Polecenie 1

Zapoznaj się ze schematem i wykonaj kolejne polecenia.

R1IfzK1ufKmny1
Zdjęcie główne przedstawia salę wykładową. Jest pełna słuchaczy. Po lewej stronie zdjęcia wymieniono nauki humanistyczne wraz z opisami. Są nimi: filozofia, psychologia, socjologia, antropologia kulturowa, filologia, historiografia, archeologia. Po prawej stronie zdjęcia wymieniono nauki ścisłe i przyrodnicze: matematykę i nauki przyrodnicze. Opisano: 1. Filozofia Ukształtowała się oryginalna polska szkoła myśli filozoficznej, zwana szkołą lwowsko-warszawską. Powstała ona wokół lwowskiego filozofa Kazimierza Twardowskiego, jednego z prekursorów fenomenologii. Wykształcił on ok. 30 profesorów specjalizujących się w różnych dziedzinach nauk humanistycznych. Ze szkołą lwowsko-warszawską związani byli m.in. Tadeusz Kotarbiński i Władysław Tatarkiewicz. Ten pierwszy zasłynął, jako twórca pojęcia reizmu, poglądu o istnieniu tylko konkretnych rzeczy, odrzucającego realność zjawisk psychicznych, wrażeń i przeżyć. Zasługą Tatarkiewicza było zaś opracowanie wielotomowej Historii filozofiiHistorii estetyki oraz traktatu etycznego O szczęściu. Zdjęcie przedstawia twarz mężczyzny. Ma krótkie, gęste włosy, nosi sumiasty wąs.Tadeusz Kotarbiński, domena publiczna, Wikimedia CommonsIlustracja przedstawia twarz starszego mężczyzny. Ma krótkie włosy. Na twarzy są liczne zmarszczki.Władysław Tatarkiewicz, portret z pamiątkowej tablica na domu przy Chocimskiej 35 w Warszawie, gdzie przez wiele lat mieszkał. Adrian Grycuk, CCCC BY-SA 3.0, Wikimedia Commons, 2. Psychologia Dwudziestolecie międzywojenne wniosło duży wkład w rozwój polskiej psychologii. Za jednego z jej ojców uznaje się Władysława Witwickiego, który był autorem pierwszego podręcznika psychologii. Rozwinął on m.in. teorię kratyzmu i teorię uczuć, twierdząc, że stany emocjonalne u jednostki są spowodowane dążeniem do uzyskania mocy. Witwicki zajmował się również, jako jeden z nielicznych psychologią religii. Zdjęcie przedstawia starszego, siedzącego mężczyznę. Ma krótkie siwe włosy. Ubrany jest w białą koszulę, marynarkę i spodnie. Władysław Witwicki, domena publiczna, Wikimedia Commons, 3. Socjologia Po odzyskaniu niepodległości kontynuowana była tradycja polskiej socjologii przełomu XIX i XX wieku. Najwybitniejszym przedstawicielem tej dyscypliny w dwudziestoleciu międzywojennym był Florian Znaniecki. Zasłynął badaniami nad historią chłopów w Europie i Ameryce z wykorzystaniem nowatorskiej metody polegającej na pozyskiwaniu informacji ze źródeł bezpośrednich, takich jak pamiętniki, listy, dzienniki. Był on również autorem standardowego opracowania: Wstęp do socjologii, Socjologia wychowania. Zdjęcie ukazuje tablicę pamiątkową. Jest na niej twarz mężczyzny. Ma krótkie włosy. Obok twarzy jest wizerunek budynku. Pod spodem jest napis: Florian Znaniecki 1882-1958. Światowej sławy uczony, socjolog, filozof, teoretyk kultury i wychowania, psycholog społeczny, założyciel pierwszego w Polsce Instytutu Socjologicznego (Poznań 1920), profesor Uniwersytetu Poznańskiego (1020-1939), Columbia University oraz University od Illinois at Urbana-Champaign.Tablica znajdująca się na murze budynku przy Collegium Znanieckiego w Poznaniu. Domena publiczna, Wikimedia Commons., 4. Antropologia kulturowa Wielkie uznanie międzynarodowe zdobyły prace antropologiczne Bronisława Malinowskiego. W czasie swoich wypraw naukowych do Malezji wypracował on oryginalną metodę badania społeczności pozaeuropejskich. Polegała ona na tzw. obserwacji uczestniczącej, a nie analizie dokumentów. Metoda ta miała ułatwić podejście do innych kultur z większym szacunkiem i zrozumieniem, bez poczucia wyższości białego człowieka. Malinowski zajmował się m.in. życiem codziennym i zwyczajami seksualnymi mieszkańców Wysp Trobrianda. Zdjęcie przedstawia dojrzałego mężczyznę. Ma krótkie włosy, wysokie czoło, łysieje. Mężczyzna nosi okulary. Ubrany jest w garnitur.Bronisław Malinowski, domena publiczna, Wikimedia Commons., 5. Filologia W niepodległej Polsce rozwijały się badania filologiczne nad historią i strukturą języka polskiego. Za jednego z najwybitniejszych w historii dyscypliny uznawany był Baudouin de Courtenay. Wydał on pierwszy podręcznik o historii języka polskiego. Kolejnym wielkim uczonym filologiem był Ludwik Kleiner. Zajmował się badaniami nad polskim romantyzmem, wydał opracowanie biografii i twórczości Juliusz Słowackiego oraz Zygmunta Krasińskiego. Zdjęcie przedstawia dojrzałego mężczyznę. Ma wysokie czoło, łysieje. Ma siwą brodę i wąsy. Ubrany jest w garnitur.Baudouin de Courtenay, domena publiczna, Wikimedia Commons.Zdjęcie przedstawia dojrzałego mężczyznę. Ma krótkie włosy, wysokie czoło na skutek łysienia Ma ciemny wąs. Ubrany jest w garnitur. Ludwik Kleiner, Narodowe Archiwum Cyfrowe, Koncern Ilustrowany Kurier Codzienny - Archiwum Ilustracji, sygnatura: 1-K-1555, CC BY-SA 4.0, Wikimedia Commons., 6. Historiografia Dwudziestolecie międzywojenne miało duży wkład w rozwój polskiej historiografii, kontynuując w tym zakresie osiągnięcia wieku XIX. Rozwijały się badania nad poszczególnymi dyscyplinami historii. Władysław Konopczyński zasłynął jako autor monumentalnej syntezy oraz inicjator powstania pisanego do dziś Polskiego Słownika Biograficznego, w którym gromadzone są biogramy wszystkich znaczących postaci w historii Polski. Franciszek Bujak stał się prekursorem badań nad historią gospodarczą, w szczególności wsi. Marian Kukiel, badacz epoki napoleońskiej, rozwinął natomiast historię wojskowości. W dziedzinie historii średniowiecznej zaczęto odwoływać się do dorobku nauk pomocniczych i osiągnięć innych dyscyplin naukowych. Zdjęcie przedstawia dojrzałego mężczyznę. Ma krótkie włosy, wysokie czoło, łysieje. Ma wąs. Ubrany jest w garnitur.Władysław Konopczyński, domena publiczna, Wikimedia Commons., 7. Archeologia W okresie niepodległości rozwinęły się badania archeologiczne. Największym osiągnięciem były prace prowadzone w Biskupinie, które w rezultacie doprowadziły do jednego z najbardziej sensacyjnych odkryć w dziejach polskiej archeologii. Polską archeologię rozsławił też prowadzący badania w Egipcie Kazimierz Michałowski. Położył on w ten sposób podwaliny pod rozwój polskiej egiptologii i archeologii śródziemnomorskiej. Zdjęcie przedstawia wejście do osady. Z drewnianych belek wykonany jest mur. Nad wejściem jest drewniana wieża. Do wejścia prowadzi drewniany podest.Osada obronna w Biskupinie. Fazer, CC BY-SA 2.5, Wikimedia Commons., 8. Matematyka Wielkie znaczenie zyskała w latach 20. polska szkoła matematyczna, skupiająca się wokół trzech ośrodków: Warszawy, Krakowa i Lwowa. Związani z nimi badacze zajmowali się m.in. teorią mnogości, rachunkiem różniczkowym, przestrzenią funkcjonalną, operacjami liniowymi, metodą probabilistyczną. Były to badania, które zapewniły polskim uczonym międzynarodowy rozgłos. Zdjęcie przedstawia sporą grupę osób pozujących do zdjęcia. To uczestnicy Zjazdu Matematyczno-Fizycznego. Numerami zaznaczono osoby i ich nazwiska.Lwowska szkoła matematyczna, ok. 1930 r., domena publiczna, Wikimedia Commons., 9. Nauki przyrodnicze W 1931 roku został założony w Warszawie Instytut Radowy, do którego Maria Skłodowska Curie przekazała 1 gram radu (koszt tego daru szacowano wówczas na ok. pół miliona dolarów). Obecnie jest to największe centrum onkologiczne.
Wielkim osiągnięciem w dziedzinie nauk medycznych było opracowanie przez Rudolfa Weigla z Uniwersytetu Lwowskiego w latach 1924-27 szczepionki na dur plamisty (tyfus). Jej skuteczności dowiedziono podczas misji katolickich w Chinach, produkowana zaś na niewielką skalę podczas II wojny światowej okazała się mieć zbawienne znaczenie dla wielu tysięcy osób zagrożonych tyfusem. Zdjęcie przedstawia trzykondygnacyjny obiekt wybudowany w prostym stylu. Przed budynkiem jest duży plac. Widać ludzi i samochody.Instytut Radowy w Warszawie, domena publiczna, Wikimedia Commons.
Sala wykładowa Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie podczas wykładu prof. Karola Kleckiego, marzec 1928 roku.
Źródło: Narodowe Archiwum Cyfrowe, sygn. 1-N-3026, dostępny w internecie: szukajwarchiwach.gov.pl, domena publiczna.
Polecenie 2

Oceń, które dziedziny nauk: humanistyczne, ścisłe czy przyrodnicze – rozwijały się lepiej w okresie dwudziestolecia międzywojennego. Wyjaśnij dlaczego i podaj dwa powody. Weź pod uwagę, jak wyglądało tradycyjne kształcenie średnie i wyższe oraz koszty prowadzenia badań z zakresu nauk humanistycznych, ścisłych i przyrodniczych.

R2Ggvm8q9weZg
(Uzupełnij).
Polecenie 3

Wybierz jedno z osiągnięć naukowych okresu dwudziestolecia międzywojennego i napisz o nim krótki artykuł prasowy do gazety. Zwróć uwagę na znaczenie i przełomowość opisywanego przez ciebie osiągnięcia. Pamiętaj, by twój język przypominał język dziennikarski i przyciągnął uwagę czytelnika.

RvS7u0OgukSvE
(Uzupełnij).