Tekst: Leopold Staff Rzęsa Janowi Parandowskiemu W starym, zapuszczonym parku Stałem nad stawem Pokrytym grubym kożuchem rzęsy. Myśląc, Że woda była tu kiedyś przejrzysta I dziś by być taka powinna. Podjętą z ziemi suchą gałęzią Zacząłem zgarniać zieloną patynę I odprowadzać do odpływu. Zastał mnie przy tym zajęciu Mędrzec spokojny O czole myślą rozciętym I rzekł z łagodnym uśmiechem Pobłażliwego wyrzutu: „Nie żal ci czasu? Każda chwila jest kroplą wieczności, Życie mgnieniem jej oka. Tyle jest spraw arcyważnych”. Odszedłem zawstydzony I przez dzień cały myślałem O życiu i o śmierci, O Sokratesie I nieśmiertelności duszy, O piramidach i pszenicy egipskiej, O rzymskim Forum i księżycu, O mamucie i wieży Eiffla… Ale nic z tego nie wyszło. Wróciwszy nazajutrz Na to samo miejsce, Ujrzałem nad stawem, Pokrytym grubym, zielonym kożuchem, Mędrca z czołem wygładzonym, Który spokojnie, Porzuconą przeze mnie gałęzią, Zgarniał z powierzchni wody rzęsę I odprowadzał do odpływu. Wkoło szumiały cicho drzewa, W gałęziach śpiewały ptaki. 1954 Warstwa formalna. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 1. Rodzaj wiersza: Wiersz wolny, podział wiersza jest podyktowany znaczeniem jego poszczególnych chęci.
Utwór o charakterze narracyjnym, będący opisem pewnej sytuacji. Warstwa formalna. Fragment tekstu: Rzęsa Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 2. Tytuł: Określa temat wiersza, wskazując, który element świata przedstawionego jest najważniejszy. Ponieważ tytuł występuje w formie niedookreślonego rzeczownika, jest wieloznaczny. Warstwa formalna. Fragment tekstu: Janowi Parandowskiemu Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 3. Zaadresowanie: Wiersz zaadresowano do konkretnej osoby – Jana Parandowskiego. Warstwa formalna. Fragment tekstu: Wkoło szumiały cicho drzewa, W gałęziach śpiewały ptaki. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 4. Zakończenie wiersza: Wyraźnie wyróżnione poprzez wprowadzenie odmiennej od dotychczasowej formy wiersza – dystych. Warstwa treściowa. Fragment tekstu: W starym, zapuszczonym parku Stałem nad stawem Pokrytym grubym kożuchem rzęsy. Myśląc, Że woda była tu kiedyś przejrzysta I dziś by być taka powinna. Podjętą z ziemi suchą gałęzią Zacząłem zgarniać zieloną patynę I odprowadzać do odpływu. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 5. Podmiot liryczny wiersza przedstawia zdarzenie, którego sam był bohaterem. Otóż znajduje się on w starym parku nad stawem i suchą gałęzią próbuje zgarnąć z wody „gruby kożuch rzęsy”. Warstwa treściowa. Fragment tekstu: Zastał mnie przy tym zajęciu Mędrzec spokojny O czole myślą rozciętym I rzekł z łagodnym uśmiechem Pobłażliwego wyrzutu: „Nie żal ci czasu? Każda chwila jest kroplą wieczności, Życie mgnieniem jej oka. Tyle jest spraw arcyważnych”. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 6. Przy tej czynności zastaje go mędrzec, który robi mu wyrzut, że zamiast myśleć o ważnych sprawach, zajmować się czymś poważnym, poświęca się tak – wydawać by się mogło – bezsensownej czynności jak oczyszczanie wody. Warstwa treściowa. Fragment tekstu: Odszedłem zawstydzony I przez dzień cały myślałem O życiu i o śmierci, O Sokratesie I nieśmiertelności duszy, O piramidach i pszenicy egipskiej, O rzymskim Forum i księżycu, O mamucie i wieży Eiffla… Ale nic z tego nie wyszło. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 7. Podmiot liryczny czuje się zawstydzony, odchodzi i próbuje myśleć o ważnych sprawach. Jego wysiłki jednak nie przynoszą sukcesu. Warstwa treściowa. Fragment tekstu: Wróciwszy nazajutrz Na to samo miejsce, Ujrzałem nad stawem, Pokrytym grubym, zielonym kożuchem, Mędrca z czołem wygładzonym, Który spokojnie, Porzuconą przeze mnie gałęzią, Zgarniał z powierzchni wody rzęsę I odprowadzał do odpływu. Opis punktu znajdującego się na ilustracji: 8. Następnego dnia wraca w to samo miejsce, gdzie widzi mędrca, który porzuconą przez niego gałęzią zgarnia rzęsę wodną.