Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Polecenie 1

Zapoznaj się z informacjami ze schematu i wykonaj ćwiczenia.

Wspólne elementy definicji przestępstwa i wykroczenia

RmXPtw4i03ROf
Ilustracja interaktywna przedstawia duży regał wypełniony książkami. Opis punktów znajdujących się na ilustracji: 1. Czyn. Czynem jest świadome i celowe zachowanie się człowieka, przybierające postać działania lub zaniechania, mające określoną wartość społeczną. Tak ujmowany czyn rozpatrywany jest jeszcze bez konotacji zgodności bądź niezgodności z prawem. Czyn jest zachowaniem świadomym, czyli podlegającym kontrolnej funkcji mózgu. Jest też zachowaniem celowym, to znaczy ukierunkowanym na uzyskanie określonego skutku w rzeczywistości bądź też na uniknięcie takiego skutku. Zachowanie wyrażać się ma w działaniu bądź zaniechaniu. 2. Działanie jest stosunkowo łatwe do zdefiniowania, oznacza bowiem aktywność rozumianą jako kompleks ruchów możliwy do zaobserwowania przez obiektywny podmiot. 3. Zaniechanie jest kategorią prawną, a jego prawne rozumienie różni się od potocznego. Za zaniechanie w prawie uważa się brak aktywności, do której podmiot był zobowiązany. Innymi słowy – zaniechanie jest konsekwencją braku wymaganego działania. 4. Bezprawność w sensie ogólnym oznacza sprzeczność z normą prawa. W ujęciu art. 1 Kodeksu karnego oraz art. 1 Kodeksu wykroczeń została ona wyrażona jako "czyn zabroniony pod groźbą kary przez ustawę". 5. Zawinienie (wina) to stawiany konkretnemu sprawcy personalny zarzut, którego treść stanowi zachowanie niezgodne z prawem w sytuacji, gdy od sprawcy w danym kontekście sytuacyjnym można było wymagać zachowania zgodnego z prawem. 6. Społeczna szkodliwość czynu Społeczna szkodliwość czynu to swoisty składnik materialny definicji przestępstwa i wykroczenia. Może być oceniana na podstawie dwóch kryteriów: abstrakcyjnego – w ujęciu abstrakcyjnym ocena społecznej szkodliwości czynu dokonywana jest przez legislatora na etapie tworzenia poszczególnych typów rodzajowych przestępstw oraz wykroczeń. Oznacza to, że w momencie opisywania czynu za pomocą znamion ustawodawca decyduje o jego zagrożeniu karnym – wyższym lub niższym, co wskazuje na stopień społecznej szkodliwości w ogólności (in genere); konkretnego – w ujęciu konkretnym społeczna szkodliwość czynu dotyczy jednostkowego czynu, ocenianego przez organ stosujący prawo. Wskazania do oceny tego rodzaju stopnia społecznej szkodliwości czynu zawiera art. 115 paragraf 2 Kodeksu karnego i – analogicznie – art. 47 paragraf 6 Kodeksu wykroczeń i zgodnie z tymi przepisami przy ocenie stopnia społecznej szkodliwości bierze się pod uwagę: rodzaj i charakter naruszonego dobra; rozmiary wyrządzonej lub grożącej szkody; sposób i okoliczności popełnienia czynu; wagę naruszonych przez sprawcę obowiązków; postać zamiaru, motywację sprawcy, rodzaj naruszonych reguł ostrożności i stopień ich naruszenia.
Źródło ilustracji: R H, CC 0
Źródło: Englishsquare.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Ćwiczenie 1
R9EdBP8F8g002
Wyjaśnij, czym należy się kierować przy ocenie szkodliwości społecznej czynu zarówno w świetle kryterium abstrakcyjnego, jak i konkretnego. (Uzupełnij).
31
Ćwiczenie 2

Zapoznaj się z opisem sytuacji oraz przedstawionymi przepisami i wykonaj polecenie.

Opis sytuacji:

Każdego wieczoru sąsiedzi Ewy i Marka Kowalskich, zajmujący mieszkanie za ścianą, urządzali imprezy, podczas których głośno grała muzyka, rozlegały się krzyki pijanych gości i wybuchały awantury. Marek Kowalski od kilku lat cierpiał na depresję i lekarz zalecił mu przede wszystkim spokój. Przy takich sąsiadach było to trudne do osiągnięcia. Ewa Kowalska wielokrotnie prosiła sąsiadów, aby nie zakłócali ciszy nocnej i szanowali prawo do spokoju pozostałych mieszkańców, ale spotykała się z lekceważeniem i kpiną. Doprowadzona do ostateczności Ewa Kowalska w przypływie złości oblała farbą olejną samochód sąsiadów.

Indeks górny Źródło: oprac. własne Indeks górny koniec

1
Ustawa z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks (…) (DzU 1971 nr 12 poz. 114)

Art. 124. 1. Kto cudzą rzecz umyślnie niszczy, uszkadza lub czyni niezdatną do użytku, jeżeli szkoda nie przekracza 500 złotych, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny.
2. Usiłowanie, podżeganie i pomocnictwo są karalne.
3. Ściganie następuje na żądanie pokrzywdzonego.

cytat2 Źródło: Ustawa z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks (…) (DzU 1971 nr 12 poz. 114), dostępny w internecie: isap.sejm.gov.pl.
R4CgpUnQJodY2
Oceń, jakiego typu czyn zabroniony popełniła Pani Kowalska. (Uzupełnij).
Ćwiczenie 3
R18UFtkWE93ae
Wejdź w rolę sądu orzekającego w sprawie i zaproponuj wymiar kary dla pani Kowalskiej, uwzględniając okoliczności sprawy. (Uzupełnij).