Zapoznaj się z poniższym multimedium ilustrującym poglądy metaliterackie Tadeusza Gajcego. Zanotuj nazwiska twórców, których uznawał za swoje autorytety, oraz powody takiego uznania.
RtAufMszHWOdw
Kogo Tadeusz Gajcy uważał za autorytet? (Uzupełnij)
Wymień powody takiego uznania (Uzupełnij).
R1DHIGbYh5cxx1
Ilustracja przedstawia dwa grafy. Po lewej stronie znak minus, od którego odchodzą trzy prostokąty: Skamandryci (z punktami 1, 2, 3); Awangarda Krakowska (z punktami 4, 5, 6) oraz poezja tyrtejska (z punktami 7, 8, 9). Po prawej znak plus, od którego odchodzą dwa prostokąty: Romantycy (z punktami 10 i 11) i Druga Awangarda (z punktami 12,13, 14). Opis punktów znajdujących się na schemacie: 1. Kto? Julian Tuwim, Kazimierz Wierzyński, Jan Lechoń, Jarosław Iwaszkiewicz, Antoni Słonimski, 2. Cechy poezji skamandrytów witalizm – zachwyt nad życiem,
poeta – rzemieślnik słów,
tematy – teraźniejszość, codzienne życie zwykłych ludzi,
język – potoczny., 3. Tadeusz Gajcy o skamandrytach łatwizna,
tandeta, bankructwo stylu,
jałowość – brak ambicji metafizycznych,
„ot, aby było ładnie”,
„Skamandryci – już nie potrzebujemy”.
(Tadeusz Gajcy, Już nie potrzebujemy, [w:] tegoż, Pisma, wybór i oprac. L.M. Bartelski, Kraków 1980, s. 500.), 4. Kto? Tadeusz Peiper, Julian Przyboś, Jalu Kurek, 5. Cechy poezji przedstawicieli Awangardy Krakowskiej fascynacja cywilizacją i postępem technicznym,
poeta – architekt, konstruktor zdań,
język – oszczędny, wyrafinowany,
„Minimum słów, maksimum treści"., 6. Tadeusz Gajcy o Awangardzie Krakowskiej snobizm,
pogarda dla czytelnika,
„dziwoląg «artystyczny»”,
„Awangardo Krakowska – już nie potrzebujemy”.
(Tadeusz Gajcy, Już nie potrzebujemy, [w:] tegoż, Pisma, wybór i oprac. L.M. Bartelski, Kraków 1980, s. 500.), 7. Kto? anonimowi i mało znani autorzy wierszy w prasie podziemnej i na ulotkach, 8. Cechy poezji tyrtejskiej sławi bohaterów,
opłakuje poległych,
zagrzewa do walki,
pokazuje wojnę jako chłopięcą przygodę., 9. Tadeusz Gajcy o poezji tyrtejskiej patriotyczna tandeta,
prostactwo emocji,
„Poezjo tyrtejska – już nie potrzebujemy”.
(Tadeusz Gajcy, Już nie potrzebujemy, [w:] tegoż, Pisma, wybór i oprac. L.M. Bartelski, Kraków 1980, s. 500.), 10. Juliusz Słowacki czyn jako metoda samodoskonalenia,
heroizm działania wbrew słabości,
poezja – „was, zjadacze chleba – w aniołów przerobi”.
(Juliusz Słowacki, Testament mój, [w:] tegoż, Wiersze, oprac. J. Brzozowski, Z. Przychodniak, Wrocław 2013, s. 241.), 11. Norwid sztuka – praca tworzenia piękna,
piękno – droga doskonalenia moralnego,
artysta – wychowuje, inspiruje do działania, wyznacza ideały, „organizator wyobraźni narodowej”.
(T. Gajcy, O wawrzyn, [w:] tegoż, Pisma, wybór i oprac. L.M. Bartelski, Kraków 1980, s. 526.), 12. Kto? Józef Czechowicz, Władysław Sebyła, Czesław Miłosz, 13. Cechy poezji Drugiej Awangardy badanie losu poprzez poszukiwanie jego oznak,
niepokój metafizyczny,
przeczucie katastrofy., 14. Tadeusz Gajcy o Drugiej Awangardzie „tragizm czasów uchwyciła drobna […] liczba poetów”,
(T. Gajcy, O wawrzyn, [w:] tegoż, Pisma, wybór i oprac. L.M. Bartelski, Kraków 1980, s. 523.)
„świat w oczach poetów kryje w sobie ziarno zatraty”,
(Tadeusz Gajcy, Już nie potrzebujemy, [w:] tegoż, Pisma, wybór i oprac. L.M. Bartelski, Kraków 1980, s. 502.),
„W ładzie nieba, w porządku spraw ziemskich dostrzegli cień przeznaczenia nieuchronny i groźny”.
(T. Gajcy, O wawrzyn, [w:] tegoż, Pisma, wybór i oprac. L.M. Bartelski, Kraków 1980, s. 523.), 15. Poezja według Tadeusza Gajcego powinna być: ściśle związana z rzeczywistością,
metafizyczna,
wymagająca w odbiorze,
kształtująca wyobraźnię i moralność czytelnika,
„zagadnienie sił metafizycznych wplątanych w zmaganie się człowieka pozostało nietknięte. Liryka nadchodząca ma to zadanie przed sobą”,
(T. Gajcy, O wawrzyn, [w:] tegoż, Pisma, wybór i oprac. L.M. Bartelski, Kraków 1980, s. 527.)
„poezja ma wychowywać”.
(Tadeusz Gajcy, Już nie potrzebujemy, [w:] tegoż, Pisma, wybór i oprac. L.M. Bartelski, Kraków 1980, s. 504.)
Ilustracja przedstawia dwa grafy. Po lewej stronie znak minus, od którego odchodzą trzy prostokąty: Skamandryci (z punktami 1, 2, 3); Awangarda Krakowska (z punktami 4, 5, 6) oraz poezja tyrtejska (z punktami 7, 8, 9). Po prawej znak plus, od którego odchodzą dwa prostokąty: Romantycy (z punktami 10 i 11) i Druga Awangarda (z punktami 12,13, 14). Opis punktów znajdujących się na schemacie: 1. Kto? Julian Tuwim, Kazimierz Wierzyński, Jan Lechoń, Jarosław Iwaszkiewicz, Antoni Słonimski, 2. Cechy poezji skamandrytów witalizm – zachwyt nad życiem,
poeta – rzemieślnik słów,
tematy – teraźniejszość, codzienne życie zwykłych ludzi,
język – potoczny., 3. Tadeusz Gajcy o skamandrytach łatwizna,
tandeta, bankructwo stylu,
jałowość – brak ambicji metafizycznych,
„ot, aby było ładnie”,
„Skamandryci – już nie potrzebujemy”.
(Tadeusz Gajcy, Już nie potrzebujemy, [w:] tegoż, Pisma, wybór i oprac. L.M. Bartelski, Kraków 1980, s. 500.), 4. Kto? Tadeusz Peiper, Julian Przyboś, Jalu Kurek, 5. Cechy poezji przedstawicieli Awangardy Krakowskiej fascynacja cywilizacją i postępem technicznym,
poeta – architekt, konstruktor zdań,
język – oszczędny, wyrafinowany,
„Minimum słów, maksimum treści"., 6. Tadeusz Gajcy o Awangardzie Krakowskiej snobizm,
pogarda dla czytelnika,
„dziwoląg «artystyczny»”,
„Awangardo Krakowska – już nie potrzebujemy”.
(Tadeusz Gajcy, Już nie potrzebujemy, [w:] tegoż, Pisma, wybór i oprac. L.M. Bartelski, Kraków 1980, s. 500.), 7. Kto? anonimowi i mało znani autorzy wierszy w prasie podziemnej i na ulotkach, 8. Cechy poezji tyrtejskiej sławi bohaterów,
opłakuje poległych,
zagrzewa do walki,
pokazuje wojnę jako chłopięcą przygodę., 9. Tadeusz Gajcy o poezji tyrtejskiej patriotyczna tandeta,
prostactwo emocji,
„Poezjo tyrtejska – już nie potrzebujemy”.
(Tadeusz Gajcy, Już nie potrzebujemy, [w:] tegoż, Pisma, wybór i oprac. L.M. Bartelski, Kraków 1980, s. 500.), 10. Juliusz Słowacki czyn jako metoda samodoskonalenia,
heroizm działania wbrew słabości,
poezja – „was, zjadacze chleba – w aniołów przerobi”.
(Juliusz Słowacki, Testament mój, [w:] tegoż, Wiersze, oprac. J. Brzozowski, Z. Przychodniak, Wrocław 2013, s. 241.), 11. Norwid sztuka – praca tworzenia piękna,
piękno – droga doskonalenia moralnego,
artysta – wychowuje, inspiruje do działania, wyznacza ideały, „organizator wyobraźni narodowej”.
(T. Gajcy, O wawrzyn, [w:] tegoż, Pisma, wybór i oprac. L.M. Bartelski, Kraków 1980, s. 526.), 12. Kto? Józef Czechowicz, Władysław Sebyła, Czesław Miłosz, 13. Cechy poezji Drugiej Awangardy badanie losu poprzez poszukiwanie jego oznak,
niepokój metafizyczny,
przeczucie katastrofy., 14. Tadeusz Gajcy o Drugiej Awangardzie „tragizm czasów uchwyciła drobna […] liczba poetów”,
(T. Gajcy, O wawrzyn, [w:] tegoż, Pisma, wybór i oprac. L.M. Bartelski, Kraków 1980, s. 523.)
„świat w oczach poetów kryje w sobie ziarno zatraty”,
(Tadeusz Gajcy, Już nie potrzebujemy, [w:] tegoż, Pisma, wybór i oprac. L.M. Bartelski, Kraków 1980, s. 502.),
„W ładzie nieba, w porządku spraw ziemskich dostrzegli cień przeznaczenia nieuchronny i groźny”.
(T. Gajcy, O wawrzyn, [w:] tegoż, Pisma, wybór i oprac. L.M. Bartelski, Kraków 1980, s. 523.), 15. Poezja według Tadeusza Gajcego powinna być: ściśle związana z rzeczywistością,
metafizyczna,
wymagająca w odbiorze,
kształtująca wyobraźnię i moralność czytelnika,
„zagadnienie sił metafizycznych wplątanych w zmaganie się człowieka pozostało nietknięte. Liryka nadchodząca ma to zadanie przed sobą”,
(T. Gajcy, O wawrzyn, [w:] tegoż, Pisma, wybór i oprac. L.M. Bartelski, Kraków 1980, s. 527.)
„poezja ma wychowywać”.
(Tadeusz Gajcy, Już nie potrzebujemy, [w:] tegoż, Pisma, wybór i oprac. L.M. Bartelski, Kraków 1980, s. 504.)
Polecenie 2
W tekście liczącym 150 słów, wyjaśnij słowa Tadeusza Gajcego o powinnościach poezji (punkt 15. multimedium): zagadnienie sił metafizycznych wplątanych w zmaganie się człowieka pozostało nietknięte. Liryka nadchodząca ma to zadanie przed sobą. W swoim tekście weź pod uwagę kontekst historyczny.