Schemat
Etap pierwszy: przyswojenie tekstu
Po wnikliwej lekturze wiersza Leopolda Staffa przedstaw swoje pierwsze, ogólne refleksje na jego temat. Sformułuj wstępne hipotezy interpretacyjne.
RzęsaJanowi Parandowskiemu
W starym, zapuszczonym parku
Stałem nad stawem
Pokrytym grubym kożuchem rzęsy.
Myśląc,
Że woda była tu niegdyś przejrzysta
I dziś by być taka powinna.
Podjętą z ziemi suchą gałęzią
Zacząłem zgarniać zieloną patynę
I odprowadzać do odpływu.Zastał mnie przy tym zajęciu
Mędrzec spokojny
O czole myślą rozciętym
I rzekł z łagodnym uśmiechem
Pobłażliwego wyrzutu:
„Nie żal ci czasu?
Każda chwila jest kroplą wieczności,
Życie mgnieniem jej oka.
Tyle jest spraw arcyważnych.”Odszedłem zawstydzony
I przez dzień cały myślałem
O życiu i o śmierci,
O Sokratesie
I nieśmiertelności duszy,
O piramidach i pszenicy egipskiej,
O rzymskim Forum i księżycu.
O mamucie i wieży Eiffla...
Ale nic z tego nie wyszło.Wróciwszy nazajutrz
Na to samo miejsce,
Ujrzałem nad stawem,
Pokrytym grubym zielonym kożuchem,
Mędrca z czołem wygładzonym,
Który spokojnie,
Porzuconą przeze mnie gałęzią,
Zgarniał z powierzchni wody rzęsę
I odprowadzał do odpływu.Wkoło szumiały cicho drzewa,
W gałęziach śpiewały ptaki.1954
Etap drugi: zrozumienie treści
Wypisz z wiersza frazy, słowa oraz sformułowania, które uznajesz za kluczowe dla jego poprawnej interpretacji.
Etap trzeci: analiza tekstu – warstwa formalna i treściowa
Zapoznaj się ze schematem obrazującym funkcjonowanie w wierszu warstwy formalnej oraz warstwy treściowej. Uzupełnij tabelę porządkującą wiedzę o osobie mówiącej, świecie przedstawionym i relacjach osoby i świata. Podaj odpowiednie cytaty i określenia.
Przemyśl i zanotuj znaczenie tytułu wiersza. Wyjaśnij, czego symbolem może być tytułowa rzęsa.
Wyjaśnij, jakie znaczenie dla wymowy wiersza ma zastosowanie 1 os. l. poj. w wypowiedziach podmiotu lirycznego.
Zapoznaj się ze schematem identyfikującym środki stylistyczne zawarte w utworze. Podaj ich funkcje.
Powiąż warstwę formalną tekstu z jego treścią. Odnieś się kolejno do każdej ze strof. Następnie skonfrontuj swoje spostrzeżenia z zamieszczoną na schemacie propozycją interpretacji.
Etap czwarty: zakończenie – interpretacja uogólniająca
Na podstawie wszystkich wskazanych w lekcji etapów pracy stwórz własną interpretację wiersza Rzęsa Leopolda Staffa. Odwołaj się do takich wartości, jak miejsce człowieka w świecie, jak również poszukiwania mądrości i sensu.