Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Polecenie 1

Zdecyduj która, twoim zdaniem, forma komizmu jest charakterystyczna dla Skąpca Moliera. Poprzyj swoją tezę jednym argumentem.

R1B0JCHsKVBgF
(Uzupełnij).
R19r1Vvy0h2SC1
Ilustracja interaktywna przedstawia schemat z hasłem głównym Formy komizmu. Od tego hasła odchodzą trzy bloki: śmieszność, dowcip, błazenada. Opis punktów znajdujących się na ilustracji: 1. Formy komizmu. Komizm w teatrze objawia się poprzez przedstawioną sytuację, dyskurs lub grę sceniczną, budząc sympatię bądź krytycyzm wobec przedmiotu, którego dotyczy. W pierwszym wypadku drwimy z umiarem z tego, co uznajemy za dowcipne czy zabawne, w drugim - odrzucamy przedstawione nam sytuacje jako śmieszne. 2. Śmieszność ma wydźwięk dużo bardziej negatywny: wyzwala nasze poczucie wyższości i lekka pogardę, bez wywołania jednak zgorszenia. Tak więc Arystoteles określa komedię jako „naśladowanie ludzi gorszych, lecz bynajmniej nie w znaczeniu wszystkich ich wad, a tylko w zakresie śmieszności, która jest częścią brzydoty. To, co śmieszne, jest przecież związane z jakąś pomyłką lub z bezbolesnym i nieszkodliwym oszpeceniem, czego wymownym przykładem, żeby nie szukać daleko, jest brzydka i powykrzywiana, lecz nie wyrażająca bólu, maska komiczna" (Poetyka). Śmieszność czegoś staje się dla autorów komedii impulsem do satyrycznego przedstawienia przedmiotu (teoretycznie dramaturdzy - przynajmniej we własnych wypowiedziach - jako swoją najwyższą misję deklarują naprawę obyczajów przez śmiech, praktycznie - pragną przede wszystkim sprowokować śmiech publiczności przedstawiając dziwactwa, które są czasami ich własnymi). Odbiór tego, co śmieszne, zakłada, że autor, tak jak i widz, ma świadomość tego, co jest rozumne, słuszne i dozwolone w postępowaniu człowieka. 3. Dowcip (jak mówiono dawniej: koncept) dostarcza odczucia estetycznego, odwołując się do intelektu i poczucia humoru. Różni się on od komiczności i błazenady, przynosząc efekt rozweselającej niespodzianki wynikającej z dostrzeżenia nowego, szczególnego i uderzającego kontrastu między dwiema rzeczami lub między jakąś rzeczą a niezwykłym skojarzeniem, jakie wzbudziła. Takie nieprzewidziane zestawienie trudno wytłumaczalnych stosunków budzi w nas łagodny odruch śmiechu. 4. Błazenada i groteskowość sytuują się o stopień niżej na skali środków komicznych; zakładają one wyolbrzymienie i zniekształcenie rzeczywistości prowadzące do karykatury i przesady.
Źródło: Patrice Pavis, Komizm, [hasło w:] tegoż, Słownik terminów teatralnych, tłum. S. Świontek, Wrocław 1998, s. 241–243.
Polecenie 2

Wyjaśnij, które zachowania Harpagona – głównego bohatera Skąpca – można uznać za „niezgodne z rozumem”.

RjGXGmu58Z46q
(Uzupełnij).