Schemat interaktywny. Schemat składa się z tytułowego prostokąta z napisem Norma prawna, od którego odchodzą w dół kolejne prostokąty. Lista elementów: Nazwa kategorii: Norma prawnaElementy należące do kategorii Norma prawnaNazwa kategorii: hipotezaElementy należące do kategorii hipotezaNazwa kategorii: adresatElementy należące do kategorii adresatNazwa kategorii: norma indywidualna. Jeżeli adresat normy prawnej określony jest w sposób jednoznaczny, np. wskazany z imienia i nazwiska, mówimy, że norma prawna ma charakter indywidualny. Normy indywidualne znajdziemy najczęściej wśród decyzji administracyjnych lub orzeczeń (postanowień, wyroków) sądowych, np. „Na podstawie art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników (Dz.U. Nr 142, poz. 702 z późn. zm.), w związku z dokonanym zgłoszeniem identyfikacyjnym Urząd Skarbowy nadaje zgłaszającemu: JAN KOWALSKI, ur. 20.05.1981, Suwałki, imiona rodziców: Grażyna, Janusz, Numer Identyfikacji Podatkowej 999-999-99-99”.Nazwa kategorii: norma generalna. Norma generalna określa adresatów w sposób opisowy, ogólny, nie wskazując ich jednoznacznie, np. „Pracodawca jest obowiązany zawrzeć z młodocianym na piśmie umowę o pracę w celu przygotowania zawodowego, stosownie do przepisów art. 195 § 1 Kodeksu pracy” (Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie przygotowania zawodowego młodocianych i ich wynagradzania, § 3). Normy generalne zawarte są m.in. w ustawach, rozporządzeniach, uchwałach organów stanowiących czy zarządzeniach organów wykonawczych władz samorządowych.Koniec elementów należących do kategorii adresatNazwa kategorii: okolicznościElementy należące do kategorii okolicznościNazwa kategorii: norma abstrakcyjna. Kiedy okoliczności stosowania normy prawnej określone są opisowo, w taki sposób, że wiele sytuacji, które wydarzyć się mogą w rzeczywistości, będzie do tego opisu pasowało i norma znajdzie w nich zastosowanie, np. „Kto, prowadząc pojazd, nie stosuje się do ograniczenia prędkości określonego ustawą lub znakiem drogowym, podlega karze grzywny” (art. 92a. Kodeksu wykroczeń).Nazwa kategorii: norma konkretna. Norma konkretna to taka, w której określone jest jednoznacznie miejsce, czas lub treść czynności. Najczęściej występują w aktach stosowania prawa, czyli m.in. orzeczeniach sądów różnych instancji, np. „Sąd Apelacyjny we Wrocławiu II Wydział Karny na posiedzeniu w dniu 6 grudnia 2006 r., po rozpoznaniu zażalenia obrońcy Rafała T. na postanowienie Sądu Okręgowego z dnia 23 listopada 2006 r. (sygn. akt III K 209/06) w przedmiocie przedłużenia czasu trwania tymczasowego aresztowania zmienił zaskarżone postanowienie Sądu Okręgowego w W. z dnia 23 listopada 2006 r. (sygn. Akt III K 209/06) w ten sposób, że orzeczenie to uchylił i odstąpił od stosowania środków zapobiegawczych wobec podejrzanego Rafała T.” (Postanowienie Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 6 grudnia 2006 r. II AKz 626/06).Koniec elementów dla kategorii okoliczności.Koniec elementów dla kategorii hipotezaNazwa kategorii: dyspozycjaElementy dla kategorii dyspozycjaNazwa kategorii: nakaz. Normy nakazujące wskazują zachowanie właściwe w określonych sytuacjach, np. „Kierujący pojazdem jest obowiązany jechać możliwie blisko prawej krawędzi jezdni” (art. 16.4. Ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym).Nazwa kategorii: zakaz. W normach zakazujących określone zachowanie jest zabronione, np. „Własność nieruchomości nie może być przeniesiona pod warunkiem ani z zastrzeżeniem terminu” (art. 157. § 1. Kodeksu cywilnego).Nazwa kategorii: dozwolenie. Norma dozwalająca zawiera dopuszczenie możliwości określonego zachowania, np. „W wypadkach niecierpiących zwłoki można wzywać lub zawiadamiać osoby telefonicznie albo w inny sposób stosownie do okoliczności, pozostawiając w aktach odpis nadanego komunikatu z podpisem osoby nadającej” (art. 137. Kodeksu postępowania karnego).Koniec elementów dla kategorii dyspozycjaNazwa kategorii: sankcjaElementy dla kategorii sankcjaNazwa kategorii: karna. Sankcje karne to represje, jakie spotykają sprawcę czynu zabronionego, np. „Kto zabiera w celu przywłaszczenia cudzą rzecz ruchomą, podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5” (art. 278. § 1. Kodeksu karnego).Nazwa kategorii: egzekucyjna. Celem sankcji egzekucyjnej jest przede wszystkim przymuszenie adresata do spełnienia obowiązku określonego w dyspozycji normy, jeśli sam tego obowiązku nie dopełnił, np. „Sąd Rejonowy Poznań Grunwald i Jeżyce w Poznaniu Wydział VIII Karny w składzie: Przewodnicząca SSR Agnieszka Borucka, po rozpoznaniu sprawy w sprawie z wniosku Straży Miejskiej Miasta Poznania o przymusowe doprowadzenie osoby podejrzanej o popełnienie wykroczenia – Jana Kowalskiego – na podstawie art. 53 kpsw postanawia zarządzić doprowadzenie przez Komisariat Policji w Murowanej Goślinie w charakterze osoby podejrzanej o popełnienie wykroczenia Jana Kowalskiego, ur. 10.05.1949 r., zam. 61-386 Poznań, ul. Bohaterów II Wojny Światowej 32, do siedziby Straży Miejskiej w Poznaniu, Poznań, al. Wielkopolska 40a, pok. 08, w godz. 8:00–15:00 w terminie 21 dni od doręczenia niniejszego postanowienia Komisariatowi Policji Poznań – Nowe Miasto, albowiem Jan Kowalski był dwukrotnie wzywany przez organ prowadzący czynności wyjaśniające w niniejszej sprawie do stawiennictwa w celu złożenia wyjaśnień w związku z wykroczeniem z art. 92 §1 kw. Podejrzany nie odebrał skierowanych do niego wezwań, nie stawił się na termin przesłuchania, nie nadesłał także pisemnych wyjaśnień (…)”.Nazwa kategorii: nieważności. Sankcja nieważności polega na uznaniu za nieważną czynności prawnej lub czynności władczej podjętej przez organ administracji publicznej, dokonanej niezgodnie z obowiązującym prawem. Powoduje ona, że dana czynność nie wywołuje skutków prawnych, np. „Sąd Okręgowy w Warszawie XXV Wydział Cywilny po rozpoznaniu 22 maja 2019 r. na rozprawie sprawy z powództwa Jana Kowalskiego przeciwko Bank XYZ SA w Warszawie o ustalenie nieważności umowy (…) ustala, że zawarta pomiędzy Janem Kowalskim a Bankiem XYZ Spółką Akcyjną z siedzibą w Warszawie umowa nr kredytu budowlanego w walucie wymienialnej jest nieważna”. W przypadku stwierdzenia nieważności czynności prawnej nie wywołuje ona skutków prawnych.Koniec elementów dla kategorii sankcjaKoniec elementów dla kategorii norma prawna.