Na zdjęciu znajdują się ruiny greckiej budowli, z której zachował się jedynie rząd kolumn. Ilustracja interaktywna dotyczy okresu archaicznego. Opisano: 1. Homer (VIII/VII w. p.n.e.) Postać na poły legendarna, autor słynnych poematów: Iliady i Odysei, o którego życiu nie mamy, podobnie jak starożytni, żadnych pewnych informacji. Absolutną podstawą wykształcenia greckiego była znajomość poematów Homera, których uczono się na pamięć. Ich autora nazywano wychowawcą Hellady, opiewał on ideały arystokracji i właściwej im rywalizacji, co miało niebagatelny wpływ na formację umysłową Greków. Jeśli wspominano o „poecie”, nie precyzując, o kogo chodzi, dla wszystkich było jasne, że mowa o Homerze. Na zdjęciu znajduje się kamienna głowa Homera. Jest to starszy mężczyzna o długich kręconych włosach i kręconej brodzie. _{Rzymska kopia na podstawie oryginału z II w. p.n.e.
Źródło: domena publiczna, wikipedia.org.}, 2. Hezjod z Askry (VII w. p.n.e.) Najwybitniejszy, obok Homera, poeta epoki archaicznej. Autor m.in. Teogonii, w której opowiada o pochodzeniu bogów, herosów i świata. To z niej i z eposów Homera Grecy w pierwszej kolejności czerpali wiedzę o bogach. Innym znanym dziełem Hezjoda były Prace i dni – przewodnik po prowadzeniu gospodarstwa rolnego, w którym głosi wyjątkową – jak dla Greków – tezę, że praca nie hańbi. Na zdjęciu znajduje się kamienna głowa Hezjoda z Askry. Ma on dość krótkie włosy, grzywkę i lekki zarost. _{Rzymska kopia hellenistycznego oryginału z II w. p.n.e., która przedstawia, jak sądzą niektórzy, Hezjoda.
Źródło: Marie-Lan Nguyen, domena publiczna, wikipedia.org.}, 3. Safona z Mityleny (ok. 650–600 p.n.e.) Najsławniejsza poetka Grecji. Była tematem wielu legend, m.in. tej, wedle której miała skoczyć ze skały do morza z powodu nieszczęśliwej miłości. Twierdzenie o jej homoerotyzmie wynika z faktu, że prowadziła thiasos (koło) skupiające młode dziewczęta, mające służyć Afrodycie. Jej wiersze wskazują na to, że darzyła je głębokim uczuciem, ale niekoniecznie takiego rodzaju, jak chcieliby to widzieć komediopisarze. Jej wiersze są pełne wrażliwości na piękno, podejmują różnorodną tematykę i z lekkością wyrażają całą gamę uczuć. Na zdjęciu znajduje się czarna waza z namalowaną kobietą i mężczyzną. Są oni ubrani w greckie szaty, mają długie czarne włosy i grają na harfach. _{Safona ukazana na greckiej wazie czerwonofigurowej, ok. 470 r. p.n.e.
Źródło: Malarz Brygosa, domena publiczna, wikipedia.org.}, 4. Tales z Miletu (ok. 625–546 p.n.e.) Pierwszy filozof, według którego świat (physis) powstał z wody. Zapoczątkował wielką dyskusję na temat natury i substancji, z której miałyby być stworzone wszystkie rzeczy na świecie, włącznie z ludźmi. Na zdjęciu znajduje się kamienna głowa Talesa z Miletu. Jest to umięśniony mężczyzna w średnim wieku z brodą i krótkimi włosami. _{Wyobrażenie Talesa z końca XIX w.
Źródło: Wilhelm Meyer, domena publiczna, wikipedia.org.}

Na zdjęciu znajdują się ruiny Partenonu. Jest to masywna budowla z licznymi kolumnami. Schemat dotyczy okresu klasycznego. Opisano: 1. Ajschylos z Eleuzis (525–456 p.n.e.) Najstarszy z wielkiej trójcy tragików greckich. Wprowadził do teatru drugiego aktora, dając impuls do rozwoju dialogu, a także dekoracje i inne nowości. Jego tragedie mają bardzo podniosły nastrój, głoszą smutną prawdę o życiu, że cierpienie jest nauczycielką, a przed przeznaczeniem nie da się uciec. Do dziś zachowało się siedem jego tragedii, m.in. trylogia Oresteja.Na zdjęciu znajduje się popiersie Ajschylosa z Eleuzis. Ma on długą brodę i krótkie kręcone włosy. Jest ubrany w szaty._{Rzymska kopia portretu Ajschylosa wykonanego oryginalnie w IV w. p.n.e.
Źródło: Zde, CC BY-SA 4.0, wikipedia.org.}, 2. Sofokles z Aten (496–406 p.n.e.) Drugi z trzech wielkich tragików greckich. Dążył do indywidualizowania postaci, ograniczając rolę przeznaczenia i pozostawiając bohaterów z możliwością – tragicznego mimo wszystko – wyboru. Cieszył się wielkim szacunkiem. Zachowało się siedem jego tragedii, m.in. Antygona, Król Edyp, Filoktet. Na zdjęciu znajduje się kamienna głowa Sofoklesa z Aten. Jest to starszy mężczyzna z długą kręconą brodą, krótkimi włosami i dużym nosem. _{Rzymska kopia popiersia Sofoklesa, które oryginalnie powstało w III w. p.n.e.
Źródło: Wolfgang Sauber, CC BY-SA 3.0, wikipedia.org.}, 3. Eurypides z Aten (ok. 485–406 p.n.e.) Najmłodszy z wielkiej trójki ateńskich tragików. Opracowywał mniej znane mity, czasem radykalnie zmieniając znane, np. kazał Medei mordować własne dzieci, co spotkało się z oburzeniem publiczności. Bardzo realistycznie przedstawiał ludzką psychikę, a akcja jego tragedii była bardzo skomplikowana. Przez współczesnych niedoceniany, szczególnie złośliwie przedstawiany w komedii, w której atakowanie Eurypidesa stało się powtarzalnym motywem. Autor pierwszej komedii z pozytywnym zakończeniem. Do obecnych czasów zachowało się 17 jego tragedii, m.in. Elektra, Bachantki, Medea. Na zdjęciu znajduje się kamienne popiersie Eurypidesa z Aten. Ma on długie włosy i brodę. Jest ubrany w szaty. _{Rzymska kopia popiersia Eurypidesa na podstawie oryginału z IV w. p.n.e.
Źródło: Marie-Lan Nguyen, domena publiczna, wikipedia.org.}, 4. Arystofanes z Aten (ok. 445–385 p.n.e.) Najwybitniejszy komediopisarz epoki klasycznej o wielkiej wyobraźni. W swoich komediach zmusza bogów do abdykacji, opisuje chłopa, który na wielkim żuku gnojarzu frunie na Olimp, mówi o defekacji jaszczurki na głowę Sokratesa, w Lizystracie kobiety odmawiają współżycia, póki ich mężowie nie przestaną prowadzić wojny. Do dziś zachowało się 11 komedii Arystofanesa, m.in. Żaby, Chmury, Rycerze. Na zdjęciu znajduje się kamienne popiersie Arystofanesa z Aten. Ma on dość długie postawione włosy i długą brodę. W dolnej części popiersie widoczne są napisy zapisane alfabetem greckim. _{Arystofanes, rzymska rzeźba z I w. n.e.
Źródło: Alexander Mayatsky, CC BY-SA 4.0, wikipedia.org.}, 5. Sokrates z Aten (469–399 p.n.e.) Najsłynniejszy filozof w dziejach. Nie zapisał ani słowa, ale wywarł wielki wpływ na rozwój filozofii i swoich wybitnych uczniów, z Platonem na czele. Prowadził ubogie życie; przechadzał się ulicami Aten i pytał ich mieszkańców o definicję takich pojęć jak pobożność, sprawiedliwość, męstwo itd. Rewolucja w filozofii, którą zapoczątkował, wynikała przede wszystkim z tego, że za istotę człowieka uznał jego duszę umiejscowioną w rozumie. Oskarżony o nieuznawanie greckich bogów i deprawację młodzieży, na mocy wyroku sądowego został zmuszony do wypicia trucizny. Na zdjęciu znajduje się kamienne popiersie Sokratesa z Aten. Jest to starszy łysy mężczyzna z długą brodą._{Rzymska kopia popiersia Sokratesa na podstawie oryginału z IV w. p.n.e.
Źródło: domena publiczna, wikipedia.org.}, 6. Platon z Aten (427–347 p.n.e.) Autor m.in. 35 (wszystkie zachowane) dialogów, w większości których głównym rozmówcą jest Sokrates. Do najsłynniejszych należą Obrona Sokratesa, Uczta o miłości, Fedon o nieśmiertelności duszy i Państwo, w którym przedstawia urządzenia idealnej polis. Wybitny filozof, który pozostawił nam swoją naukę o ideach – jedną z najbardziej wpływowych spekulacji filozoficznych w dziejach. Założyciel Akademii – szkoły filozoficznej w gaju Akademosa. Na zdjęciu znajduje się kamienna głowa Platona z Aten. Ma on podłużną głowę, krótkie włosy i długą kręconą brodę. _{Rzymska kopia oryginału powstałego w IV w. p.n.e.
Źródło: domena publiczna, wikipedia.org.}, 7. Arystoteles ze Stagiry (384–322 p.n.e.) Uczeń Platona, filozof i uczony o wszechstronnych zainteresowaniach. Założył szkołę filozoficzną, Lykeion (Liceum), w której nauczał podczas przechadzek. Autor ogromnej ilości dzieł oraz notatek, zapisków, skryptów do wykładów. Interesował się wieloma aspektami ludzkiego (i nie tylko) życia: fizyką, biologią, psychologią, naukami politycznymi i filozofią. Do najsłynniejszych dzieł Arystotelesa należą Etyka nikomachejska, Metafizyka i Polityka.Na zdjęciu znajduje się kamienna głowa Arystotelesa ze Stagiry. Ma on krótkie włosy i brodę._{Rzymska kopia rzeźby Lizypa przedstawiającej Arystotelesa.
Źródło: Sting, CC BY-SA 2.5, wikipedia.org.}, 8. Demostenes z Aten (384–322 p.n.e.) Polityk ateński, wielki mówca. Według tradycji cierpiał na wadę wymowy, którą zwalczył, ćwicząc przemówienia z kamieniami w ustach lub w trakcie biegu. Zachowało się 60 mów przypisywanych Demostenesowi, ale z pewnością część jest nieautentyczna. Najsłynniejsze są tzw. filipiki, czyli mowy wymierzone przeciw Filipowi II, królowi Macedonii, w których polityk sprzeciwiał się uzależnieniu Grecji od jego wyrastającego na potęgę w regionie państwa. Już za życia zyskał miano największego mówcy Grecji. Wzorował się na nim m.in. Cyceron. Na zdjęciu znajduje się kamienne popiersie Demostenesa z Aten. Ma on krótkie włosy i brodę, a jego głowa jest lekko spuszczona w dół._{Rzymska kopia popiersia Demostenesa powstałego w epoce hellenistycznej.
Źródło: Sting, CC BY-SA 2.5, wikipedia.org.}, 9. Herodot z Halikarnasu (ok. 485–421 p.n.e.) Twórca Dziejów, opisujących wojny perskie. Historyk opowiadał wyłącznie o losach ludzi, a nie – jak jego poprzednicy piszący o przeszłości – bogów i herosów, czasem przeplatanych losami ludzi. Właśnie dlatego zasłużył na miano ojca historii (nazywano go tak od I w. p.n.e.), mimo że wiele razy przytacza opowieści całkiem niewiarygodne. Na zdjęciu znajduje się kamienne popiersie Herodota z Halikarnasu. Jest to starszy mężczyzna. Ma krótkie włosy i długą brodę. Rzeźba w swojej dolnej części jest mocno uszkodzona. _{Rzymska kopia popiersia Herodota na podstawie oryginału z IV w. p.n.e.
Źródło: Marie-Lan Nguyen, domena publiczna, wikipedia.org.}, 10. Tukidydes z Aten (ok. 460 – po 400 p.n.e.) Twórca Wojny peloponeskiej, dzieła uznawanego za najwybitniejsze w historiografii, opowiadającego o dziejach „wojny światowej” Greków z Grekami. Autor nazwał ją największym konfliktem zbrojnym w historii. W odróżnieniu od Herodota, którego interesowały wszystkie przejawy ludzkiej działalności, Tukidydes zawęził pole badawcze do wydarzeń politycznych. Wykluczył opowieści mityczne i nieracjonalne. Pozwoliło to na wyjątkowo drobiazgowy, krytyczny i możliwie bezstronny wywód, który stanowił wzór do naśladowania dla historyków antycznych i nowożytnych. Na zdjęciu znajduje się kamienna głowa Tukidydesa z Aten. Ma on krótkie włosy, brodę i wysokie czoło._{Popiersie Tukidydesa (rzymska kopia na podstawie IV-wiecznego oryginału).
Źródło: Shakko, CC BY-SA 3.0, wikipedia.org.}, 11. Ksenofont z Aten (ok. 430 – ok. 350 p.n.e.) Historyk, żołnierz, filozof, autor 14 dzieł (wszystkie zachowały się do naszych czasów). Postać niezwykle barwna, choć nie tak wybitna jak ci, z którymi jest porównywany; jako filozof nie może się równać z Platonem, jako historyk – z Tukidydesem. Kto jednak wytrzymałby takie porównanie? Czcił pamięć swoich nauczycieli i przyjaciół, poświęcając Sokratesowi m.in. Wspomnienia o Sokratesie i Obronę Sokratesa, a królowi spartańskiemu Agesilaosowi – utwór pochwalny zatytułowany imieniem przyjaciela. Opus magnum Ksenofonta jako historyka stanowi Historia grecka, będąca kontynuacją urywającego się nagle dzieła Tukidydesa. Napisał także pierwszą w historii zachowaną relację z wyprawy wojennej pt. Wyprawa Cyrusa, w której pełnił stanowisko dowódcze. Jeden z najchętniej czytanych w starożytności autorów. Na zdjęciu znajduje się kamienne popiersie Ksenofonta z Aten. Ma on długie włosy i brodę. _{Źródło: domena publiczna, wikipedia.org.}, 12. Poliklet z Sykionu (działał ok. 450–415 p.n.e.) Jeden z najwybitniejszych rzeźbiarzy. Zafascynowany liczbami wypracował idealne proporcje ciała i ujął je w proste reguły: głowa dzieli się na trzy równe części: od końca brody do podstawy nosa, długość nosa, wysokość czoła. Dalej: głowa stanowi 1/7 długości ciała, dłoń 1/10, a stopa 1/6. Do najsłynniejszych rzeźb należy Doryforos, czyli „niosący włócznię”. Na zdjęciu znajduje się nagi marmurowy pomnik Doryforosa. Jest to młody umięśniony mężczyzna z krótkimi włosami._{Doryforos, najsłynniejsza rzeźba Polikleta, rzymska kopia.
Źródło: Marie-Lan Nguyen, CC BY 2.5, wikipedia.org.}, 13. Fidiasz z Aten (ok. 490–420 p.n.e.) Jeden z największych rzeźbiarzy Grecji. Przyjaciel i współpracownik Peryklesa, który w latach 447–438 p.n.e. kierował przebudową Akropolu ateńskiego. Z powodu oskarżenia o defraudację mienia publicznego i świętokradztwo (umieścił siebie i Peryklesa na tarczy Ateny) uciekł z Aten i działał dalej w Olimpii. Autor wielu rzeźb, do najsłynniejszych należą Atena Partenos (Dziewica) dla Partenonu ateńskiego i zaliczany do jednego z siedmiu cudów świata monumentalny posąg Zeusa Olimpijskiego. Na zdjęciu znajduje się mocno zniszczona kamienna głowa Fidiasza z Aten. Ma on krótkie włosy i brodę. Nos rzeźby jest całkowicie odłamany._{Rzymska kopia III-wiecznego p.n.e. popiersia greckiego, być może Fidiasza.
Źródło: Yair-haklai, CC BY-SA 3.0.}, 14. Myron z Eleutherai (działał ok. 480–445 p.n.e.) Wybitny rzeźbiarz. Jego dzieła zachwycały dynamizmem przedstawienia, spośród wielu znamy wyłącznie dwa: sławetnego Dyskobola oraz Atenę i Marsjasza. Rzeźby przetrwały do dziś dzięki rzymskim kopiom. Na zdjęciu znajduje się posąg nagiego umięśnionego mężczyzny, który przymierza się do rzutu dyskiem. _{Rzymska kopia Dyskobola Myrona.
Źródło: Livioandronico2013, CC BY-SA 4.0, wikipedia.org.}, 15. Praksyteles z Aten (działał ok. 370–300 p.n.e.) Genialny rzeźbiarz, który zapoczątkował akt kobiecy w sztuce greckiej. W starożytności najbardziej znany z trzech rzeźb: Eros z Tespii, Eros z Parion i Afrodyty Knidyjskiej wykonanej ok. 360 r. p.n.e. W Olimpii można oglądać świetną rzymską kopię rzeźby przedstawiającej Hermesa z małym Dionizosem. Na zdjęciu znajduje się pomnik nagiej Afrodyty. Ma ona krótkie włosy, w lewej ręce trzyma zwiniętą szatę, a pod jej nogami stoi waza. _{Afrodyta Knidyjska autorstwa Praksytelesa.
Źródło: shakko, CC BY 3.0, wikipedia.org.}, 16. Lizyp z Sykionu (działał ok. 350–300 p.n.e.) Wybitny rzeźbiarz grecki, nadworny portrecista Aleksandra Wielkiego. Twórca nowego kanonu ciała ludzkiego, wedle którego głowa równa się 1/9 wysokości. Rzeźbił bóstwa dla różnych miast, zwycięzców olimpijskich, a nawet zwierzęta. Wywarł decydujący wpływ na rzeźbę okresu hellenistycznego. Na zdjęciu znajduje się pomnik odpoczywającego Hermesa. Jest to nagi umięśniony mężczyzna. W rękach trzyma zwiniętą szatę, lewą noga podpiera się o kamień. _{Kopia rzymska Odpoczywającego Hermesa, jednej z rzeźb genialnego Lizypa.
Źródło: Wolfgang Sauber, CC BY-SA 3.0.}

Ilustracja interaktywna dotyczy okresu hellenistycznego. Na zdjęciu znajdują się rząd zniszczonych greckich kolumn. Za nimi widoczne są drzewa, góry oraz małe miasteczko. Opisano: 1. Epikur z Samos (ok. 341–270 p.n.e.) Filozof, założyciel szkoły zwanej Ogrodem Epikura. Jego nauki uznawały przyjemność jako drogę do szczęścia z zastrzeżeniem, że przyjemności duchowe powinny dominować nad cielesnymi. Głosił on także umiar w zażywaniu przyjemności: przyjemne jest już samo unikanie bólu i cierpienia. Wykład epikureizmu zawarł w dziele O naturze wszechrzeczy. Na zdjęciu znajduje się kamienna głowa Epikura z Samos. Jest to starszy mężczyzna z brodą i krótkimi włosami oraz długim nosem._{Rzymska kopia popiersia Epikura na podstawie oryginału z epoki hellenistycznej.
Źródło: Marie-Lan Nguyen, domena publiczna, wikipedia.org.}, 2. Zenon z Kition (ok. 336–264 p.n.e.) Filozof, założyciel stoickiej szkoły filozoficznej, biorącej swą nazwę od pewnej ateńskiej stoy (hali kolumnowej), gdzie nauczał. Stoicy podkreślali konieczność panowania nad namiętnościami i uczyli opanowania w przypadku tragedii życiowych. Powiedzenie „stoicki spokój” tu właśnie ma źródło. Zenon z Kition napisał 17 dzieł, z których żadne nie zachowało się do naszych czasów, wywarły one jednak wielki wpływ na rozwój myśli filozoficznej. Na zdjęciu znajduje się kamienne popiersie Zenona z Kition. Ma on krótkie włosy i lekki zarost. _{Współczesne popiersie założyciela szkoły stoickiej.
Źródło: Χρήστης Templar52, domena publiczna, wikipedia.org.}, 3. Kallimach z Cyreny (ok. 310–240 p.n.e.) Był najsłynniejszym filologiem i poetą epoki hellenistycznej. Pracował w Bibliotece Aleksandryjskiej, gdzie opracował jej katalog tej pod tytułem Pinakes (Tablice). Obejmowały one 120 ksiąg (= zwojów papirusowych) i zawierały wykaz autorów od Homera do Arystotelesa, z ich biografiami i streszczeniami tekstów. Jako poeta jest znany z zachowanych do dziś hymnów i epigramów, choć był twórcą znacznie bardziej płodnym. Na zdjęciu znajduje się zniszczony i zżółkły papirus z tekstem zapisanym alfabetem greckim. _{Papirus z dziełem Kallimacha (II w. n.e.).
Źródło: domena publiczna, wikipedia.org.}, 4. Teokryt z Syrakuz (ok. 300–240 p.n.e.) Jeden z najbardziej znanych poetów w epoce. Pisał panegiryki na cześć panujących władców, hymny ku czci bogów, epigramaty i, najsłynniejsze, idylle-sielanki – kunsztownie napisane obrazki z życia wiejskiego. Na rysunku znajduje się profil popiersia Teokryta z Syrakuz. To mężczyzna z brodą, na głowie ma założony wieniec laurowy. _{Nowożytne wyobrażenie Teokryta.
Źródło: domena publiczna, wikipedia.org.}, 5. Polibiusz z Megalopolis (ok. 200–118 p.n.e.) Najbardziej znany i ceniony przedstawiciel historiografii hellenistycznej. Trafił do Rzymu jako zakładnik, tam zaprzyjaźnił się z wieloma rzymskimi arystokratami. Autor m.in. Dziejów, które opisują rozwój potęgi rzymskiej od 264 do 144 r. p.n.e.; zachowało się z nich tylko 5 pierwszych ksiąg z ogólnej liczby 40 oraz obszerne fragmenty innych. Porównywany do Tukidydesa. Na zdjęciu znajduje się płaskorzeźba Polibiusza z Megalopolis. Ma on krótkie włosy i jest ubrany w szaty. W lewej ręce najprawdopodobniej trzyma włócznię, a prawą trzyma uniesioną w górze. _{Płaskorzeźba z II w. p.n.e. przedstawiająca Polibiusza.
Źródło: Jona Lendering, Livius Onderwijs, domena publiczna, wikipedia.org.}, 6. Arystarch z Samos (ok. 310–230 p.n.e.) Matematyk i astronom, który badał rozmiary ciał niebieskich. Jako pierwszy głosił teorię heliocentryczną, którą 1200 lat później udało się udowodnić Kopernikowi. Na zdjęciu znajduje się pomnik Arystarcha z Samos. Jest to starszy mężczyzna z brodą ubrany w szaty. W lewej ręce trzyma zwinięty papirus._{Współczesny pomnik wielkiego astronoma, Grecja.
Źródło: Dr. Manuel, domena publiczna, wikipedia.org.}, 7. Archimedes z Syrakuz (ok. 287–212 p.n.e.) Najwybitniejszy matematyk antyku. Autor wielu przełomowych dzieł z dziedziny geometrii, optyki, hydrostatyki. Uważany za ojca fizyki teoretycznej. Powszechnie znany jako odkrywca prawa określonego jego imieniem: ciało zanurzone w cieczy traci ciężar równy cieczy wypartej, które odkrył ponoć podczas kąpieli. Właśnie wówczas miał krzyknąć słynne heureka (znalazłem). Na zdjęciu znajduje się pomnik Archimedesa z Syrakuz. Jest to starszy mężczyzna z długą brodą. Jest ubrany w szaty i siedzi na ziemi opierając się na jednej ręce. W drugiej trzyma ostry przedmiot, którym dotyka ziemi. _{Współczesny pomnik Archimedesa, Berlin.
Źródło: SpreeTom, CC BY-SA 3.0, wikipedia.org.}