Jak analizować dramat? Jak na jego kształt wpływają klasyczne zasady i artystyczne nurty danej epoki? Co należy wiedzieć, zanim przystąpi się do interpretacji tekstu? Te i inne ważne pytania pomogą ci w interpretacji dramatu Stanisława Wyspiańskiego Wesele.
Źródłem istotnych informacji są już didaskalia, o ile dramat je zawiera.
Postaci: Analiza głównego tekstu może rozpocząć się od określenia liczby i roli postaci. Należy zwrócić przy tym uwagę na stopień skomplikowania postaci i sposób ich wypowiedzi, określić typ głównego bohatera, opisać jego osobowość i styl, przyjrzeć się motywom jego postępowania. Dzięki temu można rozpoznać konflikt w dramacie, co ma znaczenie podstawowe dla jego interpretacji.
Język dramatu bywa zindywidualizowany, a jego bohaterowie wyrażają się również przez zachowania, gesty i rekwizyty, które mogą mieć charakter symboliczny.
Dla analizy gatunku dramatu istotne jest podejście autora do czasu i przestrzeni. Czy antyczna zasada jedności czasu i przestrzeni została zachowana w tekście, czy też utwór od niej odchodzi?
Czy świat przedstawiony jest realistyczny, czy też pojawiają się w nim elementyfantastyczne i czy wynikają z psychologii postaci? Jak skonstruowana została akcja dramatu? Czy odpowiada klasycznym zasadom kompozycji, czy też autor świadomie je łamie? Czy między przedstawianymi wydarzeniami istnieją związki przyczynowo‑skutkowe? Jakie znaczenie ma warstwa metafizyczna dzieła i jak wpływa na jego kształt artystyczny?
Polecenie 1
Zapoznaj się z Prologiem, sceną 1 i 17 aktu pierwszego i spróbuj odpowiedzieć na poniższe pytania. Następnie skonfrontuj swoje spostrzeżenia z zamieszczoną poniżej analizą.
Zapoznaj się z Prologiem, sceną 1 i 17 aktu pierwszego i spróbuj odpowiedzieć na poniższe pytania. Następnie skonfrontuj swoje spostrzeżenia z zamieszczoną poniżej analizą.
Zapoznaj się z Prologiem, sceną 1 i 17 aktu pierwszego i spróbuj odpowiedzieć na poniższe pytania. Następnie skonfrontuj swoje spostrzeżenia z zamieszczoną poniżej analizą.
Przeczytaj uważnie Prolog, scenę 1 i 17 aktu I i spróbuj odpowiedzieć na poniższe pytania. Następnie skonfrontuj swoje spostrzeżenia z zamieszczoną poniżej analizą.
R93rcskTxTkhC
1
Ćwiczenie 1
Wymień środki, jakimi posłużył się autor w celu scharakteryzowania postaci.
R1KPqbBXbx6VS
Zwróć uwagę na język i sposób prezentacji postaci.
Środki językowe: Czepiec mówi gwarą, a dziennikarz polszczyzną literacką, Żyd używa charakterystycznych dla swojej nacji słów (“nu”).
Dialog konwersacyjny i kompozycja szopkowa (rozmowy toczone w parach) służą wymianie poglądów i charakterystyce postaci: zarówno bezpośredniej („my tu cytomy gazety / i syćko wiemy”; „my się rwiemy / ino do jakiej bijacki”), jak i pośredniej („pan się narodowo bałamuci”).
1
RoPVfx7uEjIHN
R1D8ii4RxtdkG
R87G5T6bsWsbr
R1cNL0gFqKCcz
RGzEAAnng9M1F
RvMD1hOFApJSK
Polecenie 2
Zapoznaj się ze sceną 36 aktu pierwszego i spróbuj odpowiedzieć na poniższe pytania. Następnie skonfrontuj swoje spostrzeżenia z zamieszczoną poniżej analizą.
Zapoznaj się ze sceną 36 aktu pierwszego i spróbuj odpowiedzieć na poniższe pytania. Następnie skonfrontuj swoje spostrzeżenia z zamieszczoną poniżej analizą.
Zapoznaj się ze sceną 36 aktu pierwszego i spróbuj odpowiedzieć na poniższe pytania. Następnie skonfrontuj swoje spostrzeżenia z zamieszczoną poniżej analizą.
Przeczytaj uważnie scenę 36 aktu I i spróbuj odpowiedzieć na poniższe pytania. Następnie skonfrontuj swoje spostrzeżenia z zamieszczoną poniżej analizą.
R1ZXKGUb83i8G
1
Ćwiczenie 2
Opisz znaczenia symboliczne pojawiające się w wypowiedziach postaci.
Opisz znaczenia symboliczne pojawiające się w wypowiedziach postaci.
Opisz znaczenia symboliczne pojawiające się w wypowiedziach postaci.
Wskaż znaczenia symboliczne pojawiające się w wypowiedziach postaci.
RTuTVNAql7ObU
Poszukaj w wypowiedziach motywu Chochoła.
Symbolicznego znaczenia nabierają słowa Racheli między innymi wówczas, gdy mówi:
jeźli kto ma zapach róż; owiną go w słomę zbóż, a na wiosnę go odwiążą i sam odkwitnie.
Chochoł symbolizuje tu odnowę, odrodzenie.
Z kolei wypowiedź:
Zmówię chochoł, każę przyść do izb, na wesele, tu –
ma zarówno znaczenie symboliczne, jak i profetyczne - przepowiada wkroczenie porządku fantastycznego, symbolicznego, do świata realnego, a konkretnie - do izb, w których toczy się akcja Wesela. Można to rozumieć na przykład jako zapowiedź spojrzenia w głąb siebie, przy założeniu, że izby są symbolem ludzkiego wnętrza, mentalności lub świadomości.