Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Polecenie 1

Zapoznaj się ze schematem odnoszącym się do obrazu Jana Matejki Hołd pruski. Opisz nastroje osób przedstawionych na obrazie.

Zapoznaj się ze schematem odnoszącym się do obrazu Jana Matejki Hołd pruski. Opisz rolę osób przedstawionych na obrazie w tym wydarzeniu.

RIdSdFG3sj6Bl
Twoja odpowiedź: (Uzupełnij).
RXtEE1VXYT1591
Ilustracja interaktywna przedstawia scenę rozgrywająca się na placu otoczonym zabudowaniami z podcieniami. Po prawej stronie stoi podwyższenie przykryte czerwonym suknem, na którym stoi tron z zasiadającym na nim mężczyzną w średnim wieku. Mężczyzna ubrany jest w złote szaty, nakryte złotym, powłóczystym płaszczem. Na głowie ma koronę, lewą rękę wyciąga przed siebie w stronę klęczącego przed nim żołnierza w srebrnej zbroi z płaszczem gronostajowym na ramionach, który w ręku trzyma białą chorągiew z czarnym orłem. Wokół tych dwóch centralnych postaci obrazu stoi tłum ludzi. Przy samym królu, obok tronu siedzi nadworny błazen czyli stańczyk, mężczyzna ubrany w czapkę o trzech rogach zakończonych dzwoneczkami, w ręku trzyma berło. Za królem stoi dziewczynka w otoczeniu dworzan oraz biskupa, nad ich głowami powiewa czerwona flaga z białym orłem. Od strony placu plątanina ludzi stojących w dużym ścisku. Kobiety, mężczyźni w różnym wieku, wszyscy ubrani w stroje z epoki. Opis punktów znajdujących się na ilustracji: 1. Zygmunt Stary. Król Zygmunt I Stary zasiada na podwyższeniu, odpowiadającym tronowi. Władca ubrany jest nader odświętnie: w pontyfikalną złotą kapę, używaną zazwyczaj tylko podczas koronacji albo przy innych ważnych okazjach. Rozwarta księga na jego kolanach to Ewangelia; symbolizująca władzę monarszą., 2. Albrecht Hohenzollern. Ostatni wielki mistrz zakonu krzyżackiego, Albrecht Hohenzollern (1490-1568) klęczy naprzeciwko króla Zygmunta Starego. Ukazany został już jako książę: w świeckim stroju: stalowym pancerzu, noszonym u schyłku średniowiecza przez elitę rycerstwa. Na pancerz ma narzucony długi płaszcz z gronostajami. Jeden koniec książęcego płaszcza trzyma klęczący paź, podczas gdy drugi z paziów, który przykląkł na jedno kolano, ma w ręku jego hełm. Dwaj dojrzali mężczyźni dotykający chorągwi pruskiej to bracia Albrechta: Jerzy i Kazimierz. Sztandar Prus z czarnym orłem powiewa nie na drzewcu, ale na kopii rycerskiej i symbolizuje chęć dalszej walki. Obok klęczącego Hohenzollerna leży rękawica rycerska rzucona jakby w geście wyzwania., 3. Bona Sforza. Królowa Bona Sforza (1494-1557) zasiada na tronie za paziami księcia Albrechta. Dumna monarchini jest ubrana w zieloną suknię, w dłoni dzierży złote berło. Do królowej na malowidle nachyla się jej pasierbica Jadwiga (1513-1573), córka Zygmunta I z pierwszego małżeństwa., 4. Zygmunt August. Niespełna pięcioletni syn i następca króla Zygmunta Starego - Zygmunt August znajduje się po prawej stronie od ojca. Jest ubrany w purpurową szatę: kolor tradycyjnie przynależący władcom. Malarz obdarzył młodocianego Jagiellona ważną funkcją: Zygmunt August trzyma w ręku złoty łańcuch, który po złożeniu przysięgi Zygmunt Stary włoży na szyję Albrechta Hohenzollerna jako symbol powinności wiążących nowego lennika z polskim królem. Niefrasobliwość następcy tronu ukazana została w ten sposób, że ten bawi się powierzonym mu klejnotem., 5. Hetman Przecław Lanckoroński. Hetman Przecław Lanckoroński (zm. 1531) starosta chmielnicki i rotmistrz królewski zasłynął licznymi zwycięstwami, jakie odniósł na Podolu przeciwko czambułom tatarskim. Na obrazie wódz został przedstawiony w pełnym rynsztunku: na koniu, w pełnej zbroi z hełmem ozdobionym pióropuszem, jakby dopiero co wrócił w glorii z pola bitwy. Najprawdopodobniej nie było go jednak wśród świadków hołdu pruskiego. Wątpliwe także, aby mógł pojawić się na uroczystości w takim stroju. Postać hetmana wykorzystał Matejko jako symbol militarnej potęgi ówczesnej Polski oraz uosobienie Polaka - bohaterskiego obrońcy przedmurza chrześcijaństwa na tzw. Kresach., 6. Kreytzen. W oddali, za składającym hołd księciem, znajdują się jego poddani. Ubrany na czarno, w czarnym nakryciu głowy to Kreytzen, przyszły kanclerz Prus Książęcych. Dostojnik trzyma w dłoni akt inwestytury, na którym wyraźnie widać wielką czerwoną pieczęć. Stojący bezpośrednio nad nim mężczyzna z długą siwą brodą to jeden z posłów pruskich: wsparty na owiniętym pasem mieczu wielkiego mistrza Krzyżaków, symbolizuje ostateczną likwidację potęgi zakonu., 7. Stanisław Stańczyk. Nadworny błazen królewski, Stańczyk, zasiada u stóp królewskiego tronu. Jedną ręką podpiera głowę, na której ma błazeńską czapkę, drugą rękę wspiera się o piszczałkę. Jego poza wyrażać ma zadumę i sceptycyzm.Obecność Stańczyka, któremu Matejko nadał rysy swojej twarzy, podczas składania hołdu jest możliwa., 8. Andrzej Kościelecki. Ubrany w wyrafinowany i uroczysty, drogi strój podskarbi koronny Andrzej Kościelecki żył w latach ok. 1455-1515. Na obrazie Matejki ukazany w lewym dolnym rogu oczekuje na zakończenie ceremonii, gdyż, zgodnie ze zwyczajem, ma podczas drogi powrotnej króla na Wawel rozrzucać niesione przez dworzanina monety, które służący podaje mu na tacy. Kościelecki występuje w dziele Matejki jako symbol bogactwa Polski „złotego wieku”. W rzeczywistości podczas uroczystości hołdu pruskiego funkcję podskarbiego pełnił już Mikołaj Szydłowiecki.
Źródło: Jan Matejko, Hołd pruski, domena publiczna, Muzeum Narodowe w Krakowie, Wikimedia Commons.
Polecenie 2

Odnosząc się do informacji dotyczących postaci ukazanych przez Jana Matejkę, wyjaśnij sens słów autora dzieła: Ja maluję epokę, a zapiski kronikarzy, historyków to nie Ewangelia, nie Pismo Święte, ja robię po swojemu i basta!.

ROe4pwwcvI9R4
Twoja odpowiedź: (Uzupełnij).