Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Polecenie 1

Zapoznaj się z mapą i wykonaj polecenia.

Emigracja w dobie upadku państwa polskiego

RjjPLfa5kYGFv1
Mapa przedstawia upadek Polski podzielonej na części przez jej sąsiadów. Rosja. W wyniku I rozbioru (1772) utracono: województwo inflanckie, północną część województwa połockiego, województwa mścisławskie, witebskie i południowo-wschodnią część województwa mińskiego (ok. 92 tys. km²). Utracone w II rozbiorze (1793): województwo kijowskie, bracławskie, część podolskiego, wschodnią część wołyńskiego i brzeskiego, pozostałą część województwa mińskiego i część wileńskiego. Utracone w III rozbiorze pozostałe ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego i ziemie na wschód od Bugu oraz obwód białostocki. Austria. Pierwszy rozbiór: południową Polskę po Zbrucz ze Lwowem, ale bez Krakowa oraz samorzutnie Spisz i powiaty nowotarski, nowosądecki i czorsztyński. Trzeci rozbiór: Lubelszczyzna, reszta Małopolski z Krakowem, część Podlasia i Mazowsza. Prusy. Pierwszy rozbiór: Prusy anektowały Warmię i Prusy Królewskie (Pomorze Gdańskie) bez Gdańska i Torunia. Drugi rozbiór: Prusy otrzymały Gdańsk i Toruń oraz województwa gnieźnieńskie, poznańskie, sieradzkie (z Wieluniem), kaliskie, płockie, brzeskokujawskie, inowrocławskie, ziemię dobrzyńską oraz części krakowskiego, rawskiego i mazowieckiego. Trzeci rozbiór: część Mazowsza z Warszawą, Podlasia i Litwy. Ponadto Prusy zajęły część województwa krakowskiego (m.in. teren dawniejszego księstwa siewierskiego), zwanego odtąd w Prusach Nowym Śląskiem. Są też wskazane kierunki zsyłek (Syberia) i emigracji do: Saksonii, Francji, Szwajcarii, Austrii, Turcji, Mołdawii, Włoch (i na Haiti) i do Stanów Zjednoczonych. Opis punktów znajdujących się na mapie: 1. Po 1772 roku Na podstawie danych szacunkowych polskich historyków po upadku konfederacji barskiej do niewoli dostało się ok. 10 tys. osób. Zesłańcy zostali karnie osadzeni w garnizonach w Tobolsku i Orenburgu, część została zesłana na katorgę do kopalń nerczyńskich lub została przeznaczona do pracy na roli. W 1781 roku ogłoszono dla nich amnestię, ale wielu zesłańców się o niej nie dowiedziało. Do najwybitniejszych Polaków tej grupy zaliczymy Maurycego Beniowskiego., 2. Od roku 1772 Emigracja po klęsce konfederacji barskiej i pierwszym rozbiorze Polski z 1772 roku. Największe polskie diaspory powstały w Dreźnie, Paryżu, Stambule i Wiedniu., 3. Po 1772 roku Emigranci polscy, którzy wyjechali po klęsce konfederacji barskiej, wzięli czynny udział w wojnie o niepodległość Stanów Zjednoczonych. Do najbardziej znanych postaci z tego okresu zaliczamy Kazimierza Pułaskiego oraz Tadeusza Kościuszkę., 4. Od 1792 roku Emigracja po klęsce wojny w obronie Konstytucji 3 maja. Do Lipska i Drezna uciekli przywódcy obozu patriotycznego – Ignacy Potocki, Hugo Kołłątaj, Tadeusz Kościuszko. W Lipsku powstał Komitet Polski., 5. Po 1795 roku Żołnierze brygadiera Joachima Deniski (w liczbie ok. 1,6 tys.), którzy znaleźli się w Mołdawii należącej do Turcji, w 1797 roku utworzyli Związek Wojskowy i podjęli nieudaną próbę insurekcji. Powstańcy zostali rozbici przez armię austriacką 30 czerwca 1797 r. w bitwie pod Dobronowicami. Zostali wzięci do niewoli i straceni 11 lipca w pobliżu Czernowiec., 6. Od 1794 roku Na emigracji we Francji powstają pierwsze organizacje polityczne:
Agencja – o umiarkowanych poglądach, z Franciszkiem Barssem, Karolem Prozorem i Józefem Wybickim na czele, powstała w Paryżu w 1794 roku jako przedstawicielstwo insurekcji kościuszkowskiej.
Deputacja Polska – o radykalnych poglądach, została założona 22 sierpnia 1795 roku w Paryżu przez Franciszka Ksawerego Dmochowskiego, Józefa Dembowskiego, ks. Jędrzeja Mejera i Józefa Pawlikowskiego., 7. 1797–1803 W latach 1797–1803 przez Legiony Polskie przeszło 21 tysięcy polskich żołnierzy i oficerów. Część z nich trafiła na Haiti, gdzie do dziś, w górskiej wsi Cazale – 40 kilometrów na północ od Port-au-Prince, żyją ludzie noszący polskie nazwiska. Pozostali wrócili do Francji i poparli Napoleona.
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Ćwiczenie 1
RyXIQ7plUssQm
Omów przyczyny zsyłki obywateli Rzeczypospolitej w głąb Rosji w XVIII wieku. (Uzupełnij).
Ćwiczenie 2
R1Tgm5IlcIFWg
Wskaż, jaką rolę w walce o niepodległość odegrały Legiony Polskie we Włoszech. (Uzupełnij).
Ćwiczenie 3
R9l4hxdWjVjon
Wyjaśnij, dlaczego na Haiti żyją do dziś potomkowie Polaków. (Uzupełnij).