej są to maile od organizacji społecznych, partii politycznych, prośby o pomoc.

Flooding polega na wysyłaniu w bardzo krótkich odstępach czasu wielu wiadomości, powtórzonej jednej wiadomości lub pustych (zniekształconych) wiadomości.

Polecenie 4

Nauczyciel dzieli uczniów na trzy grupy. Każda z grup ma za zadanie wypisanie przykładów możliwych pozytywnych i negatywnych zachowań:

- grupa 1: ilustrujących reakcje ze strony otoczenia, których mógłby spodziewać się sprawca cyberprzemocy,
- grupa 2: ilustrujących reakcje ofiary cyberprzemocy,
- grupa 3: ilustrujących reakcje świadków cyberprzemocy.

Nauczyciel omawia z uczniami wyniki ich pracy. Zwraca uwagę, gdzie można szukać pomocy.

Podsumowanie lekcji

Komunikacja przez internet to nie tylko maile. Obecnie wiele portali oferuje możliwość czatu lub posiada zintegrowane komunikatory. Pamiętaj o zachowaniu bezpieczeństwa w internecie.