Polecenie 1

Na podstawie treści lekcji oraz multimedium bazowego sporządź 4 notatki, ukazujące różne funkcje polis: 1) Polis jako centrum polityczne; 2) Polis jako centrum religijne; 3) Polis jako centrum obrony; 4) Polis jako centrum ekonomiczne. W notatkach odwołaj się do elementów ukazanych w multimedium.

R16wD7zmuQwij
Polis jako centrum polityczne: (Uzupełnij) Polis jako centrum religijne: (Uzupełnij) Polis jako centrum obrony: (Uzupełnij) Polis jako centrum ekonomiczne: (Uzupełnij).
R1NCy32B2VXEL1
Ilustracja przedstawia plan miasta antycznego, usytuowanego na brzegu morza, u podnóża góry. Miasto otoczone jest murem. Wewnątrz pomiędzy ulicami i stojącymi przy nich zabudowaniami mieszkalnymi, zaznaczono numerami poszczególne budowle użyteczności publicznej. Zdjęcie przedstawia zatokowe wybrzeże morskie. Lazurowa woda, porośnięte roślinnością wzniesienia. Łodzie kołyszące się na wodzie. 1. Port Służył celom gospodarczym (jako ośrodek handlu z innymi poleis i państwami niegreckimi), transportowym i wojennym (jako miejsce budowy i stacjonowania okrętów wojennych). Najsłynniejszy port grecki ulokowany był w Pireusie, porcie Aten, potęgi morskiej. Na zdjęciu współczesne zdjęcie Itaki ze świetnie zarysowaną linią brzegową. Zdjęcie przedstawia pozostałości budowli stojącej na podwyższeniu, do którego prowadzi kilka schodów. Ruiny składają się z muru, stanowiącego tylna ścianę oraz kolumnowej fasady od frontu. 2. Agora Od ageirein: „gromadzić się”. Główny plac polis. Już u Homera oznaczało samo zebranie, jak i miejsce, w którym się odbywało. Centrum życia publicznego: przy agorach umiejscawiano budowle władz miejskich (wyższych urzędników, buleuteriony), sakralne (świątynie, ołtarze) i gospodarcze (stoy). Z początku agory nie miały regularnego kształtu, od IV w. p.n.e. zaczynały przybierać kształt prostokąta. Porządku na agorach pilnowali specjalni urzędnicy: agoranomoi. Na agorę nie miały wstępu osoby oskarżone o morderstwo jako te, których czyn stawiał poza nawias społeczeństwa. Na zdjęciu pozostałości po agorze w Milecie. Zdjęcie przedstawia fragment kamiennego muru, zbudowanego z ogromnych prostopadłościanów kamiennych. 3. Mury obronne W epokach archaicznej i do połowy epoki klasycznej poziom sztuki oblężniczej był na tyle niski, że w wypadku obsadzenia murów odpowiednią ilością ludzi polis stawała się prawie nie do zdobycia w wyniku szturmu. Oblężenia polegały na pasywnej blokadzie miast. Długość murów zależała od wielkości miasta. Plateje, przeciętna polis o powierzchni 85 km², miała w 2 połowie V w. p.n.e. mury o obwodzie 1300 m. Do ich obrony wystarczyło 400 ludzi. Na zdjęciu pozostałości tzw. muru Temistoklesa, wybudowanego w Atenach w trakcie wojen perskich. Było on później wielokrotnie przebudowywany. Zdjęcie przedstawia utwardzoną, piaszczystą aleję, wzdłuż której stoją pozostałości dawnych zabudowań, fragmenty murów, szkielety dachów. W tle domy współczesne mieszkalne. 4. Bramy miejskie Niestrzeżone w czasie pokoju, nawet w nocy. Na zdjęciu pozostałości po Dipylonie („Podwójnej Bramie”), miejskiej bramie w Atenach wybudowanej w północno-zachodniej części miasta w 2 połowie IV wieku p.n.e. Miała dwie równoległe wejścia, od których wzięła nazwę. Brama miała dwa wejścia ze względów militarnych, poza tym dwie bramy miały większą przepustowość i pozwalały na sprawniejsze kierowanie ruchem. Zdjęcie przedstawia utwardzoną, piaszczystą aleję, wzdłuż której stoją pozostałości dawnych zabudowań, fragmenty murów, szkielety dachów. W tle domy współczesne mieszkalne. 5. abc def, Zdjęcie przedstawia krajobraz górski. Stok wzniesienia porośniętego roślinnością. Na stoku pozostałości zabudowy, fragmenty murów. 6. abc def, Ilustracja przedstawia plan miasta antycznego, usytuowanego na brzegu morza, u podnóża góry. Miasto otoczone jest murem. Wewnątrz pomiędzy ulicami i stojącymi przy nich zabudowaniami mieszkalnymi, zaznaczono numerami poszczególne budowle użyteczności publicznej. 7. abc def
Źródło: Contentplus.pl sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.
Polecenie 2

Poniższa ilustracja przedstawia plan Miletu w V‑II w. p.n.e. Milet, słynna i bogata polis w Azji Mniejszej, na początku V w. p.n.e. stanęła na czele powstania jońskiego przeciw Persom. Po jego klęsce miasto zburzono. W 479 r. p.n.e. Milet został odbudowany wg projektu jednego ze swoich obywateli. Poniższa ilustracja przedstawia plan Miletu w V‑II w. p.n.e.

Hippodamos z Miletu, bo tak nazywał się obywatel, który zaprojektował miasto na nowo, był znanym urbanistą. Napisał traktat o idealnym kształtowaniu polis (niestety nie zachował się do naszych czasów). Hippodamejski sposób planowania miast stanowił inspirację dla wielu nowych ośrodków w okresie antycznym i później. Także dziś urbaniści korzystają niekiedy z tych wzorców. Na podstawie planu miasta spróbuj zrekonstruować założenia, które przyświecały Hippodamosowi. W tym celu opisz budowę i rozplanowanie miasta, uwzględniając rozkład ulic, usytuowanie budynków użyteczności publicznej, sposób rozmieszczenia budynków mieszkalnych i wykorzystanie warunków naturalnych. Następnie porównaj swoją notatkę z tekstem encyklopedycznym.

R9Ul4VY1ibImK
1: mury miejskie; 2: teatr; 3: gmach zebrań politycznych, tzw. eklesiasterion; 4: świątynia Ateny; 5: agora; 6: dolny gimnazjon; 7: stadion (budowla przeznaczona na zawody lekkoatletyczne).
Źródło: tylko do użytku edukacyjnego.

„Milezyjska koncepcja miasta uwzględniała warunki naturalne, perspektywiczny rozwój miasta i funkcjonalność całego założenia. Obszar przyszłego miasta o wyraźnie zakreślonych granicach dzielono na kwartały głównymi arteriami wzdłuż osi pn.-pd. i wsch.-zach. Centralne usytuowanie rezerwowano dla agory i świątyń, pozostałe dla dzielnic mieszkalnych. Kolejne podziały, prowadzone zawsze pod kątem prostym, dawały regularną siatkę ulic”.

m Źródło: B. Gąssowska, Hippodamos z Miletu, w: Słownik kultury antycznej, red. R. Kulesza, Warszawa 2012, s. 227.
RWz6tREgHV8aE
Polecenie 1 - Twoja odpowiedź (Uzupełnij) Polecenie 2 - Twoja odpowiedź (Uzupełnij).