Na obrazie główny bohater historii, Piotr Skarga, stoi po prawej stronie. Gest, który wykonuje, podkreślony jest jasnym światłem za nim, na jego dłoniach i twarzy, co kontrastuje z ascetycznym ubraniem ożywionym jedynie żółtą stułą. Doniosły, górujący nad nieruchomym audytorium Skarga żywo gestykuluje. Matejko pokazuje różne reakcje słuchaczy na słowa kaznodziei. Od zasłuchania, zrozumienia, przejęcia po lekceważenie i roztargnienie, jakie widać na twarzy Zygmunta III Wazy, siedzącego niemal pośrodku obrazu. W centrum obrazu leży rękawica. Pośrodku stoją inne postacie: Janusz Radziwiłł, Mikołaj Zebrzydowski i Stanisław Diabeł Stadnicki – połączeni udziałem w rokoszu przeciw królowi. Na obrazie widoczny jest również hetman Jan Zamoyski siedzący po lewej stronie na podwyższeniu. Po lewej stronie w dolnej części obrazu są sylwetki dwóch dwóch purpuratów: Hipacego Pocieja i biskupa Stanisława Karnkowskiego. Z prawej zaś są widoczne twarze dwóch posłów oraz kardynała Enrico Caetaniego. Za królem widzimy małego królewicza Władysława i marszałka wielkiego koronnego Mikołaja Wolskiego. U stóp Piotra Skargi siedzi Jan Piotr Sapieha. Praca utrzymana jest w tonach fioletowo-czerwonych z dużą ilością purpury. Opisano: 1. Piotr Skarga Piotr Skarga (1536–1612) był polskim jezuitą, jednym z najwybitniejszych przedstawicieli polskiej kontrreformacji i jednym z najbardziej aktywnych jej działaczy. Pełnił funkcję pierwszego rektora Uniwersytetu Wileńskiego. Na dworze króla Zygmunta III Wazy przebywał w roli nadwornego kaznodziei. Był autorem Kazań sejmowych, w których przedstawił obraz kryzysu Rzeczypospolitej „trawionej przez liczne choroby” i słabości. W swoich utworach jezuita jawił się jako przeciwnik reformacji oraz zwolennik silnej władzy królewskiej., 2. Zygmunt III Waza Zygmunt III Waza (1566–1632), król Rzeczypospolitej od 1587 do 1632 r. oraz Szwecji w latach 1592–1599, syn Katarzyny Jagiellonki, po kądzieli wnuk Zygmunta I Starego. W czasach jego panowania Rzeczpospolita była zaangażowana w wojny ze Szwecją (prowadzone w celu odzyskania korony szwedzkiej), Rosją, w konflikt z Imperium Osmańskim oraz z kozakami. W polityce zagranicznej król był zwolennikiem wzmocnienia władzy królewskiej poprzez zwiększenie jej prerogatyw, zreformowanie sejmu oraz podniesienie podatków i liczebności wojska., 3. Jan Zamoyski Jan Zamoyski (1542–1605), jeden z najwybitniejszych polityków przełomu XVI i XVII w., kanclerz wielki koronny od 1578 r. i hetman wielki koronny od 1581 roku. Był najbliższym doradcą i współpracownikiem królów: Zygmunta II Augusta oraz Stefana Batorego. Stał się natomiast jednym z największych przeciwników Zygmunta III Wazy. Tłem konfliktu między monarchą a kanclerzem była obawa tego pierwszego przed wpływami potężnego magnata i odsunięciem go w cień. Zamoyski był przeciwnikiem silnych rządów królewskich. Niechęć między królem a hetmanem przerodziła się w otwarty konflikt., 4. Anna Jagiellonka Anna Jagiellonka (1523–1596), córka Zygmunta I Starego i jego drugiej żony Bony, królowa Rzeczypospolitej od 1575 r., zaślubiona drugiemu elektowi na tronie polskim, Stefanowi Batoremu, który sprawował faktyczną władzę. Była ostatnią przedstawicielką dynastii Jagiellonów na tronie polskim. Po bezpotomnej śmierci swojego męża stała się wielką zwolenniczką wyboru siostrzeńca Zygmunta Wazy na tron polski., 5. Mikołaj Zebrzydowski Mikołaj Zebrzydowski (1553–1620), marszałek wielki koronny i wojewoda krakowski, po śmierci Jana Zamoyskiego znalazł się na czele stronnictwa opozycyjnego wobec króla Zygmunta III Wazy. Sprzeciwiał się reformom proponowanym przez Zygmunta III, mającym (w odczuciu Zebrzydowskiego i jego stronników) na celu wzmocnienie władzy królewskiej. Po klęsce rokoszu, na czele którego stanął, odsunął się od życia publicznego., 6. Janusz Radziwiłł Janusz Radziwiłł (1612–1655), jeden z największych magnatów XVII w., książę na Birżach i Dubinkach, hetman wielki litewski i wojewoda wileński. Jeden z czołowych przeciwników króla Jana Kazimierza (syna Zygmunta III Wazy z drugiego małżeństwa z Konstancją Habsburżanką), przeciwstawiający się jego polityce wzmocnienia władzy królewskiej i ograniczenia potęgi magnaterii. Podczas potopu szwedzkiego podpisał z wrogiem ugodę w Kiejdanach, poddając Litwę Szwecji., 7. Stanisław „Diabeł” Stadnicki Stanisław „Diabeł” Stadnicki (1551–1610), kalwinista, zyskał sławę jako awanturnik, stąd też wziął się jego przydomek. Początkowo walczył u boku Stefana Batorego w kampaniach przeciw Gdańskowi i Moskwie, następnie w armii Rudolfa II przeciwko Turkom. W czasie elekcji po śmierci Batorego głosował za kandydaturą Maksymiliana Habsburga. Był jednym z przywódców rokoszu Zebrzydowskiego., 8. Rękawica