Polecenie 1

Zapoznaj się ze schematem, a następnie wykonaj polecenia.

RNiHqJUDXIyAR1
Mapa przedstawia krainy greckie. Wyodrębnione zostały: Macedonia, Epir, Tesalia, Etolia, Akarnania, Lokryda, Fokida, Beocja, Eubea, Attyka, Achaja, Elida, Arkadia, Argolida, Lakonia, Mesenia, Kreta, Jonia i Rodos. 1. Tesalia (gr. Thessalia) – kraina geograficzna i historyczna w płn. Grecji, granicząca z niezaliczaną w starożytności do Hellady Macedonią. Zewsząd otoczona górami (m.in. pasma Pindosu i masywy Olimpu, Ossy, Pelionu), z pozbawionym dobrych portów dostępem do morza, była jedynym równinnym regionem starożytnej Grecji o chłodnym – jak na greckie warunki – kontynentalnym klimacie. Całość Tesalii leżała w dorzeczu Penejosu, który wraz ze swymi dopływami dość obficie zaopatrywał ją w wodę. Podstawowymi rolniczymi zajęciami ludności były uprawa zbóż i hodowla bydła; szczególną cechą rolnictwa kraju stała się obecność wielkiej własności ziemskiej […].
Źródło: Słownik kultury antycznej, red. R. Kulesza, Warszawa 2012, s. 483.

tesaliaRównina tesalska (największa w Grecji) widziana od strony Farsalos, miejsca słynnej bitwy Cezara z Pompejuszem.
Źródło: Robin Rönnlund, CC BY-SA 4.0, wikipedia.org.
, Zdjęcie przedstawia widok na pagórkowaty krajobraz widziany na tle zachodzącego słońca. w tle szeroki równy obszar porośnięty trawą. 2. Epir (gr. Epeiros) – kraina w północno-zachodniej Grecji nad Morzem Jońskim. Górzysty i trudno dostępny kraj, o surowym klimacie, zamieszkany przeważnie przez ludy niegreckie. Grecy osiedlili się tylko w południowej części i na wybrzeżach Morza Jońskiego. Największe pasmo górskie Pindos; główne miasto – Dodona, z wyrocznią Zeusa. Kraj słabo rozwinięty gospodarczo i kulturalnie, nie odgrywał poważniejszej roli w historii Grecji; większego znaczenia nabrał w okresie hellenistycznym za rządów Pyrrusa.
Źródło: Słownik kultury antycznej, red. R. Kulesza, Warszawa 2012, s. 163.

2Antigoneia w Epirze, typowa dla Grecji dolina z równiną otoczoną górami.
Źródło: Carole Raddato, CC BY-SA 2.0, wikipedia.org.
, Zdjęcie przedstawia zielony krajobraz z pagórkiem i doliną porośniętą zieloną trawą. 3. Etolia (gr. Aitolia) – górzysta kraina w zachodniej Grecji. W tzw. katalogu okrętów Homer w Iliadzie wymienia jako miasta etolskie jedynie Pleuron, Olenos, Pelene, Chalkis i Kalidon, położone nad Zatoką Koryncką. Geograf Strabon podaje inną listę miast nadmorskich […]. Etolia była ojczyzną Etolów.
Źródło: Słownik kultury antycznej, red. R. Kulesza, Warszawa 2012, s. 166–167.

3Widok na antyczne i współczesne miasto Thremon, jedno z ważniejszych ośrodków Etolii.
Źródło: Κώστας Κουκούλης, domena publiczna, wikipedia.org.
, Zdjęcie przedstawia krajobraz z pozostałościami zabudowań w formie geometrycznych fundamentów. W oddali wzgórza. 4. Fokida (gr. Phokis) – kraina w środkowej Grecji, z dostępem do Zatoki Korynckiej i przejściowo do cieśnin Euripos, graniczącą na zachodzie z Dorydą i Lokrydą Zachodnią, od północy z Lokrydą Wschodnią, na wschodzie zaś z Beocją. Fokidę przedziela pasmo Parnasu, najważniejszymi terenami osadniczymi były jednak równiny u stóp gór i nad Kefizosem.
Źródło: Słownik kultury antycznej, red. R. Kulesza, Warszawa 2012, s. 190.

4Krajobraz Fokidy.
Źródło: zgargantuanz, CC BY-SA 3.0, wikipedia.org.
, Zdjęcie przedstawia krajobraz z niskimi krzakami i karłowatymi drzewami, w oddali wzniesienia. 5. Beocja (gr. Boiotia) – kraina w Grecji Środkowej, dorównująca wielkością (ok. 2500 km²) Attyce, jednak podzielona między liczne poleis, które skupiał Związek Beocki. Beocja graniczyła ma południu z Attyką (przez góry Kitajronu, od zachodu z Fokidą (przez pasmo Parnasu), na północy sąsiadowała z Lokrydą Wschodnią; miała dostęp do Zatoki Eubejskiej i Zatoki Korynckiej. W centrum kraju znajdowały się żyzne równiny, położone wokół jeziora Kopais.
Źródło: Słownik kultury antycznej, red. R. Kulesza, Warszawa 2012, s. 95.

5Panorama równinna typowa dla Beocji. W tle góry Parnas.
Źródło: Tomisti, CC BY-SA 3.0, wikipedia.org.
, Zdjęcie przedstawia panoramę równiny porośniętej krzewami i drzewami. W oddali widać pasmo górskie. 6. Attyka (gr. Attike) – półwysep i równocześnie kraina w Grecji Środkowej (ok. 2400 km²), granicząca od zachodu z Beocją i Megarydą, od których oddziela ją łańcuch gór Parnes, z pozostałych stron oblana wodami Morza Egejskiego. Attyka ma bardzo urozmaiconą powierzchnię. W starożytności wydobywano tu srebro i ołów, dostarczała też znakomitego marmuru i glinki ceramicznej.
Źródło: Słownik kultury antycznej, red. R. Kulesza, Warszawa 2012, s. 83.

6Widok ze wzgórz otaczających Ateny, w tle wyspa Salamina.
Źródło: A.Savin, CC BY-SA 3.0, wikipedia.org.
, Zdjęcie przedstawia panoramę miasta widzianą ze wzgórza. Na horyzoncie morze. 7. Achaja (gr. Achaia) – kraina w północnej części Peloponezu nad Zatoką Koryncką, graniczącą z Elidą, Arkadią, Sikyonem, zamieszkana przez Achajów.
Źródło: Słownik kultury antycznej, red. R. Kulesza, Warszawa 2012, s. 17.

7Masyw Erymanthos (2224 m n.p.m.). Greckie góry należą do wysokich, w wielu rejonach przez cały rok na szczytach utrzymuje się śnieg.
Źródło: Tony Esopi, CC BY 2.5, wikipedia.org.
, Zdjęcie przedstawia panoramę miasta widzianą ze wzgórza. Na horyzoncie morze. 8. Arkadia (gr. Arkadia) – górzysta kraina położona na Półwyspie Peloponeskim, pozbawiona dostępu do morza. Arkadia była w starożytności bogata w lasy, a na północy w liczne rzeki górskie w zalewisku Zatoki Korynckiej i dorzeczu Alfejosu; górskie potoki wschodniej Arkadii zasilały jeziora o zmieniającej się okresowo powierzchni. Główne miasta Arkadii były położone wśród dolin śródgórskich.
Źródło: Słownik kultury antycznej, red. R. Kulesza, Warszawa 2012, s. 65.

8Góry Lykaion w Arkadii. Charakterystyczny krajobraz grecki.
Źródło: Danno1, CC BY-SA 3.0, wikipedia.org.
, Zdjęcie przedstawia widok na góry porośnięte zielona roślinnością i krzewami. 9. Mesenia (gr. Messenia) – kraj w południowo-zachodniej części Peloponezu. Zachodnią granicę z Lakonią stanowiły góry Tajgetu, na północy graniczyła z Arkadią przez rzekę Nedę. Kraj górzysty, posiadający tylko dwie równiny: na północy, z miastem Stenyklaros, na południu żyzną Makarię, z rzeką Pamisos, kraina dogodna do hodowli koni.
Źródło: Mała encyklopedia kultury antycznej, red. Z. Piszczek, Warszawa 1990, s. 477.

9Ruiny Messene, jednego z najważniejszych miast Mesenii, położone wśród gór.
Źródło: HerrAdams, CC BY-SA 4.0, wikipedia.org.
, Zdjęcie przedstawia pozostałości po zabudowaniach leżących na zielonej trawie. Ruiny to bloki kamienne położone poziomo. W tle widać pasmo górskie porośnięte roślinnością. 10. Lakonia (gr. Lakonika) – południowo-wschodnia część Półwyspu Peloponeskiego, granicząca od północy z Argolidą, od zachodu z Mesenią. Górzysta część od północy przechodzi ku południowi w bagnistą i malaryczną nizinę, ciągnącą się aż do morza. Kraj ubogi, jedynie w dolinie rzeki Eurotas nadawała się do uprawy. Lakonia nie miała dogodnych portów.
Źródło: Słownik kultury antycznej, red. R. Kulesza, Warszawa 2012, s. 290.

10Widok ze spartańskiego akropolu na ruiny starożytnej Sparty i współczesne miasto. W tle góry Tajgetu.
Źródło: ulrichstill, CC BY-SA 2.0 de, wikipedia.org.
Zdjęcie przedstawia widok na panoramę miasta leżącego w dolinie. Na pierwszym planie ruiny zabudowań. W tle nagie, skaliste góry.
Źródło: Getoryk, licencja: CC BY-SA 3.0.
Polecenie 2

Scharakteryzuj podobieństwa i różnice między poszczególnymi krainami greckimi pod kątem budowy terenu.

RrkZmQ4hIdH4f
(Uzupełnij).
Polecenie 3

Oceń, które krainy Grecji należały do najbardziej atrakcyjnych pod względem gospodarczym, a które do najmniej atrakcyjnych. Uzasadnij odpowiedź.

R1UB8zRbb7yAp
(Uzupełnij).