Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Pobierz materiał do EPUB Pobierz materiał do MOBI Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki
Polecenie 1

Zapoznaj się z rekonstrukcją Paryża drugiej połowy XVIII w., a następnie sprawdź w Google Street View, jak wyglądają dziś miejsca, które pojawiają się na mapie. Jakie dostrzegasz różnice? Wynotuj je.

R307jHbafRGAr
Twoja odpowiedź: (Uzupełnij).
Polecenie 2

Opisz, w jaki sposób różniło się życie zwykłych paryżan i przedstawicieli stanu szlacheckiego. Z jakich usług korzystali bogatsi paryżanie, aby żyć w bardziej komfortowy sposób?

R1cQorEP8IDie
Twoja odpowiedź: (Uzupełnij).
R1RVkG1zkI3vl1
Zasób interaktywny przedstawia Paryż. Główna ilustracja przedstawia mapę centrum Paryża. Na niej zaznaczonych jest 22 lokalizacji. Pierwsza lokalizacja przedstawia dawny plac Royale. Dzisiaj jest to Place des Vosges. Pomnik Ludwika XIII zburzono w czasie rewolucji i zrekonstruowano w 1818 roku. Na ilustracji na środku znajduje się na podwyższeniu pomnik Ludwika XIII na koniu. Wokół niego jest ścieżka oraz trawa z młodymi choinkami. Plac ogrodzony jest wysokim ogrodzeniem. Przy nim stoją zebrani ludzie. Ulicą przed ogrodzeniem jadą karoce zaprzężone w cztery pary koni. Za ulicą stoi tłum ludzi. Wokół placu z trzech stron znajduje się prostokątny budynek. W drugiej lokalizacji znajduje się uliczny sprzedawca skór z królika. Na lewym brzegu Sekwany znajdowały się zakłady garbarskie i barwiarskie, zatrudniające głównie obywateli niższych klas społecznych. Chemikalia wykorzystywane w tych przetwórniach, oraz ludzkie i zwierzęce odpady, były wylewane do rzeki, co sprawiło, że woda nie nadawała się do spożycia. Ilustracja obok przedstawia sprzedawcę skór z królika. Stoi on bokiem. Ma on na sobie szatę do kolan. Na głowie ma czapkę i kręcone włosy. W rękach trzyma skóry królika. Za nim znajduje się ściana, z której wypływa woda. Na parapecie okiennym stoi dzban. Trzecia lokalizacja przedstawia łuk mostu de la Tournelle z widokiem na łodzie praczek (bateux‑lavoirs). Były zacumowane w wyznaczonych miejscach wzdłuż Sekwany. To na tych dużych, płaskodennych barkach kobiety prały ubrania. Korzystanie z barek było płatne. Na ilustracji na środku znajduje się łuk mostu. W jego ścianach przymocowane są metalowe koła. Z prawej strony przy brzegu linami do tych kół przypięta jest barka. Okryta jest od góry materiałem a pod nim znajdują się kobiety. Barkę z wysokim brzegiem łączą kamienne schody. Na górze są zabudowania Paryża. W czwartej lokalizacji znajduje się sprzedawca kawy. W drugiej połowie XVIII w. niezwykle popularne we Francji stało się picie kawy. W zamożnych domach z kolei coraz chętniej, wzorem angielskim, spotykano się na popołudniowej herbacie. Na ilustracji mężczyzna w długim płaszczu i czapce nachyla się nad dużym dzbanem z kawą. Lewą ręką trzyma za uchwyt w jego górnej części. U podstawy przymocowana jest końcówka, biegnąca skośnie do góry. Służy do nalewania napoju. W prawej dłoni trzyma kubek. Na niskim murku oprócz dzbana stoją różne kubki. W piątej lokalizacji znajduje się mleczarka. Mieszkańcy kupowali mleko od mieszkających w pobliskich gospodarstwach mleczarek kobiet sprzedających mleko. Według ówczesnych obserwatorów mleczarki często dolewały do mleka wodę, żeby móc go więcej sprzedać. Na ilustracji znajduje się kobieta w sukni do kostek. Na głowie ma materiał, na którym niesie duży dzban. Przytrzymuje go lewą dłonią za uchwyt. Na prawym zgięciu łokcia niesie koszyk. Szósta lokalizacja przedstawia ratusz. Na ilustracji jest obraz Nicolasa Jeana Baptiste Requeneta pod nazwą ratusz z 1753 roku. Na pierwszym planie znajduje się rzeka. Na środku jest plac, po którym spacerują ludzie. Po obu stronach placu są kamienice. Z prawej strony za kamienicami wznosi się ratusz. W siódmej lokalizacji znajduje się szczurołap. Złe warunki sanitarne były spowodowane przede wszystkim dużą gęstością zaludnienia i brakiem kanalizacji. W konsekwencji w powietrzu unosił się nieprzyjemny odór, a mieszkańcy musieli radzić sobie ze szczurami. Pomóc mógł im zawodowy szczurołap, czyli osoba zarabiająca na łapaniu szczurów. Na ilustracji jest mężczyzna w płaszczu do kolan. Na głowie ma czapkę. Stoi tyłem. W prawej dłoni trzyma kij, na którego końcu są przyczepione pułapki na szczury. Ósma lokalizacja przedstawia katedrę Notre Dame w Paryżu. Ilustracja jest z 1776 roku. Na pierwszym planie jest plac, po którym chodzą ludzie. Katedra ma trzy wejścia, nad którymi są łuki. W środkowej części jest okrągła tarcza a po obu jego stronach są okna. Ze środkowej części wznosi się iglica z krzyżem. Po obu jej stronach są masywne kolumny. Dziewiąta lokalizacja przedstawia most Wymiany. Mieściły się tam rozmaite stragany oraz domy ich właścicieli. Ilustracja pochodzi z 1756 roku. Na pierwszym planie znajdują się łodzie na Sekwanie. Dalej na łukowatym moście są ciasno postawione kamienice. W dziesiątej lokalizacji znajduje się nosiwoda. Paryżanie musieli pozyskiwać pitną innych źródeł niż zanieczyszczona rzeka. Bogatsi mieszkańcy posiadali własne studnie, pozostali pozyskiwali miejskich fontann, często pośrednictwem nosiwody. do źródeł były długie, nagminnie zdarzało się, że nosiwody czerpali wodę rzeki sprzedawali jako wodę fontanny. Cena wniesie rosła wraz z wysokością, którą miała wniesiona, oznaczało, najtaniej płacili natomiast lokatorzy Najlepsi swoim nosiwody około kursów dziennie, Oszczędnych kilku latach było stać zakup lub budowę drewnianego domu. Na ilustracji znajduje się mężczyzna w płaszczu do kolan i czapce. W rękach trzyma za uchwyty zbiorniki na wodę. Połączone są drewnianą konstrukcją przechodzącą wokół bioder. W jedenastej lokalizacji znajduje się sprzedawca obrazków. Chociaż we Francji Ludwika XVI panowała cenzura, w domach łatwo było znaleźć utwory zakazane, które w opinii cenzora nawoływały do rozwiązłości, podważały nauki Kościoła, stawiały w złym świetle rodzinę królewską czy krytykowały absolutyzm. Krążący po domach sprzedawcy książek i obrazków musieli mieć się na baczności - policja miała swoich szpiegów we wszystkich dzielnicach, a przyłapani na sprzedaży nielegalnych treści mogli trafić do więzienia. Na ilustracji jest młody mężczyzna. Ma czapkę, płaszcz do kolan i wysokie buty. Na plecach ma tobołek związany materiałem. W rękach trzyma w połowie zwinięty plakat z napisami po francusku. Dwunasta lokalizacja przedstawia widok z mostu Pont Neuf. W XVIII w. na paryskich ulicach nie było żadnych udogodnień dla pieszych. Pierwszy chodnik oddano do użytku na krótko przed wybuchem rewolucji w 1789 r. Przechodnie musieli uważać, żeby karety i inne pojazdy ich nie rozjechały. Oblicza się, że nawet 100 osób rocznie ginęło pod kołami. Osoby zamożne nie spacerowały zwykle przemieszczały się w karocach lub lektykach niesionych przez służących. Ilustracja pochodzi z 1763 roku. Na pierwszym planie znajduje się plac z ludźmi i powozami. Na placu znajduje się też pomnik z mężczyzną na koniu. Za nim jest rzeka. Po obu stronach rzeki są kamienice. W tle jest most. W trzynastej lokalizacji znajduje się burżuazja. Burżuazja stanowiła grupę średniozamożnych mieszczan. to finansiści, kupcy, sklepikarze, rzemieślnicy oraz osoby wykonujące zawody (lekarze, księgowi, nauczyciele, urzędnicy państwowi). przeciwieństwie do innych grup żyjących mieście ich dochód był tyle że płacili podatki. 1780 kategorii należało około proc. paryżan. Bankierzy urzędnicy zakładali własne salony, pisarzy artystów gościło domach arystokracji. Podczas gdy szlachta ubierała w bogate wyszukane kostiumy, preferując jasne kolory, burżuazja nosiła bogate, ale ciemne tkaniny. Na ilustracji znajduje się mężczyzna i kobieta. Mężczyzna ma niebieski płaszcz do kolan z czerwonymi szerokimi rękawami. Na głowie ma ciemny kapelusz a pod szyją kokardę. Ma różowe rajstopy i czarne buty. Kobieta ma suknię do kolan w szarym kolorze. Wokół szyi ma delikatny dekolt obszyty białym materiałem. Na głowie ma kapelusz z kokardami. Oboje trzymają w dłoniach laski. W czternastej lokalizacji znajduje się piekarz. Co jedli paryżanie? W XVIII w. przede wszystkim chleb, mięso i wino. Najczęściej był to chleb biały, z grubą skórką, który często zanurzano w mięsnym bulionie. Stojący na czele paryskiej policji Jean Lenoir pisał: "dla dużej części ludności jedynym pożywieniem jest chleb, warzywa i ser. Rząd był świadomy politycznych niebezpieczeństw związanych z brakiem chleba i próbował kontrolować rynek. System załamał się w 1789 r., kiedy Francja po kilku latach nieurodzaju musiała zmierzyć się z kolejnym załamaniem pogody i nieurodzajem. Zaglądający do oczu paryżan głód był jednym z powodów, dla których wystąpili przeciwko absolutystycznym rządom. Na ilustracji jest mężczyzna w fartuchu do kolan zapinanym na guziki. Na głowie ma piekarską czapkę. Na plecach niesie duży kosz wypełniony pieczywem. Prawą dłonią podpiera kosz. W lewej dłoni niesie pojemnik. Piętnasta lokalizacja przedstawia Palais Royal. W XVIII w. Paryż dyktował trendy w większości elitarnych kręgów Europy. Najbardziej znaną modniarką była Rose Bertin, która szyła sukienki dla Marii Antoniny. W 1773 roku otworzyła swój własny sklep, gdzie zaopatrywali się bogaci Francuzi i cudzoziemcy. Swoistą galeria handlową był kompleks Palais Royal, położony tuż obok Luwru. Można tu było otrzymać najnowsze suknie, kapelusze, buty, szale, wstążki i inne akcesoria. W 1774 r. w Paryżu ukazał się pierwszy ilustrowany magazyn mody. Ilustracja pochodzi z drugiej połowy XVIII wieku. Na pierwszym planie znajdują się kolumny podtrzymujące sklepienie. Pomiędzy nimi chodzą ludzie. Dalej jest otwarty plac z tłumem ludzi. Szesnasta lokalizacja przedstawia teatr. Teatr był niezwykle popularną formą rozrywki w XVIII w. Liczba miejsc teatrze wzrosła około czterech tysięcy 1700 r. do tys. 1789 Najpopularniejszym teatrem wśród elit była Komedia Francuska, znajdująca się tuż obok Palais Royal. związku koniecznością przeprowadzenia remontu 1770 zespół teatralny przeniósł się częściowo do pobliskiego Palacu Tuileries, częściowo do teatru Odéon w pobliżu kawiarni Procope. Wystawiane sztuki stanowiły formę rozrywki, ale też kształtowały opinie, dlatego dwór kontrolował repertuar, Współcześnie Komedia Francuska jest jednym najbardziej prestiżowych teatrów świecie. Ilustracja przedstawia przedstawienie w Komedii Francuskiej w XVIII wieku. Na pierwszym planie przed sceną stoi tłum ludzi. Na scenie stoi mężczyzna z wyciągniętym mieczem, za nim jest scenografia złożona z drzew. U góry spięta jest kotara. Wokół są balkony, na których znajdują się ludzie. Siedemnasta lokalizacja przedstawia modniarkę. W XVIII wieku Paryż dyktował trendy w większości elitarnych kręgów Europy. Najbardziej znaną modniarką była Rose Bertin, która szyła sukienki dla Marii Antoniny. W 1773 roku otworzyła swój własny sklep, gdzie zaopatrywali się bogaci Francuzi i cudzoziemcy. Na ilustracji jest obraz Francois Bouchera z 1746 roku. Przedstawia modniarkę. Siedzi ona na krześle i mierzy szaty do siedzącej na podłodze kobiety. Wokół niej leżą pudełka. Obok modniarki jest stół a na nim lustro. Za siedzącą na ziemi kobietą jest krzesło a na nim materiały. Osiemnasta lokalizacja przedstawia wspólne czytanie. Osiemnastowieczne elity większość czasu spędzały na dworze w Wersalu iw paryskich salonach. Chociaż mężczyźni także organizowali spotkania towarzyskie, była to raczej domena kobiet. O dostęp do paryskich domów nie było łatwo trzeba było mieć zaproszenie, list polecający lub zostać wprowadzonym przez bliskiego przyjaciela gospodarza lub gospodyni. Konwersacje, czytanie na głos utworów literackich, koncerty, spektakle i uwielbiane przez ówczesnych gry karciane zwykle poprzedzał wspólny posiłek. Wiele osób odwiedzało kilka domów tego samego dnia spotkania te były najlepszym źródłem informacji politycznych, anegdot i plotek. Na ilustracji jest obraz Aniceta Charlesa Gabriela Lemonniera pod tytułem Lektura tragedii Woltera w salonie Pani Geoffrin w 1755 roku. Obraz pochodzi z 1812 roku. Przedstawia grono osób siedzących na krzesłach wokół mężczyzny trzymającego na stoliku książkę. Stół przykryty jest czarnym obrusem. Na ścianie za ludźmi wiszą obrazy. Dziewiętnasta lokalizacja przedstawia balon. Pierwszy załogowy lot balonem, 21 listopada 1783 r. Oprócz wielkich filozofów i ludzi pióra dziećmi epoki oświecenia byli również wynalazcy. Duża część z nich uczyła się i działała w Paryżu. Eksperymenty chemika Lavoisiera zostały wykorzystane do stworzenia pierwszych nowoczesnych zakładów chemicznych w Paryżu, a produkcja wodoru umożliwiła braciom Montgolfier uruchomienie pierwszego załogowego lotu balonem na gorące powietrze. Ilustracja przedstawia balon przytrzymywany przez liny. Balon jest koloru niebieskiego z żółtymi elementami. Pod nim z podestu ogrzewa balon powietrze. Za balonem jest plac ze ścieżkami i z trawą. Wokół niego zgromadzeni są ludzie. Dwudziesta lokalizacja przedstawia kawiarnię. Otwarta około 1689 r. była pierwszym lokalem tego typu, który odniósł sukces. Podawano tu kawę, herbatę, czekoladę, likiery, lody i konfitury w luksusowym otoczeniu. Kawiarnię odwiedzali najwybitniejsi filozofowie oświecenia: Voltaire, Jean‑Jacques Rousseau, Diderot czy D'Alembert. Kawiarnie szybko stały się ważnymi ośrodkami wymiany wiadomości, plotek i opinii. O ile w 1723 r. w Paryżu było około 323 kawiarni, to w 1790 r. było ich już ponad 1800. Ilustracja przedstawia kawiarnię Procope w 1743 roku. Przy niskim stoliku siedzi na krzesłach dwóch mężczyzn. Mają oni płaszcze i rajstopy. Za nimi stoją inni mężczyźni. W dwudziestej pierwszej lokalizacji znajduje się pokojówka. Większość paryżan należała do stanu trzeciego. Wielu z nich, zwłaszcza kobiet, pracowało jako służba domowa w zamożniejszych domach. Większość pochodziła prowincji. Służący mieszkali z rodzinami, pracowali przez większość dnia, a za swoją pracę otrzymywali bardzo niskie płace. Ubogie kobiety, w tym dzieci, często pracowały w domu, szyjąc, haftując, robiąc koronki, lalki, zabawki i inne produkty na zamówienie drobnych sprzedawców. Na ilustracji znajduje się kobieta. Ma długą suknię do butów. W pasie ma przewiązany materiał. Na głowie ma czepek. W dłoniach trzyma za trzonek miotłę. Za nią jest zawieszona na ścianie półka, na której stoi miska. Na parapecie stoi wazon. Dwudziesta druga lokalizacja przedstawia Pałac Luksemburski. Paryżanie spędzali swój wolny czas między innymi spacerując w publicznych ogrodach. W mieście były trzy ogrodu otwarte dla publiczności w tym Ogród Luksemburski. Często odbywały się tu koncerty, spektakle i pokazy artystów. Ilustracja przedstawia widok na Pałac Luksemburski od strony ogrodu. Ogród posiada wiele ścieżek, po których spacerują ludzie oraz równo przycięte trawniki. Po obu stronach ogrodu rosną wysokie drzewa. Za ogrodem stoi Pałac Luksemburski.
Źródło: Contentplus.sp. z o.o., licencja: CC BY-SA 3.0.