RyYxT76aT9vA51
Schemat interaktywny. Ilustracja przedstawia rotundę, przed którą jest plac. Po bokach stoją kilkupiętrowe budynki. Elementy schematu interaktywnego: 1. Sforzinda, miasto idealne zaprojektowane przez Antonia Averulino, zwanego Filarete, w latach 1457–1464. Ilustracja przedstawia plan miasta w kształcie ośmioramiennej gwiazdy.Janusz Słodczyk, Historia planowania i budowy miast, Opole 2012, s. 149.

Antonio di Pietro Averlino (ok. 1400-ok. 1469), znany jako Filarete, był florenckim architektem, rzeźbiarzem i teoretykiem architektury. Jako pierwszy stworzył idealny plan miasta renesansowego.

Sforzinda miała formę ośmioramiennej gwiazdy wpisanej w koło. W wewnętrznych kątach umieszczone był bramy, a na końcach każdej z ramion – wieże. Z centrum miasta odchodziło promieniście szesnaście ulic połączonych obwodnicą biegnącą koliście w pewnej odległości od centrum. Przy największym i najważniejszym placu zaplanowano pałac władcy i katedrę. Plan miasta zawierał również szkoły i inne obiekty użyteczności publicznej. Projekt był planem idealnym, którego nigdy nie zrealizowano., 2. Projekt „miasta królewskiego” Albrechta Dürera z 1527 roku. Ilustracja przedstawia plan miasta w kształcie kwadratu. Na środku stoi budynek otoczony szerszą ulicą, dalej są budynki w kwadratowych blokach. Miasto otacza kwadratowy mur obronny. Janusz Słodczyk, Historia planowania i budowy miast, Opole 2012, s. 151.

Albrecht Dürer (1471-1528) najwybitniejszy przedstawiciel niemieckiego renesansu, malarz, rysownik, teoretyk sztuki.

„Miasto królewskie” Albrechta Dürera zostało zaprojektowane na planie kwadratu z zamkiem króla w centrum układu. Całość była ufortyfikowana. Projekt był planem idealnym, którego nigdy nie zrealizowano., 3. Plan miasta Utopii, Thomas More (1516). Ilustracja przedstawia plan miasta w kształci kwadratu. Przez środek miasta na osi północ-południe płynie woda doprowadzona z rzeki, przy której są tereny zielone. Na osi wschód-zachód poprowadzona jest droga. Reszta planu jest wypełniona budynkami w kwadratowym blokach. Janusz Słodczyk, Historia planowania i budowy miast, Opole 2012, s. 153.

Thomas More (1478-1535) angielski myśliciel, pisarz i polityk, członek Izby Lordów i kanclerz królewski. Został oskarżony przez Henryka VIII o zdradę stanu i skazany na ścięcie.

Legenda:
1 – filarch – urzędnik
2 – pałac syfogranta – urzędnika
3 – plac rynkowy
4 – centrum miasta
5 – szpital


Zgodnie z wizją Thomasa More’a na wyspie Utopia miały istnieć 54 miasta wzniesione według jednego planu. Obszar miasta dzielił się na cztery kwadratowe części, z których każda posiadała rynek. Miasto było ufortyfikowane. Projekt był planem idealnym, którego nigdy nie zrealizowano., 4. Miasto Słońce, Tommaso Camanella (1602). Ilustracja przedstawia plan miasta w kształcie koła. Przez miasto przechodzą dwie główne drogi na osi północ-południe oraz wschód-zachód. W centrum znajduje się plac z roślinami. Budynki są rozmieszczone wokół i mają zaokrąglony kształt. Janusz Słodczyk, Historia planowania i budowy miast, Opole 2012, s. 154.

Tomasso Campanella (1568-1639) włoski filozof, teolog i poeta epoki renesansu, dominikanin, zwolennik doświadczalnego poznawania przyrody, wielokrotnie aresztowany pod zarzutem herezji.

Legenda:
1 – centrum miasta
2 – kościół
3 – ulice promieniste
4 – obwodnice
5 – schody do pomieszczeń mieszkalnych


Układ miasta był utworzony przez kręgi noszące nazwy siedmiu planet. Komunikację między kręgami zapewniały cztery ulice wybiegające ze środka układu w cztery strony świata i prowadzące do czterech bram miejskich. Miasto było ufortyfikowane. Projekt był planem idealnym, którego nigdy nie zrealizowano.
Piero della Francesca, Przykład idealnego miasta, ok. 1470 r.
Źródło: Wikimedia Commons, domena publiczna.
Polecenie 1

Na podstawie schematu i opisów wymień cechy charakterystyczne renesansowych miast idealnych.

RgqXbDIHNLjmo
Twoja odpowiedź (Uzupełnij).
Polecenie 2

Porównaj projekty miast idealnych Thomasa More’aAlbrechta Dürera. Wyjaśnij, w jaki sposób w planach ich miast zostały zaakcentowane odmienne wizje społeczeństwa i władzy.

RW8TmNos4Zo16
Twoja odpowiedź (Uzupełnij).