Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Polecenie 1

Zapoznaj się ze schematem, a następnie wykonaj polecenia.

R12ayxFMphhVO1
Na zdjęciu znajduje się dokument wydrukowany na zżółkłej kartce. Zapisany został fioletową czcionką. W kilku miejscach tekst został przekreślony a nad nim ręcznie dopisano coś długopisem. Długopisem dodano też wiele słów w dane miejsca tekstu. Opisano: 1. Konstytucja lipcowa z 1952 r. Konstytucja lipcowa wzorowana była na rozwiązaniach ustrojowych Związku Socjalistycznych Republik Sowieckich. Podobnie jak konstytucja ZSRS zawierała wiele propagandowych i mało precyzyjnych elementów. W art. 1 pojawił się zapis, że „Polska Rzeczpospolita Ludowa jest krajem demokracji ludowej”. W konstytucji zapisano także, że Polska Ludowa „ogranicza, wypiera i likwiduje klasy społeczne, żyjące z wyzysku robotników i chłopów”. Brak wyjaśnienia, w jaki sposób władza ma walczyć z „wrogami”, sankcjonował komunistyczne represje. Na zdjęciu znajduje się dokument wydrukowany na zżółkłej kartce. Zapisany został fioletową czcionką. W kilku miejscach tekst został przekreślony a nad nim ręcznie dopisano coś długopisem. Długopisem dodano też wiele słów w dane miejsca tekstu. Podpis pod zdjęciem: Projekt Konstytucji lipcowej z odręcznymi uwagami prezydenta Bolesława Bieruta.
Domena publiczna, Wikimedia Commons., 2. Sejm PRL Skład:
- 460 posłów wybieranych w czteroprzymiotnikowych wyborach.

Kompetencje:
- uchwalanie ustaw,
- podejmowanie niewiążących dla władzy wykonawczej uchwał,
- powoływanie i odwoływanie premiera oraz Rady Ministrów, bez uściślenia jednak, w jaki sposób miało się to dokonywać,
- powoływanie Rady Państwa,
- uchwalanie budżetu państwa. Czarno-białe zdjęcie przedstawia szpitalny pokój. Na łóżku pod oknem pod białą kołdrą leży kobieta. Wrzuca ona głos do urny, którą trzyma nad nią członek personelu medycznego. Jest on ubrany w biały strój i ma na głowie małą białą czapkę. Do urny przyczepione zostały dwa wydrukowane godła Polski. Podpis pod zdjęciem: Na mocy Konstytucji lipcowej w 1952 r. odbyły się drugie powojenne wybory do Sejmu, które dostarczyły kolejnego pretekstu władzy do zmasowanej akcji propagandowej. Na fotografii widać głosowanie w jednej z warszawskich klinik położniczych. Jaki efekt propagandowy miała wywołać fotografia?
Andrzej Piwoński, PAP., 3. Rada Państwa Skład:
- przewodniczący Rady Państwa,
- czterej zastępcy przewodniczącego,
- sekretarz Rady Państwa,
- dziewięciu (do 1961), a następnie jedenastu członków.

Kompetencje:
- zarządzanie wyborów do Sejmu,
- zwoływanie sesji Sejmu,
- wprowadzanie stanu wojennego,
- nadzór nad instytucjami kontrolnymi, w tym Ministerstwem Kontroli,
- wydawanie dekretów z mocą ustawy w czasie przerw między sesjami Sejmu, które jednak musiały być zatwierdzone na najbliższej sesji Sejmu,
- reprezentowanie państwa w stosunkach zewnętrznych,
- ratyfikacja umów międzynarodowych,
- nadawanie obywatelstwa PRL i stosowanie prawa łaski,
- ustalanie powszechnie obowiązującej wykładni ustaw przyjętych przez Sejm,
- mianowanie i odwoływanie sędziów. Czarno-białe zdjęcie przedstawia salę z dużym stołem przy którym siedzą mężczyźni ubrani w garnitury. Wszyscy dyskutują i przeglądają leżące przed nimi dokumenty. Na ścianie za nimi znajduje się płaskorzeźba z orłem. Podpis pod zdjęciem: Rada Państwa podczas posiedzenia. Fotografia z lat 60.
Domena publiczna, Wikimedia Commons., 4. Rady narodowe Wybierane na trzy lata organy władzy terenowej różnych szczebli: gromad, osiedli, miast, dzielnic większych miast, powiatów i województw. Podpis pod zdjęciem: Siedziba Dzielnicowej Rady Narodowej przy ul. Słowackiego 6/8 w Warszawie. Zwróć uwagę na napis propagandowy. Skrót FJN oznacza Front Jedności Narodu, czyli instytucję składającą się z różnych partii politycznych, związków zawodowych i organizacji społecznych. Front istniał od 1952 r. i bezwzględnie podlegał władzom Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej.
Domena publiczna, Wikimedia Commons., 5. Rada Ministrów Skład:
- prezes Rady Ministrów,
- ministrowie odpowiedzialni za poszczególne resorty, bez określenia zasad ich odpowiedzialności.

Kompetencje:
- inicjatywa ustawodawcza,
- Rada Ministrów mogła uchylać akty prawne wydane przez poszczególnych ministrów. Czarno-białe zdjęcie przedstawia Cyrankiewicza i Stalina siedzących na ławce na korytarzu. Cyrankiewicz zapałką zapala papierosa, który trzyma Stalin. Cyrankiewicz jest ubrany w czarny garnitur. Jest łysy. Stali ubrany jest w ciemny mundur, ma wąsa i ciemne włosy. Podpis pod zdjęciem: Na fotografii z 1947 r. widać premiera PRL Józefa Cyrankiewicza w towarzystwie Józefa Stalina. Cyrankiewicz pełnił funkcję szefa rządu w latach 1947–1952 oraz 1954–1970, a więc przez wyjątkowo długi czas. Premier wyróżniał się spośród innych komunistycznych dygnitarzy zamiłowaniem do luksusu. Lubił otaczać się przedstawicielami świata kultury, sam zaś stał się swego rodzaju „celebrytą” czasów Polski Ludowej.
Domena publiczna, Wikimedia Commons.
Projekt Konstytucji lipcowej z odręcznymi uwagami prezydenta Bolesława Bieruta.
Źródło: Archiwum Główne Akt Dawnych, Wikimedia Commons, domena publiczna.
Polecenie 2

Na podstawie schematu rozstrzygnij, czy Konstytucja lipcowa gwarantowała decydującą rolę w rządzeniu państwem Sejmowi. Uzasadnij odpowiedź.

R1TUoTga8aT3h
Na podstawie schematu rozstrzygnij, czy Konstytucja lipcowa gwarantowała decydującą rolę w rządzeniu państwem Sejmowi. Uzasadnij. (Uzupełnij).
Polecenie 3

Wskaż inne, nieuwzględnione w ustawie zasadniczej, instytucje, które miały największy wpływ na życie polityczne w PRL. Wyjaśnij, skąd wynikała ich przewaga nad konstytucyjnymi organami władzy państwowej.

R1NbcXMqzzDut
Wskaż inne, nie uwzględnione w ustawie zasadniczej instytucje, które miały największy wpływ na życie polityczne w PRL. Wyjaśnij, skąd wynikała ich przewaga nad konstytucyjnymi organami władzy państwowej. (Uzupełnij).